Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Loi E Tro Sa Catre Kuca La Loi

Loi E Tro Sa Catre Kuca La Loi

Ita Ne Thup göi 13 Julai e Normandie

Nyima 09 me 18 Qene Drehu

Loi E Tro Sa Catre Kuca La Loi

“Kucajë . . . la loi.”—LUKA 6:35

1, 2. Pine nemene matre thaa ka hmaloi kö e itre xaa ijin, troa kuca la loi kowe la itre atr?

 Thaa ka hmaloi kö e itre xaa ijin tro sa kuca la loi kowe la itre xan. Ame la itre atr hne së hna hnim, tre, maine jë thaa hane fe kö angatre hnimi së. Ngacama easa catre xatuane la itre atr ngöne la götrane la ua, hnene la hna cainöjëne koi angatr “la evangelia ka lolo i Akötesie tene manathith” memine la Hupuna i nyidrë, ngo maine jë thaa tro kö a hane semesine së kö hnei angatr maine pë pena kö hni ne ole i angatr koi së. (1 Tim. 1: 11) Ame la itre xan, angatr a amamane hnyawa laka itre “ithupëjia [angatr] memine la satauro i Keriso”. (Fil. 3: 18) Pine laka itre Keresiano së, tune kaa la aqane tro sa ujë koi angatr?

2 Hnei Iesu Keriso hna qaja kowe la itretre drei nyidrë, ka hape: “Hnimeju la ite ithupëjia me nyipunie, nge kuca jë la loi.” (Luka 6: 35) Tro sa pane ce ithanatane hnyawa la eamo cili. Tro fe hë sa hane kepe thangane ka loi qa ngöne la itre xaa mekun hnei Iesu hna qaja göne la aqane troa kuca la loi koi itre xan.

“Hnimeju La Ite Ithupëjia Me Nyipunie”

3. (a) Sipu qaja jë la alien la itre trenge ewekë i Iesu, hna cinyihan ngöne Mataio 5: 43-45. (b) Ame ngöne lo hneijine i Iesu, nemene la mekune ka kökötr nge hna kapa hnene la itre hene ne hmi, göi angetre Iudra memine la itre xaa nöj?

3 Ame ngöne lo cainöje i nyidrë ka hlemu, ene lo Cainöje hune la wetr, hnei Iesu hna upe la itre ka drei nyidrë troa hnime la itre ithupëjia me angatr, nge tro fe a hane thithi thatraqane la itre ka axösisi angatr. (e jë la Mataio 5: 43- 45) Ame la itre ka drei nyidrë, tre, itretre Iudra angatr, nge atre hnyawa hi angatr la wathebo i Akötresie, hna hape: “The tro kö eö a të la ngazo, me ami thejine kowe la nöje i ’ö, ngo tro eö a hnime la ate lapa eashenyi ‘ö tune lo eö hi.” (Lev. 19: 18) Ame ngöne lo hneijine i Iesu, hnene lo itre hene ne hmi i angetre Iudra hna mekune laka, ame la xötre hnëewekë hna hape “nöje i’ö” me “ate lapa eashenyi’ö”, tre, kolo hmekuje hi a qaja lo itretre Iudra. Hna amekötine hnene la Trenge Wathebo i Mose tro angetre Isaraela a lapa iananyi memine la itre xaa nöj; ngo hna kökötre trootro la mekun, ka hape ame asë hi la itre atr laka thaa angetre Iudra kö, tre, itre ithupëjia angatr nge loi e troa methinën.

4. Tune kaa la aqane tro la itretre drei i Iesu a ujë kowe la itre ithupëjia me angatr?

4 Isapengöne kö la aqane waiewekë i angatr me Iesu, pine laka öni nyidrëti, ka hape: “Hnimeju la ite ithupëjia me nyipunie, qeje tenge ka loi ju koi angete ëji nyipunie; kuca jë la loi koi angete methinë nyipunie; nge thithiju thatraqai angete qaqa me axösisi nyipunie.” (Mat. 5: 44) Ame la ewekë hna troa kuca hnene la itretre drei nyidrë, tre, ene la troa hnime la nöjei atr ka icilekeu me angatr. Thenge la hna cinyihane ngöne la Evangelia i Luka, öni Iesu, ka hape: “Ngo ini a qaja koi nyipunie angete dreng, ka hape, Hnimeju la ite ithupëjia me nyipunie, kucajë la loi koi angete methinë nyipunie, qaja aloine jë la angete ëji nyipunie, nge thithijë thatraqai angete angazo nyipunie.” (Luka 6: 27, 28) Tune lo itre atr ka kapa la itre trenge ewekë i Iesu ngöne lo hneijine i nyidrë, loi e tro mina fe sa hane “kuca la loi koi angete methinë” së hnene la hna xome la itre aqane ujë ka loi ngöne la kola icilekeu me easë. Easa “qaja aloine la angete ëji” së, ngöne la easa ithanata koi angatr cememine la hni ka menyik. Nge tro sa “thithi thatraqai angete angazo” së, tune la itre atr ka lepi së maine itre ka kuca la itre xaa aqane “iangazo” pena. Ame la itre thithi së, tre, celë hi hatrene la ihnimi së lai kowe la itre ithupëjia me easë, pine laka itre eje a amamane la aja ka eje the së, ene la tro angatr a hane saze la aqane mekun, me thele troa hane kepe angatre hnei Iehova.

5, 6. Pine nemen matre loi e tro fe sa hane hnime la itre ithupëjia me easë?

5 Pine nemen matre loi e tro sa amamane la ihnimi së kowe la itre ithupëjia me easë? Öni Iesu, ka hape: “Mate itete neköne nyipunie me Tretretro i nyipunie e koho hnengödrai.” (Mat. 5: 45) Maine tro sa xötrethenge la eamo cili, tro hë sa “itete neköne” i Akötresie, pine laka easa nyitipu Iehova, lo Atre “axulune la jö i anganyidë hune la nöjei ka ngazo me ka loi, me upe la manie kowe la nöjei ka meköti me ka tha meköti kö.” Tune lo hnei Luka hna qaja, ka hape, ame Akötesieti, tre, “ka menyike nyidrë koi angete tha ole kö, me ite ka ngazo.”—Luka 6: 35.

6 Hnei Iesu hna amamane la enyipiewekëne kowe la itretre drei nyidrë troa ‘hnime la ite ithupëjia me angatr’, öni nyidrë: “Ke maine nyipune a hnimi angete hnimi nyipunie, nemene la thupe i nyipunie? Tha hna kuca tune lai hnei nöjei telona? Nge maine nyipunieti a ihehe me ite tejine me nyipunie hmekuje hi, nemene la ka sisitia hnei nyipunie hna kuca? Tha hna kuca tune lai hnei nöjei telona?” (Mat. 5: 46, 47) Maine tro hi sa hnime la itre atr, pine laka, angatr a troa hane hnimi së fe, eje hi lai laka, ka pëkö ‘thupene’ lai koi së, nga thaa tro jë kö a kepe së hnei Akötesie. Kola mama fe thene lo itre telona, laka, ngacama hna methinë angatr, ngo ame pe, tre, angatr a hane hnime la itre ka hnimi angatr.—Luka 5: 30; 7: 34.

7. Pine nemen matre thaa ewekë ka sisitria kö, e tro sa italofa hmekuje hi memine la itre “tejine” me easë?

7 Ame thene la itretre Iudra, tre, kola xome fe la hnaewekë hna hape, “tingeting”, ngöne la angatr a ibozu me italofa memine la ketre atr. (A. Ame. 19: 20; Ioane 20: 19) Kösë nyine amamane ka hape kola ajane tro lai atr hna ibozu memin a egöcatr, me mele ka loi, me trene mo. Pëkö hne së hne së hna troa kuca “ka sisitria”, e easa hmekuje hi a italofa memine la itre “tejine” me easë. Tune la hnei Iesu hna ahnithe hë, itre ewekë lai hna kuca hnene “la nöjei telona”, me nöjei atr e cailo fen.

8. Nemene la aliene la ithuecatre i Iesu ngöne lo nyidrëti a qaja ka hape: ‘Mekötipi nyipunie’?

8 Hnene laka itre atr ka ngazo angatr, haawe, thatreine jë kö la itretre drei Keriso troa pë ethan me pexej. (Rom. 5:12) Ngo ame pe, Iesu a nyipune la ketre igötranene la cainöje i nyidrë, me hape: “Qa ngöne lai mekötipi nyipunie, mate tune me Tetetro i nyipunie ka meköti e hnengödrai.” (Mat. 5:48) Iesu hi la a ithuecatre kowe la itre ka drei nyidrë troa nyitipu Iehova, “Tetetro e hnengödrai”, me hane thele troa pë ethane la ihnimi angatr, nge tro ej a pexeje ngöne la angatr a hane hnime la itre ithupëjia me angatr. Loi e tro mina fe sa hane ujë tune lai.

Pine Nemen Matre Loi e Tro Sa Nuetrij La Itre Ngazo i Itre Xan?

9. Tune la hna qaja hnei Iesu ngöne la tulu ne thithi nyidrë, nemene ka troa amamane ka hape easa catre kuca la loi?

9 Troa mama laka easa catre kuca la loi, qa ngöne laka easa ihnim me nue la ngazo ne la ketre atr. Ame ngöne lo tulu ne thithi Iesu, hetrenyi la itre xötrehnëewekë hna hape: “Nuengëtinepi la nöjei jifelö i anganyihunieti, axajanëti la nöi anganyihunieti hna nue angahaetrati pi lo hna jifelöti koi anganyihunie.” (Mat. 6: 12)

10. Nemene la aqane tro sa nue la ngazo ne la ketre atr tui Akötresie?

10 Ame Akötresieti, ke ka nuetrije Nyidrëti la ngazo ne la itre atr ka ietra; loi e tro fe sa hane xome la tulu i Nyidrë. Hnei Paulo aposetolo hna cinyihane ka hape: “Nge ihnimi ipitö ju nyipunie, nge iutipinekeuneju, kola inu’ aloinekeun, tune la hnei Akötesie hna nu’aloinyi nyipunie göi Keriso.” (Efe. 4:32) Hna nyimane hnei Davita, atre cinyihane la Salamo, ka hape: “Ka ihnimi me ka menyike Iehova, ka hmite troa elëhni, nge ka tru la ihnim. . . . Tha hnei nyidëti kö hna kuca koi shë cei tune memine la ite ngazo shë; nge tha hna të koi shë cei tune memine la ite menu shë. .  . . Hnei nyidëti hna iananyine me eëshë la ngazo shë tune la enanyine kohië me kuë. Iehova a hnimi angete qoue anganyidë, tune la keme a hnime la ite kuku. Ke ate kö nyidë la aqane tratrau shë; nyidëti a mekune laka so ne hnadro shë.”—Sal. 103:8- 14

11. Drei la itre atr hnei Akötresieti hna troa sei ngazon?

11 Tro Akötresieti a sengetrije la itre ngazo së, e hne së hë hna hane nue la ngazo ne lo itre atr ka ngazo koi së. (Mar. 11:25) Hnei Iesu hna acatrene la mekune cili, öni nyidrë: “Ke maine tro nyipunieti a nue tije la ite menu ne la nöjei ate, kete tro Tetetro i nyipunieti e koho hnengödrai a nue tije la ite menu i nyipunie. Ngo maine tha hnei nyipunieti kö hna nue tije la ite menu ne la nöjei ate, kete tha tro kö la Tetetro i nyipunie e koho hnengödrai a nue tije la ite menu i nyipunie.” (Mat. 6:14, 15) Nyipici, Akötresieti a sengetrije la ngazo ne la itre atr ka nue la ngazo ne la itre xan. Nge ame la ketre aqane troa kuca pala hi la loi kowe la itre xan, tre, ene la troa drengethenge la eamo hna hamëne hnei Paulo, kola hape: “Hna nue nyipunie hnei Iehova, kete tro nyipunie a tun.”–Kol. 3:13

“The Meku Hnine Kö”

12. Nemene la eamo hnei Iesu hna hamën göne la troa meku hnine la itre xan?

12 Ngöne lo Cainöj hune la wetr, hnei Iesu fe hna qaja kowe la itre ka drei nyidrë la ketre aqane troa kuca la loi, ene laka, thaa tro kö a meku hnine la itre xan. Thupene lai, hnei nyidrëti hna xome la ketre ceitun nyine troa amamane hnyawa la mekune cili. (E jë la Mataio 7: 1-5.) Tro sa ce wange hnyawa la aliene la hnaewekë i Iesu, hna hape: “The meku hnine kö.”

13. Nemene la nyine troa kuca hnene la itre ka drei Iesu?

13 Hna cinyihane ngöne la Evangelia i Mataio, la itre trengewekë i Iesu, hna hape: “The meku hnine kö, mate tha meku hni nyipunie.” (Mat. 7:1) Ame mina fe ngöne la evangelia i Luka, hnei Iesu hna hape: “The mekuhnine kö, mate tha mekuhni nyipunie; the ijele hnëjinë kö, mate tha tro kö a jele hnëjinë nyipunie; nuepi, mate tro ha nue nyipunieti pena.” (Luka 6:37) Hnene laka kola xome pala hi hnene la itre Faresaio la itre hna majemine kuca ekö ka thaa ihmeku kö memine la Tusi Hmitrötr, ene pe angatre a iameköti menu me mekuhnine la itre xan. Ame lo itre ka drei Iesu ka ujë tune lai, hna sewe angatr troa “mekuhnine” la itre xan. Ngo tro pe angatr a “nue” la itre ngazo ne la itre xan. Tune lo hne së hna ce ithanatane hë, hnei Paulo aposetolo hna hamëne la ketre eamo ka tune lai ngöne la aqane troa nuetrije la ngazo ne la itre xan.—E jë la Efeso 4: 32.

14. Maine tro la itretre drei Iesu a nue la ngazo ne la itre xaa atr, nemene hë la hna upe la itre xan troa kuca?

14 Maine tro la itretre drei Iesu a nue la ngazo ne la itre xan, haawe, tro fe hë la itre xan a hane kuca tui angatr. Öni Iesu: “Ke ame la aqane meku hnine i nyipunie,tre, tro pena a meku hni nyipunie; nge ame la aqane tuluthe hnei nyipunie, tre, tro pena a tuluthe koi nyipunie.” (Mat. 7:2) Thenge la aqane ujë së kowe la itre xan, haawe, tro hë së a menuëne la hne së hna tran.—Gal. 6: 7

15. Tune kaa la aqane amamane Iesu laka, thaa tro kö a iqaja angazony?

15 Mekune hi së lo Iesu a amamane hnyawa laka, thaa tro pi kö sa qaja angazone la ketre atr; öni nyidrë: “Hna uë eö laka goeën la wanamamike hnine la alameke ne la tejine me eö, nge tha mekune kö la agö hnine la alameke i ‘ö kö? Nge tro eö a qaja tune ka kowe la tejine me eö, ka hape, ‘Da tro ni a xome la wanamamike qa hnine la alameke i ‘ö; nge hane pe lai agö e hnine la alameke i ‘ö?” (Mat. 7:3, 4) Ame la atr ka majemine qaja angazone la itre xan, canga tro hi angeic a öhne la neköi ethane ka co catr e hnine la “alameke” ne la tejine me angeic. Kösë kola qaja ka hape, ka tria la aqane trotrohnine ne la trejine me angeic la itre ewekë, nge ka ngazo fe la aqane waiewekë. Ngacama neköi ethane ka co catr kösë ketre wanamamik, ngo kola sipone hnene la atre iqaja angazonyi troa “xome la wanamamike” cili. Ka huliwa thoi la aqane ujë i angeic, pine laka, angeic a sipone troa xatuane la trejine me angeic troa goe hnyawa.

16. Pine nemen matre ijije troa qaja ka hape, ej e hnine la alameke ne la itre Faresaio la ketre “agö”?

16 Kola mama hnyawa la aqane qaja angazone hnene la itre hene ne hmi ne Iudra, lo itre xaa atr. Hanawang la ketre ceitun, ame la ketre atr ka timek a qaja, thupen la hna aloine la meci angeice hnei Iesu, ka hape, Akötresieti la qaane lai, önine jë hi la itre Faresaio e sa ka hape: “Hna hnaho hmunë hnine la ngazo, nge tro hmunë a ini hun?” (Ioane 9: 30- 34) Ame göi troa waiewekë ngöne la götrane la ua memine la troa atreine wai pengöne hnyawa la itre atr, tre, ka gufa itre Faresaio, pine laka hetrenyi angatre la “agö” e hnine la itre lue meke i angatr; ene pe ka ti hnyawa la itre lue meke i angatr. Celë hi matre Iesu a qaja ka hape: “Ate thoi, pane xomepi la agö qa hnine la alameke i’ö kö, mate tro eö a öhne hnyawa troa xome la wanamamike qa hnine la alameke ne la trejine me eö.” (Mat. 7: 5; Luka 6: 42) Maine eje the së la ajane troa kuca la loi kowe la itre xan, me ujë hnyawa koi angatr, thaa tro hë së a thele pala hi la wanamamike e hnine la itre lue meke ne la itre trejine me easë trahmanyi me föe. Loi pe, tro sa atrehmekune hnyawa laka itre atr ka ngazo asë hi së, nge thaa tro pi kö sa mekuhnine menune la itre trejine me easë.

Aqane Tro Sa Ujë Kowe La Itre Xan

17. Thenge la hna qaja ngöne Mataio 7: 12, tune kaa la aqane tro sa ujë kowe la itre xan?

17 Ame ngöne lo Cainöje hune la wetr, hnei Iesu hna amamane hnyawa laka, Akötresie a ujë kowe la itre hlue i Nyidrë, ceitu me aqane ujë ne la ketre kem; ene laka, Nyidrëti a sa la itre thithi angatr. (E jë la Mataio 7:7- 12.) Hnei Iesu hna acile lo ketre trenge wathebo göne la aqane tro sa ujë, hna hape: “Qa ngöne lai ame la nöjei ewekë asëjëihë hnei nyipunie hna ajane troa kuca koi nyipunie hnei ite at, kucajë lai koi angat.” (Mat. 7:12) Maine tro sa ujë tune lai kowe la nöjei atr asë, haawe, easë hi lai a amamane ka hape easë hi la itre nyipi Keresiano.

18. Tune kaa la aqane amamane hnene la “Wathebo” laka, ame la hne së hna ajan troa kuca hnei itre xane koi së, tre, loi e tro mina sa hane kuca koi angatr?

18 Thupene la hnei Iesu hna qaja, ka hape, loi e tro sa kuca koi itre xan la hne së hna ajane tro angatr a kuca koi së, öni Iesu e hape: “ke celë hi wathebo me ite perofeta.” Maine tro sa ujë thenge la hnei Iesu hna qaja, easë hi lai a xötrethenge hnyawa la itre tepene mekune hna amë e hnine la “Wathebo”, ene lo itre trepene mekune hna amexej e hnine la Tusi Hmitötr, qaane Genese uti hë Deuteronomi. Eje hi laka, hna amamane hnene la itre itusi cili la aja i Iehova troa hnëkëne la ketre matran ka troa apaatrene la ngazo, ngo kolo mina fe a qaja lo Trenge Wathebo hna hamëne hnei Akötresie kowe la nöje Isaraela, hna jëne Mose ngöne lo macatre 1513 M.P.K. (Gen. 3:15) Kola mama hnyawa ngöne la itre xaa hna cinyihane hnine la Trenge Wathebo, laka, loi e troa thiina ka meköti la itretre Isaraela, thaa tro pi kö angatr a iwangatrehmekunyi atr, nge loi e tro fe angatr a hane kuca la loi kowe la itre ka akötr memine lo itre trehnyiwa ka mele ngöne la nöj.—Lev. 19:9, 10, 15, 34.

19. Tune kaa la aqane amamane hnene la itre “Perofeta” laka loi e tro sa kuca la loi kowe la itre xan?

19 AME la Iesu a qaja la itre “Perofeta”, tre, eje ngöne la mekuna i nyidrë la itre hna perofetane hnine la itre hna cinyihane qene Heberu. Itre eje a qatrenge la itre hna perofetane göi Mesia ka eatre hnyawa hui Iesu Keriso. Ketre, kolo mina fe a amamane hnene la itre hna cinyihane cili, laka Akötresieti a amanathithine la nöje i Nyidrë ngöne la angatr a kuca la loi xajawa i Nyidrë, me thiina ka loi kowe la itre xan. Drei la ketre ceitun, hna hamëne koi angetre Isaraela la eamo celë hnene la ketre hna perofetan hnei Isaia, kola hape: “Drei la hna ulatine hnei Iehova, ka hape, Trongënejë la ka ijij, nge kucajë la ka meköt . . . Manathithi la ate kuca lai, me nekö ne la ate xölehuje lai . . . mate ate thupën la ime i angeic mate tha kuca kö la ngazo.” (Is. 56:1, 2) Nyipici, Akötesieti a thele thene la nöje i Nyidrë, tro angatr a catre kuca pala hi la loi kowe la itre xan.

Loi e Kuca Pala Hi Së La Loi Kowe La Itre Xan

20, 21. Tune kaa la aqane ujë ne la nöjei atr kowe la Cainöje i Iesu hune la Wetr, nge pine nemen matre loi e tro sa sine thele hnyawa la aliene ej?

20 Hne së hi hna ce wang enehila la itre xaa hnepe mekune ka nyipiewekë catr hna hamëne hnei Iesu ngöne lo Cainöje i nyidrë ka ceminge lolo hune la Wetr. Ngo thaa jole kö koi së troa trotrohnine la aqane ujë ne la itre ka drei nyidrë ngöne la ijine cili. Hanawang la hna qaja hnene la Tusi Hmitötr: “Nge tixenuë hë la nöjei wesi ula i Iesu cili, ame hna haine atraqate la nöjei ate ka ala nyimu ngöne la ini nyidë; ke nöi nyidëti hna ini angate tune men, nge tha tune kö la angete cinyihany.”–Mat. 7:28, 29.

21 Thaa sihngödri hmaca kö laka Iesu Keriso hi lo “Hna hain, me Ate qejepengön” hna ahnithe ekö. (Is. 9:6) Kola anyipicine hnyawa hnene la Cainöje hune la Wetr, la atrehmekune i Iesu ngöne la itre aqane waiewekë ne la Tretretro i nyidrë e koho hnengödrai. Ketre, ka lolo catre la Cainöje celë, pine laka, kola qeje pengöne hnyawa la nyipi madrin, memine la aqane troa thipetrije la kuci ngazo, me aqane troa trongëne la thiina ka meköt, memine la nyine troa kuca matre troa madrine troa kapa la nyipi mele elany, me itre xaa ewekë ju kö. Tune kaa matre troa pane e hnyawa hmaca la evangelia i Mataio mekene 5 uti hë 7 me thithi fë lai? Pane sine thele jë fe la itre eamo ka lolo catr hna hamë së hnei Iesu. Loi e tro sa hane trongëne hnyawa ngöne la mele së, la itre hnei Iesu hna qaja ngöne lo Cainöje hune la wetr. Nge eje hi lai laka, tro hë së a amadrinë Iehova, me hane ujë hnyawa kowe la itre xan, nge ketre, tro hë sa catre kuca pala hi la loi.

Tune Kaa La Aqane Tro Nyipunieti a Sa?

• Tune kaa la aqane tro sa ujë kowe la itre ithupëjia me easë?

• Pine nemen matre loi e tro sa nue la ngazo ne la itre xan?

• Nemene la hnei Iesu hna qaja göne la troa mekuhnine la itre xan?

• Thenge la hna qaja ngöne Mataio 7: 12, tune kaa la aqane tro sa ujë kowe la itre xan?

[Thying]