Saze Fe Hë Nyipunie?
Saze Fe Hë Nyipunie?
“Loi e ujë nyipunie hnene la kola ahnyipixene la ite hni nyipunie.”—ROM. 12:2.
ATREINE KÖ EPUNI TROA QEJE PENGÖN?
Pine nemene matre nyipi ewekë troa saze hnene la nöjei Keresiano asë?
Nemene la nyine troa saze hnene la Keresino?
Tune kaa la aqane tro sa saze?
1, 2. Nemene la thangane koi së qa ngöne la aqane hia së memine la götrane hne së hna mele ngön?
TRO kö a mama ngöne la aqane mele së, la aqane hia së memine la götrane hne së hna mele ngön, kola qaja la itre enehmu së, me qene nöje së, me itre atrene la nöje së. Celë hi matre hetrenyi kö la itre xen hnei së hna pi xen, nge ketre mama kö la aqane heetre së me aqane ujë së.
2 Ngo hetre ewekë kö ka sisitria hune la aqane heetre së me itre hne së hna pi xen. Ame la easa tru trootro, tre, kola hia së me ini së troa wangatrehmekune la itre ewekë ka loi ngo troa thipetrije la itre ewekë ka ngazo. Ngo, isapengöne kö la aqane waiewekë ne la itre atr ka nyimutre, göne la ewekë ka loi me ka ngazo. Hetre thangane fe la mekuthetheu së kowe la aqane axecië mekune së. Öni Tusi Hmitrötr, kolo pala hi a “kuca xanëne kö hnei angete ethen, ka pë wathebo, la nöjei ewekë ka ijije la wathebo.” (Rom. 2:14) Ngo, maine pëkö wathebo ka mama cile hna hamëne hnei Akötresie, hapeu, tro kö sa xötrethenge menune hi la aqane waiewekë ne la itre sinee së maine itre atrene la nöje hne së hna mele ngön göi ewekë ka loi me ka ngazo?
3. Hamëne jë la lue kepine matre tha itre Keresiano kö a xötrethenge menune hi la itre aqane waiewekë ne la fene göi ewekë ka loi me ka ngazo.
3 Hanawange la lue kepine ka tru matre tha hnene kö la itre Keresiano hna ujë tune lai. Ame la hnapan, öni Tusi Hmitrötr: “Hete gojenyi ka meköti ngöne la mekune la at ; ngo ame la pun’ eje, te, jëne mec.” (Ite edomë 16:25) Pine laka itre atr ka tha pexeje kö së, thatreine kö tro sa amekötine hnyawa la itre hna feke ca së. (Ite edomë 28:26; Iere. 10:23) Ame la hnaaluen, öni Tusi Hmitrötr, Satana “la haze ne la fen.” Haawe, angeice a ajojezine la aqane huliwa ne la fen me itre aqane waiewekëne eje göi ewekë ka loi me ka ngazo. (2 Kor. 4:4; 1 Ioane 5:19) Maine easa ajane troa amadrinë Iehova, me amanathithi së hnei Nyidrë, nyipi ewekë tro sa drengethenge la hna qaja ngöne Roma 12:2.—E jë.
4. Nemene la hne së hna troa ithanatane ngöne la tane mekune celë?
4 Tro la tane celë a ithanatane la köni mekune ka tru ka eje ngöne Roma 12:2. Ame la itre mekune cili, tre, (1) Pine nemene matre nyipi ewekë troa “ujë,” maine troa saze? (2) Nemene la nyine tro sa sazen? (3) Tune kaa la aqane tro sa saze?
PINE NEMENE MATRE NYIPI EWEKË TROA UJË?
5. Hna cinyihane hnei Paulo koi drei la eamo ka eje ngöne Roma 12:2?
5 Ame la Paulo a cinyihane la tusi angeice koi angetre Roma ngöne lo macatre 56, angeice a cinyanyi kowe la itre Keresiano hna iëne asë ne Roma. (Rom. 1:7) Angeice a upi angatre troa ujë, me qaja ka hape, “the ce thina kö nyipunie memine la fene hnengödrai.” Ame la kola hape, “fene hnengödrai,” tre kola qaja la aqane waiewekë i angetre Roma göi ewekë ka loi me ka ngazo, memine fe la qene nöje i angatr, me aqane ujë i angatr, me aqane heetre i angatr. Hnei Paulo hna qaja ka hape “the ce thiina kö,” pine laka hetrenyi la itre trejine trahmanyi me föe ka ujë me mekune pala hi tune la angetre Roma. Hna ajojezi angatre tune kaa?
6, 7. Ame ngöne la hneijine i Paulo, pine nemene matre ka jole catr la mele ne la Keresiano e Roma?
6 Ame la kola ihamë hnene la itre touris enehila e Roma, angatre a öhne la itre uma ne hmi, me itre hua, me itre etë hna xup nyine amekunën, a itre thauzane hë la itre macatre enehila. Kola ini së jëne la itre hna xupe cili la aqane mele ne la itre atr ekö e Roma memine fe la aqane hmi angatr. Ame ngöne la itre itus ka qejepengöne la itre drai ekö, kola mama la itre isi humuth, me iwaja ikariota, me kuci miuzik me itre hna kuci elo ka sis. Roma la ketre traone ka trenamo, nge e cili la hna thele mani hnene la itre atr.—Rom. 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.
7 Nyimutre catre la itre uma ne hmi angetre Roma, nge nyimu haze hnei angatre hna thili kow, ngo tha mama kö ka hape catre la lapaune i angatre kowe la itre haze i angatr. Kola thele hnene la hmi tro la angetre Roma a kuca la itre hna majemine ka tune la troa atrune la drai ne hnaho ne la atr, maine drai ne faipoipo, maine drai ne kola keleme la ka mec. Ame la itre hna majemine cili, tre celë hi hnei angatre hna melëne o drai. Tha ka hmaloi jë kö kowe la itre Keresiano ne Roma. Ala nyimu thei angatre la itre hna hiane ngöne la hmi koi itre haze; celë hi matre, e pi tro fe angatr a hane Keresiano, nyipi ewekë tro angatre a saze la mele i angatr. Ame mina fe e thupene la hna bapataiso angatr, hetre nyine tro pala hi angatr a saze ngöne la mele i angatr.
8. Pine nemene matre hetre ethane fe la fene enehila kowe la itre Keresiano?
8 Ketre, ka hetre ethanyine pala hi la fene enehila, kowe la mele ne la Keresiano. Pine nemen? Pine laka, kola jilapane la fene hnene la aqane waiewekë ne ej. (E jë la Efeso 2:2, 3; 1 Ioane 2:16.) Kola thele hnene la fen troa ajojezi së hnene la itre ajane ej, me mekunane ej, me aqane waiewekëne eje göi ewekë ka loi me ka ngazo, matre nyipi ewekë tro pala hi sa hmeke wanga huli së pi. Celë hi matre loi e tro pala hi sa drenge la eamo celë hna hape, “the ce thina kö nyipunie memine la fene hnengödrai,” nge loi e tro sa “ujë.” Nemene la nyine tro sa kuca matre tro sa ujë?
NEMENE LA NYINE TRO SA SAZEN?
9. Nemene la itre ewekë hna saze hnene la itre atr ka nyimutre matre hane aijijë angatre troa bapataiso?
9 Ame la ketre atr a inine la Tusi Hmitrötre me trongëne la hnei angeice hna inin, angeice hë lai a nyiqaane easenyi koi Iehova. Angeice a nuetrije la hmi ka thoi, me saze la aqane mele i angeic. (Efe. 4:22-24) Easa madrine la kola saze tune lai hnene la itre atr, a itre thauzane e nöjei macatre, angatre a nue la mele i angatre koi Iehova Akötresie, me xomi bapataiso. Kolo lai a amadrinë Iehova. (Ite edomë 27:11) Ngo hapeu, celë hi ewekë lai nyine tro hi a saze hnene la ketre atr?
10. Pine nemene matre ka sisitria kö la tro sa ujë, hune la tro hi sa aloine la aqane mele së?
10 Ame la tro sa ujë maine saze, tre, tha ene hmekuje kö la troa aloine la aqane mele së. Hna qaja hnene la ketre itus ka qeje pengöne la aliene la itre hnaewekë ne la Tusi Hmitrötr, ka hape, ame la hnaewekë “ujë” ngöne Roma 12:2, tre, kola hape, kola ahnyipixen, maine saze la aqane waiewekë hnene la mene ne la uati hmitrötr. Celë hi matre tha ujë kö la Keresiano hnene hi la hna hmaca qa ngöne la itre hna majemine kuca ka ngazo, maine aqane ithanata, maine aqane ujë ka sis. Ame la itre xa atr ka thatre kö la hna qaja hnene la Tusi Hmitrötr, tre, angatre fe hi a isine matre tha tro kö a kuca la itre ewekë cili. Matre nemene kö la nyine tro së itre Keresiano a kuca matre troa ujë, maine saze la mekune së me hni së?
11. Nemene hna qaja hnei Paulo ka nyipi ewekë catre matre tro la atr a ujë?
11 Öni Paulo: “Loi e ujë nyipunie hnene la kola ahnyipixene la ite hni nyipunie.” Ame la hna hape, “hni” tre kola qaja la atreine ka eje the së troa waiewekë. Ngo, ame fe la kola xome hnene la Tusi Hmitrötre la hnaewekë cili, tre nyine qaja la sipu aja ka ej e kuhu hni së, me aqane waiewekë së, maine atreine waimekune ngöne la ketre jol. Ame ngöne la qaane la tusi angeice kowe la angetre Roma, hnei Paulo hna qeje pengöne la itre atr ka hetre “hni ka menu” pine laka eje thei angatre ‘la nöjei thina ka tha meköti kö, me ngazo, me meciun me iangazo.’ “Tiqa pi hë [angatr] hnene la ikucany, me humu at, me iwatratra, me iaö,” me itre xa ewekë ju kö ka ngazo. (Rom. 1:28-31) Easa trotrohnine la kepine matre Paulo a thuecatrene la itre Keresiano ka mele nyipine la itre atr ka tune lai, ka hape, “Loi e ujë nyipunie hnene la kola ahnyipixene la ite hni nyipunie.”
12. Nemene la mekuna ne la itre atr ka ala nyimu enehila? Pine nemene matre ka hetre ethane kowe la itre Keresiano troa mekune tune lai?
12 Ala nyimu enehila la itre atr ka lapa xötreithi së, ka mekune tune lai hna qeje pengöne hnei Paulo. Angatre a mekune ka hape, fenesi hë la itre drai ne troa melëne la itre trepene meköti cili, nge tha tro kö a imusinë. Kolo hi a nue menune la itre nekönatre hnene la itre ka hamë ini me itre keme me thin, troa isa kuca la hnei angatre hna ajan. Angatre mina fe a ini nyudreni ka hape, qanyine kö la atr troa isa sipu wange me amekötine la ewekë ka loi maine ka ngazo koi angeic. Ame koi angatr, pëkö ketre ewekë ka troa aijijëne la atr troa wangatrehmekune hnyawa la ewekë ka loi me ka ngazo. Ketre, ala nyimu fe thene la itre ka selëne ka hape itre ka hmi angatr, ka qaja ka hape, meköti e tro angatr a kuca la ka loi koi angatr, nge tha nyipi ewekë kö troa drei Akötresie memine la itre wathebo i Nyidrë. (Sal. 14:1) Ketre aqane waiewekë lai ka hetre ethane kowe la itre Keresiano. E tha hmeke kö së, tha tro hë së lai a trongëne la itre hna amekötine qaathene la organizasio i Akötresie, nge tro fe hë sa eetre ke, tha ihmeku kö memine la aja së. Maine pena, tha nyipi madrine kö së la kola hamë eamo koi së göi itre nyine iamadrinë, me aqane troa huliwane la ëternet, me göi itre ini ka tru.
13. Pine matre loi e tro sa wange hnyawa la sipu pengö së?
13 Maine easa ajane matre tha tro tro kö sa “ce thina [. . .] memine la fene hnengödrai,” ene laka tha tro kö sa nue la fene troa ajojezine la aqane waiewekë së, me itre aja së, nyipi ewekë tro sa sipu wai pengö së. Nyipi ewekë tro sa wange hnyawa la itre aqane waiewekë së, me itre mekuna ne la hni së, me itre aja së, me itre trepene mele së. Ame itre xan, tha nyipi atre kö angatre la sipu pengö së, nge ijije hi tro angatre a qaja ka hape, ka loi hi la hne së hna kuca. Loi pe, isa atre kö së laka, Tusi Hmitrötre kö la ka ujëne, maine saze la mele së.—E jë la Iakobo 1:23-25.
TUNE KAA LA AQANE TRO SA SAZE
14. Nemene la ka troa xatua së troa atre hnyawa la itre ewekë nyine tro sa saze?
14 Maine easa ajane troa ujë, nyipi ewekë tro sa saze la itre ewekë ka eje e kuhu hni së, ene la sipu pengö së. Nemene la ka troa xatua së troa ujë tune lai? Ame la easa inine la Tusi Hmitrötr, tre, easa atre la pengöne atr hnei Iehova hna kapa. Ame la aqane ujë së jëne la hne së hna e qa hnine la Tusi Hmitrötr, tre eje hi lai ka troa xatua së troa atre hnyawa la sipu pengöne la hni së. Tro lai a xatua së troa atrehmekune la itre ewekë nyine tro sa saze matre tro sa kuca “la aja i Akötesie ka . . . meköt.”—Rom. 12:2; Heb. 4:12.
15. Nemene la ewekë ka saze the së ngöne la Iehova a xome ameköti së?
15 E jë la Isaia 64:8. Hetre ini ka tru nyine tro sa xome qa ngöne la ceitune hna hamëne hnei Isaia perofeta. Easë la dro ka fedr, nge Iehova la atre xupi inege. Ame la Nyidrëti a xome ameköti së tune la hna kuca hnene la atre xupi inege kowe dro ka fedr, tre, tha Nyidrëti a troa saze la atr ka mama the së. Ngo kolo pe a troa saze la atr ka sihngödri e kuhu hni së. Ame la easa kapa la aqane xome ameköti së hnei Nyidrë, tre easë hi lai a nue Nyidrë troa saze la atr ka sihngödri e kuhu hni së, ene la itre mekuna ne la hni së me aqane waiewekë së. Celë hi lai ewekë ka sisitria catre matre atreine së troa cile catre kowe la itre iajojezi ne la fen. Iehova a xome ameköti së tune kaa?
16, 17. (a) Qeje pengöne jë la aqane kuca hnene la atre xupi inege kowe la dro ka fedre matre traqa pi kowe la ketre inege ka tru alameken. (b) Kola xatua së tune kaa hnene la Wesi Ula troa saze matre traqa pi së kowe la inege ka tru alameken, inege nyine tro Akötresieti a huliwan?
16 Maine kola ajane hnene la atre xupi inege troa xupexupe la ketre inege ka lolo, nyipi ewekë tro angeice a iëne la dro ka fedre ka lolo. Ngo hetre lue ewekë nyine tro angeice a kuca kowe la dro ka fedre qëmekene troa huliwan. Ame la hnapan, nyipi ewekë troa pane nyidrawane la dro ka fedr. Thupene lai, troa ilonekeune la dro ka fedre me tim hna tuluthe hnyawa, nge huliwane jë hë, matre traqa pi kowe la dro hna ajan.
17 Kola huliwane la dro ka fedre hnene la atre xupi inege, tha göi tro hmekuje kö a nyidrawan, ngo göi tro fe a apujepujene matre loi e troa huliwan. Thupene lai, ijiji angeice hë troa kuca la nöjei pengöne inege, tune mina fe la ketre inege ka tru alameken. Tune la aqane tro la dro ka fedre a saze hnei tim, ketre tro mina fe la Wesi Ula i Akötresie a saze la mele së. Ame la easa nyiqaane atre Akötresie, Tusi Hmitrötre a xatua së matre mano ju së mekune tune la fen, me nyiqaane troa mekune tui Akötresie. Haawe, Nyidrëti a saze së matre ketre inege ka tru alamekene göne la tro Nyidrëti a huliwan. (Efe. 5:26) Kolo pala hi a amekunë së troa e la Tusi Hmitrötre o drai, me sine pala hi la itre icasikeu. Pine nemene matre kola ithuecatre koi së matre tro pala hi sa kuca la itre ewekë cili? Pine laka, e tro sa ujë tune lai, easë hi lai a nue Iehova troa xome ameköti së.—Sal. 1:2; Ite hu. 17:11; Heb. 10:24, 25.
18. (a) Pine nemene matre nyipi ewekë tro sa mekune ajuine la Wesi Ula i Akötresie e aja së tro ej a saze së? (b) Nemene la itre hnyinge ka troa xatua së troa eatrëne lai?
18 Maine easa ajane tro la Wesi Ula i Akötresieti a saze la mele së, tha tro hmekuje kö sa e hi me inine la Tusi Hmitrötr. Nyimutre la itre atr ka e la Tusi Hmitrötr me atre la hnene ej hna qaja. Maine jë ase fe hë epuni ithanata memine la itre atr ka tune lai ngöne la hna cainöje trootro. Ame itre xan, ke angatr a e gufane la itre xötr ne la Tusi Hmitrötr. Tha celë kö lai ka troa ujëne la aqane waiewekë i angatre me aqane mele i angatr. Maine kola ajane hnene la ketre atr tro la Wesi Ula a ketr me saze la aqane mele i angeic, loi e troa nue eje troa lapane hnyawa la hni angeic. Nyipi ewekë tro sa mekune ajuine la itre hne së hna inine qa hnine la Tusi Hmitrötr. Loi e tro sa isa hnyingëne thele ka hape: ‘Xecie hnyawa kö e kuhu hninge laka, maine eni ajane troa traqa kowe lai, tha tro kö a kapa hi la ini qa hnine la Tusi Hmitrötr? Hapeu, öhne hi ni ngöne la melenge ka hape, celë hnyawa hi la nyipici? Eni kö a trongëne la hnenge hna inine ngöne la meleng, ngo tha tro hmekuje hi a inine lai koi itre xan? Eni kö a jele nyipicine ka hape, ame la hnenge hna inin, tre ka xulu qaathei Iehova, kösë Nyidrëti a ithanata koi ni?’ Maine easa mekune ajuine la itre hnyinge celë, tro hë së lai a easenyi catre koi Iehova. E ketr la hni së hnene la hne së hna inin, tro hë së lai a hetre aja troa saze; hane hi lai ewekë ka troa amadrinë Akötresie.—Ite edomë 4:23; Luka 6:45.
19, 20. Nemene la itre eloin e tro sa trongëne la itre eamo qa hnine la Tusi Hmitrötr?
19 Maine tro sa majemine e lapane la Tusi Hmitrötre me mekune ajuine ej, tro lai a xatua së troa catre xötrethenge la hnei Paulo hna qaja, kola hape: “Ase hë nyipunie una tije la ate ka hekö memine la ite thina i nyën ; nge ase hë nyipunie xetëne la ate ka hnyipixe hna ahmadradrane ngöne la inamacane.” (Kol. 3:9, 10) Maine trotrohnine hnyawa së la itre ini qa hnine la Tusi Hmitrötr me trongëne itre ej, tro hë së lai a hetrenyi la ixetr ne la atr ka hnyipixe, ixetr ka troa thupë së qa ngöne la itre hnö i Satana.
20 Kola amekunë së hnei Peteru aposetolo ka hape: “Loi e cei tui nyipunie memine la ite ka idei, nge the cei tune kö memine la aja ka hekö i nyipunie . . . ; ngo tro nyipunie a hmitöte ngöne la nöjei thina i nyipunie asë.” (1 Pet. 1:14, 15) Tro la tane mekune ka troa xulu a qeje pengöne koi së la aqane troa amanathithi së hnei Iehova, e tro sa catre kuca la hne së hna atreine matre troa saze la mekuna së memine la aqane waiewekë së.
[Thying]
[Iatr ne la götran 17]
[Iatr ne la götran 18, 19]
Nyipi ewekë tro angatr a trotrije la fen me saze la aqane mel (Wange ju la paragarafe 9)
[Hna cinyihan ne la götran 19]
‘Iananyipi nyipunie memine la iwesitë, me elëhni, me kakaeo, me nyi tru.’—Efe. 4:31
[Iatr ne la götran 21]
Maine tro epuni a saze tro hë epuni lai a atreine nyinyine hnyawa la itre jol hune ekö lo (Wange ju la paragarafe 18)
