1, 2. Nemene la aqane ini së hnei Iehova troa hnimi Nyidrë?

ME la ini ka sisitria hna troa hamëne hnei kem kowe la itre nekö i angeic, tre ene la tulu i angeic. Ame hi la angeic a amamane la ihnimi angeic kowe la itre nekö i angeic, angeice hi lai a ini nyudren troa hane ihnim. Pë fe kö ka hane ihnimi tui Iehova, Keme së. “Ke pa i [N]yidëti hnimi shë,” matre Nyidrëti hi lai a amamane la aqane tro sa hnimi Nyidrë.—1 Ioane 4:19.

² Nemene la aqane amamane Iehova ka hape, “pa i [N]yidëti hnimi shë”? Öni Tusi Hmitrötr: “Hna mec hnei Keriso thatraqai së, nge itre ka ngazo petre kö së.” (Roma 5:8, MN) Atraqatre la ihnimi Iehova Keme së, matre Nyidrëti a upe la nekö i Nyidrë troa mec nyine thupene mel, ene pe troa thepe së qa ngöne la ngazo me mec. Kola aijijë së hnene la ahnahna ka lolo celë troa hane easenyi koi Iehova, me amamane la ihnimi së koi Nyidrë. Iehova hi lai a amamai tulu ngöne la Nyidrëti a huujëne la mele ne la nekö i Nyidrë. Nyidrëti a ini së troa ham, nge tha tro kö sa meku së hmekuje hi. Aqane tro hi së lai a amamane la ihnimi së koi Nyidrë.—1 Ioane 4:10.

3, 4. Nemene la aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Akötresie?

³ Ame la thiina ka sisitria i Iehova, tre ihnim. Celë hi kepine  matre Iesu a amexeje la ketre wathebo ka tru hna hape: “Qâ i ’ö troa aja [maine hnimi] Joxu Akötesi ’ö hnene la hni ’ö ka pexej, me u i ’ö ka pexej, me mekune i ’ö ka pexej, me tenge cate i ’ö ka pexej.” (Mareko 12:30) Ame la aja i Iehova, tre tro sa hnimi Nyidrë hnene la ‘hni së ka pexej.’ Troa akötre hnei Iehova, e tro sa hnime catrëne la ketre atr maine ketre ewekë, nge co pë hë la ihnimi së koi Nyidrë. Tha tro pi kö la ihnimi së koi Nyidrë a ceitu me ketre ihnimi menu hi. Iehova a ajane tro sa hnimi Nyidrë hnene la ‘mekune së ka pexej,’ me ‘trenge catre së ka pexej.’ Kolo lai a hape, tro sa amamane la ihnimi së koi Iehova, hnene la itre aqane mekune së me aqane ujë së.—E jë la Mika 6:8.

⁴ Haawe, loi e tro sa hnimi Iehova hnene la u së ka pexej, me itre hne së hna hetreny. Maine tro sa amë panë Nyidrëti ngöne la mele së, easë hi lai a amamane laka, tru catre la ihnimi së koi Nyidrë. Ame ngöne lo tane mekune hnapan, hne së hë hna ce wange lo foa lao aqane amamane Iehova la etrune la ihnimi Nyidrë kowe la itre nekö i Nyidrë. Tro pena së enehila a ce wange la aqane tro sa acatrene me amamane la etrune la ihnimi së koi Iehova.

5. E tro sa mekune la nöjei ewekë hnei Iehova hna kuca thatraqai së, nemene la aja ka eje the së?

⁵ Ame la ketre atr a hamë ahnahna koi epun, eje hi lai laka, tro epuni lai a olen koi angeic. Ketre, epuni a nyipine la ahnahna, matre tha epuni kö a amë acon. Öni Iakobo: “Ame la nöjei ahnahna ka loi asë, memine la ite hna hamëne gufane ka lolo asë, te, qa koho thene la Tetetro ine la lai, lo ka tha uke kö nge ka pë hatene la hna ujë thei nyidë.” (Iakobo 1:17) Easa olene koi Iehova la hnei Nyidrëti hna hamëne la nöjei ewekë thatraqane la mele së, nge ka hamë madrine koi së. Easa öhne hnyawa la etrune la ihnimi Iehova koi së, nge easë fe a ajane troa amamane koi Nyidrëti la etrune la ihnimi së. Tune kaa fe epun?

6. Nemene la nyine troa kuca hnene la angetre Isaraela e aja i angatre troa amanathithi angatre hnei Iehova?

⁶ Hna kapa hnene la angetre Isaraela la itre ewekë ka lolo qaathei Iehova. Nyimutre catre la itre macatre ne Nyidrëti a eatrongë angatr hnene la itre wathebo, me hamë angatr la nöjei hnei angatre hna ajane matre troa mel. (Deuteronomi 4:7, 8) Ame e cili, angetre Isaraela a amamane la hni ne ole i angatr koi Iehova hnene la hna drengethenge la itre wathebo i Nyidrë. Ame la angatr a huuje koi Iehova, angatr a hamëne koi Nyidrë la “ite pane xenine la hnadro” i angatr. (Esodo 23:19) Atre hnyawa hi angatr laka, tro pala hi Iehova a amanathithi angatr, e hnei angatr hna drengethenge Nyidrë me hamëne la itre ewekë ka tru ne la mele i angatr.—E jë la Deuteronomi 8:7-11.

7. Nemene la ketre aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Iehova?

⁷ Easë mina fe a amamane la ihnimi së koi Iehova ngöne la easa hamëne “la ite nyi [së]” koi Nyidrë. (Ite Edomë 3:9) Easa ujë tune lai ngöne la easa xome la itre ewekë së nyine troa atrunyi Nyidrë. Maine jë tro sa kuië ahnahna matre troa sajuëne la huliwa ne la Baselaia ngöne la isa sipu ekalesia së, memine fe la huliwa së e cailo fen. Ngacama tru ju hë maine co, ngo ame la ka nyipiewekë, tre tro sa isa amamane la etrune la ihnimi së koi Iehova. (2 Korinito 8:12) Ngo hetrenyi pala kö la ketre aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Iehova.

8, 9. Nemene la ketre aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Iehova? Nemene la hnei Mike me hnepe lapa i angeic hna kuca?

⁸ Hnei Iesu hna ini së troa pane thele la Baselaia,  nge tha tro kö sa hnehengazone menune la hne së hna troa xen me xetrën. Kola thingehnaeane hnene la Keme së troa hamëne la ka nyipiewekë thatraqane la mele së. (Mataio 6:31-33) Easa mejiune koi Iehova me atre laka, tro kö Nyidrëti a eatrëne la hnei Nyidrëti hna thingehnaean. Nga easë lo a mejiune kowe la ketre atr, e atraqatre la ihnimi së koi angeic! Eje hi lai laka, e tru la mejiune së koi Iehova, ketre tro fe hë sa hane amamane hnyawa la ihnimi së koi Nyidrë. (Salamo 143:8) Celë hi matre nyipiewekë tro sa isa hnying ka hape: ‘Ame la itre ewekë hnenge hna mekune troa kuca, memine la aqane xome eni la traemeng me trenge catreng, eni kö a amamane laka atraqatre la ihniming koi Iehova? Ame ngöne la nöjei drai, eni kö a mejiune koi Iehova laka, tro Nyidrëti a hamëne la itre ewekë thatraqane la meleng?’

⁹ Hnei Mike me hnepe lapa i angeic hna mejiune koi Iehova. Ame lo Mike a thöthi ekö, hnei angeic pala hi hna ajane troa tro kowe la ketre nöj matre troa cainöj. Ngacama faipoipo hë angeic, nge luetre la lue nekö i angeic, ngo tha patre kö la aja cili thei angeic. Ame ju hi la Mike me hnepe lapa i angeic a öhne la hna kuca hnene la itre trejin ka fek troa cainöj ngöne la ketre götran gaa aja ixatua, ene pe mekune jë hi angatr troa ahmaloeëne la mele i angatr. Angatr pë hë a salemëne pi la uma i angatr me mele pe ngöne la ketre uma ka co. Hnei Mike fe hna nue la itre xa huliwa, me huliwa pë hë qaa gaa nany jëne ëternet. Ame hë e thupen, tha jole hë koi Mike me hnepe lapa i angeic troa tro kowe la ketre nöj, nge atraqatre la madrine i angatr troa cainöje e cili. Öni Mike: “Ase hë huni melëne la itre trenge ewekë i Iesu hna qaja ngöne Mataio 6:33.”

10. Pine nemene matre ka loi e tro sa mekune hnyawa la itre hne së hna inin göi Iehova?

¹⁰ Öni Davita Joxu ngöne la ketre ijin: “Kola amamane la lolo i Akötresie hnene la hnengödrai ; nge eisaisane ej a amamane la huliwa ne la lue ime i Nyidrë.” Öni Davita hmaca jë: “Pexeje la wathebo i Iehova, ate ahmacane la u ; eje kö la hna anyipicine hnei Iehova, ate ainamacanëne la ite wangadrapa [maine ka tha maca hnyawa petre kö].” Ame ngöne lo Davita a lapa mekune hnyawa la itre wathebo i Iehova me itre elolone la itre hna xup, tre, nyidrëti fe hi lai a easenyi catre koi Iehova. Matre, aja i nyidrëti fe troa amamane la ihnimi nyidrëti koi Iehova. Öni Davita: “Iehova fe, gitinge me ate amele ni, nge nyine kapa xajawa i cilie la hna qaja hnene la ukeineqeng, memine la mekuna ne la hning.”—Salamo 19:1, MN, 7, 14.

11. Nemene la aqane tro sa huliwane la itre ini hne së hna kapa qaathei Iehova? (Wange ju la pane iatr.)

¹¹ Iehova enehila a amamane hnyawa koi së la pengöi Nyidrë, me aja i Nyidrë, me itre ewekë hnei Nyidrëti hna xup, memine fe la aliene la Wesi Ula i Nyidrë. Ame enehila, kola ukune la itre atr hnene la fen tro pala hi a ini, me tro kowe la itre ini ka tru, ngo ini lai ka apatrene la ihnimi angatre koi Akötresie. Ame pena Iehova, Nyidrëti a ajane tro sa  kapa la ini matre hetre atrehmekune së, nge ka troa ainamacanë së. Matre, aja i Nyidrëti tro sa huliwane la itre ini hne së hna kapa nyine loi koi së, me kowe la itre xa atr. (Ite Edomë 4:5-7) Ka tune la itre ini hne së hna kapa, ene la nyipici, laka Nyidrëti a ajane tro sa ce thawa me itre atr, matre troa amele angatr. (1 Timoteo 2:4) Loi e tro sa inine la pengöne la Baselaia i Akötresie kowe la itre atr ka ala nyim, memine la hnene eje hna troa kuca thatraqane la nöjei atr elany. Aqane tro hi së lai a amamane la ihnimi së koi Iehova me kowe la itre atr.—E jë la Salamo 66:16, 17.

12. Nemene la hna qaja hnei Shannon la kola kapa la ketre ahnahna qaathei Iehova?

¹² Loi e tro fe la itre thöth a mekune hnyawa la nöjei ewekë me itre ini hnei angatre hna kapa qaathei Iehova. Mekune pala kö Shannon lo angeic a 11 lao macatre, la aqane ketri angeic hnene la asabele hnei angeic hna sin me jini angeic ka 10 lao macatre. Ame ngöne la ketre ijine lai asabele hna hape, “Thiina Ka Amadrinë Akötesie”, hna upe la nöjei thöth troa lapa qëmekene la ita ne cainöj. Ame ngöne la xötrei, kola seseu hnei Shannon. Ngo, ame hë e thupen, tru la madrine i angeic la kola isa kapa hnei nyudren la itus Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques. Nemene ju hë la ka cia e kuhu hni angeic? Öni angeic: “E cili hi la eni a öhne ka hape, ka mele Iehova, nge tru catre la ihnimi Nyidrëti koi ni. Ketre ahnahna ka tru lai hne huni hna kapa qaathei Iehova!”

13, 14. Nemene la aqane tro sa ujë la kola haji së hnei Iehova, nge pine nemen?

¹³ Öni Tusi Hmitrötr: “Ame lo hnei Iehova  hna pune hnim, te, nyidëti a hajin, tune la keme a hajine la kuku hnei angeice hna madin [maine hna hnim].” (Ite Edomë 3:12) Ame la easa kapa la ihaji qaathei Iehova, me nue Nyidrëti troa ini së, tre, easë hi lai a thele troa kuca la meköt, ene pe hetrenyi jë hi the së la tingeting. Eje hi laka, “ame la nöjei hna hajine asë, te, tha mekune kö laka nyine amadin, ngo nyine ahleuhleune pe.” (Heberu 12:11) Ame e cili, nemene la aqane tro sa ujë? Tha tro pi kö sa wangesixane la ihaji qaathei Iehova, maine lapa fë wesitre pena. Pine laka tru la ihnimi së koi Iehova, loi e tro pala hi sa drengethenge la itre ihaji qaathei Nyidrë, me kuca la ka ijij matre troa saze.

¹⁴ Ame ngöne lo hneijine i Malaki, tha hna drengethenge Iehova kö hnene la angetre Iudra. Angatre hi a huujëne la itre öni göne hi matre triji hace pi. Celë hi matre, hamëne jë Iehova la ketre eamo ka catr. (E jë la Malaki 1:12, 13.) Anyimua ameköti angatre hnei Iehova, ngo xele kö angatre ma drei Nyidrë. Matre öni Nyidrëti jë hi koi angatr: “Tro ni a upe la hnëjine koi nyipunie, nge tro ni a ëjine la ite manathithi nyipunie.” (Malaki 2:1, 2) Haawe, kola mama hnyawa ka hape, troa thë la aqane imelekeu së me Iehova e hne së hna xele ma drenge la itre ihaji qaathei Nyidrë, maine wangesixane pena.

15. Nemene thiina nyine troa thipetrij?

¹⁵ Kola ukune la itre atr hnene la fene i Satana troa pi draië, me tha imeku. Nyimutre la itre atr ka xele matre troa ameköti angatr. Ame itre xan, kola kapa la itre ihaji, ke, angatr a xouene la pune koi angatr. Tha tro pi kö sa ujë tune lai. Öni Tusi Hmitrötr, “The ce thina kö nyipunie memine la fene hnengödrai.” Loi e tro pe sa atre hnyawa la hnei Iehova hna ajane tro sa kuca, matre troa amadrinë Nyidrë. (Roma 12:2) Nyidrëti a hamë së la itre eamo ngöne la nyipi ijin jëne la organizasio. Kola amekunë së la aqane tro sa ujë kowe la trahmany maine föe, me aqane troa iëne la itre sinatronge së, me aqane troa iëne la itre nyine iamadrinë. Ame la easa drengethenge hnyawa la itre eamo qaathei Iehova, me kuca la ka ijij matre amadrinë Nyidrë, easë hi lai a  amamane la hni ne ole së kowe la itre ixatua qaathei Nyidrë, me etrune la ihnimi së koi Nyidrë.—Ioane 14:31; Roma 6:17.

16, 17. (a) Pine nemene matre loi e tro sa atre la mekuna i Iehova qëmekene troa axecië mekun? (b) Nemene la hna kuca hnene la angetre Isaraela?

¹⁶ Xecie hnyawa kowe la itre nekönatre ka hape, tro la keme me thine i nyudreni a xatua nyudren me thupë nyudren. Ame mina fe la itre ka tru, angatre pala hi a thele ixatua thene la keme me thine i angatr. Atre hnyawa hi angatr laka, angatre ju hë la ka troa axecië mekun, ngo ka lolo fe la itre eamo hna hamën hnei kem me thin. Ketre tune mina fe, Iehova Keme së a nue së troa isa sipu axecië mekun. Ngo, hnene laka easa qale catre koi Nyidrë nge tru la ihnimi së koi Nyidrë, haawe, easë pala hi a thele ixatua thei Nyidrë, me thele troa atre la mekuna i Nyidrë qëmekene troa axecië mekun. E hne së hna lapa qale catre koi Iehova, tro Nyidrëti a hamë së la uati hmitrötre matre aijijë së troa kuca la meköt.—Filipi 2:13.

¹⁷ Ame ngöne lo hneijine i Samuela, hna ngaa angetre Isaraela hnene la angetre Filisiti. Thupene lai, öni angatr: “Tro sha xome qa Silo la puha ne isisinyikeu i Iehova, nge e traqa ha thei shë, tro ej’ a amele shë qa ngöne la ite ithupëjia me eëshë.” Tha hnei angatre kö hna thele troa atre la mekuna i Iehova, matre nemene hë la pun? “Kei hë la ala [30 000] lao angete Isaraela itete trongë hnadro. Nge hna thapa la puha i Akötesie.” (1 Samuela 4:2-4, 10, 11) Hnei angetre Isaraela hna mekune ka hape, tro Iehova a xatua angatr me amele angatr, ke thei angatre hë la pua ne isisinyikeu. Ngo, tha hnei angatre kö hna thele ixatua thei Iehova, maine thele pena troa atre la mekuna i Nyidrë. Hnei angatr hna kuca la ka meköti koi angatre kö, matre akötre la pune koi angatr.—E jë la Ite Edomë 14:12.

18. Nemene la hna ini së hnei Tusi Hmitrötr göne la mejiune koi Iehova?

¹⁸ Atraqatre la mejiune me ihnimine la atre cinyihane la salamo koi Iehova, matre öni angeice jë: “Teqe Akötesieti ju eö, ke tro ni a ole nyidë la mele ne la xajawa i nyidë. Akötesingöti fe, iëzi hë [maine hace hë] la ung’ e kuhu hning. Qa ngöne lai tro ni a meku cilie.” (Salamo 42:5, 6) Hapeu, celë fe hi la mekuna i epun? Epuni fe kö a hane mejiune me qale catre koi Iehova? Loi e tro epuni a thele troa acatrene catrëne la mejiune i epuni koi Nyidrë. Öni Tusi Hmitrötr koi së: “Lapauneju koi Iehova hnene la hni ’ö ka pexej, ngo the lapa qale kowe la hnei ’ö hna trotrohnin. Mekuneju koi nyidë ngöne la nöjei goje i ’ö asë, nge tro pena nyidëti a amekötine la ite jë i ö.”—Ite Edomë 3:5, 6.

19. Nemene la aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Nyidrë?

¹⁹ Hnene la hnei Iehova hna pane hnimi së, matre Nyidrëti hi lai a amamane la aqane tro sa hnimi Nyidrë. Loi e tro pala hi sa mekune la itre ewekë hnei Nyidrëti hna kuca thatraqai së, me etrune la ihnimi Nyidrëti koi së. Epi tro fe sa amamane koi Iehova laka, easa hnimi Nyidrë hnene la hni së, me u së, me mekune së, me trenge catre së ka pexej.—Mareko 12:30.