1, 2. (a) Pine nemene matre xecie koi së ka hape, ka hnime Iehova la itre hlue i Nyidrë? (b) Nemene la aja ka eje thene la atr lo kola xupi angeic?

PINE nemene matre xecie koi së ka hape, ka hnime Iehova la itre hlue i Nyidrë? Qëmekene tro sa sa la hnyinge celë, tro sa ce wange la itre ewekë hna melëne celë. Nyimu macatre ne xatua Taylene, ketre trejine föe, hnene la itre trejin. Öni angatr, tha tro kö angeic a ahacene menune la mele i angeic. Öni angeic: “Maine tha hnimi ni ju hnei Iehova, tha tro kö lai a amexeje lapane koi ni la itre eamo i Nyidrë.” Brigitte la ketre föe ka hetrune casine la lue nekö i angeic thupene la hna meci triji angeic hnei trahmany, öni angeic: “Ketre hace ka tru la troa hetrune casine la itre nekönatr ngöne la fene i Satana. Ngo, xecie koi ni la ihnimi Iehova, ke hnei Nyidrëti hna xatua ni hnine la itre akötr, nge tha ase pi kö Nyidrëti nue ni kowe la ketre jole hnenge hna thatreine cile kow.” (1 Korinito 10:13) Sandra la ketre trejin föe, hna tithe hnene la ketre mec ka pë nyin. Ame ngöne la ketre asabele ka tru, hnene la ketre trejine föe hna amamane la ihnimi eahlo koi Sandra. Önine jë hi la föi Sandra:  “Ngacama ithatre kö hun, ngo hnene la ejuine la ihnimi eahlo hna amadrinëne la hni nyiho. Maine itre hnepe ewekë ka co hi la hna kuca hnene la itre trejin nyine amamane la ihnimi angatr, ngo celë hi aqane goeëne nyiho la etrune la ihnimi Iehova koi nyiho.”

² Hnei Iehova hna xupi së cememine la ajane troa hnime la itre atr, nge tro fe a hane hnimi së. Ngo ame itre xa ijin, canga tro hi sa kucakuca e tha drenge hë së ka hape, kola hnimi së. Troa traqa tune lai, ke hna tithi së hnei mec maine hnei itre ejolene göi mani, maine pena hnene laka, pëkö thangane la hne së hna cainöje trootro. Ame e cili tro së lai a mekune ka hape, tha hnimi së hë hnei Iehova. Ngo tha tro kö sa thëthëhmine ka hape, ka tru së koi Nyidrë. Ketre, Nyidrëti hi ezi së a ea la ime maca së, me xatua së. Tha tro pi kö Nyidrëti a thëthëhmi së e tro sa mele nyipici koi Nyidrë.—Isaia 41:13; 49:15.

3. Nemene la ka troa anyipicine ka hape, ka cile huti la ihnimi Iehova koi së?

³ Ka xecie hnyawa kowe la Itretre Anyipici Iehova lo hne së hë hna ce ithanatan ka hape, ce Akötresie me angatr ngöne la itre ijine jol. Aqane tro fe së lai a amamane la mejiune së laka, ce Nyidrëti me easë. (Salamo 118:6, 7) Ame ngöne la tane mekune celë, tro sa ce ithanatane la foa lao ahnahna ka amamane la ihnimi Iehova koi së. Ame la itre ahnahna cili, tre (1) itre hnei Nyidrëti hna xup, (2) Tusi Hmitrötr, (3) thith, me (4) thupene mel. E tro sa lapa mekune la itre ewekë ka lolo hnei Nyidrëti hna kuca koi së, tro lai a xatua së troa akökötrene la hni ne ole së kowe la ihnim ka cile huti Nyidrë.—E jë la Salamo 77:11, 12.

4. Nemene la hne së hna inin qa ngöne la itre hna xupe hnei Iehova?

⁴ E tro sa goeëne la itre hna xupe hnei Iehova, easë fe a atrehmekune la etrune la ihnimi Nyidrëti koi së. (Roma 1:20) Tha hnei Iehova kö hna xupe la ihnadro göi tro hi sa mele ngön. Ngo hnei Nyidrëti hna hamëne la nöjei ewekë nyine troa amadrinë së mina fe. Ka tune la easa xen, laka tha göi tro hi sa mel, ngo hnei Iehova hna hamëne la nöjei pengöne xen matre hetre madrine së qa ngön! (Ate Cainöj 9:7) Atraqatre la madrine i Catherine, ketre trejine föe la angeic a goeëne la itre hna xup, tru catre kö la madrine i angeic ngöne la ijine kola enge la itre sinöe e Canada. Öni angeic: “Easa haine la kola mele hmaca la nöjei ewekë, tune la itre sinöe kola xötrei cia drön me eng, me itre waco a bëeke hmaca, memine fe la itre neköi waco ka coco catr e kuhu tröne la mamala ne keceneng. Itre ej a ketre öhne la gojenyi ne tro kowe la a i angatr. Tha ka sihngödri kö la ihnimi Iehova koi së, ke, tru la hnei Nyidrë hna amadrinë së.” Ka tru koi Iehova la itre hna xup hnei Nyidrë, nge aja i Nyidrëti tro sa öhnyi madrine qa ngön.—Ite Huliwa 14:16, 17.

5. Nemene la aqane mama la ihnimi Iehova ngöne la aqane xupe la itre atr?

⁵ Hnei Iehova hna xupi së cememine la atreine troa kuca la ketre huliwa ka loi, nge troa öhnyi madrine qa ngön. (Ate Cainöj  8:15) Hnei Nyidrëti hna amekötine kowe la itre atr troa nyialiene la ihnadro, me eën, me thupëne la itre ie, me itre waco, me itre xa ewekë ju kö ka mele hune ej. (Genese 1:26-28) Hnei Nyidrëti fe hna xupi së cememine la itre thiina ka lolo matre tro sa nyitipu Nyidrë!—Efeso 5:1.

6. Pine nemene matre loi e tro sa mekune hnyawa la Wesi Ula i Akötresie?

⁶ Hnei Iehova hna hamë së la Tusi Hmitrötr, ke tru la ihnimi Nyidrëti koi së. Eje a amamane koi së la pengöi Nyidrë, me aqane waipengöne Nyidrëti la itre atr. Ka tune la itre mekuna i Nyidrë hna qejepengöne hnene la Tusi Hmitrötr göne la angetre Isaraela, itretre tha idrei. Kola qaja ngöne Salamo 78:38 ka hape: “Kola nue tije la ngazo hnei nyidëti la ka ihnim, nge tha hna apatenyi angate kö ; nge a nyimu a ahmacane [maine nue Nyidrë] la wesite i nyidë, nge  tha acian’ asë la elëhni nyidë.” E tro sa mekune hnyawa la xötre celë, tro hë sa öhne la aqane ihnimi së hnei Iehova me nyipiewekë së hnei Nyidrë. Tha tro kö sa luelue, tru la hnei Iehova hna meku së.—E jë la 1 Peteru 5:6, 7.

7. Pine nemene matre loi e troa nyipiewekë koi së la Tusi Hmitrötr?

⁷ Loi e nyipiewekë koi së la Wesi Ula i Akötresie. Pine nemen? Pine laka jëne ej, Nyidrëti hi lai a ithanata koi së. Ame la kola ifekeune la itre mekun hnei keme me kuku, tre, kolo hi lai a acatrene la ihnimikeu me imejiunekeu i nyidro. Iehova la Keme së ka ihnim. Ngacama tha hne së kö hna hane öhnyi Nyidrë maine drenge pena la nine ula i Nyidrë, ngo jëne la Tusi Hmitrötr kösë Nyidrëti hi lai a ithanata koi së. Haawe, loi e tro pala hi sa drei Nyidrë! (Iobu 36:22) Ame la easa e la Wesi Ula i Akötresie, easë hi lai a atrepengöi Nyidrë me mejiune koi Nyidrë, Atre eatrongë së me thupë së.—E jë la Salamo 19:7-11; Ite Edomë 1:33.

8, 9. Nemene la nyine tro sa atre göi Iehova? Qaja jë la ketre tulu qa hnine la Tusi Hmitrötr.

⁸ Aja i Iehova tro sa atre ka hape, tru la hnei Nyidrëti hna hnimi së. Ketre, tha Nyidrëti kö a cil ngöne la itre ngazo së, ke, Nyidrëti a thele la loi the së. (2 Aqane lapa ite Joxu 16:9) Tro sa ce wange la aqane goeëne Iehova la loi thei Iehosafata Joxu ne Iudra. Tha ka loi kö la mekune hna axeciëne hnei Iehosafata, ene la troa ce xöle me Ahaba Joxu ne Isaraela göi troa isi me angetre Suria e Ramothe-gileada. Ngacama hna qaja hnene la 400 lao perofeta thoi koi Ahaba ka hape, tro nyidrëti a hun ngöne la isi, ngo hnei Mika perofeta i Iehova hna thuemacane la lue joxu ka hape, e tro hë nyidro kowe la hna isi, tro ha ngaa nyidro. Nge celë hi ewekë ka traqa. Meci pi Ahaba ngöne la hna isi, nge ame Iehosafata, tre, maine ju tro angeic a mec. Thupene la hna isi, hnei Iehova hna haji Iehosafata pine la tria i angeic jëne Iehu. Ame pe, öni Iehu koi angeic: “Loi pe ke hete loi hna öhne thei nyipë.”—2 Aqane lapa ite Joxu 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.

⁹ Itre macatre qëmekene lai, hnei Iehosafata hna qaja kowe la itre joxu, me itretre Levi, me itretre huje troa wange la nöjei traone ne Iudra matre troa inine la itre atr la itre wathebo i Iehova. Lolo catre la huliwa hna kuca, matre goi atre Iehova fe hë hnene la itre atr ne la itre xa nöj. (2 Aqane lapa ite Joxu 17:3-10) Haawe, ame hë e thupen, hnei Iehosafata hna tria ngöne la aqane xomi mekun, ngo tha thëthëhmine kö Iehova la itre ewekë ka loi hnei angeice hna kuca ekö ngöne la mele i angeic. Keukawa ju hi la hni së hnene la tulu celë, ke, ame itre xa ijin, easa tria. Ngo, e tro sa catre nyihlue i Iehova, tro kö Iehova a hnimi së, nge tha tro pi kö Nyidrëti a thëthëhmine la itre ewekë ka loi hne së hna kuca.

10, 11. (a) Pine nemene matre ketre ahnahna ka tru qaathei Iehova la thith? (b) Nemene la aqane sa Akötresie la itre thithi së? (Wange ju la pane iatr.)

¹⁰ Ame la kem ka hnimi kuku, tre ka xomi ijine troa drenge la kuku e ithanata koi nyidrë. Nyidrëti a pi atre la mekuna i nyën, ke, tru la hnei nyidrëti hna meku nyën. Ka tui Iehova hi lai, Keme së ka tru ihnimin. Nyidrëti a drei së la easa thithi koi Nyidrë. Manathith ka tru koi së la troa ithanata kowe la Keme së!

¹¹ Loi e tro sa thith e nöjei ijin. Sinee së Iehova matre ka itreqe pala hi Nyidrë troa drenge la itre thithi së. Öni Taylene, lo trejine hna ithanatane hë: “Ijije hi tro sa ithanatane la nöjei mekune me Nyidrë, nge pëkö ifegon.” E tro sa ithanatane me Iehova  la itre mekune ka jui ka ej e kuhu hni së, tro Nyidrëti lai a sa jëne la ketre xötre ne la Tusi Hmitrötr, maine jëne la ketre tane mekun ngöne la ketre itusi së, maine jëne la ketre ithuecatre pena qaathene la ketre trejin. Iehova a drenge hnyawa la itre hne së hna xëwe fë, nge trotrohni së hi hnei Nyidrë ngacama pëkö ca ka trotrohni së. Kola anyipicine jëne la aqane sa i Nyidrë la itre thithi së ka hape, ka cile huti la ihnimi Nyidrëti koi së.

12. Pine nemene matre loi e tro sa waipengöne hnyawa la itre thith ka ej e hnine la Tusi Hmitrötr? Qaja jë la ketre ceitun.

¹² Hetre ini hne së hna xome qa ngöne la itre thith ka ej e hnine la Tusi Hmitrötr. Ame itre xa ijin, loi e tro sa waipengöne hnyawa la itre thithi cili ngöne la ijine hmi hnepe lapa. E tro sa mekune hnyawa la itre hna treije fë ekö hnene la itre hlue i Akötresie, tro ha jui la itre thithi së. Pane waipengöne hnyawa jë lo aqane ipië i Iona, ngöne lo angeic a thithi qa hnine la ie ka tru. (Iona 1:17–2:10) Wange ju fe lo enyipicine la hni Solomona lo nyidrëti a thith ngöne lo kola xötrei löthe la ēnē. (1 Ite Joxu 8:22-53) Nge hane ju fe waipengöne la tulu ne thithi Iesu. (Mataio 6:9-13) Eje hi laka, ame la ka sisitria, tre, ene la tro sa “amamane [lapane] koi Akötesie la ite aja [së] hnene la thith.” Qa ngöne lai, tro hë lai a “thupëne la ite hni [së] me ite mekune [së].” Nge tro pala hi a kökötre catre la hni ne ole së kowe la ihnimi ka cile huti Iehova.—Filipi 4:6, 7.

13. Nemene la hna aijijë së hnene la thupene mel?

¹³ Ahnahna i Iehova koi së la thupene mel “mate melepi shë.” (1 Ioane 4:9) Öni Paulo aposetolo e ithanatane la hatrene ihnimi Akötresie cili ka hape: “Hna mec hnei Keriso ngöne la nyipi ijine thatraqane la itre ka ngazo. Ka hace kowe la atr troa meci thatraqane la atre kuca la meköt, ngo ka hmaloi catre kö e troa mec thatraqane la atr ka thiina ka loi koi së. Ngo ame Akötresie, pai Nyidrëti kö hnimi së, ngöne laka hna meci hnei Keriso thatraqai së, nge itre ka ngazo petre kö së.” (Roma 5:6-8, MN) Thupene mel la hatrene ka sisitria ne la ihnimi Akötresie, nge celë hi ka aijijëne la itre atr troa imelekeu hnyawa me Nyidrë.

14, 15. Nemene la aliene la thupene mel kowe la (a) itre keresiano hna iën? (b) itre ka mejiune troa mele e celë fen?

¹⁴ Ketrepengöne kö la aqane kapa hnene la ketre neköi lapa la ihnimi ka cile huti Iehova. (Ioane 1:12, 13; 3:5-7) Hnei Akötresieti hna ië angatr jëne la uati hmitrötr, nge qa ngöne lai, itre nekö i nyidrëti hë angatr. (Roma 8:15, 16) Hnauëne kö laka qaja jë Paulo ka hape, angatr a ce lapa “ngöne la nöjei hnë [maine göhnë] e hnengödrai thei Keriso Iesu,” ngo itre xane e angatre pala kö e celë fen? (Efeso 2:6) Pine laka, hnei Iehova hna hamë angatre la mejiune kowe la mele ka tha ase palua kö e hnengödrai.—Efeso 1:13, 14; Kolose 1:5.

¹⁵ Ame pë hë la itre keresiano tha hna iën, tre, tro fe angatr a hane enehmu i Akötresie, e troa mama thei angatre la lapaune  kowe la thupene mel. Celë hi matre, ijije jë troa nyikuku angatre hnei Akötresie, me mele palua ngöne la paradraiso e celë fen. Kola mama jëne la thupene mele la ihnimi Iehova kowe la nöjei atr asë. (Ioane 3:16) Ketre madrine ka tru la troa atre ka hape, e tro sa nyihlue nyipici koi Akötresie, tro hë së lai a kapa la mele ka sisitria qaathei Nyidrë ngöne la fene ka hnyipixe! Celë hi matre tro sa amamane la enyipiewekëne la thupene mel, hatrene ka sisitria ne la ihnimi ka cile huti Iehova koi së.

16. Nemene la thangane koi së qa ngöne la hna lapa mekune la ihnimi Akötresie?

¹⁶ Thatreine kö së qaja la etrune la itre aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrë koi së. Hna nyimane hnei Davita Joxu ka hape: “Akötesieti fe, nyipi ewekë koi ni la ite mekune i cilie, nyimute cat’ it’ ej. E tro ni a e it’ ej, te, mana palua kö hune la ngöni.” (Salamo 139:17, 18) E tro sa lapa mekune la itre aqane hnimi së hnei Iehova, tro lai a upi së troa hnimi Nyidrë, me huliwa catre pala hi koi Nyidrë.

17, 18. Nemene la itre aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Akötresie?

¹⁷ Nyimu aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Iehova. Tro sa amamane hnene la aqane catre së cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia kowe la itre atr. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Loi e tro fe sa catre mele nyipici ngöne la itre jole ka hut, nge ka tupathe la lapaune së. (E jë la Salamo 84:11; Iakobo 1:2-5.) Ngacama catre ju hë la itre itupath, ngo tha sihngödri kö koi së laka Iehova a goeëne la itre akötre së me xatua së, ke, ka tru së koi Nyidrë.—Salamo 56:8.

¹⁸ Tro la ihnimi së koi Iehova a upi së troa lapa mekune la nöjei ewekë ka lolo hnei Nyidrëti hna xup. E tro sa catre inine la Tusi Hmitrötr, easë hi lai a amamane koi Iehova la ihnimi së koi Nyidrë me kowe la Wesi Ula i Nyidrë. Easa thithi lapa koi Iehova, ke, tru la ihnimi së koi Nyidrë, nge aja së troa acatrene catrëne la aqane imelekeu së me Nyidrë. Ketre, ame la easa mekune hnyawa la thupene mel, ahnahna ka sisitria qaathei Nyidrë, kolo hi lai a akökötrene catrëne la ihnimi së koi Nyidrë. (1 Ioane 2:1, 2) Celë hi itre xa aqane amamane së koi Iehova ka hape, ka tru koi së la ihnimi ka cile huti Nyidrë.