Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Atrune Jë La Atresiwa Ka Draië i Iehova

Atrune Jë La Atresiwa Ka Draië i Iehova

Atrune Jë La Atresiwa Ka Draië i Iehova

“Tro pala kö ni a atrune la atesiwa [ëje] i cilie.”—SAL. 86:12.

ATREINE KÖ EPUNI TROA QEJE PENGÖN?

Kola hapeu la kola hape, troa atre la atresiwa i Akötresie?

Hnei Iehova Akötresie hna amamane trongëne tune kaa la pengöi Nyidrë?

Kola hapeu lai la kola hape, troa “tro ngöne la atesiwa i Iehova”?

1, 2. Nemene la hna mekune hnene la Itretre Anyipici Iehova göne la atresiwa i Akötresie, nge ka isa pengöne memine la itre hmi ka pi nyi Keresiano?

 THA hnene kö lo itre hmi ka pi hane nyi Keresiano hna nyipi ewekëne la atresiwa i Akötresie. Ame la nyine anyipicin, tre, ngöne la itre mekune ka nyiqaane la ketre Tusi Hmitrötr (Revised Standard Version), hna qaja ka hape, ka “isazikeu catre” e tro la hmi a hë Akötresie jëne la ketre ëj.

2 Ame pena ha la Itretre Anyipici Iehova, madrine catre angatre e troa hë angatre jëne la atresiwa i Akötresie me atrune ej. (E jë la Salamo 86:12; Isaia 43:10.) Ketre, kola atrunyi së la easa trotrohnine la aliene la atresiwa i Akötresie, me atrehmekune la enyipiewekëne la troa ahmitrötrene ej. (Mat. 6:9) Tro sa ce wange la köni mekune ka tru ka troa xatua së matre tha tro kö sa thëthëhmine laka, ketre ewekë nyine atrunyi së, la troa atre Iehova: Nemene la aliene la kola hape, troa atre la atresiwa i Akötresie? Hnei Iehova hna amamane tune kaa ka hape, Nyidrëti kö la ka ijije troa xome la atresiwa ka draië cili? Nge nemene la aqane tro sa “tro ngöne la atesiwa i Iehova”?

ALIENE LA KOLA HAPE, TROA ATRE LA ATRESIWA I AKÖTRESIE

3. Nemene la aliene la kola hape, troa atre la atresiwa i Akötresie?

3 Ame la troa atre la atresiwa i Akötresie, tre, tha ene hmekuje kö la tro hi a atre la hnaewekë hna hape, “Iehova.” Kola hape troa atre hnyawa la pengöi Akötresie, ene Iehova. Kola qaja la aqane hlemu i Nyidrë, me itre thiina i Nyidrë, me itre mekune hnei Nyidrëti hna ajane troa eatrën, me itre aqane ujë i Nyidrë, ene la aqane ce mele Nyidrë memine la nöje i Nyidrë. (Ite edomë 4:18) Atre hi së ka hape, hnei Akötresie hna qaja amamane la ëje i Nyidrë koi Adamu me Eva, ke, hnei Eva hna amexeje la ëje i Nyidrë thupene la hna hnaho Kaina. (Gen. 4:1) Atre fe hi la itre hlue ka mele nyipici koi Iehova ekö, tui Noa, me Aberahama, me Isaaka, me Iakobo la atresiwa i Akötresie. Hnei angatre hna atre la pengöi Akötresie, lo Nyidrëti a amanathithi angatr, me thupë angatr, me qaja amamane koi angatre la hnei Nyidrëti hna troa kuca. Qea ha e thupen, Akötresieti a amexeje ju fe koi Mose la ketre ewekë ka ketre pengön, ene la aliene la atresiwa i Nyidrë.

4. Pine nemene matre hnyingëne jë Mose koi Akötresie la atresiwa i Nyidrë, nge pine nemene matre aja i angeice troa xecie hnyawa kowe la angetre Isaraela ka hape, tro Akötresie a amele angatr?

4 E jë la Esodo 3:10-15. Ame la Mose a traqa kowe la 80 lao macatre, Akötresieti a amekötine koi angeice ka hape: “Qâ i ’ö troa thenge la nöjeng’ ite nekö i Isaraela qa Aigupito.” Thupene jë hi lai, Mose a fe pi koi Iehova la ketre hnyinge ka tru aliene me hape: ‘Maine tro angetre Isaraela a hnyingë ni la atresiwa i Cilie, tro ni a sa tune kaa koi angatr?’ Atre hë la nöje i Akötresie la atresiwa i Nyidrë qaane hë ekö, ngo hnauëne kö matre hnyinge jë Mose tune lai? Angeice a ajane troa atre hnyawa la pengöi Iehova Akötresie. Ame la aja i Mose, tre, ene la troa xecie hnyawa kowe la angetre Isaraela ka hape, tro Akötresie a amele angatr. Nge trotrohnine hi së la kepin. Pine laka, qea catre la hna thahluëne la angetre Isaraela, matre tha mama hmaca kö koi angatre ka hape, ijiji Iehova troa xatua angatr. Hnene hë la itre xan e angetre Isaraela hna nyi hluene la itre xa haze ne Aigupito!—Ezek. 20:7, 8.

5. Nemene la hna qaja amamane hnei Iehova koi Mose göne la atresiwa i Nyidrë?

5 Nemene la hna sa hnei Iehova koi Mose? Öni Nyidrë, tro Mose a qaja kowe la angetre Isaraela ka hape: “Hnei Iehova Akötesieti ne la ite keme i nyipunie . . . , la ate upi ni koi nyipunie.” Ame hnei Nyidrëti hna upi Mose hmaca jë troa qaja ka hape: “INI LA KA EJE la ate upi ni koi nyipunie.” a Jëne la itre trenge ithanata celë, hnei Akötresieti hna qaja amamane la ketre pengöi Nyidrë ka sisitria. Tro Nyidrëti a ej thenge la itre ewekë tro Nyidrëti a aejën, maine tro Nyidrëti a aeatrëne la nöjei ewekë nyine troa kuca, matre eje pi la itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean. Nge Akötresieti Nyidrë ka aeatrëne pala hi la itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean. Celë hi matre Iehova a qaja hmaca ju ka hape: “Celë hi ëjenge epine palua, nge celë hi nyine meku ni ngöne la nöjei xöt.” Eje hi laka, hnene la itre trenge ithanata celë hna ketr la hni Mose, me acatrene la lapaune i angeic!

AQANE AMAMANE IEHOVA KA HAPE, NYIDRËTI HMEKUJE LA KA IJIJE TROA XOME LA ATRESIWA I NYIDRË

6, 7. Hnei Iehova hna eatrëne tune kaa la hnei Nyidrëti hna thingehnaean?

6 Qea catre hë thupene lo hnei Iehova hna ewekë koi Mose, Iehova a aeatrëne ju la itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean, me thepe Isaraela. Hnei Nyidrëti hna nyi thupene kowe la angetre Aigupito jëne la treen lao akötr, me amamane ka hape, ka pë pengöne Farao me itre haze i angetre Aigupito. (Eso. 12:12) Thupene lai hnei Iehova hna fe gojenyine pi la angetre Isaraela nyipine la Hnagejë Ka Palulu, me ahnyihnyine hmaca ju la tim troa kacatranyi Farao me isoce i angeic. (Sal. 136:13-15) Ame ngöne la hnapapa, hnei Iehova pala hi hna thupëne la mele ne la angetre Isaraela, me hamëne kowe la itre milio lao atren la xen, me tim. Goi tha ae fe la itre trepene hnatrapa ca i angatr, nge tha zezenyi fe la itre ixetre i angatr. (Deu. 1:19; 29:5) Ame asë la itre ewekë celë, tre, kola amamane ka hape, pëkö ka atreine thingijë i Iehova troa eatrëne la hnei Nyidrëti hna thingehnaean. Hnei Nyidrëti pë hë hna qaja e thupen koi Isaia ka hape: “Ini, ini hi Iehova, nge pëkö xa at’ amelen, ngo ini hi.”—Is. 43:11.

7 Iosua, lo atre tro xomi angetre Isaraela thupei Mose, la ketre ka öhne la itre huliwa ka men hna kuca hnei Iehova e Aigupito me ngöne la hnapapa. Celë hi matre ame ngöne la pune la mele i Iosua, ijije tro angeice a qaja kowe la angetre Isaraela ka hape: “Ate hë nyipunie ngöne la ite hni me ite u i nyipunie laka, tha tia kö la kete ewekë ne la nöjei ewekë ka loi asë hnei Iehova Akötesi nyipunie hna ulatine koi nyipunie ; eate asë hë koi nyipunie, ngo tha tia kö la kete ewekë ka cas.” (Ios. 23:14) Hnei Iehova hna kuca asë thenge la aqane thingehnaeane Nyidrë.

8. Nemene la aqane eatrëne Iehova enehila la hnei Nyidrëti hna thingehnaean?

8 Ame enehila, Iehova fe a eatrëne la itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean. Hnei Nyidrëti hna qaja amë jëne la Hupuna i Nyidrë ka hape, ame ngöne la itre drai ne la pun, troa cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia “e cailo fene.” (Mat. 24:14) Iehova hmekuje hi la ka ijije troa qaja amë la huliwa celë, me ka hetre menen matre aeatrëne pi la huliwa cili. Nge nyidrëti a huliwane la itre aminatr troa aeatrëne lai! (Ite hu. 4:13) Celë hi matre ame la easa cainöjëne la maca ka loi, easë fe hi lai a hamëne la ixatua së göi troa aeatrëne la hna perofetane celë hnene la Tusi Hmitrötr. Easa atrune la Tretretro së me amamane ka hape, trotrohnine hnyawa hi së la aliene la ithanata hne së hna qaja lo easa thithi ka hape: “Epi hmitröte la atesiwa i Cilie. Epi traqa pi la Baselaia i Cilie. Epi tro fe a eje la aja i Cilie e celë fen tune e koho hnengödrai.”—Mat. 6:9, 10, MN.

KA DRAIË LA ATRESIWA I NYIDRË

9, 10. Nemene hmaca la ketre ini nyine tro sa xome qa ngöne la aqane ujë i Iehova kowe la angetre Isaraela?

9 Tha qea ju kö thupene la hna feke hnene la angetre Isaraela qaa Aigupito, hnei Iehova hna sipu amamai Nyidrëti hnyawa koi angatr. Hnei Iehova hna isisinyikeu me angatr jëne la Trenge Wathebo, me thingehnaeane troa thupë angatre tune la trahmanyi a thupëne la föi angeic. Nge ceitu me föi Iehova ha la angetre Isaraela. Angatre la nöje hna ati ëjene hnene la atresiwa i Nyidrë. (Is. 54:5, 6) Maine tro angatr a drengethenge la itre trenge wathebo i Nyidrë, tro hë Nyidrëti a amanathithi angatr, me thupë angatr, me hamë tingetinge i angatr. (Num. 6:22-27) Tro la nöjei nöje a atrehmekune ka hape, pëkö ketre Haze ka tui Iehova. (E jë la Deuteronomi 4:5-8; Salamo 86:7-10.) Haawe, ka mama hnyawa hi laka, Isaraela la nöje i Akötresie, celë hi matre nyimutre fe la itre trahmanyi me föe qa ngöne la itre xa nöje ka iëne troa hane nyi hlue i Iehova. Hnei angatre hna tui Rutha lo föe ne Moaba, atre qaja koi Naomi ka hape: “Ame la nöjei ate i eapo nöjei atenge fe ; ame la Akötesi eapo Akötesingöti fe .”—Rutha 1:16.

10 Ngöne la 1 500 lao macatre, hnei Iehova hna amamane hnyawa hmaca kö la pengöi Nyidrë jëne la aqane mele i Nyidrë koi angatr. Ngacama anyimua tha drei Nyidrëti hnei angatr, ngo hnei Nyidrëti pala hi hna kepe angatre hnyawa hmaca, me xomihni angatr. (Eso. 34:5-7) Ngo ka hetre ifegone fe la xomihni Iehova. Ame la kola xele ma mejiune koi Iesu hnene la angetre Isaraela, me humuthi nyidrë, tha ijije ju hi troa hë angatre hnene la atresiwa i Akötresie. (Mat. 23:37, 38) Ame koi Iehova, ceitu i angatre pë hë me ketre isinöe ka mec. (Luka 23:31) Nemene hë la aqane wai pengöne la atresiwa i Akötresie hnene la angetre Isaraela, e thupen?

11. Pine nemene matre nuetrije pi angetre Isaraela la atresiwa i Akötresie?

11 Ame hë e thupen, tria ha la aqane wai pengöne la atresiwa i Akötresie hnene la angetre Isaraela. Angatre a mekune ka hape, ka hmitrötre catre la ëje i Akötresie, celë hi matre pëkö atr ka ijije troa qaja ej. (Eso. 20:7) Qa ngöne lai, ame hnei angatre hna nuetrije trongëne ju la atresiwa i Akötresie. Ketre akötre koi Iehova la Nyidrëti a goeëne la kola xanadrone la atresiwa i Nyidrë. (Sal. 78:40, 41) Ka tru catre koi Iehova la atresiwa i Nyidrë. Eje hi, önine la Tusi Hmitrötre ka hape, ka isaxolo maine ka zalu Nyidrë pine la atresiwa i Nyidrë. Pine laka hna xanadrone la atresiwa i Iehova hnene la angetre Isaraela, haawe, tha ijije hmaca kö troa hë angatre hnene la atresiwa i Nyidrë. (Eso. 34:14) Nyine ini hi lai koi së ka hape, ka nyipi ewekë catre troa metrötrëne catrëne la atresiwa ne la Atre Xupi së.

KETRE NÖJE KA HNYIPIXE HNA ATI ËJENE HNENE LA ATRESIWA I AKÖTRESIE

12. Drei la nöje hna ati ëjene hnene la atresiwa i Akötresie?

12 Jëne Ieremia, hnei Iehova hna thingehnaeane ka hape, tro Nyidrëti a kuca “la isisinyikeu ka hnyipixe,” memine la ketre nöje ka hnyipixe. Ame asë hi la itre atrene la nöje cili, “qane la ite ka co i angate uti hë la ite ka tru i angat,” tro angatre a “ate Iehova.” (Iere. 31:31, 33, 34) Eue la Akötresieti a kuca la isisinyikeu cili ka hnyipixe? Kolo ijine Penetekos macatre 33. Hnei Iehova hna kuca me drei la isisinyikeu ka hnyipixe? Hna kuca memine lo nöje hna hëne hnei Tusi Hmitrötre ka hape “Isaraela i Akötesie,” nge kola qaja fe la itre atr ka xulu qa ngöne la nöjei nöj. Iehova a qeje angatre me hape, “ite hna ati ëjene qa ngöne la ëjeng.”—Gal. 6:16; e jë la Ite Huliwa 15:14-17; Mat. 21:43.

13. (a) Hnene kö la itre pane Keresiano hna nyipi ewekëne la Atresiwa i Akötresie, nge hne së hna atre tune kaa? (b) Neneme la thangane koi epuni qa ngöne la hnei epuni hna amamane la atresiwa i Akötresie ngöne la hnei epuni hna cainöj?

13 Hnene la itre pane Keresiano, lo itre atrene la nöje ka hnyipixe hna nyipi ewekëne la atresiwa i Akötresie. Ame la ketre ceitun, tre, hnei angatre hna amexeje hmaca la ëje i Nyidrë ngöne la itre xötre ne la Itre Hna Cinyihane Qene Heberu. b Ame la Peteru aposetolo a cainöje kowe la ketre lapa ka ala nyimu i angetre Isaraela, me angetre ce hmi me angatr lo ijine Penetekos macatre 33, hnei angeice hna anyimua amexeje la ëje i Akötresie. (Ite hu. 2:14, 20, 21, 25, 34; MN) Pine laka hna atrunyi Iehova hnene la itre pane Keresiano, ame hnei Nyidrëti hna amanathithine la huliwa ne cainöje i angatr. Ame la easë enehila a qaja koi itre xane la ëje i Nyidrë, me amamane ngöne la Tusi Hmitrötre i angatr, haawe, tro fe Iehova lai a amanathithine la huliwa së. Kolo fe a hane atrunyi së la troa hane qeje Iehova tune lai. Nge ame koi angetre inine troa atre Akötresie, tre, angatre hi lai a xötrei xejë la aqane imelekeu ka sisitria me Iehova, nge ka troa kökötre trootro, me hut epine palua.

14, 15. Hne së hna atre tune kaa ka hape, hnei Iehova hna thupëne la atresiwa i Nyidrë?

14 E thupene hë la hna meci la ange aposetolo, nyiqaane angazone jë hi hnei itre xan la ekalesia i itre Keresiano jëne la itre ini ka thoi. (2 Thes. 2:3-7) Hnene fe la itre ka ini thoi hna xötrethenge la itre hna ini hnei angetre Iudra, matre tha tro kö a nyipi ewekëne la atresiwa i Akötresie. Hapeu, tro kö Iehova a nue tro la atresiwa i Nyidrë a patr? Ohea! Hne së hna atre tune kaa? Eje hi laka, thatre kö së la sipu aqane qaja ekö la atresiwa i Akötresie, ngo tha patre pi kö ej. Ngöne la itre macatre ka nyimu hadredr, kola öhne la atresiwa i Akötresie ngöne la itre Tusi Hmitrötre ka nyimutre hna ujën, me ngöne la itre hna cinyihane hnene lo itre atr ka inine troa qeje pengöne la Tusi Hmitrötr. Ame la ketre ceitun, ame lo macatre 1757, hna cinyihane hnei Charles Peters ka hape, ame la aliene la atresiwa i Akötresie, tre, kola qaja hnyawa la pengöi Nyidrë, laka ka sisitria la aliene eje hune la itre xa aqane hë Nyidrë. Ame lo macatre 1797, hnei Hopton Haynes hna cinyihane la ketre itusi ka qaja la hmi Akötresie me hape, hna hë Akötresie hnei angetre Iudra hnene la ëje hna hape Iehova, “lo hnei angatre hna atrune hmekuj; tune lo hna kuca hnei Keriso me anga aposetolo.” Hnei Henry Grew (1781-1862) hna nyipi ewekëne la atresiwa i Akötresie, nge trotrohnine hnyawa hi angeice laka, hna xanadrone la atresiwa i Akötresie, celë hi matre troa ahmitrötrëne eje hmaca. Ame fe George Storrs (1796-1879) me Charles T. Russell, lue ka ce huliwa ekö, hnei nyidro hna nyipi ewekëne la atresiwa i Akötresie.

15 Ka sisitria catre lo macatre 1931 kowe la nöje i Akötresie. Hna hë angatre petre kö uti hë la ijine cili ka hape, Itretre Ini Tusi Hmitrötr e cailo fen. Ngo ame ju hi lo macatre cili, angatr a kapa ju troa hë angatre ka hape, Itretre Anyipici Iehova. (Is. 43:10-12) Hnei angatre hna qaja amamane ka hape, tru la madrine i angatre troa “nöje thatraqane la atesiwa i nyidë,” nge troa atrune la atresiwa i Akötresie. (Ite hu. 15:14) Ame la easa mekune la aqane thupëne Iehova la atresiwa i Nyidrë, tre, kola amekunë së la itre trenge ithanata ngöne Malaki 1:11, lo kola hape: “Qane hna xulu hnei jö uti hë la hna lö hnen’ ej, troa atrune la ëjenge hnene la nöjei nöj.”

TRO JË NGÖNE LA ATRESIWA I IEHOVA

16. Nemene la aqane troa ketri së hnene la hna hë së ka hape Itretre Anyipici Iehova?

16 Hna cinyihane hnei perofeta Mika ka hape: “Nöjei ate asë a isa tro ngöne la ëjene la ite haze i angat, tro pe kö sha tro ngöne la atesiwa i Iehova Akötesi shë epine palua.” (Mika 4:5) Ame kowe la nöje i Akötresie ngöne la ijine cili, e kola hë angatre hnene la atresiwa i Akötresie, tre, kola atrunyi angatre lai, nge kolo fe a amamane koi angatre ka hape, hna kepe angatre hnei Akötresie. (E jë la Malaki 3:16-18.) Epuni fe kö a hane mekune tune lai? Epuni kö a catre huliwa troa “tro ngöne la atesiwa i Iehova”?

17. Kola hapeu, la kola hape troa “tro ngöne la atesiwa i Iehova”?

17 E tro sa “tro ngöne la atesiwa i Iehova,” köni ewekë nyine tro sa kuca. Ame la hnapan, tro sa qaja kowe la itre xane la ëje cili, pine laka tro hi mele hmekuje la atre “hëne la atesiwa i Joxu [Iehova].” (Rom. 10:13) Ame la hnaaluen, tro sa hetrenyi la itre thiina i Iehova, ame la ka sisitriane itre ej, tre, ene la ihnim. (1 Ioane 4:8) Ame la hnaakönin, tro sa hmalahnine troa drengethenge la itre wathebo i Akötresie, nge aqane tro hi së lai a atrune la atresiwa ne la Tretretro së. (1 Ioane 5:3) Hapeu, tro pala jë kö sa “tro ngöne la atesiwa i Iehova Akötesi shë epine palua”?

18. Pine nemene matre ame koi itretre atrune la atresiwa i Iehova, angatr a lapa treqene la itre drai ka calemi cememine la mejiun?

18 Ame asë hi la itre ka thatre Iehova, me itre ka icilekeu me Nyidrë, tha hmitre kö matre tro angatr a atre ka hape, drei lae Nyidrë. (Ezek. 38:23) Ceitui angatre hi me Farao, atre qaja ka hape: “Dei Iehova ma tro ni a denge la aqane ewekë i nyëne?” Qa ngöne lo hna kuca koi Farao, thatreine jë kö tro angeice a lapa thatre, ka hape, hetre Akötresie ka draië ene Iehova. (Eso. 5:1, 2; 9:16; 12:29) Ngo ame easë, hne së hna iëne troa atre Iehova me troa itre ehnemu i Nyidrë. Ka tru la madrine së troa itre hlue i Nyidrë ka idrengethenge nge troa ati ëje së hnene la atresiwa i Nyidrë. Easa lapa treqene la itre drai ka calemi cememine la mejiun, me mekune la hna thingehnaeane ngöne Salamo 9:10: “Ame angete ate la atesiwa i cilie, te, troa lapau cilie ; ke tha hnei cilieti kö, Iehova, hna nue tiji angete thele cilie.”

[Ithueamacany]

a Ame la aqane cinyihane qene Heberu ne la atresiwa i Akötresie, tre, kola hape, “ka ej.” Nge ame la aliene la “Iehova,” tre kola hape “Ka Aejëne Nyidrë.”

b Ame la atresiwa i Iehova, tre, hna cinyihane ngöne la Itre Hna Cinyihane Qene Heberu, nge hna amexeje hmaca hnene la itre pane Keresiano. Eje hi laka, hna cinyihane fe la atresiwa i Iehova ngöne la itre pane tusi qene Heberu hna ujëne koi qene Heleni hna hëne ka hape, Septante.

[Thying]

[Iatr ne la götran 24]

[Iatr ne la götran 25]

Hna acatrene catrëne la lapaune i Mose hnene la hna atre la aliene la atresiwa i Akötresie

[Iatr ne la götran 26]

Xele kö Farao ma kapa ka hape, Iehova la Akötresie ka pucatin asë