1, 2. Hna jëne nemene la Iehova a ithanata memine la itre hlue i Nyidrë?

HNEI Iehova pala hi hna eatrongëne la itre hlue i Nyidrë. Ame ekö, hnei Nyidrëti hna amamane la itre ewekë ka troa xulu elanyi jëne la itre angela, me itre hna meköle goeën, me itre pu, maine pena hna hamëne la itre huliwa nyine troa kuca. (Num. 7:89; Ezek. 1:1; Dan. 2:19) Ame itre xa ijin, hnei Akötresie hna iëne la itre atr troa qene qaja i Nyidrë, me ahnithe koi angatre la itre nyine troa kuca. Ngacama isa pengöne ju hë la aqane kapa la itre maca i Nyidrëti ekö, ngo ame la itre ka trongën, tre hna amanathithi angatre pala hi.

² Ame enehila, Iehova a xatua së jëne la Tusi Hmitrötr, memine la uati hmitrötre i Nyidrë, me jëne fe la ekalesia. (Ite hu. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) Mama catre la aqane xatua së hnei Nyidrë, matre kösë easa drenge la Nyidrëti a ewekë koi së me hape: “Dei la gojeny, tro nyipunie a trongën’ ej.” (Is. 30:21) Iehova fe a ewekë koi së jëne Iesu. Hnei Nyidrëti hna acili Iesu matre troa elemekene la ekalesia jëne la “hlue ka nyipici me ka inamacan.” (Mat. 24:45) Nyipi ewekë tro sa wangatrune la ixatua cili hne së hna kapa qaathei Nyidrë, ke, celë hi ka troa tro xomi së kowe la mele ka tha ase palua kö.—Heb. 5:9.

3. Nemene la ka troa sewe së troa drengethenge Iehova? (Wange ju la pane iatr.)

³ Atre hnyawa hi Satana ka hape, jëne iamele koi së la ixatua  qaathei Iehova, matre angeic a thele jëne troa amenu së matre tha tro kö sa drei Nyidrë. Ketre, ame la hni së ka iaö, tre tro fe eje lai a sewe së troa drengethenge Iehova. (Iere. 17:9) Tro sa ce wange ngöne la tane mekune celë la aqane tro sa elë hune la lue jole celë. Tro fe sa wange la aqane troa acatrene la imelekeu së me Iehova jëne la hna drei Nyidrë me ithanata me Nyidrë, ngacama traqa ju hë la itre jol.

4. Nemene la aqane thele Satana troa ajojezine la mekunane la itre atr?

⁴ Satana a thele troa ajojezine la mekunane la itre atr jëne la itre ithuemacanyi ka tria hna ahlemun. (E jë la 1 Ioane 5:19.) Kola ahlemune e cailo fen la itre ithuemacanyi cili jëne la itre zonale ne la itre nöj, me itre itus, me itre ipos, me tele me ëternet. Maine nyipici laka, ka hetre eloine la itre jëne ithuemacanyi cili, ngo ame pe itre eje fe a sajuëne la itre thiina ka ifekethe memine la itre trepene meköti Iehova. (Iere. 2:13) Kolo ha mama enehila ka hape, pëkö engazone e troa faipoipo la lue trahmanyi maine lue föe. Celë hi matre nyimutre hë la itre atr ka mekune ka hape, catrehnine catre pala ha la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr.—1 Kor. 6:9, 10.

5. Nemene la nyine tro sa kuca matre tha tro kö a ajojezi së hnene la itre mekuna i Satana ka haöthe la fen?

⁵ Nemene la nyine troa kuca hnene la itre atr ka hnimi Iehova matre tha tro kö a ajojezi angatre hnene la itre mekuna i Satana ka haöthe la fen? Tro angatr a atre tune kaa la loi me ngazo? Kola sa hnei Tusi Hmitrötr ka hape, “Troa thupën [la jë i angatr] thenge la Wesi Ula i [Akötresie].” (Sal. 119:9) Kola xatua së hnene la Wesi Ula i Akötresie troa atrehmekune la nyipici qa ngöne la thoi. (Ite edomë 23:23) Öni Iesu, nyipi ewekë catre koi së “la nöjei tenge ewekë asë ka xulu qa ngöne la ine ula i Akötesie.” (Mat. 4:4) Ame e hnine la Tusi Hmitrötr, Iehova a hamë së la itre trepene meköt ka nyipi ewekë catre nyine tro sa trongën. Ame ekö qëmekene troa cinyihane la wathebo göi nyixetë, atre fe hë Iosefa ka hape, ka sis xajawai Akötresie e troa ce meköle trefëne memine la föi Potifara. Tha hna traqa fe kö koi angeic la mekune troa tha drei Iehova. (E jë la Genese 39:7-9.) Ngacama hna iaö angeic lapa hnene la föi Potifara, ngo hnei Iosefa hna iëne troa drenge la aqane ewekë i Iehova hune la troa drenge la föe. Ame enehila, nyipi ewekë mina fe tro sa drei Iehova, ngo tha tro kö a drei Satana me itre mekuna i angeic ka haöthe la fen.

6, 7. Nemene la nyine tro sa kuca matre tro sa neëne la itre mekuna i Satana?

⁶ Tiqa ha la fene hnene la itre ini ka menu ne la hmi, qa ngöne lai ala nyimu la itre ka mekune ka hape, thatreine kö la atr troa öhne la nyipi hmi. Ngo, maine hetre aja së troa drei Iehova, tro Nyidrëti lai a kuca matre tha jole kö köi së troa öhne la nyipici. Loi e tro sa iëne la atr nyine tro sa dreng. Thatreine kö la atr troa ce drenge la lue ka ewekë. Tune la itre mamoe ka atrehmekune hnyawa la aqane ewekë ne la atre thupë angatr, haawe, nyipi ewekë mina fe tro sa  atrehmekune la aqane ewekë i Iesu, atr hnei Iehova hna iëne troa thupë së.—E jë la Ioane 10:3-5.

⁷ Öni Iesu: “Wange kö la hnei nyipunie hna deng.” (Mar. 4:24) Mama cile hnyawa hi la ixatua i Iehova, ngo nyipi ewekë troa hetrenyi la aqane waiewekë ka loi matre ijiji së troa kapa la hnei Nyidrëti hna qaja. Maine tha hmeke kö së, tro hë së lai a drenge la itre mekune ka ngazo i Satana, ngo tha drengethenge hë së la ixatua i Akötresie. Tha tro pi kö sa nue la itre miuzik ne fen, me video, me tele, me itre itus me itre sinee, me itre ka hamë ini, troa musinëne la mele së.—Kol. 2:8.

8. (a) Nemene la hna thele hnei Satana? (b) Nemene la ewekë ka traqa e tha hmeke kö së?

⁸ Atre hnyawa hi Satana ka hape, itre atr ka ngazo së, nge angeic a iaö së matre tro sa kei kowe la itre aja së ka ngazo. Celë hi matre, jole catre koi së troa mele nyipici koi Iehova e troa tupathi së tune lai. (Ioane 8:44-47) Maine jë tha thithi hë së, nge nango cile hë së troa cainöj, nge easa fe a patre trootro ngöne la itre icasikeu. Itre ewekë lai ka qajaqaja la aliene hni së, matre nyipi ewekë catre tro sa canga hmek, me wangatrune lai. E tha hmeke kö së, tro hë lai a mama trootro laka, tha drei Iehova ha së. Ame hë la pune lai, tre, tro hë sa kei kowe la itre aja së ka ngazo, me kuca la ewekë tha hne së kö ekö hna hane mekune troa kuca. (Rom. 7:15) Ngo, maine ka hmekëne pala hi së la itre ewekë cili, me canga amekötin, tha tro pi kö së lai a traqa kowe lai. Maine easa drenge hnyawa la aqane ewekë i Iehova, tha tro pi kö sa drenge la itre mekuna ne la itre ka iamenumenu.—Ite edomë 11:9.

9. Pine nemene matre nyipi ewekë catre tro sa canga amekötine la itre aja së ka ngazo?

⁹ Maine ka tru catre la mec ne la ketre atr, tro lai canga öhne la nyin e hna pane atre la pengöne la mec. Ketre tune mina fe, maine tro sa pane wangatrehmekune la itre aja së ka ngazo, nyipi ewekë tro sa canga amekötine la itre aja së qëmekene troa “ajötenyi [së] hnei [Satana] kowe la aja i [angeic].” (2 Tim. 2:26) Nemene la nyine tro sa kuca e öhne jë së laka, isapengöne hë la mekuna së me itre aja së memine la itre hna amekötine hnei Iehova? Nyipi ewekë tro sa canga bëeke me thele Nyidrë, me trongëne la itre aja i Nyidrë. (Is. 44:22) Ngo, eje hi laka, atraqatre la akötre hna kapa hnene la atr ka kuca la ngazo ngacama angeic hmaca ha thei Iehova. Matre celë hi nyipi ewekë troa canga amekötine la itre aja së me lapa catre thei Iehova.

10, 11. (a) Nemene la pengöne la atre pi mama? (b) Nemene la ini nyine tro sa xome qa ngöne la hna icilekeu hnei Kora, me Dathana, me Abirama?

¹⁰ Nyipi ewekë tro sa atrehmekune laka,  ijije fe tro la hni së a ananyi së qaathei Iehova, tune la troa pi mama maine meciun. Tro la lue thiina cili a uku së kowe la itre huliwa ka ngazo catr. Ame la ka pi mama, tre, angeic a mekune laka pëkö ka tui angeic. Nge ame koi angeic, ijiji angeice troa sipu kuca la aja i angeic, nge pëkö ka troa qeje angeic, ngacama itre Keresiano ju hë , maine qatre thup, maine organizasio. Kösë ame kowe la atr cili, simesime hë koi angeice la aqane ewekë i Iehova.

¹¹ Hnei Iehova hna acili Mose me Arona troa elemekene la nöje Isaraela ngöne la hnapapa. Ngo hnei Kora me Dathana, me Abirama hna icilekeu, ke, lue ka pi mama, nge angatr a pi nyihlue i Iehova thenge la mekuna i angatre kö. Nemene la aqane ujë i Iehova? Hnei Nyidrëti hna humuthe la itre ka icilekeu. (Num. 26:8-10) Hetre ini hne së hna xome qa ngöne la ewekë celë. Ame la troa icilekeu koi Iehova, tre troa traqa la hnëjin. Öni Tusi Hmitrötr: “Pane la pi tru nge pine pe troa pat.”—Ite edomë 16:18; Is. 13:11.

12, 13. (a) Hamëne jë la ketre ceitun ka amamane la ethanyine la troa meciun. (b) Qeje pengöne jë la aqane kökötre nyimenyime e kuhu hni së la meciun e hne së hna nue.

¹² Ame la meciun, tre ketre ka hetre ethanyin. Ame la atre meciun, tre angeic a mekune ka hape, tha thatraqai angeice fe kö la ixatua i Iehova. Ame koi angeic, ijije tro angeic a kuca la itre ewekë, ngo tha hna aijijë angeice pe. Naamana, la ketre tane isi angetre Suria, hna tithe hnene la meci lepera, nge hna aloine la meci angeic hnei Elisaia perofeta. Atraqatre la ole i Naamana, ame hnei angeic hna hamë Elisaia la itre ahnahna, ene la mani me iheetr, ngo hna thipëne pe hnei Elisaia. Ngo hnei Gehazi, hlue i Elisaia hna piine la itre ahnahna cili. Hna traqa la meciun koi Gehazi. Ame hnei angeic hna tro juetrë Elisaia, me nyinyape thenge Naamana, me sili trengathoi matre tro Naamana a hamëne koi angeic la itre ahnahna. Nemene la thangane la hna meciun thei Gehazi? Hna lepi angeic hnei lepera!—2 Ite jo. 5:20-27.

¹³ Maine tro sa nue la meciun troa kökötre e kuhu hni së, ngacama ka coco catr ngöne la qaan, ngo tro hë eje lai a canga tru uti hë la troa luuzi la mele së. Kola mama lai ngöne la hna melëne hnei Akana. Öni angeic: “Hnenge hna öhnyi ce me ite xa ewekë hna thöeëne la kete ixete ne Sinara ka lolo, me lue hadede [200] la o sekele sileva, me hnepe gole ka luate nge luepi [50] la o sekel, ame hnenge hna meciun, me xom’ it’ ej.” Maine ju tro hi Akana a thipetrije la aja ka ngazo cili. Ngo hnei angeice kö hna ënö la itre ewekë me juetrëne itre eje e hnine la uma mano i angeic. Ame la kola mama la ngazo i Akana, Iosua hi lai a qaja koi angeic ka hape, tro Iehova a nyithupene koi angeic, nge ame ju fe kö la drai cili, hna trane ameci angeic memine la hnepe lapa i angeic. (Iosua 7:11, 21, 24, 25) Pëkö ala casi e easë ka ajane troa tui Akana, ene la troa meciun. Celë hi matre nyipi ewekë tro sa thupën “ke meciunejë.” (Luka 12:15) Ame la kuci ngazo, tre ketre pengöne fe la meciun. Maine nyipici laka, troa traqa e itre xa ijine koi së la itre mekune ka ngazo, ngo nyipi ewekë tro sa xomehnöthe la itre mekuna së matre tha tro kö a xomi së kowe la itre aja ka upi së troa kuca la ngazo.—E jë la Iakobo 1:14, 15.

14. Nemene la nyine tro sa kuca e iaö së jë hnene la pi mama me meciun troa kuca la ngazo?

¹⁴ Eje hi, hetre ethanyi asë hi la pi mama me meciun. Maine tro sa mekune la itre ethanyin qa ngöne la hna kuca la ngazo, tro lai xatua së tro pala hi a drenge la aqane ewekë i Iehova. (Deu. 32:29) ame e hnine la Tusi Hmitrötr, Iehova a qaja koi së la itre manathith hna kapa qa ngöne la hna kuca la loi, me itre ethanyine qa ngöne la hna kuca la ngazo. Maine kola iaö së troa kuca la ngazo pine laka eje e kuhu hni së la pi mama me meciun, haawe, loi e tro sa  pane mekune hnyawa la itre ethanyine koi së, me kowe la itre hne së hna hnim, me kowe la aqane imelekeu së me Iehova.

15. Nemene la ini nyine tro sa xome qa ngöne la tulu i Iesu?

¹⁵ Iehova a ajane tro sa mele ka loi. (Sal 1:1-3) Nyidrëti a hamë së la ixatua ka ijij ngöne la ijine ka ijij. (E jë la Heberu 4:16.) Maine nyipici laka, ka pexeje Iesu, ngo ka nyipi ewekë koi nyidrë la troa ithanata lapa me Iehova. Hnei nyidrëti pala hi hna thithi lapa. Nge nyimu aqane xatua Iesu hnei hnei Iehova. Hnei Iehova hna upe la itre angela troa thupë nyidrë, me hamë Iesu la uati hmitrötr, me xatua nyidrëti fe troa iëne la ala 12 lao aposetolo. Hnei Iehova mina fe hna ithanata qaa hnengödrai matre troa amamane ka hape, Nyidrëti a xatua Iesu me kepe nyidrë. (Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:12, 13; Luka 6:12, 13; Ioane 12:28) Tui Iesu, nyipi ewekë fe tro sa thithi lapa, nge qa kuhu hni së. (Sal. 62:7, 8; Heb. 5:7) Tro la thith a xatua së matre tro pala hi sa qale catre koi Iehova me mele thenge la aja i Nyidrë.

16. Nemene la aqane xatua së hnei Iehova troa drenge la aqane ewekë i Nyidrë?

¹⁶ Tha Iehova kö a musinë së troa trongëne la itre eamo i Nyidrë, ngo Nyidrëti a kuca matre tha jole koi së troa öhne itre ej. Celë hi matre nyipi ewekë tro sa sipone la uati hmitrötre i Nyidrëti matre xatua së, ame hnei Nyidrëti hna troa hamë së atrun. (E jë la Luka 11:10-13.) Önine la Tusi Hmitrötr: “Wange hnyawa nyipunie la aqane deng.” (Luka 8:18) Maine easa sipo ixatua thei Iehova matre tha tro kö sa kei kowe la kuci ngazo, ngo easë pe a goeëne lapane la itre itre iatr ka sis maine goeë film ka sis, easë lai a amamane ka hape, tha ajane kö së la ixatua i Nyidrë. Maine easa ajane la ixatua i Nyidrë, nyipi ewekë tro sa tro kowe la itre götrane hna lapane hnene la uti hmitrötr, tune la itre icasikeu ne la ekalesia së. Nyimutre la itre hlue i Iehova ka triane la itre hulö pine laka, hnei angatre hna drei Iehova ngöne la itre icasikeu. Ame la angatr a öhne laka hetre aja ka ngazo thei angatr, angatre hi lai a canga thipetrije pi.—Sal. 73:12-17; 143:10.

17. Pine nemene matre hetre ethanyine la tro sa sipu qale kö kowe la sipu inamacane së kö?

¹⁷ Hetre ini ka tru nyine tro sa xome qa ngöne la tulu Davita Joxu ne Isaraela. E tro Davita a lapa qale catre koi Iehova, tro fe angeic a kuca la itre ewekë ka tru. Ame ngöne la angeic a thöth, hnei angeic hna humuthe Goliatha, atre qea hmae. Ketre atr ne isi hë angeic, nge thupene lai hna acili joxu angeic. Ame la hnëqa i angeic, tre, troa thupën me amekötine la nöje Isaraela. Ngo ame ju la angeic a nyiqaane qale kowe la sipu inamacane i angeice kö, kolo hi lai a amenu angeic hnene la sipu hni angeice kö. Hnei angeice hna kuci ngazo me Batheseba me humuthe la föi angeic. Ngo, ame la Iehova a haji angeic, hnei angeic hna drei Nyidrë, me ietrane la tria i angeic. Nge thupene lai, loi hmaca ha la aqane imelekeu i nyidro.—Sal. 51:4, 6, 10, 11.

18. Nemene la ka troa xatua së matre tro sa drenge pala hi la aqane ewekë i Iehova?

¹⁸ Ame ngöne la 1 Korinito 10:12, kola hape, tha tro kö sa qale kowe la sipu inamacane së kö. Kola qaja hnyawa hnene la Tusi Hmitrötr ka hape, thatreine kö troa loi xölene la itre jë së e hne së hna qale kowe la sipu inamacane së. Haawe, tro së lai a drei Iehova maine drei Satana pena. (Iere. 10:23) Nyipi ewekë catre tro sa thithi lapa, me xötrethenge la aqane xatua së hnene la uati hmitrötr. Epi tro pala hi sa drenge hnyawa la aqane ewekë i Iehova.