Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

“Ange Nekönate Fe, Denge Thenge Ju La Ite Keme Me Thine I Nyipunie”

“Ange Nekönate Fe, Denge Thenge Ju La Ite Keme Me Thine I Nyipunie”

Ita Ne Thup göi 8 EIPEREM

Nyima 19 me 27 Qene Drehu

“Ange Nekönate Fe, Denge Thenge Ju La Ite Keme Me Thine I Nyipunie”

“Ange nekönate fe, denge thenge ju la ite keme me thine i nyipunie thei Joxu; ke celë hi meköt.”—EFESO 6:1.

1. Tune kaa la aqane troa thupë epuni hnene la hna drengethenge?

 MAINE jë mele pala kö së enehila, tre, hne së hna drenge thenge, ngo meci pë hë itre xan, hnene la hna thaa idrei. Nemene la hnei angatr hna thaa drengethenge? Kola thaa drengethenge la ngönetrei “nyine hain”, nge ka hmekë së. (Salamo 139:14) Drei la ketre ceitun: Lue alameke së a goeëne la iaw ne manie, nge lue hnangenyë së a drenge la kola ulili la iume hedreng. Thupene lai, kola ngongo la itrei së hnene la itre samek. Ame la itre ka atre hë la itre ethanyine la itre ewekë cili, tre, ngönetrei hi lai a thuemacanyi angatre matre troa canga thele göhnë ne iamele, hnë troa zaene la wene me sine ce trone ej, ene la samek, me itre wene manie ka catr, kösë itre etë, ke, wanga meci pi angatr hnene itre ej.

2. Pine nemene matre nyipi ewekë kowe la itre nekönatr la itre ihaji, nge pine nemene matre loi e tro angatre a drengethenge la itre keme me thine i angatr?

2 Itre thöthi fe, nyipi ewekë tro epuni a hane atre la itre ithuemacanyi ka troa hetre ethanyine kowe la mele i epun, nge hnëqane la itre keme me thine i epuni troa hamëne itre ej koi epun. Ma mekune pala kö epuni la hna lapaa qaja koi epuni ekö ka hape: “The ketre kö lai falaipën. Ka idreuth.” “The tro kö kowe la gaa jui, wanga nunucile pi.” “Qëmekene troa sasaithe la gojeny, pane goeëne ju ka hape, pë jë kö loto.” Ngazo pe, hna thaa idrei hnene la itre nekönatr, ene pe kola hleuhleu la mele i nyudren, nge ame itre xan, tre, meci ju kö hna thaa drengethenge. “Celë hi meköt”—ka loi, nge ka nyipi ewekë la troa drengethenge la itre keme me thine i epun. Jëne inamacane lai. (Ite Edomë 8:33) Kola qaja mina fe hnene la ketre xötre ne la Tusi Hmitrötr, ka hape, “celë hi nyine amadi Joxu,” ene Iesu Keriso. Eje hi laka, Akötresie a upi epuni troa drengethenge la itre keme me thine i epun.—Kolose 3:20; 1 Korinito 8:6.

Itre manathithi ka epine palua hnene la hna drengethenge

3. Ame kowe la ka ala nyimu the së, nemene la “nyipi mel,” nge tune kaa la aqane tro la itre nekönatre a hane kapa ej?

3 Kola thupëne la “mele [i epun] enehila” hnene la aqane drengethenge epuni la itre keme me thin, ngo tro fe la aqane drengethenge cili a aijijë nyipunie troa hetrenyi la “mele epin,” lo hna hane hëne mina fe ka hape “nyipi mel.” (1 Timoteo 4:8; 6:19) Ala nyimu the së la itre ka mejiune kowe la nyipi mel, ene la mele ka pë pun hune la ihnadro ngöne la fene ka hnyipixe i Akötresie; celë hi hnei Nyidrëti lai hna thingehnaeane kowe la itre ka qale me mele nyipici kowe la itre hnei Nyidrëti hna amekötin. Drei la hna qaja hnene la ketre hna amekötin, kola hape: “Metötëneju la keme me thine i’ö;” celë hi wathebo hnapane ka hete hna thinge hnaeane ngön; “mate manathithi’ö, me lapa ahoeanyi ju e celë fen.” Haawe, maine tro epuni a drengethenge la itre keme me thine i epun, tro hë epuni a manathith. Tro hë epuni elanyi a mele xetietë, me kapa hnyawa elanyi la mele ka thaa ase palua kö ngöne la paradraiso e celë fen!—Efeso 6:2, 3.

4. Nemene la aqane tro la itre nekönatr a atrunyi Akötresie, me kepe thangane qa ngöne lai?

4 Ame ngöne la epuni a atrune la itre keme me thine i epun, ene la epuni a drengethenge angatr, tre, epuni fe hi lai a atrunyi Akötresie, ke, Nyidrëti hi la Atre upi epuni troa drengethenge angatr. Ketre, hetre thangane ka loi hnei epuni hna kapa qa ngön. Öni Tusi Hmitrötre ka hape: “Ini Iehova Akötesi ’ö, ate ini ’ö troa hete thangan.” (Isaia 48:17; 1 Ioane 5:3) Kola hapeue la hna hape troa kepe thangane la hna drengethenge? Kolo lai a amadrinëne la keme me thine i epun, nge qa ngöne lai, ketre tro fe angatre a amamane la madrine i angatre me nyijëne matre troa lolo la mele i epun. (Ite Edomë 23:22-25) Ngo ame la ka sisitria catr, tre, kola amadrinëne la Tretretro i epuni e koho hnengödrai hnene la aqane drengethenge i epun, nge hetrenyi kö la itre aqane tro Nyidrëti a amanathithi epun! Tro sa ce wange la aqane amanathithi Iesu me thupë nyidrë hnei Iehova, ke, nyidrëti la ka qaja göne la Tretretro i nyidrë e koho hnengödrai ka hape: “Ini a kuca pala hi la nöjei ewekë nyine amadi nyidë.”—Ioane 8:29.

Iesu—Ketre atre huliwa ka lolo

5. Nemene la itre ewekë ka aijijë së troa jelenyipicine laka, Iesu la ketre atre huliwa ka lolo ekö?

5 Iesu la neköne haetra i Maria, thine i nyidrë. Ka tratrau sinöe la keme i nyidrë, ene Iosefa. Ketre tui Iesu pë hë e thupen, hnei nyidrëti mina fe hna hane inine thei Iosefa me xome la huliwa cili. (Mataio 13:55; Mareko 6:3; Luka 1:26-31) Nemene pengöne atre tratrau sinöe lae Iesu? Ame lo nyidrëti e koho hnengödrai, qëmekene la iamamanyikeu hna kuca, ene la hna amë la mele i nyidrë hnine la trengene hnaho ne la thine i nyidrë, hnei nyidrëti hna qejepengöne ka hape: “Ce ini hi me anganyidrë [Akötresie] nge atre xup, nge hanyi anganyidrëti ni o drai.” Ka madrine Akötresie koi Iesu ngöne la nyidrëti e koho hnengödrai, nge ketre atre huliwa ka lolo. Hapeu, ame la nyidrëti a thöth e celë fen, hnei nyidrëti kö hna hane catre troa ketre atre huliwa ka lolo, ene la ketre atre tratrau sinöe ka lolo?—Ite Edomë 8:30; Kolose 1:15, 16.

6. (a) Nemene la ka aijijë së troa qaja ka hape, ame ngöne lo Iesu a nekönatr, tre, hnei nyidrëti hna kuca pala hi la itre jol ne la hnalapa? (b) Tune kaa la aqane tro la itre nekönatr a xome la tulu i Iesu?

6 Thaa luelue kö së laka, ame lo Iesu a nekönatr, hnei nyidrëti hna kuca ngöne la itre xaa ijine la itre elo, tune la aqane qaja hnei Tusi Hmitrötre göne lo itre nekönatre ngöne la itre hneijine ekö. (Zakaria 8:5; Mataio 11:16, 17) Ngo, ka xecie koi së laka, tune la itre nekönatre ka tru hë ngöne la itre fami ka ala nyim, nge ka pë mon, tre, hetre jole hna majemine kuca hnei nyidrë ngöne la hnalapa e tröne la ini hna kapa qaathei Iosefa troa ketre atre tratrau sinöe. Ame hë e thupene lai, Iesu la ketre atre cainöj, nge hnei nyidrë hna nue la mele i nyidrë kowe la huliwa ne cainöj uti fe hë la nyidrëti a sipu nue la aqane mele ka lolo i nyidrë kowe lai. (Luka 9:58; Ioane 5:17) Hetrenyi kö la itre aqane tro epuni a xome la tulu i Iesu? Hapeu, hna upi epuni kö hnene la itre keme me thine i epuni troa nyidrawane la hnahage i epuni maine kuca la itre xaa jole ju kö? Angatre kö a xatua epuni troa thili koi Akötresie, ene la troa sine la itre icasikeu, me hane ce thawa me itre xan la itre ini hnei epuni hna mejiune kow? Nge ame ekö lo Iesu a thöth, tune kaa jë la aqane sa nyidrëti la itre hnyinge celë?

Ketre atr ka catre inine la Tusi Hmitrötr me atre catre hamë ini qa hnine ej

7. (a) Drei jë la hnei Iesu hna ce tro memin matre troa atrune la Paseka? (b) Ekaa Iesu la kola bëeke la itre xan kowe la isa hnalapa i angatr, nge pine nemene matre nyidrëti e cili?

7 Hna amekötine kowe la nöjei trahmanyi ne la itre hnepe lapa i Isaraela troa tro kowe la ēnē, matre troa thili koi Iehova ngöne la köni feete i angetre Iudra. (Deuteronomi 16:16) Ame la Iesu a 12 lao macatre i nyidrë, hnene la hnepe lapa i nyidrë asë hna trongëne la gojenyi ne tro Ierusalema matre troa atrune la Paseka. Kola qaja fe la itre trejine me nyidrë me itre xa i nyidrë. Ngo ma ame fe la ketre sine trongene la hnepe lapa i Iesu, tre, Salome trejine me Maria, me föi angeic Zebedaio me lue nekö i nyidro trahmany, Iakobo me Ioane, laka nyidroti pë hë e thupen lo lue xaa aposetolo. a (Mataio 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Mareko 15:40; Ioane 19:25) Ame la kola bëeke hmaca qa Ierusalema, kola mekune hnei Iosefa me Maria laka ce Iesu me itre sinee i nyidrë, matre thaa nyipi mama kö ngöne la xötrei laka, paatre pë hë nyidrë. Thupene la köni drai, kola öhnyi Iesu hnei Maria me Iosefa, e hnine la ēnē, “kola munëti ngöne nyipine la nöjei ate ini, kola dei angate me hnyingë angat.”—Luka 2:44-46.

8. Nemene la hnei Iesu hna kuca hnine la ēnē, nge pine nemene matre kola hai nyidrë hnene la itre atr?

8 Nemene la aliene la kola hape Iesu a “hnyingëne” la itretre hamë ini? Ame la itre hnyinge i nyidrë, tre, thaa göi tro hmekuje kö a troa atre la itre ewekë hnei nyidrëti hna pi atre, maine pena troa akökötrene la atrehmekune i nyidrë. Ame la hnepe hnëewekë qene Heleni hna xome e celë, tre kola qaja la ihnyingë qëmekene la itretre amekötin, ene pe kösë kola hnyinge hnene la itre ithupëjia. Nyipici, ngacama thöthi petre kö Iesu, ngo nyidrëti la ketre atr ka catre inine la Tusi Hmitrötr, celë hi ewekë lai hna haine hnene la itretre hamë ini ngöne la hmi! Öni Tusi Hmitrötre ka hape: “Ame hnei angate asë angete denge hna haine atraqate la inamacane memine la hna sa hnei nyidë.”—Luka 2:47.

9. Nemene la aqane tro epuni a xötrethenge la tulu i Iesu, ene la troa inine la Tusi Hmitrötr?

9 Hapeue la mekuna i epun ngöne la Iesu a thöth, pine nemene matre kola haine hnene la itretre hamë ini ka maca, la atrehmekune hnei nyidrëti hna kapa qa hnine la Tusi Hmitrötr? Thangane hi la hna ini nyidrë qaane lo nyidrëti a co, hnene la keme me thine i nyidrë ka xoue Iehova. (Esodo 12:24-27; Deuteronomi 6:6-9; Mataio 1:18-20) Ketre, thaa luelue kö së laka, hnei Iosefa hna majemine tro sai Iesu kowe la sunago matre troa drenge la Itre Hna Cinyihan, me ce ithanatane itre ej. Hapeu, hane kö epuni kepe eloine la ini qa hnine la Tusi Hmitrötr hna hamë epuni hnene la keme me thine i epun, memine la hna tro sai epuni kowe la itre icasikeu i Keresiano? Epuni kö a wanga atrune la trenge catre hna kuca hnei nyidro, tune la aqane madrine i Iesu kowe la trengecatre hna kuca hnene la keme me thine i nyidrë? Epuni kö a hane ce thawa memine la itre xan la hnei epuni hna inin, tui Iesu?

Ka ipië Iesu

10. (a) Pine nemene matre ijije hi ekö tro la keme me thine i Iesu a atre la hnë troa öhnyi nyidrë? (b) Nemene la tulu ka lolo hnei Iesu hna amë pe kowe la itre nekönatr?

10 Hapeu, tune kaa jë la mekuna i Maria me Iosefa ngöne la kola öhnyi Iesu hnine la ēnē thupene köni drai? Eje hi laka, drei la kola uqa la hni i nyidro! Ngo, Iesu a sesëkötre laka, thatre kö la keme me thine i nyidrë ka hape, nyidrëti hi e hnine la ēnē. Atre hi nyidroti laka, ketre iamamanyikeu la aqane hnaho Iesu. Ketre, ngacama thaa wangatrehmekune hnyawa kö nyidro la itre hnepe ewekë ka co ka tune la, ngo tro hi nyidroti a atre la ithuemacanyi göi nyidrë, ene la hnëqa i nyidrëti elany ceitu me Atre Iamele, me Atre Musi elanyi ngöne la Baselaia i Akötresie. (Mataio 1:21; Luka 1:32-35; 2:11) Qa ngöne lai, Iesu a hnyinge koi nyidroti ka hape: “Hna uëne laka thele ni hnei nyipo? Tha ’te kö nyipo laka qânge troa lapane la uma i Kaka?” Ngo, nyidrëti a drengethenge la keme me thine i nyidrë, me ce tro hmaca me nyidro me bëeke Nazareta eë. Öni Tusi Hmitrötre ka hape, nyidrëti a “denge thenge nyidro.” Ketre, “hna amë hutine hnei [thine i] nyidë la nöjei ewekë asë cili e kuhu hni nyido.”—Luka 2:48-51.

11. Nemene la ini hnei epuni hna kapa qaathei Iesu göi drengethenge?

11 Hapeu, ka hmaloi kö troa nyitipu Iesu, ene la tro pala hi a drengethenge la itre keme me thin? Maine pena, epuni a mekune laka thatre hnyawa kö nyidroti la pengöne la fen enehila hui epun? Nyipici laka, atre kö epuni la pengöne la itre xaa ewekë, maine jë lo aqane huliwane la itre mobilis, me itre ordinatör, me itre xaa ewekë ju kö. Ngo pane meku Iesu ju, hnene la itretre hamë ini ka maca hna haine la “inamacane memine la hna sa hnei nyidë.” Eje hi laka, thatreine kö tro epuni a aceitunën la atrehmekune i epuni me nyidrë. Ngo ka ipië Iesu me drengethenge la keme me thine i nyidrë. Thaa kolo kö lai a hape, hnei nyidrëti pala hi hna kapa la nöjei mekune hna axeciëne hnei nyidro. Ngo hnei nyidrëti pala hi hna “denge thenge nyido”—memine fe lo ijine thöthi nyidrë. Hapeu, nemene la ini hnei epuni hna kapa qa ngöne la tulu thei nyidrë?—Deuteronomi 5:16, 29.

Drengethenge—Thaa ewekë ka hmaloi kö

12. Kola amele epuni tune kaa hnene la hna drengethenge?

12 Thaa ewekë ka hmaloi kö la troa drengethenge pala hi, tune la aqane amamane hnene la ewekë ka traqa kowe la lue nekö jajiny. Hnei nyidroti hna sasaithe la ketre gojenyi loto ka sikisi lao xötr; thaa hnei nyidroti kö hna xome la gojenyi hna hnëkëne thatraqane la itre atr ka trongë iwaca. Nyidroti a upe iele Ioane, ketre enehmu i nyidro ka hape: “Trohemi Ioane, easa ce tro!” Ngo angeice pe kö a xome la gojenyi ka koho thenge nge hna hnëkëne kowe la itre atr ka troa tro sasaithe la gojenyi loto. Kola luelue hnei Ioane, ene pe önine jë hi la ketre nekö jajinyi e ahmahmanyi angeic ka hape: “Thaa trahmanyi kö eö ngo föe!” Ngacama thaa xou kö Ioane, ngo öni angeice ka hape: “Tro ni a drenge la thineng.” Thaa hmitre ju kö, nge angeice a drenge qaa koho la kola ho la itre wiile ne loto, ame la angeic a goe kowe kuhu, angeic a öhne la kola fena la lue enehmu i angeic hnene la ketre loto. Meci hë la ketre jajiny, nge ame ketre, tre, ngazo pala ha la eatre i angeic, ene pe hna thupa la ketre waca i angeic. Hna lapaa hmekë nyidroti hë hnei thine i nyidro, me upi nyidro troa xome la gojenyi hna hnëkën kowe la itre ka trongë iwaca; hnei eahlo pë hë hna qaja thupene lai kowe la thine i Ioane ka hape: “Maine hnei nyidroti ju ekö hna drengethenge tune la nekö i nyipo trahmany, thaa tro kö a traqa la ewekë celë.”—Efeso 6:1.

13. (a) Pine nemene matre loi e tro epuni a drengethenge la keme me thine i epun? (b) Eue la ijine ka ijije kowe la ketre nekönatre troa thipëne troa kuca la hna upi angeic hnene la keme maine thine i nyën?

13 Pine nemene matre Akötresieti a qaja ka hape: “Ange nekönate fe, denge thenge ju la ite keme me thine i nyipunieti”? Maine epuni a drengethenge la itre keme me thine i epun, tre, epuni hi lai a drengethenge Akötresie. Ketre, atrepengöne catre kö hnene la itre keme me thine la mel. Drei la ketre ceitun, faifi lao macatre qëmekene troa traqa la hulö hna qaja e caha hun, hetrenyi la ketre nekönatre hna wilën ngöne pala hi lai gojenyi loto, neköne la ketre enehmu ne la thine i Ioane; hnei nyëne mina fe hna thele troa sasaithe ej! Nyipici, thaa ewekë ka hmaloi kö troa drengethenge la itre keme me thine i epun, ngo Akötresieti a qaja ka hape loi e tro epuni a idrei. Ame ngöne la ketre götran, maine keme me thine i epun—maine itre xane pena—a upi epuni troa thoi, maine atrekënö, maine kuca la ketre ewekë hna methinëne hnei Akötresie, nyipi ewekë tro epuni a “denge thenge Akötesie hune la at.” Celë hi matre thupene la kola hape “denge thenge ju la ite keme me thine i nyipunieti,” öni Tusi Hmitrötre ka hape, “thei Joxu.” Kola qaja la aqane drengethenge epuni la itre keme me thine i epuni ngöne la nöjei ewekë, e ka ihmeku itre ej memine la itre wathebo i Akötresie.—Ite Huliwa 5:29.

14. Pine nemene matre ka hmaloi hi troa drengethenge hnene la ketre atr ka pexej, ngo hnauëne laka nyipi ewekë fe tro angeic a inine troa drengethenge?

14 Hapeu, maine ka pexeje ju epun—ene laka ketre atr epun “ka pë ethan, me ka iananyi me angete kuca la ngazo,” tui Iesu—tro kö a hmaloi pala hi troa drengethenge la itre keme me thine i epun? (Heberu 7:26) Maine ka pexeje ju epun, thaa tro kö a hetre aja thei epuni troa kuca la ngazo, tune enehila. (Genese 8:21; Salamo 51:5) Ngo kola mama laka ngacama ka pexeje nyidrë, ngo ame pe, nyipi ewekë tro nyidrëti a inine troa drengethenge. Tusi Hmitrötre a qaja ka hape: “Ngacama Hupunati [Iesu], te, hna inine hnei nyidë troa idei hnene la nöjei ewekë hnei nyidëti hna xomi hnin.” (Heberu 5:8) Thaa hnei Iesu kö hna akötr ekö e koho hnengödrai. Matre nemene pena ha la aqane xatua nyidrë hnene la itre akötre i nyidrëti e celë fen, troa inine la idrengethenge?

15, 16. Hnei Iesu hna inine tune kaa troa drengethenge?

15 Hnene laka hnei Iehova hna eatrongë Iosefa me Maria, hnei nyidro hna thupë Iesu qa ngöne la itre ethanyine la mele i nyidrë ngöne la nyidrëti a nekönatr. (Mataio 2:7-23) Ngo ame hë la pun, hnei Akötresie hna nue Iesu troa xomi akötrëne caasin lo itre itupath tixenuë. Hnene laka atraqatre catre la akötrë i Iesu ngöne la mekun, me ngöne la ngönetrei, ene pe Tusi Hmitrötre a qaja ka hape, hnei nyidrëti hna “thithi me xëwe me teije cate me xötexöte la lue tenge timida.” (Heberu 5:7) Eue la kola traqa la ewekë celë?

16 Hna traqa la ewekë cili ngöne la itre hawa tixenuë ne la mele i Iesu e celë fen, ngöne la Satana a thele jëne troa angazone la aqane mele nyipici Iesu koi Iehova. Iesu a hnehengazone la aqane tro nyidrëti a mec; thaa ajane kö nyidrëti troa ceitune la meci nyidrë memine la meci ne la ketre atr ka kuca la ngazo, nge xele nyidrëti matre troa adrone la ëje ne la Tretretro i nyidrë. Ene pe, nyidrëti a “thithi cat [ngöne la hlapa ne Gethesemane], nge ame la zinue i nyidë, te, tune lo wenexöla la madra atraqat, kola xölaxöla kowe la hnadro.” Itre hnepe hawa thupene lai, atraqatre la akötre i Iesu hnene la aqane meci nyidrë, ene pe hnei nyidrëti hna ithanata koi Iehova “me teije cate me xötexöte la lue tenge timida.” (Luka 22:42-44; Mareko 15:34) Haawe, “hna inine hnei nyidë troa idei hnene la nöjei ewekë hnei nyidëti hna xomi hnin,” nge qa ngöne lai, hnei nyidrë hna amadrinëne la Tretretro i nyidrë. Iesu hë e hnengödrai enehila, nge nyidrëti a trotrohnine la akötre ka eje the së, ngöne la easa thele troa drengethenge.—Ite Edomë 27:11; Heberu 2:18; 4:15.

Troa inine troa idrengethenge

17. Nemene la aqane tro sa goeëne la kola haji së?

17 Ame la kola haji epuni hnei keme me thine i epun, nyidroti a amamane laka, loi e troa lolo la mele i epun, nge nyidroti a hnimi epun. Tusi Hmitrötr a hnyinge ka hape: “Dei la kuku tha hna hajine hnei kem? Maine thaa hnimi epuni ju hnene la keme me thine i epun, matre thaa ami ijine kö nyidro me thele troa haji epun, hapeu, thaa tro kö a hleuhleu la mele i epun? Ketre tune mina fe, pine laka Iehova a hnimi epun, haawe, Nyidrëti fe a haji epun. “Nge ame la nöjei hna hajine asë, te, tha mekune kö laka nyine amadin, ngo nyine ahleuhleune pe; ngo thupene lai ame hna cia la wene tingetinge ene la thina ka meköti koi angat’ ange hna inine hnene lai.”—Heberu 12:7-11.

18. (a) Nemene la hatrene la ihaji hna hamën cememine la ihnim? (b) Nemene la itre thangane ka loi hna kapa hnene la itre atr hna hajine tune lai?

18 Hnene la ketre joxu ne Isaraela ekö hna hane qaja la enyipiewekëne la troa hajine hnene la itre keme me thine la itre kuku cememine la ihnim. Nge hnei Iesu hna qaja la ëje i angeic pine la etrune la inamacane ka eje thei angeic. Hna cinyihane hnei Solomona ka hape: “Ame la ate cipane la wameuc, te, kola methinëne la nekö i angeic; ngo ame la ate hnimi kuku, te, kola thele ihaji thatraqai nyën.” Hnei Solomona mina fe hna qaja ka hape, ame la atre kapa la ihaji hna hamën cememine la ihnim, tre troa “amele nyën’ ene la [mec].” (Ite Edomë 13:24; 23:13, 14; Mataio 12:42) Kola mekune hmaca hnene la ketre föe keresiano laka, ame lo eahlo a nekönatr, maine thaa loi kö la thiina i eahlo ngöne la ijine icasikeu, tre, keme i eahlo fe hi a ahnithe ka hape troa wameucë eahlo edrahe ngöne la hnalapa. Eahlo hmaca a mekune enehila la aqane hnimi eahlo hnene la keme i eahlo, ke, hnei nyidrëti hna haji eahlo cememine la ihnim, nge celë hi ewekë ka aijijë eahlo troa saze matre lolo la mele i eahlo enehila.

19. Pine nemene matre loi e tro epuni a drengethenge hnyawa la itre keme me thine i epun?

19 Maine epuni la trene keme me thin ka hnimi epun, nge ka xomi ijine me thele troa haji epuni hnyawa, haawe, loi e tro epuni a hetre hni ne ole. Drengethenge angatre jë, tune la aqane drengethenge Iosefa me Maria hnei Iesu Joxu, keme me thine i nyidrë. Ngo drengethenge angatre jë pine laka hnene la Tretretro i epuni e hnengödrai, ene Iehova Akötresie, hna upi epuni troa ujë tune lai. Qa ngöne lai tro nyipunieti a ketre sipu kepe thangan, nge “mate manathithi [nyipunie], me lapa ahoeanyi . . . e celë fen.”—Efeso 6:2, 3.

[Ithueamacany]

a Wange ju la itus Perspicacité, Volume 2, götrane 841, hna amamane hnene la Itretre Anyipici Iehova.

Itre nyine amekunën?

• Nemene la itre manathith hna troa kapa hnene la itre nekönatr hnene la hna drengethenge la itre keme me thin?

• Ame ngöne la Iesu a nekönatr, tune kaa la aqane amamai tulu i nyidrë ngöne la aqane troa drengethenge la itre keme me thin?

• Hnei Iesu hna inine tune kaa la drengethenge?

[Thying]