1. (a) Pine nemene matre nyipi ewekë enehila tro sa cile catre koi Satana? (b) Hne së hna atre tune kaa ka hape, ijiji easë hi troa isi me ngaa Satana?

SATANA a catre isi memine la itre hna iën e celë fen, me icilekeu memine “la ite xa mamoe.” (Ioane 10:16) Angeic a catre huliwane la hnepe ijine i angeic, matre troa ajojezine la lapaune ne la Itretre Anyipici Iehova. (E jë la Hna Amamane 12:9, 12.) Ngo ijije hi tro sa cile catre me ngaa Satana. Öni Tusi Hmitrötr: “Thipe tiji diabolo pi, nge tro nyën’ a köte qa thei nyipunie.”—Iakobo 4:7.

2, 3. (a) Pine nemene matre Satana a ajane tro la itre atr a mekune ka hape, tha ka mele kö angeic? (b) Hne së hna atre tune kaa ka hape, ka mele Satana?

² Ala nyimu la itre atr ka mekune laka, pëkö Satana. Ame koi angatr, kolo hi a qeje Satana me itre dremoni ngöne la itre itus, maine itre film nyine iaxoueny, maine ngöne itre elo pena. Angatre fe a mekune laka, ka hmo la itre atr ka mejiune ka hape, hetre itre u ka ngazo. Hna ajolë Satana kö la kola mekune hnene la itre atr ka hape, tha ka mele kö angeic me itre dremoni? Ohea. Atreine hi Satana atimekëne la itre atr cili. (2 Korinito 4:4)  Satana a kuca matre troa haöthe la fen hnene la itre mekune ka tune lai, matre amenune la itre atr.

³ Pine laka, itre hlue i Iehova së, tha hna hane fe kö amenu së. Atre hnyawa hi së ka hape, hetre Diabolo. Hne së hna atre tune kaa? Tusi Hmitrötr a ini së laka, hnei Satana hna iaö Eva jëne la ketre un. (Genese 3:1-5) Hnei angeice fe hna qejegelene la lapaune i Iobu koi Iehova. (Iobu 1:9-12) Hnei angeice fe hna thele troa tupathi Iesu. (Mataio 4:1-10) Nge thupene la kola acili Iesu troa Joxu lo 1914, hnei Satana hna nyiqaane “ishi” memine la thelene la itre hna iën. (Hna Amamane 12:17) Satana pala hi a isine troa ananazijëne la lapaune ne la itre hna iëne me itre xa mamoe. Maine easa ajane troa cile catre me ngaa Satana, loi e tro pala hi sa acatrene catrëne la lapaune së. Tro la tane mekune celë a amamane la köni aqan.

4. Hnauëne laka kola qaja ka hape, Satana hi la tane la pi mama?

⁴ Satana hi la atre pi mama me pi draië. Hnene la angela ka ngazo cili hna qejegelene la musi cile i Akötresie, me thele jëne tro la itre atr a thili koi angeic me troa nuetriji Iehova. Celë hi matre, angeice hnyawa hi la tane la pi mama me pi tru. Haawe, e aja së troa isi me ngaa Satana, loi e tro pala hi sa thipetrije la pi mama me thele troa ipië. (E jë la 1 Peteru 5:5.) Ngo nemene la aliene la pi mama? Hapeu, tro kö a qaja ka hape, ka ngazo pala hi la thiina cili?

5, 6. (a) Hapeu, ka ngazo pala hi la pi mama? Qejepengöne jë. (b) Nemene la pi mama ka hetre ethanyin, nge drei la itre atr ka pi mama hna qaja hnei Tusi Hmitrötr?

⁵ Tune la hna qaja hnene la ketre diksioner, ame la troa mama, tre, kola qaja la aja ka eje kuhu hni ne la atr troa metrötrë angeic. Kolo fe a qaja “la madrine ka eje thene la atr, qa ngöne la hnei angeic maine hnei ketre sinee i angeic pena, hna hetrenyi maine hna kuca la ketre huliwa ka loi.” Pëkö engazone la thiina cili. Öni Paulo koi itre trejin ne Thesalonika: “Celë hi mate madinejë [maine mama fë jë] huni göi nyipunie ngöne la nöjei ekalesia i Akötesie, qa ngöne la xomi hni memine la lapaune i nyipunie ngöne la nöjei hna thaije nyipunie, me nöjei aköte asëjëihë hna traqa koi nyipunie.” (2 Thesalonika 1:4) Haawe, pëkö engazone e tro sa amamane la madrine së qa ngöne la huliwa ka loi hna kuca hnei ketre maine hne së pena. Ngacama atrene ju hë së la ketre hnepe lapa, maine qene nöj, maine ketre götrane hna hetru së ngön, ngo tha nyine tro kö së lai a hmahman.—Ite Huliwa 21:39.

⁶ Ngo hetre pi mama ka ngazo, nge ka angazone la imelekeu së me itre atr, memine fe la imelekeu së me Iehova. Hnene la thiina celë, matre canga drenge akötrëne hi së la kola haji së. Nge e pëkö the së la hni ka ipië, canga tro hi sa xele ma drenge la ihaji. (Salamo 141:5) Ame la pi mama cili, tre, kola qaja la atr ka wangatrune menune pala ha la sipu pengö i angeic, nge ka “amamane jëne la aqane ujë i angeic ka hape, sisitria kö angeic hui itre xan.” (Ezekiela 33:28; Amosa 6:8) Ngo aja i Satana tro la itre atr a pi tru tui angeic me selë angatre kö. Pane mekune jë së la etrune la madrine i Satana lo angeic a öhnyi Nimeroda, Farao, me Abasaloma lo angatr a isa pi mama, me isa sipu selë angatre kö! (Genese 10:8, 9, MN; Esodo 5:1, 2; 2 Samuela 15:4-6) Nge hnene pala hi la thiina cili, matre kola aluzine hnei Kaina la aqane imelekeu i angeice me Akötresie. Hnei Iehova lo hna wenë la mekune i Kaina, ngo hnei pi mama me catre fë mekun, matre tha drenge kö angeic la kola hmekë angeic hnei Iehova. Qa ngöne  lai, canga kei ju hi angeic kowe la ngazo.—Genese 4:6-8.

7, 8. (a) Nemene la iwangatrehmekunyi atr, nge hnauëne laka ka ce tro hi memine la pi mama? (b) Nemene la aqane tro la pi mama a thapa la tingetinge qa hnine la ekalesia?

⁷ Ame enehila, nyimutre la itre pengöne aqane pi mama, tune la iwangatrehmekunyi atr. Ame la iwangatrehmekunyi atr, tre, kola ixele ma wai pi nöj me pi hane ngönetrei. Hnauëne laka kola xele ma iwai? Kolo ke itre xan a mekun ka hape, sisitria kö angatr maine nöje i angatre pena hui itre xan. Celë hi lai ka aciane la itre imethinë me itre isi, me itre ihumuthi ka tru.

⁸ Eje hi laka, tha tro pi kö a angazone la ekalesia hnene la itre ewekë celë. Ngo nyipici laka, tro lai a cia la itre ihmönyinyi ka tru e hnine la ekalesia hnene la pi mama. Hna hane traqa lai kowe la itre pane Keresiano ekö, celë hi matre hnyinge jë Iakobo ka hape: “Qa ka la ite ishi me inoji [maine icilekeu] thei nyipunie ?” (Iakobo 4:1) Maine ka imethinë së, nge easa mekune ka hape, sisitria kö së hui itre xan, tro hë së lai a qaja me kuca la ketre ewekë ka troa akötrë angatre catr. (Ite Edomë 12:18) Haawe, canga tro hi a thapa la tingetinge qa hnine la ekalesia.

9. Tusi Hmitrötr a xatua së tune kaa troa thipetrije la iwangatrehmekunyi atr me itre xa aqane pi mama ka ngazo? (Wange ju la pane iatr.)

⁹ E öhne jë së laka, hetrenyi hë the së la mekune ka hape, ka sisitria kö së hui itre xan, mekune pala kö së lo hna qaja ka hape, “Methi Iehova la angete hni tru asë.” (Ite Edomë 16:5) Nge nyipi ewekë mina fe tro sa isa waipengö së me hape: ‘Eni kö a mekune ka hape, sisitria catre kö ni hune la itre atrene la ketre nöj, maine hune pena la ketre qene nöj?’ Maine celë hi aqane mekune së lai, kolo hi lai a amamane ka hape, cia ha e kuhu hni së la iwangatrehmekunyi atr. Ketre, thëthëhmine hë së laka, hnei Akötresieti hna “xupe qa ngöne la ka casi la nöjei ate asë.” (Ite Huliwa 17:26) Casi hi la pengöne la nöjei atr, ke, easë asë hi a xulu qaathei Adamu. Qene hmo la troa mekune ka hape, Akötresie a wangatrune la ketre nöj hune la ketre. E tro sa mekune tune lai, tro hë së lai a nue jë i Satana troa thë la ihnim, me casi ka eje the së itre Keresiano. (Ioane 13:35) Maine aja së troa isi me ngaa Satana, loi e tro sa thipetrije la nöjei aqane pi mama ka ngazo.—Ite Edomë 16:18.

10, 11. (a) Nemene la ka upi së troa hnine la fen? (b) Nemene la ethanyine la hnei Dema hna hnine la fen?

¹⁰ Satana “la tane celë fen,” nge angeic a musinën ej. (Ioane 12:31; 1 Ioane 5:19) Nge nyimu mekune hna ahlemune ngöne la fene celë ka isazikeu hnyawa memine la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr. Maine nyipici laka, tha ka ngazo asë kö la itre ewekë ne la fen, ngo atre hnyawa hi së ka hape, jëne la fene celë atreine hi Satana ajojezine la itre aja së matre troa huli së kowe la ngazo. Maine pena, tro angeic a thele jëne matre tro kö sa hnine catrëne la fen hui Iehova.—E jë la 1 Ioane 2:15, 16.

¹¹ Hnene la itre xa pane keresiano ekö hna hane hnine la fen. Hanawange la ketre ceitun, öni Paulo: “Ase hë nue tiji ni hnei Dema, angeic’ a hnine la fen.” (2 Timoteo 4:10) Tha hnei Tusi Hmitrötre kö hna qaja la  ewekë ne fen hnei Dema hna hnin, matre trotriji Paulo ju pë hë. Maine jë, hnene la pi aja mo thei Dema matre nue pi angeice la huliwa i Iehova. Haawe, luzi hë lo manathithi ka eje thei angeic, ene la troa huliwa koi Akötresie. Hapeu, ka inamacane kö la aqane ujë cili? Ohea tha ka loi kö, ke lue luzi koi angeic. Tha ce huliwa pena me Paulo, nge pë pena kö manathithi hna öhne ngöne la fen, tune lo aqane amanathithi angeic ekö hnei Iehova!—Ite Edomë 10:22.

12. Tune kaa la aqane huli së hnei Satana hnene la “ite iaö ne la tenga mo”?

¹² Ijije fe troa traqa tune lai koi së. Eje hi laka, nyipi ewekë tro së itre Keresiano a catre huliwa, me thele la itre ka nyipi ewekë thatraqane la mele së, me kowe la hnepe lapa së. (1 Timoteo 5:8) Ketre, aja i Iehova fe tro sa hane mele madrin, celë hi kepine matre hnei Nyidrëti hna hnëkëne la ketre göhnë ka mingöming, matre tro Adamu me Eva a mele ngön. (Genese 2:9) Ngo Satana pala hi a thele troa huli së jëne la “ite iaö ne la tenga mo.” (Mataio 13:22) Ala nyimu la itre atr ka mekun ka hape, jëne madrin me hlemu loi la troa trene mani me trena mo. E troa löthi së hnene la aqane mekune cili, tro hë lai a luzi la ewekë ka tru ne la mele së, ene la imelekeu së me Iehova. Öni Iesu e hmekë së ka hape: “Pëkö ate ateine troa nyi hlue ne la lue joxu ; ke tro angeic’ a xelene la kete, me hanyine la kete ; nge troa fede kowe la kete, me jakalane [maine xelene] la kete. Tha ‘teine kö nyipunie troa nyi hlue i Akötesieti me mamona.” (Mataio 6:24) E tro sa thele hmekuje hi la itre mo, tro hë së lai a nue la huliwa i Akötresie. Nge celë hnyawa hi lai la aja i Satana. The tro pi kö sa nue la aja mani me aja mo, troa ananyi së qaathei Iehova. E aja së troa atreine isi me ngaa Satana, loi e tro sa atreine tuluthe la aqane waipengöne së la itre mo.—E jë la 1 Timoteo 6:6-10.

13. Nemene la aqane kuca i Satana matre tro la itre atr a wang angazone la faipoipo memine la troa ce meköl?

¹³ Ame la ketre nyinyithiina i Satana, tre, troa ukune la atr kowe la kuci ngazo. Nyimutre la itre ka mekune ka hape, ame la troa mele nyipici thene la lue trefën, tre, aqane ujë ne la itre xötre hnapan, nge ketre aqane ujë lai ka hnöthe la mel. Hanawange la hna qaja hnene la ketre föe ka elo film, öni eahlo: “Thatreine kö ketre troa mele nyipici kowe la ala cas, nge pëkö atr hnenge hna atre ka mele nyipici, maine ajane pena.” Önine fe la ketre trahmanyi ka elo film ka hape: “Ame koi ni, tha hna xupe kö la atr memine la aja troa ce mele me ketre uti hë mec.” Atraqatre la madrine i Satana la angeic a drenge la kola qaja angazone hnene la itre atr ka hlemu ngöne la fene celë, la ahnahna qaathei Akötresie, ene la faipoipo. Xele catre Diabolo ma wange la faipoipo, nge tha aja i angeice kö troa tro loi la mele ne la itre trefën. Haawe, maine aja së troa atreine isi me ngaa Satana, loi e tro sa goeëne la faipoipo tune la aqane goeëne Iehova.

14, 15. Nemene la nyine tro epuni a kuca e traqa ju iaö epuni troa kuci ngazo?

¹⁴ Itre ka faipoipo ju hë së maine ka lapa casi pena, ngo nyipi ewekë pe tro sa catre  thipëne la nöjei pengöne aqane kuci ngazo. Ewekë ka hmaloi kö lai? Ohea, ka jole pi hë! Maine epuni la ketre thöth, ma hnei epuni fe hë hna hane drenge la itre sine ini epuni a selëne ka hape, pëkö ka sewe angatr troa ce meköle memine la ketre hnei angatre hna ajan. Maine pena, angatr a hane qaja lapane la itre video ka amamai angatr a kuca la itre ewekë ka sis, me iupifëkeune la itre maca, me itre iatr, me itre video ka sis. Ame ngöne la itre xa nöj, hna wathebone la aqane ujë cili, tune la aqane wathebone troa iupifëkeune la itre iatr ne la itre nekönatr hna qanangazon, ene lo hna hape, pédophilie. Öni Tusi Hmitrötr: “Ame la ate kuci ngazo, te, kola nyipi angazone la ngönetei angeic.” (1 Korinito 6:18) Ketre aqane ujë lai ka akötrëne catrëne la mele ne la atr, ke kolo pena a tithi angatr hnene la itre mec ka pë nyin. Ala nyimu catre la itre thöthi ka ce meköle hë ngo tha ka faipoipo petre kö. Angatr a qaja ka hape, ka loi ju kö ekö tro angatr a pane itreqe. Aja i fene tro sa mekune ka hape, ka pëkö ethanyine la troa ena la itre wathebo i Akötresie. E traqa ju löthi së hnene la aqane mekune cili, eje hi lai laka, tro ha amenu së hnene “la tenge iaö ne la ngazo.”—Heberu 3:13.

¹⁵ Maine iaö epuni jë troa kuci ngazo, nemene la nyine tro epuni a kuca? Loi e troa pane atrehmekune ka hape, hetre aja ka ngazo e kuhu hni epun. (Roma 7:22, 23) Sipo Iehova jë la trenge catr. (Filipi 4:6, 7, 13) Ananyine jë la itre ewekë ka troa  huli epuni kowe la kuci ngazo. (Ite Edomë 22:3) Nge e kola tupathi epuni hnene la ketre ewekë, canga kötrene pi.—Genese 39:12.

16. Nemene la hnei Iesu hna qaja lo kola tupathi nyidrë hnei Satana, nge nemene la ini hne së hna xome qa ngön?

¹⁶ Hnei Iesu hna amamane la ketre tulu ka lolo catre koi së. Tha hna amenu Iesu kö hnene la itre nyinyithiina i Satana. Goi tha lapa mekune fe nyidrëti la itre trenge ewekë i Satana. Hnei nyidrëti pe hna canga qaja ka hape: “Ase hë cinyihane.” (E jë la Mataio 4:4-10.) Ka atrepengöne hnyawa hi Iesu la Tusi Hmitrötr, matre, canga mama hi koi nyidrë la nyine troa qaja ngöne la kola tupathi nyidrë hnei Satana. Maine easa ajane troa ngaa Satana, nyipi ewekë tro sa xomehnöthe la itre aja ka troa huli së kowe la kuci ngazo.—1 Korinito 6:9, 10.

17, 18. (a) Nemene la itre xa aqane nyinyithiina i Satana, nge pine nemene matre tha tro kö sa sesëkötr? (b) Nemene la pune koi Satana, nge tro lai a xatua epuni tune kaa troa cile catr?

¹⁷ Hne së hi hna ce wange la köni aqane nyinyithiina i Satana, ene la troa pi mama, aja mo, me kuci ngazo. Ngo hetre itre xa aqane nyinyithiina i angeice kö, tune la kola icilekeu hnene la ketre atrene la hnepe lapa, maine kola ihnyima sai pena hnene la itre sine ce ini. Ame itre xa trejin, angatr a mele ngöne la itre nöje hna wathebone troa cainöje ngön. Tha sesëkötre kö së la easa qëmeke kowe la itre jole cili. Hnei Iesu lo hna hmekë së me hape: “Tro ha methinë nyipunie hnene la nöjei ate asëjëihë pine la ëjeng ; ngo ame la ate xomi hni uti hë la pun, te, tro ha mel.”—Mataio 10:22.

¹⁸ Nemene la nyine tro sa kuca matre tro sa ngaa Satana? Öni Iesu: “Tro nyipunie a hete mele e xomi hnine hnei nyipunie.” (Luka 21:19) Pë fe kö ca iakötrë hna kuca hnei atr ka troa cile hut. Nge ketre, pëkö atr atreine troa thë la imelekeu së me Iehova, ngo easë kö. (Roma 8:38, 39) Maine nyipici laka, hna meci la itre xa hlue i Iehova, ngo tha kolo kö lai a hape, hune hë Satana. Tro kö Iehova elanyi a amele angatr hmaca. (Ioane 5:28, 29) Ngo ame pë hë Satana, pëkö mele ka ijije koi angeic! Thupene la kola lepe apatrene la fene ka ngazo celë, tro ha kuië angeic hnine la hnaope ka thatrehmekun koi 1000 lao macatre. (Hna Amamane 20:1-3) Thupene la musi Iesu ka caa thauzane lao macatre, tro ha “shei Satana hmaca pi qa hna kalabusin” matre tro angeic a itupathi tixenuë, me amenune la itre atr ka pexej. Thupene lai, tro ha apatrene triji Satana. (Hna Amamane 20:7-10) Koi epuni pë hë, ngo ame Satana, ka tro angeic a patr! Haawe, isa catre pi, nge acatrene catrëne jë la lapaune i epun. Ijiji epuni hi troa ngaa Satana!