1. Nemene la itre ewekë hna kuca hnene la ka ala nyim, nge pine nemen?

 ITRE atr a nue mele kowe la itre ewekë ka tru koi angatr. Itre keme me thine a nue la itre traeme me mani, me trenge catre i angatre thatraqane la itre nekö i angatr. Ame la ijine kola ngenu me kuci madrine hnene la itre xa thöth, itre xa thöthi pe kö a ajane troa hane icilekeu ngöne lo itre Jeux Olympiques, itre hawa o drai ne hnëkë hnyawa nyudren. Hnei Iesu fe hna nue la mele i nyidrë kowe la itre ewekë ka tru koi nyidrë. Tha hnei nyidrëti kö hna thele troa trenamo, maine tro pena a hane hetre nekö i nyidrë. Hnei nyidrëti pe hna mekune troa catre huliwa kowe la itre huliwa ne la Baselaia. (Mat. 4:17; Luka 9:58) Tru catre la itre ewekë hna nuetrije hnene la itretre drei nyidrë göi tro angatre a sajuëne la Baselaia i Akötresie. Pine laka sisitria koi angatre la Baselaia, ame hnei angatre hna nue asë la mele i angatre göi troa sajuëne la Baselaia. (Mat. 4:18-22; 19:27) Haawe, pane sipu waipengö së jë me hape, ‘Nemene la ka nyipi ewekë ngöne la meleng?’

2. (a) Nemene la itre huuje nyine troa kuca hnene la nöjei Keresiano asë? (b) Nemene la itre xa huliwa hna kuca hnene la itre xa Keresiano?

² Hetre itre xa huuje ka sisitria nyine tro la nöjei Keresiano asë a kuca, nge ka nyipi ewekë göi troa acatrene la aqane imelekekeu i angatre me Iehova. Ame la itre huuje cili, tre, kola qaja la traeme me trenge catre hne së hna xome göi troa thith, me e Tusi Hmitrötr, me hmi ne hnepe lapa, me troa sine la itre icasikeu, me tro fe a cainöje trootro. a (Ios. 1:8; Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25) Ame hë la thangane la hne së hna catre huliwa me ixatua qaathei Iehova, tre, kolo ha kökötre nyimenyime la huliwa ne cainöj, nge ala nyimu pala hi la itre atr, angetre xötre kowe la “wete ne la ēnē i Iehova.” (Is. 2:2) Ala nyimu la itre ka nue la mele  i angatre troa huliwa hnine la Bethela, maine troa ixatua xupi Uma Ne Baselaia me Uma Ne Asabele, maine troa hnëkëne la itre asabele, maine troa hamë ixatua ngöne lo itre ijine traqa la itre hulö; aqane sajuëne fe angatre lai la itre huliwa ne la Baselaia. Tha easë kö a hetrenyi la mele hnene la itre huliwa cili, ngo ka nyipi ewekë pe itre eje göi troa sajuëne la itre huliwa ne la Baselaia.

3. (a) Nemene la thangane nyine tro sa kapa qa ngöne la hne së hna nue la mele së kowe la Baselaia? (b) Nemene la itre hnyinge nyine tro sa ce wang?

³ Tro pala kö a sisitria catre la aqane troa sajuëne la Baselaia enehila. Ketre madrine ka tru la kola goeëne la itre atr ka nyimutre a hmalahnine troa nue la mele i angatre koi Iehova! (E jë la Salamo 54:6.) Celë hi aqane hame lai ka thue madrine së ngöne la ijine easa lapa treqene la Baselaia i Akötresie. (Deu. 16:15; Ite hu. 20:35) Ngo isa waipengö së hnyawa jë pe, me isa thele ka hape, ‘Hapeu, hetre itre xa huliwa fe kö nyine tro ni a hane kuca kowe la Baselaia? Nemene la aqane huliwane ni la traemenge me manieng, me trenge catrenge me atreineng? Nemene la itre ewekë nyine hmekëne nyine tro ni a wangatrun?’ Tro sa ce wange la ketre tulu nyine tro sa xötrethenge göi troa hamëne qa kuhu hni së la itre huuje ka tune lai, matre kökötre jë la madrine së.

4. Nemene la aqane kepe eloine la itre huuj hna kuca ekö hnene la angetre Isaraela?

⁴ Ame la itre huuje ekö e Isaraela, tre, göi troa qeje menune la itre ngazo i angatr. E ajane la itre atr troa kepe angatre hnei Iehova, nyipi ewekë catre la itre huuje i angatr. Hetre itre sipu huuje hna amekötin, nge hetre itre huuje hna hamëne xanën. (Lev. 23:37, 38) Ame la itre huuje nyine ane eë, tre, kolo itre huuje hna hamëne xanëne maine itre ahnahna koi Iehova. Hna amamane la ketre tulu ne aqane hamë huuje ngöne lo kola xötrei löthe la ēnē ngöne lo hneijine i Solomona.—2 A. l. ite jo. 7:4-6.

5. Nemene la hnei Iehova hna amekötine thatraqane la itre atr ka puafala?

⁵ Atre hi Iehova laka, thatreine kö tro la nöjei atr asë a hamëne la huuje ka ceitu, ngo hnei Nyidrëti pe hna amekötine tro angatr isa ala cas a hamëne la hnei angatre hna atrein. Hna amekötine hnene la wathebo i Iehova troa anenine la madra ne la öni, nge tro eje a nyi “ahnue ne la nöjei ewekë ka loi a troa traqa” jëne la Hupuna i Nyidrë, Iesu. (Heb. 10:1-4) Ngo, tha hnei Iehova kö hna catre fë ka hape, tro hi a ca pengöne öni hna huujëne hnene la nöjei atr. Hane hi la nyine anyipicin, Akötresieti ekö a kapa la itre pinyi hna huujën hnene la atr e thatreine kö troa hamëne la kau maine gootr maine mamoe. Haawe, maine ka puafala ju hë, ijije hi troa hamëne la huuje cememine la madrine  koi Iehova. (Lev. 1:3, 10, 14; 5:7) Ngacama isa pengöne kö la itre öni hna huujën, ngo ame pe ngöne lo itre huuje hna hamëne xanën, lue ewekë nyine tro la atr a kuca.

6. Nemene la nyine tro la itre atr a isa kuca e kola kuca la itre huuje nyine hamëne xanën, nge pine nemene matre nyipi ewekë troa xötrethenge hnyawa la itre hna amekötin?

⁶ Ame la hnapan, tre tro la atr a hamëne la ewekë ka sisitria hnei angeice hna hetreny. Hnei Iehova hna qaja kowe la nöje ka hape, tro Nyidrëti a “kapa aloinyi” angatre e troa pë ethane la huuje i angatr. (Lev. 22:18, 20) Ngo e ka hetre ethane la öni, tha tro hë lai a kapa la huuje hnei Iehova. Ame la hnaaluen, tre tro la atr ka huuje a pë gelen me pë ethan. Maine ka hetre gelene la atr ke hna eni wathebo, tro angeic a kuca la huuje ne ngazo, maine huuje ne menu, matre loi hmaca jë la aqane imelekeu i angeice me Iehova qëmeken troa kuca la itre huuje nyine hamëne xanën. (Lev. 5:5, 6, 15) Ka nyipi ewekë catre la ewekë cili. Hnei Iehova hna amekötine ka hape, e troa hamëne la huuje ne ole, ene lo huuje nyine hamëne xanëne hnene la atr, ngo ka hetre gelene pe, haawe, tro ha thupa triji angeice qa ngöne la nöje i Akötresie. (Lev. 7:20, 21) Ame ngöne la ketre götran, e hna kuca la huuje nyine hamëne xanëne hnene la atr, nge ka loi la aqane imelekeu i angeice me Iehova, nge ka pë ethane la huuje i angeic, eje hi laka tro angeice lai a madrin.—E jë la 1 Aqane lapa ite Joxu 29:9.

7, 8. (a) Nemene la pengöne la madrine hna kapa hnene la ka ala nyimu qa ngöne la hna huujëne la itre ewekë i angatre thatraqane la Baselaia? (b) Nemene la itre ewekë hne së hna hetrenyi göi troa huliwan?

⁷ Ame enehila, ala nyimu la angetre sipu nue la mele i angatre kowe la huliwa i Iehova, nge ewekë lai ka amadrinë Nyidrë. Tru la thangane la hna huliwa catre thatraqane la itre trejin. Hnene la ketre trejine trahmanyi ka hane xupe lo itre Uma Ne Baselaia, nge ka hane xatuane lo itre trejine hna lepe hnei itre hulö, hna qaja ka hape, thatreine kö angeice qeje pengöne la etrune la madrine i angeice qa ngöne la itre huliwa cili. Öni angeic, “Ame la kola goeëne la aqane madrine me aciacine la itre trejine trahmanyi me föe la kola fenesi la Uma Ne Baselaia i angatr, maine thupene la hnei angatre hna kepe ixatua ngöne la ijine kola traqa la itre hulö, tre, mama pi hi ka hape, tha ka gufa kö la hna catre kuca la itre huliwa cili.”

⁸ Hnene pala hi la organizasio i Iehova hna thele troa sajuëne la huliwa i Iehova. Ame lo macatre 1904, hnei C. T. Russel, ketre trejin hna cinyihane ka hape: “Tro sa isa wai së ceitu me hna acile hnene la Joxu troa atre thup, ene la troa huliwane la traeme së, me aqane imelekeu së, me manie së, me itre xa ewekë ju kö. Nge loi e tro fe sa isa thele troa huliwane hnyawane la itre ewekë cili hne së hna hetreny, göi  troa atrune la Maseta së.” Maine nyipici ka hape, nyimutre la itre manathithi nyine tro sa kapa, ngo celë hi itre thangane lai qa ngöne la hne së hna huuje koi Iehova. (2 Sam. 24:21-24) Hapeu, ijije kö tro sa isa kuca la hne së hna atreine troa hamëne koi Nyidrë thenge la itre ewekë hne së hna hetreny?

9. Ame göi troa huliwane la traeme së, nemene la trepene meköti hnei Iesu hna hamëne ngöne la Luka 10:2-4 ka loi e tro sa trongën?

⁹ Itre traeme së. Tru catre la traeme me trenge catre hna xome göi troa ujëne me fejane la itre itusi së, me xupe la itre hnë hmi, me hnëkëne la itre asabele, me hamë ixatua kowe la itre hna lepe hnei hulö, me kuca la itre xa huliwa ju kö ka nyipi ewekë. Hna tuluthe hi la traeme së ngöne la drai. Celë hi kepine matre hamëne jë Iesu la ketre trepene meköti ka troa xatua së. Ame la Iesu a upe la itretre drei nyidrë troa cainöj, hnei nyidrëti hna qaja koi angatre ka hape: “The ihehe kö me kete ate e kuhu gojeny.” (Luka 10:2-4) Pine nemene matre amekötine jë Iesu tune lai? Hnene la ketre atr ka inamacane ka thele troa atrepengöne la Tusi Hmitrötre hna qaja ka hape: “Ame la aqane ibozu ne la itre atr ne la götrane kohië tune e Isaraela me Asia, tre isa pengöne kö me easë. Ame easë lo, tro hi a nange la he, maine tro pena a li im göi troa ibozu, ngo ame angatr, tro lai a anyimua ihaluth, me thil, nge uti hë la thili ipië kösë kolo ha troa ketr la ihnadro. Itre traeme pala hi lai a tro.” Haawe, tha Iesu kö lai a upe la itretre drei nyidrë troa tha nyipiewekëne la itre xan. Ngo, nyidrëti pe a xatua angatre troa trotrohnine ka hape, ka hetre ifegone hi la traeme së ngöne la drai, nge tha nyine tro kö a aluzin, ngo nyipi ewekë troa xome hnyawa thatraqane la itre ewekë ka sisitria. (Efe. 5:16) Hapeu, tro kö sa xötrethenge la trepene meköti celë, matre tru la traeme nyine tro sa hamëne göi troa sajuëne la itre huliwa ne la Baselaia?

10, 11. (a) Nemene la itre aqane huliwane la itre ahnahna së göi troa sajuëne la itre huliwa ne la Baselaia e cailo fen? (b) Nemene la trepene meköti hna qaja ngöne 1 Korinito 16:1, 2 ka troa xatua së?

¹⁰ Itre manie së. Nyipi ewekë la itre mani göi troa sajuëne la itre huliwa ne la Baselaia. E nöjei macatre, treene milio la etrune lao dolar hna xome göi troa nyithupene ewekë thatraqane la itretre thupe ka iwai trootro, me itre pionie hut, me itre mesinare. Qaane lo 1999, hna sasaithe la 24 500 lao Uma Ne Baselaia hna xupe ngöne la itre nöje gaa tha tru kö hnei mo. Ngo, traqa koi 6 400 lao Uma Ne Baselaia nyine tro hmaca kö a kuca. Ame ngöne la nöjei treu, 100 milio la etrune la itre Ita Ne Thup me Réveillez-vous ! hna fejan. Kola eatre la nöjei huliwa cili jëne la itre ahnahna hnei epuni hna hamëne xanën.

¹¹ Hnei Paulo aposetolo hna hamëne la ketre trepene meköt nyine troa xötrethenge e kola hamë ahnahna. (E jë la 1 Korinito 16:1, 2.) Hnei nyidrëti hna ithuecatre kowe la itre trejine e Korinito matre tha tro kö a treqen e pune wiike troa ithingë mani. Ngo loi e tro angatre a hnëkë mani, thenge la hnei angatre hna hetreny, e kolo petre kö a xejë la wiik. Tune lo itre trejine ekö ngöne lo hneijine ne la itre pane Keresiano, hnene fe la itre trejine enehila hna hnëkëne la hnei angatre hna hetrenyi matre hetre nyine tro angatre a ithingën. (Luka 21:1-4; Ite hu. 4:32-35) Tha ka co kö koi Iehova la itre ewekë hna hamëne tune lai.

12, 13. Nemene jë la ka ajolëne la itre xane matre angatre a cile hnö e troa nue la trenge catre me atreine i angatr, ngo hna xatua angatre tune kaa hnei Iehova?

¹² Itre trenge catre me atreine së. Iehova a xatua së ngöne la easa catre huliwane la trenge catre së me atreine së thatraqane la Baselaia. Ase hë Nyidrëti thingehnaeane koi së ka hape, tro Nyidrëti a xatua së ngöne la easa kucakuca. (Is. 40:29-31) Hapeu, ma hne së hna mekune ka hape, tha ijiji së kö troa hamë ixatua ngöne la huliwa i Akötresie, ke easa mekune ka hape, ka sisitria kö la hna atreine hnene la itre xan hu së? Pane mekune ju së lo hnei Iehova hna kuca koi Bezaleli me Aholiaba, kolo hi lai a amamane ka hape, ijiji Iehova hi troa hamëne la atreine kowe la atr.—Eso. 31:1-6.

¹³ Iehova a ithuecatre koi së troa kuca asë la hne së hna atrein, ngo tha tro kö a hnöth. (Ite edomë 3:27) Ame ngöne lo ijine kola xupe hmaca la ēnē e Ierusalema, hnei Iehova hna  qaja kowe la angetre Iudra troa isa wange ka hape, tune kaa la pengöi angatre ngöne la kola xupe la ēnē. (Hag. 1:2-5) Tria ha la itre jë i angatr, nge jea ha angatre qa ngöne la itre ewekë nyine kuca panën. Loi e tro fe sa wange la pengö së ka hape, ka ihmeku kö la itre ewekë hne së hna amë panëne memine la itre ewekë nyine troa pane kuca thenge la aja i Iehova. Hapeu, hne së kö hna ‘mekune la itre jë së’ matre tro pala hi a kökötre catre la itre huliwa së kowe la Baselaia ngöne la itre drai ne la pune celë?

14, 15. (a) Nemene la aqane xatua së hnene la tulu ne la itre trejine ka tha trenamo kö? (b) Nemene fe la aja së?

¹⁴ Ame ngöne la itre xa nöj, ala nyimu la itre ka puafala, me hna akötrëne o drai. Hnene la organizasio së hna catre thewe ewekë hnyawa thatraqane la itre trejine ka pë ewekë ne la itre nöje cili “mate cei tune hi” memine la itre nöje asë. (2 Kor. 8:14) Ngacama tha itre ka trenamo kö angatr, ngo ka tru fe koi angatre la troa hamë ewekë. Atraqatre la madrine i Iehova la kola goeëne la itre ka puafala a hane hamëne madrine qa kuhu hni angatr.—2 Kor. 9:7.

¹⁵ Ame ngöne ketre götrane e Afirik, hnene la itre xa trejine hna masuane la ketre götrane la hlapa i angatr, matre e nöjei ijine menu, tro angatr a hamëne la thupene thatraqane la huliwa ne Baselaia. Ame mina fe ngöne la götrane cili, nyipi ewekë hë troa hetre Uma Ne Baselaia, matre kolo ha hnëkëne troa xup. Hetre ajane thene la itre trejine trahmanyi me föe troa ixatua. Ngo hna sa la ijine troa xupe la uma e nyipine ijine eëny. Pine pe laka catre la aja i angatre troa xupe la Uma Ne Baselaia, haawe angatr a huliwa e cili ngöne la drai, nge e heji hë angatre hë a tro kowe la hnei angatre hna eëny, troa traane la itre xaji angatr. Hane hi lai aqane amamane la hni ne huuj! Kola amekunë së e celë lo aqane huliwa ne lo itre trejine ngöne lo hneijine ne lo itre pane Keresiano e Makedonia. Ngacama itre ka “nyipi pë ewekë i angat,” ngo hnei angatre hna sipone ielene troa hane hamëne la ixatua i angatre kowe lai huliwa hna kuca. (2 Kor. 8:1-4) Epi tro fe së a isa hane hamëne ‘thenge la manathithi qaathei Iehova Akötesi së hnei nyidëti hna hamë së.’—E jë la Deuteronomi 16:17.

16. Tro sa atre tune kaa ka hape hna kapa la itre huuje së hnei Iehova?

¹⁶ Ame pe, hetre ewekë nyine troa hmekën. Tune lo angetre Isaraela ekö, loi e troa eje koi së ka hape, Akötresieti fe a kapa la itre huuje hne së hna hamën. Haawe loi e tro pala hi sa atreine tuluthe hnyawa la itre nyine tro sa kuca, matre tro sa eatrëne la itre pane hnëqa së kowe la hnepe lapa së me kowe la hmi koi Iehova. Tha tro kö sa hamëne la itre mo së, me trenge catre së, me traeme së koi itre xan nge tro pë hë a tha nyipi ewekëne la itre atrene la hnepe lapa së ngöne la götrane ngönetrei me u. Maine tro sa huliwa tune lai easa hi lai a hamëne la ewekë ka pë the së. (E jë la 2 Korinito 8:12.) Ketre mina, nyipi ewekë tro pala hi sa acatrene la lapaune së. (1 Kor. 9:26, 27) Eje hi laka, e tro sa mele thenge la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr, tro la itre huuje hne së hna hamëne a thue madrine së, ke hnei Iehova hna “kapa” itre ej.

17, 18. Nemene la aqane tro sa waipengöne la itre ka hetre hni ne huuje kowe la Baselaia, nge nemene la nyine tro sa wangatrun?

¹⁷ Ala nyimu la itre trejine ka huiwa catre matre troa sajuëne la itre huliwa ka nyipi ewekë catre ne la Baselaia, kösë angatre a nenge la ‘madra i angatre hune la huuj.’ (Fil. 2:17) Tru la madrine së kowe la itre ka ujë tune lai. Loi e tro fe a qaja aloine la itre föe me itre neköne ne la trejine ka elekemene la huliwa ne Baselaia, hnene la hni ne hame me hni ne huuje ka eje thei angatr.

¹⁸ Ngacama ka catre ju hë la huliwa, ngo ka nyipi ewekë pe göi troa sajuëne la itre huliwa ne Baselaia. Loi e tro asë hi së a mekune hnyawa la aqane tro sa akökötrene la itre huliwa së me thithi fë itre ej. Eje hi laka, ngacama tru hë la itre manathithi hnei epuni hna kapa enehila, ngo “ngöne la ijine ka tro ha traqa,” tro pala kö a tru catr.—Mar. 10:28-30.