1, 2. (a) Qaja jë la kepine matre maine ju tro Mose a mec. (Wange ju la pane iatr.) (b) Pine nemene matre tha xouene kö Mose la elëhni ne la joxu?

 FARAO la ketre atr ka cilëne la ketre musi ka tru, nge angetre Aigupito a thili koi angeice ceitu me ketre haze. Kola qaja hnene la ketre itus ka qeje Aigupito ka hape, ame kowe la angetre Aigupito, tre, ka draië catre kö angeice hune la itre xa atr e celë fen “ngöne la inamacane me men.” Ame la aja i Farao, tro angetre Aigupito a xoue angeic, celë hi matre angeic a petrëne la korona hna sija ngön la ketre un ka isi. Nyine tro hi a thuemacane la itre ithupëjia laka, canga tro hi a humuthi angatre hnei angeic. Haawe, easa trotrohnine la pengöi Mose ngöne la Iehova a qaja koi nyidrë ka hape: “Tro ni a upi ’ö koi Farao, nge qâ i ’ö troa thenge la nöjeng’ ite nekö i Isaraela qa Aigupito.”—Eso. 3:10.

² Hnei Mose hna tro pi Aigupito eë, matre troa qaja koi Farao la maca i Akötresie. Atraqatre la elëhni Farao. Thupene hë la hna lepi Aigupito hnene la naene lao akötr, elë catre jë la hni Farao, ame hnei angeic hna hmekë Mose me hape: “The tro hmaca kö a goeë ni ; ke tro hmunë a meci ngöne la drai ne tro hmaca hmunë a goeë ni.” (Eso. 10:28) Ame hnei Mose hna nue Farao, ngo qëmekene troa tro, hnei nyidrë hna thuemacanyi hnyawa angeice ka hape, tro ha mec la neköne haetra i joxu. (Eso. 11:4-8) Thupene lai, hnei Mose hna upe la nöjei  hnepe lapa i angetre Isaraela troa humuthe la ketre gootr maine mamoe trahmany, me thathan la madra hune la itre qëhnelö i angatr. Ame pena koi angetre Aigupito ka thili koi Rê, haze i angatr, tre, öni ka hmitrötre la mamoe trahmany. (Eso. 12:5-7) Tro lai a elëhni catre hnei Farao, nge maine ju tro Mose a xou. Ngo Pine nemene matre tha xoui nyidrëti kö? Pine laka, hetre lapaune i nyidrë, nge nyidrëti a drengethenge Iehova, “tha kolo kö a qouene la elëhni i joxu ; ke hna cate nyidë, kösë kola goeëne la Ka tha mama kö.”—E jë la Heberu 11:27, 28.

3. Nemene la itre hnyinge nyine tro sa ce wang?

³ Hapeue la lapaune i epun, ka catre kö ceitu me epuni hi a “goeë Akötesie”? (Mat. 5:8) Maine easa ajane troa acatrene la lapaune së matre tro fe sa hane goeëne “la Ka tha mama kö” ceitu me ketre atr, loi e tro sa ce ithanatane la tulu i Mose. Hnene la mejiune i nyidrë koi Iehova hna xatua nyidrë tune kaa mate tha tro kö nyidrë a xoue atr? Hnei nyidrë hna amamane tune kaa laka, ka catre la lapaune i nyidrë kowe la itre hna thingehnaeane hnei Akötresie? Nge hna acatrene tune kaa la lapaune i Mose hnene la aqane goeëne nyidrëti “la Ka tha mama kö,” ngöne la ijine kola ngazo la mele i nyidrë memine fe la nöje i nyidrë?

4. Ame la Mose a cile qëmeke i Farao, nemene jë la mekuna ne la itre atr ka pë lapaun?

⁴ Ma tro jë mekune hnene la itre ka pë lapaune ka hape, ka pëkö ca pengöi Mose qëmeke i Farao. Eje hi laka, eje ngöne la ihnatrapaime i Farao la mele i Mose. Celë hi matre hnyinge jë Mose koi Iehova me hape: “Deti ni mate tro ni koi Farao, me thenge la ite nekö i Isaraela qa Aigupito ?” (Eso. 3:11) Traqa koi 40 lao macatre ne kötre Mose qaa Aigupito. Ma hnei nyidrëti jë hna pane thele ka hape, ‘Ka loi kö la tro ni a bëeke a tro Aigupito me jele la trenge hni Farao?’

5, 6. Nemene la ka xatua Mose troa xoue Iehova hune la troa xoue Farao?

⁵ Hnei Akötresieti hna hamë Mose la ketre ini ka tru qëmekene tro nyidrëti a bëeke a tro Aigupito. Ame hë e thupen, hnei Mose hna amexeje la ini cili ngöne lo nyidrëti a cinyihane la tusi Iobu, me hape: “Ame la qoue Joxu [Iehova], celë hi inamacan.” (Iobu 28:28) Hnei Iehova Akötresie Kapucatinasë hna amamane la esisitria i Nyidrë hune la itre atr matre tro Mose a trotrohnine la aliene la nyipi xoue, me aqane troa ujë cememine la inamacan. Öni Iehova: “Hnei dei hna xupe la qe ne la at ? nge hnei dei hna xupe la humu, me sim, me goe, me timek ? Hape u, tha hnenge kö Iehova ?”—Eso. 4:11.

⁶ Nemene la ini hna hamën e celë? Iehova la Atre upi Mose, haawe, tha tro kö Mose a xou. Akötresieti kö la ka troa hamëne koi Mose la trenge catre troa qaja la maca i Nyidrëti koi Farao. Nge tha e Aigupito hmekuje kö la ijine kola traqa la ngazo kowe la itre hlue i Akötresie. Hnei Mose jë hna mekune hmaca lo aqane thupë Aberahama hnei Iehova, me Iosefa, me Mose mina fe lo hneijine ne la itre xa Farao ekö. Pëkö ca pengöi Farao qëmeke i Iehova. (Gen. 12:17-19; 41:14, 39-41; Eso. 1:22–2:10) Hnene laka hnei Mose hna goeëne “la Ka tha mama kö,” ame hnei nyidrëti hna catre tro koi Farao matre troa qaja la nöjei trenge ewekë ne la maca i Iehova.

7. Hnene la lapaune i Ella hna thupë eahlo tune kaa?

⁷ Hnene fe la lapaune i Ella, ketre trejine föe, hna thupë eahlo qa ngöne la xoue atr. Ame lo 1949, hna othi eahlo e Estonie hnene la KGB (Kometre Ne Thupe i Angetre Russie). Hnei angatre hna una la itre heetre i eahlo, nge thupene lai kola goeëtili eahlo hnene la itre neköi thöthi ka polis. Öni eahlo: “Tru la hmahma theng. Ngo thupene la hnenge hna thithi koi Iehova, tingetinge pi hi la hning.” Thupene hë, hna umë eahlo cas ngöne la neköi hnahage ka co, ka mit a köni drai. Öni eahlo: “Itre ka thup a sue me hape: ‘Aqane huliwa huni hë la uti hë la troa patre la ëje i Iehova e Estonie! Tro eö a tro kowe la ketre iuma ne kalabus, nge tro itre xan a tro Sibérie! Angatr a ithanata akökötrenyi hmaca jë me hape: ‘Ekaa ha la Iehova i eö?’ ” Hapeu, hnei Ella hna xoue atr, maine hna

mejiune pala hi koi Iehova? Ame la angatre a kootrë eahlo, tha xoui eahlo kö ma qaja koi angatre ka hape: “Ase hë ni mekune hnyawa la ewekë cili;  ka loi kö koi ni troa mele hnine la kalabus me acatrene la aqane imelekeunge me Akötresie hune la troa lö qaa la, nge tha tro kö hë a hane kepe ni hnei Nyidrë.” Kösë ka mama cile Iehova koi Ella ceitu me ketre atr a cile qëmeke i eahlo. Hnei eahlo hna mele nyipici koi Iehova pine laka, ka catre la lapaune i eahlo koi Nyidrë.

8, 9. (a) Nemene la ka troa xatua epun matre troa elë hune la xoue atr? (b) E traqa ju epuni xoue atr, nemene la ewekë nyine tro epuni a mekune pala hi?

⁸ Maine ka lapaune epuni koi Iehova, ijije hi tro epuni a cile kowe la itre hnei epuni hna xouen. Maine itre mus a thele troa sewe epuni troa nyihlue i Akötresie, maine jë troa mama ka hape, eje thene la ihnatrapaime i angatre la mele i epun. Ma tro fe epuni a thele ka hape: ‘Ka loi kö tro pala hi ni a nyihlue i Iehova me jele la trenge hni ne la itre mus? The thëthëhmine kö laka, e tro epuni a lapaune koi Akötresie, ijije hi tro epuni a elë hune la xoue atr. (E jë la Ite Edomë 29:25.) Öni Iehova: “Dei eö ate qouene la ate ka troa mec, me nekö ne la ate ka troa celohmëne tune la haö ?”—Is. 51:12, 13.

⁹ Loi e mama cile pala hi koi epuni ka hape, ka pucatin asë la Tretretro. Öhne asë hi Nyidrë la itre atr ka akötre pine la itre ewekë ka tha meköti kö hna kuca koi angatr. Nyidrëti a utipi angatr, me xatua angatr. (Eso. 3:7-10) Nge e traqa ju epuni isigöline la lapaune i epun qëmekene la itre mus, öni Tusi Hmitrötr: “The kuke hnine kö, ka hape, troa qaja tune ka, nge nemen ; ke tro ha hamë nyipunie la nyine qaja ngöne la ijine cili.” (Mat. 10:18-20) Pëkö pengöne la itre ka mus, me itre ka nyi trenge ewekë i angatr qëmeke i Iehova. Maine epuni a acatrene la lapaune i epuni enehila, tro hë epuni a goeë Iehova ceitu me ketre atr ka ajane troa xatua epun.

10. (a) Nemene la itre hna amekötine hnei Iehova hna hamëne kowe la angetre Isaraela ekö? (b) Pine nemene matre Mose a drengethenge la itre hna amekötine hnei Akötresie?

¹⁰ Ame ngöne la treu Nisan 1513 qëmeke i Keriso, hnei Iehova hna amekötine koi Mose me Arona troa thuemacane la angetre Isarela troa humuthe la ketre gootr maine mamoe trahmany ka pë ethan, me thathane la madrane eje hune la itre qëhnelö i angatr. (Eso. 12:3-7) Ngacama tha hane fe kö la angetre Isaraela kuca lai ekö, ngo hnei Paulo hna cinyihane e thupen, ka hape, hnene la lapaune i Mose, ame hnei nyidrëti hna “kuca la paseka, me thathane la madra wanga kete angate hnei [angela] ate apatene la ite pane nekönat.” (Heb. 11:28) Atre hnyawa hi Mose ka hape, tro pala kö a eatre la itre hna thingehnaeane hnei Iehova, nge mejiune hi nyidrë laka, eje hi tro ha meci asë la nöjei pane nekö i angetre Aigupito.

11. Pine nemene matre thuemacane jë Mose la angetre Isaraela?

¹¹ Atraqatre la ihnimi Mose kowe la itre trejine me nyidrë. Ngacama itre nekö i Mose pe kö e Midiana, ngo hnei nyidrë hna trongëne la hna iup, ene la troa thuemacane la itre hnepe lapa i angetre Isaraela wanga humuthe jë la itre neköne haetra i angatr. (Eso. 18:1-6) Atraqatre la aja i Mose troa thapa la itre nekönatre qaathene la “ate apatene,” a ame hnei nyidrëti hna canga “thenge la nöjei qat’ asë i angete Isaraela, me qaja koi angat, ka hape, Isa iënejë me xome la mamoe thatraqane la ite lapa i nyipunie, nge humutheju la paseka.”—Eso. 12:21.

12. Nemene la maca hnei Iehova hna upi së troa tro fë?

¹² Jëne la ixatua ne la itre angela, nöje i Iehova fe a qaja trongëne la maca, hna hape: “Thiliju koi [N]yidë ate xupe la hnengödrai, me fen, me hnagejë, me ite timi ka qeqe.” (Hna ama. 14:7) Nyipi ewekë tro sa cainöjëne la maca celë enehila. Tro sa thuemacane la itre ka lapa ezi së matre troa lö pi qa hnine la hmi ka thoi, matre ‘tha tro kö a traqa koi angatr la itre meci’ ne ej. (Hna ama. 18:4) Kola ielene la itre atr hnene la itre Keresiano hna iën, me “ite xa mamoe,” troa hane easenyi catre koi Akötresie me iloi me Nyidrë.—Ioane 10:16; 2 Kor. 5:20.

13. Nemene la ka troa acatrene la aja i epuni troa cainöjëne la maca ka loi?

 ¹³ Xecie hnyawa koi së ka hape, ‘traqa ha la ijine ihnyingë.’ Xecie hnyawa fe koi së ka hape, sisitria catre hë la huliwa ne cainöje enehila tune lo aqane qaja Iehova. Ame ngöne la hna meköle goeëne hnei Ioane, hnei angeice “hna goeëne la ite angela ka ala ek’ a cile ngöne la eke götrane la fene hnengödrai, kola xome la ek’ enyi ne la fene hnengödrai.” (Hna ama. 7:1) Hapeu, mama hnyawa kö koi epuni la itre angela, kolo pe hi a cile itreqe matre a ca tro nue pi la eke enyi ne troa apatrene la fene celë ngöne la ijine akötre atraqatr? Maine tro epuni a goeëne la itre angela cili jëne la lapaun, pëhë ka troa acilë epuni troa cainöjëne la maca ka loi.

14. Pine nemene matre hetre aja së ‘troa hmekëne la atr ka ngazo qa ngöne la gojenyi angeice ka ngazo’?

¹⁴ Maine nyipici laka, ka iloi hë së me Iehova, nge hetrenyi fe hë së la mejiune kowe la mele ka tha ase palua kö, ngo trotrohnine fe së ka hape, hnëqa së fe “troa kuje [hmekëne] la ate ka ngazo qa ngöne la goji angeice ka ngazo mate mele angeic.” (E jë la Ezekiela 3:17-19.) Eje hi laka, tha celë kö la sipu kepine la easa cainöj. Easa cainöj, ke atraqatre la ihnimi së koi Iehova me kowe la atr ka lapa ezi së. Ame ngöne la ceitune ne la atre Samaria, Iesu a ini së la sipu aliene la troa ihnim, me utipin. Loi e isa öni së jë ka hape: ‘Eni kö a ujë tune la atre Samaria, maine pena kolo atre huuje memine lo atre Levi? Hetrenyi pala hi theng la aja troa cainöj, maine pena eni a thele kepine matre tha tro kö ni a cainöje koi itre atr?’ (Luka 10:25-37) Maine easa mejiune kowe la itre hna thingehnaeane hnei Akötresie, me hnime la atre lapa ezi së, tro ha hetre aja së troa kuca asë la hne së hna atreine matre troa canga eatrëne la huliwa ne cainöje qëmekene troa traqa la pun.

15. Pine nemene matre mekune jë angetre Isaraela ka hape, angatre hë e hnine thitr?

¹⁵ Hnene la lapaune i Mose kowe “la Ka tha mama kö” hna xatua nyidrë ngöne lo kola ngazo la mele ne la angetre Isaraela thupene la angatr a feke qaa Aigupito. Öni Tusi Hmitrötr: “Ame hnene la nöjei nekö i Isaraela hna goeën, nge hana wang, kola xulu koi angate la angete Aigupito ; nge qou atraqate angat ; nge ite nekö i Isaraela a teije koi Iehova.” (Eso. 14:10-12) Tha tro kö a sesëkötre hnene la angetre Isaraela hnene la ewekë cili, ke ase hë Iehova lo qaja amë ka hape: “Tro ni a axetine la hni Farao, nge tro nyën’ a weji angat, nge troa atrunyi ni göi Farao me ngöne la ite ishi nyën’ asë ; nge troa ate hmekune hnei angete Aigupito, laka Iehova ni.” (Eso. 14:4) Ngo tha lapaune kö angetre Isaraela ngacama hna thuemacanyi angatre hë hnei Iehova. Angatre hi a goeëne la Hnagejë Ka Palulu a thingi gojenyi angatr, me itre ikariota i Farao a easenyi catre koi angatr, nge qatre ka 80 lao macatre a xome trongë angatr. Ame koi angatr, angatre hë e hnine thitr.

16. Hnene la lapaune hna xatua Mose tune kaa ngöne la Hnagejë Ka Palulu?

¹⁶ Tha xoui Mose kö, ke, jëne la lapaun, hnei nyidrëti hna goeëne la ketre ewekë ka sisitria catre kö hune la hnagejë me trongene isi Farao. Hnei nyidrëti hna goeëne “la iamele qa thei Iehova,” nge xecie koi nyidrëti laka tro Iehova a isigöli angetre Isaraela. (E jë la Esodo 14:13, 14.) Hnene la lapaune i Mose hna xatuane la nöje i Akötresie me acatrene la lapaune i angatr. Öni Tusi Hmitrötr: “Hnene la lapaune angate a tro shashaithe la hnagejë ka palulu kösë hnadro ka weliwel ; nge angete Aigupito a nyi tupune thenge ame hna löju angat.” (Heb. 11:29) Thupene lai, “hnene la nöje hna qoue Iehova, me lapaune koi Iehova, me Mose hlue i [A]nganyidë.”—Eso. 14:31.

17. Nemene la ewekë elanyi ka troa traqa, nge ka troa tupathe la lapaune së?

¹⁷ Easenyi catre hë matre traqa pi fe la ngazo koi së. Ame la kola nyiqaane la isi Amagedo, ase hë la itre mus ne la fene celë apatrene trije la itre hmi asë, nge ka ala nyimu kö hu së. (Hna ama. 17:16) Ame ngöne la ketre hna perofetan, öni Iehova, easa tune la nöje ka lapa xöxö, ene “la nöje ga hete lapa ka pë hagen . . . nge pëkö hna xupi hag, nge pëkö ecatene me thingene qanahag.” (Ezek. 38:10-12, 14-16) Ame la itre ka pë lapaun, tro angatr a mekune ka hape, pëkö jëne kötre mel. Ngo tune kaa fe la pengöi epuni elany?

18. Qaja jë la kepine matre tro sa cile catre ngöne la ijine akötr atraqatr.

¹⁸ Tha tro pi kö sa xou. Pine nemen? Pine laka ase hë Iehova qaja amë ka hape, tro ha lepe la nöje i Nyidrë, nge tro Nyidrëti a amele angatr. “Ngöne la drai cili drai ne xulu Gog kowe la nöje Isaraela, öni Joxu Iehova, troa mama la elëhninge ngöne la qëmekeng. Ngöne la isaxolong, ngöne la eë ne elëhninge hnenge hna qaja.” (Ezek. 38:18-23) Tro Akötresieti elanyi a lepe apatrene asë la itre ka thele troa akötrëne la nöje i Nyidrë. Maine mejiune hi epuni ka hape, tro Iehova a amele epuni ngöne la “drai atraqate me hna qouen,” tro hë epuni elanyi a öhne “la iamele qa thei Iehova,” me cile catr.—Ioela 2:31, 32.

19. (a) Nemene la pengöne la imelekeu i Iehova me Mose? (b) Maine epuni a drengethenge Iehova “ngöne la nöjei goje i [epuni] asë,” nemene hë la itre thangane koi epun?

¹⁹ Loi e traqa pë hë la itre ewekë ka tru celë nge hnëkë hë epun, ene la tro pala hi a “goeëne la Ka tha mama kö”! Easenyi catre jë koi Iehova Akötresie jëne la hna inine lapane la Tusi Hmitrötre me thithi lapa. Hnene laka, catre la aqane imelekeu i Mose me Iehova, ame hnei Iehova hna hamë nyidrëti la mene ka catre göi troa kuca la aja i Akötresie, matre öni Tusi Hmitrötr, Iehova a “iöhnyi qëmekë” me Mose. (Deu. 34:10) Mose la ketre perofeta ka tru. Maine ka lapaune fe epun, tro hë epuni a easenyi catre koi Iehova, kösë epuni hi a goeë Nyidrë. Maine tro epuni a drengethenge Nyidrë “ngöne la nöjei goje i [epuni] asë” tune la aqane thuecatre i epuni hnene la Tusi Hmitrötre, “tro pena [N]yidëti a amekötine la ite jë i [epun].”—Ite edomë 3:6.