Hetrenyi Kö Nyipunieti “La Hni Troa Ate Hmekunyi” Iehova?
Hetrenyi Kö Nyipunieti “La Hni Troa Ate Hmekunyi” Iehova?
“Tro ni a hamë angate la hni troa ate hmekunyi ni laka ini Iehova ; nge tro angat’ a nöjeng.”—IERE. 24:7.
TRO NYIPUNIETI A SA TUNE KAA?
Kola mama tune kaa thene la angetre Iudra ekö ka hape, itre “tha hna peritomone la hni”?
Pine nemene matre loi e tro sa thele troa atrepengöne la hni së?
Nemene la nyine tro sa kuca, matre hetrenyi jë së la “hni troa atrehmekunyi” Iehova?
1, 2. Nemene la eloine la tro sa pane thele troa trotrohnine la itre wene wacua hna qaja hnei Iehova?
KA HANE fe kö nyipunieti xeni lo itre wene wacua? Hna ajane catre lai ekö hnene la angetre Isaraela. (Nah. 3:12; Luka 13:6-9) Ame enehila, tre hna trane la wacua ngöne la itre nöj. Hetre eloine la wacua kowe la ngönetrei së; goi qaja fe hnei itre xa atr ka hape, ka loi la wacua kowe la wenethëhmi së.
2 Hnei Iehova ekö hna qaja la itre wene wacua, matre troa qeje pengöne la itre aliene hni ne la atr. Ixatua koi së me itre hne së hna hnim, la ithanata hnei Nyidrëti hna hamën. Tha hnei Nyidrëti kö hna qeje pengöne la eloine la wacua kowe la ngönetrei së, ngo Nyidrëti pe lo a qeje pengöne la hni së, ene la pengö së e kuhu hni. Qa ngöne lai, ame la easa troa ithanatane la tane celë, epi tro fe sa hane wange la itre ini thatraqai së, itre Keresiano.
3. Drei la hna nyi hatrene hnene la itre wene wacua hna qaja ngöne la tus i Ieremia mekene 24?
3 Ame ekö lo macatre 617 M.P.K, a hnene la angetre Iudra hna kuca la itre ewekë ka sisi xajawa i Iehova. Celë hi matre, hnei Nyidrëti hna amamane koi Ieremia la ewekë ka troa traqa kowe la nöje Iudra. Nyidrëti pë hë a qeje pengöne jë la lue trengë wacua, matre troa qaja la lue pengöne atr. Ame la ketre treng, tre ej a qatrenge la itre wene wacua “ka nyipi loi,” ngo ame pë hë e hnine la ketre, tre itre wene wacua ka “wadiri [ngazo].” (E jë la Ieremia 24:1-3.) Ame la itre wene wacua ka ngazo, tre kolo hi a qeje Zedekia Joxu memine la itre ka tui nyidrë, itre hna troa lepe hnei Nebukaneza Joxu me trongene isi nyidrë. Ame pë hë itre xan, tre ceitui angatre memine lo itre wene wacua ka nyipi lolo. Ezekiela, la ketre, me Daniela memine lo köni sinee i angeic, me itre xane ju kö, itre hna xome Babulona eë, me apone e cili. Ame hë e thupen, hnene la itre xa angetre Iudra hna bëeke Ierusalema eë, matre troa xupe hmaca la ēnē.—Iere. 24:8-10; 25:11, 12; 29:10.
4. Pine nemene matre kola ithuecatre koi së hnene la ithanata hnei Akötresieti hna qaja kowe la angetre Iudra ka loi thiina?
4 Öni Iehova kowe la angetre Iudra ka loi thiina ka hape: “Tro ni a hamë angate la hni troa ate hmekunyi ni laka ini Iehova ; nge tro angat’ a nöjeng.” (Iere. 24:7) Easa madrine la Akötresieti a qaja tune lai, ke kolo lai a amamane ka hape, Nyidrëti a ajane tro sa hetrenyi “la hni troa ate hmekunyi” Nyidrë, ene la troa atrepengö i Nyidrë, me hane sine la nöje i Nyidrë. Ngo nemene la nyine tro sa kuca? Loi e tro sa inine la Tusi Hmitrötr, me trongëne la itre hne së hna inin. Tro fe sa nuetrije la pengöne mele hna musinëne hnene la ngazo. Ame hë e thupen, tro sa nue la mele së koi Akötresie, me xomi bapataiso ngöne la ëje ne la Tretretro, me Hupuna me uati hmitrötr. (Mat. 28:19, 20; Ite hu. 3:19) Hapeu, asesë hë nyipunieti trongëne la itre hna amekötine celë? Maine jë, ka hane fe nyipunieti sine lapaane la itre icasikeu ne la Itretre Anyipici Iehova, nge ase hë nyipunieti mekune troa trongëne la itre hna amekötine cili.
5. Hnei Ieremia hna qeje pengö i drei?
5 Maine ase hë së trongëne la itre hna amekötine göi troa sine la nöje i Akötresie, loi e tro pala hi a meköti la aqane waiewekë së, me aqane ujë së fe. Pine nemen? Tro sa pane ce wange la aqane qeje pengöne Ieremia la hni, matre atreine së troa sa. Ngacama hnei Ieremia hna hane qaja la itre nöje ka mele xötreithi Iudra, ngo tru kö la hnei angeice hna qeje pengöne la ijine musi ne lo faifi lao joxu i angetre Iudra. (Iere.1:15, 16) Hnei Ieremia hna cinyihane la pengöne la itre trahmanyi me itre föe, me itre nekönatr ka nyi hlue i Iehova ha. Ame ngöne lo hneijine i Mose, hnene la angetre Isaraela hna saene troa nyi hlue i Iehova. (Eso. 19:3-8) Ame mina fe ngöne la hneijine i Ieremia, hnene la angetre Iudra hna qaja ka hape: “Eëhuni a jötëti [tro] koi enëtilai, ke enëtilai Iehova, Akötesi hun.” (Iere. 3:22) Ngo hapeue la hni angatr?
MA LOI E TROA PANE “XÖJI” ANGATR
6. Pine nemene matre loi e tro sa wange atrune la itre hnei Akötresieti hna qaja göne la hni?
6 Hetre itre masiine hnei itre droketre hna huliwan, matre troa wai pengöne la ngönetrei së, me wange ka hape, ka mano hnyawa jë kö la wenethëhmi së? Ketre ame fe Iehova, tre atreine hi tro Nyidrëti a wai pengöne la hni së, ene la nyipi pengö së. Öni Nyidrë: “Ate nyipi iaö la hni hune la nöjei ewekë asëjëihë, nge nyipi ngazo ej ; dei la ate ate hmekun’ ej ? Ini Iehova ate thele la hni, . . . nge troa isa hamëne kowe la nöjei ate tune la ite jë i angat, tune la wene la ite huliwa i angat.” (Iere. 17:9, 10) Öhne hi Akötresieti la itre aja së, me itre mekun, me itre aliene hni, me aqane waiewekë së, nge goi öhne fe Nyidrëti la pengöne mele hne së hna ajane troa hetreny. Akötresieti la ka waipengöne la hni nyipunie. Ngo ketre ijije mina fe tro nyipunieti a hane wai pengöne la hni nyipunie.
7. Nemene la hnei Ieremia hna qaja göne la hni ne la angetre Iudra ekö?
7 Loi e tro sa thele troa wai pengöne la hni së. Nemene la hnei Iehova hna öhne e kuhu hni ne la angetre Iudra ka mele ngöne lo hneijine i Ieremia? Kola sa hnei Ieremia ka hape: “Tha hna peritomone la hni ne la lapa i angete Isaraela asë.” Tha kolo kö lo peritom hna amekötine hnine la Wathebo i Mose thatraqai itre trahmany. Pine nemen? Pine laka, hna peritomo angatre hi, ngo öni Iehova kö ka hape, “ite tha hna peritomon,” ke ‘hni angatre la hna tha peritomon.’ (Iere. 9:25, 26) Tro sa trotrohnine tune kaa la ithanata celë?
8, 9. Nemene la pengöne la hni ne la angetre Iudra ne lo hneijine i Ieremia? Nge nemene la nyine tro angatr a kuca?
8 Tro sa trotrohnine la aliene la hna qaja ka hape, “tha hna peritomone la hni,” e tro sa pane atre la itre hnei Akötresieti hna athipe kowe la angetre Iudra troa kuca. Hnei Nyidrëti hna upi angatre troa huletrije la ngazo qa ngöne la itre hni angatr. Pine nemen? Öni Nyidrë: “Wanga traqa la elëhninge . . pine la engazone la ite huliwa i nyipunie.” Tha drengethenge Iehova kö angatr, ke ngazo la hni angatr. (E jë la Mareko 7:20-23.) Catreqë hë angatr, nge tha ajane hmaca kö angatre troa saze. Ngazo hë la hni angatr xajawa i Iehova, ene la itre aliene hni, me mekuna i angatr. (E jë la Ieremia 5:23, 24; 7:24-26.) Hnei Akötresieti hi hna amamane koi angatre la aqane troa saze, öni Nyidrë: “Peritomo nyipunieti pi koi Iehova, nge xomepi la kupeine la hni nyipunie.”—Iere. 4:4; 18:11, 12.
9 Kösë lo Iehova hi lai a upe la angetre Iudra ne la hneijine i Ieremia troa xöji angatr. Ceitui angatre hi memine lo angetre Isaraela ne lo hneijine i Mose. (Deu. 10:16; 30:6) Ngo tro jë la angetre Iudra a tune kaa, matre “xomepi la kupeine” qa ngöne la hni angatr? Loi e tro angatr a xometrije pi la itre mekun, me aja ka ngazo, ka upi angatre troa wange acone la itre wathebo i Iehova.—Ite hu. 7:51.
HETRENYI JË “LA HNI TROA ATE HMEKUNYI” NYIDRË
10. Nemene la hnei Davita hna kuca matre troa atrepengöne la hni angeic? Tro sa nyitipu Davita tune kaa?
10 Epi tro pala hi sa olene koi Akötresie la hnei Nyidrëti hna aijijë së troa trotrohnine la pengöne la hni së. Ngo hapeu, nyipi ewekë kö tro la itre hlue i Iehova a sikusikune troa atrepengöne la hni angatr? Ala nyimu ngöne la itre ekalesia la itre ka mele nyipici koi Iehova, nge lolo hi la thiina i angatr. Tha itre “wene hmejienge [wacua] ka wadiri” kö angatr. Ngo tha tro pi kö sa thëthëhmine la hna qaja hnene la ketre atr ka meköti fe, ene Davita; öni angeice koi Iehova: “Akötesieti fe, thelethele ni jë, me atejë la hning; tupathi ni ju, nge atejë la ite mekuneng ; nge xajawatineju, maine ej’ e kuhu hninge la jëne aköt.” (Sal. 17:3; 139:23, 24)
11, 12. (a) Pine nemene matre loi e tro sa hane waipengöne la hni së? (b) Nemene la ewekë tha hna kuca kö hnei Iehova?
11 Aja i Iehova tro sa atre Nyidrë, kola hape, troa inine me kuca lapaane la itre ewekë ka amadri Nyidrë. Kola qaja hnene la tus i Ieremia ka hape, Iehova a goeëne la itre atr ka meköti me waipengöne “la ite mekune me . . . hni.” (Iere. 20:12) Haawe, pine hi lai, nyipi ewekë tro sa isa thele troa atre la nyipi pengöne la hni së. (E jë la Salamo 11:5.) Celë hi lai ka aijijë së troa atre ka hape, hetre aqane waiewekë, me aliene hni maine aja ka ngazo, ka kuca matre tha idrei trootro hë la hni së. Maine jë, easa hunyinyi troa drenge thenge Iehova. Ame e cili, nyipi ewekë tro sa thupa trije la itre götrane gaa ngazo ne la hni së. Ngo nemene la itre aqane waiewekë cili, me aliene hni me aja ka ngazo? Nge tro sa saze tune kaa?—Iere. 4:4.
12 Tha tro jë pi kö Iehova a uku së troa saze. Ngacama hnei Iehova hna qaja göne la itre “wene hmejienge [wacua] ka loi” ka hape, tro Nyidrëti a “hamë angate la hni troa ate hmekunyi” Nyidrë, ngo ame pe, tha tro kö Nyidrëti a uku angatre troa saze la hni angatr. Qa i angatr troa isa hetre ajane troa atre Akötresie, nge qa së mina fe lai.
13, 14. Nemene la engazone la troa lapa fë itre aja me itre aliene hni ka ngazo e kuhu hni së?
13 Hnei Iesu ekö hna qaja ka hape, ewekë e kuhu hni atr la ka uku angeice troa “meku ngazo,” me humu atr, me nyi xetë, me kuca la nöjei pengöne ewekë ka ngazo. (Mat. 15:19) Maine ngazo la itre aja e kuhu hni ketre, tro hë la itre ewekë cili a uku angeice troa nyi xetë, maine kuci ngazo pena. Nge maine tha ietra kö angeic, tro ha nuetriji angeice hnei Akötresie. Nge maine tha ngazo catre kö la hnei angeice hna kuca, ngo ame pe, tro pala kö a ej e kuhu hni angeice la itre aja ka ngazo. (E jë la Mataio 5:27, 28.) Nyipi ewekë tro sa hmekëne laka, pëkö e kuhu hni së la itre aja cili ka ngazo. Ame la nyipunieti a goeëne la ketre trahmanyi maine ketre föe pena, tre hapeu, ngazo kö xajawa i Iehova la itre mekune hna lapa fë? Hapeu, hetre nyine tro kö a trije qa kuhu hni nyipunie?
14 Ame pena la Keresiano ka elëhni kowe la ketre trejine me angeic, tre tro angeic a hmekën, wanga tro pala pë angeic a lapa fë trenge hni, uti hë la methinëne angeice la trejine me angeic. (Lev. 19:17) Nyipi ewekë tro angeic a isine troa trije la elëhni angeic.—Mat. 5:21, 22.
15, 16. (a) Troa mama tune kaa thene la ketre Keresiano ka hape, “tha hna peritomone [kö] la hni” angeic? (b) Pine nemene matre tha madrine kö Iehova e “tha hna peritomone [kö] la hni” së?
15 Kola isine hnene la itre Keresiano matre tha tro kö la itre mekune me itre aja ka ngazo, a lapa huti ngöne la hni angatr. Ngo hnei Iesu fe hna qaja ka hape, loi e tro sa hmekëne “la meku ngazo,” ene la aqane waiewekë ka ngazo. Ka tune göne la aqane ce mele me itre sinee; öni itre xan ka hape, pëkö ketre ewekë ngöne la mele i angatr ka sisitria catre hune lai. Aqane ujë ka loi hi, ke loi e tro la itre Keresiano a hnime la itre sinee i angatr; tha tro kö angatr a tune la itre atr ne la fene ka “tha hnimi sinen.” (2 Tim. 3:1, 3) Ngo ame pe, tro sa hmekëne la itre aqane wange atrune së la itre sinee së. Öni itre xan “Sine la madrange lai!” Ngazo pe, e akötrëne hë hnei itre xan la ketre atrene la hnepe lapa i angatr, tre canga dreng akötrëne hi. Celë hi hna melëne hnene la itre trejine me Dina; elë catre pala ha la hni angatr pine la hna angazo angeic. Ame hë la thangane lai, tre humuthe menune ju pë angatr la itre xa trahmany. (Gen. 34:13, 25-30) Ceitui angatre hi lai me Abasaloma; hnei angeice hna lapa fë trenge hni, ene pe humuthi Aminona jë hi hnei angeic. (2 Sam. 13:1-30) Itre hna melëne lai ka amamane la engazone la troa “meku ngazo.”
16 Nyipici laka, tha ka ihumuthi kö la Keresiano. Ngo maine hetre ewekë ka ngazo hna kuca kowe la ketre atrene la hnepe lapa i angeic, tre canga elëhni jë hi angeic. Ngazo pe, ma angeice pena hi la ka mekune ka hape, hna akötrëne la sinee i angeic. Nemene ju hi la hnei angeic hna kuca? Maine jë, tha pi tro hmaca kö angeic a ce tro memine lai atr hna mekuhnin, maine pena, tha ihë hmaca kö troa hane ce xeni me angeic. (Heb. 13:1, 2) Ngo tha aqane ujë ne kö la itre Keresiano ka ihnimi lai. Atre kö Iehova la aliene hni së. Maine tro Nyidrëti a öhne la itre itine cili e kuhu hni së, tro Nyidrëti a qaja ka hape, “tha hna peritomone [kö] la hni” së. (Iere. 9:25, 26) Celë hi matre öni Nyidrë: “Xomepi la kupeine la hni nyipunie.”—Iere. 4:4.
SAZE PI, NGE EPI EJE KÖ THEI NYIPUNIE “LA HNI TROA ATE HMEKUNYI” AKÖTRESIE
17. Pine nemene matre hmaloi kowe la atr ka xoue Iehova troa saze la itre aliene hni angeic?
17 Ame la nyipunieti a thele troa atre la itre aliene hni nyipunie, maine jë canga mama ju hi, ka hape, hunyinyi pala kö nyipunie troa trongëne la itre xa hna amekötine qaathei Iehova. Tha ase hnyawa kö “peritomone la hni” nyipunie. Maine jë, nyipunieti a xouen, wanga qeje nyipunieti jë hnei itre atr. Maine pena, pi tro nyipunieti a hlemu, maine trenamo pena. Maine pena, ka catre fë mekune nyipunie maine ka pi hun. Hnei itre xane fe hna hane ujë tune lai. (Iere. 7:24; 11:8) Öni Ieremia göne la angetre Iudra ka tha nyipici kö ngöne la hneijine i angeice ka hape, hetrenyi angatre “la hni ka iele me ka ena.” Tha “qoue Iehova” kö angatr, ene lo ka hnimi angatr, me hamëne koi angatre la itre ka nyipi ewekë thatraqane la mel. (Iere. 5:23, 24) Maine tro sa xoue Iehova, ene la troa metrötrë Nyidrë, tro hë sa atreine trije la itre ewekë ka ngazo qa kuhu hni së. Ketre, hmaloi hë koi së troa saze me kuca asë la nöjei hnei Iehova hna upi së troa kuca.
18. Nemene la ithanata hnei Iehova hna ahnithe kowe la itre ka troa sine la isisinyikeu ka hnyipixe?
18 Maine tro sa catre thele troa saze, tro Iehova a xatua së troa hetrenyi “la hni troa ate hmekunyi” Nyidrë. Celë hi lai hnei Nyidrëti hna thingehnaeane kowe la itre hna iën, itre ka troa sine la isisinyikeu ka hnyipixe. Öni Nyidrë: “Tro ni a amë la wathebong’ e kuhu hni angat, me cinyihan’ eje ngöne la hni angat ; nge tro ni a Akötesi angat, nge tro angat’ a nöjeng.” Nge hnei Nyidrëti fe hna qaja ka hape: “Tha tro hmaca kö angat’ a isa inine la itete eashenyi koi angat, me ite tejine me angat, kola hape, Ate Iehova jë nyipunie ; ke tro angat’ asëjëihë a ate ni qane la ite ka co i angate uti hë la ite ka tru i angat, . . . ; ke tro ni a nue la thina i angate ka ngazo, nge tha tro hmaca kö ni a hnine la ite ngazo i angat.”—Iere. 31:31-34. b
19. Nemene la hne së hna lapa treqen?
19 Easa treqene matre eatre jë la itre hnei Akötresieti hna thingehnaean. Loi e tro sa hetre aja troa atre Iehova, me hane sine la nöje i Nyidrë. Ngo tro sa atre Iehova uti hë epine palua, e troa qeje menune la itre ngazo së jëne la thupene mele hna huujëne hnei Keriso. Haawe, maine hna nue la itre ngazo së, tro fe sa hane hmala troa nuetrije la ngazo i itre xan, ngacama jole koi së e itre xa ijin. Loi e tro sa isa catre troa xometrije qa kuhu hni së la elëhni me imethinë. Aqane tro hi së lai a amamane ka hape, hetre aja së troa nyi hlue i Iehova, me thele troa atrepengöi Nyidrëti hnyawa. Nge pine la ewekë celë, easë fe la hnei Iehova hna troa qaja kow ka hape: “Tro nyipunie a thele ni, me öhnyi ni, e thele ni hnene la ite hni nyipunie ka pexej. Nge tro nyipunie a öhnyi ni.”—Iere. 29:13, 14.
[Ithueamacany]
a Ame la aliene la M.P.K., ke, kola hape “Ite macate ka pate pete kö Keriso.”
b Kola qeje pengöne la isisinyikeu ka hnyipixe ngöne la mekene 14 ne la itus Dieu nous parle par Jérémie.
[Thying]
[Iatr ne la götran 8]
[Iatr ne la götran 10]
[Iatr ne la götran 11]
Thele jë së troa atre la itre aliene hni së, nge trije pi la itre aja me mekune ka ngazo, matre tro sa kepe manathith
[Iatr ne la götran 12]
