1. Nemene la hna upi së troa kuca hnei Ioane aposetolo, nge pine nemen?

HNEI Ioane aposetolo hna xatua së troa mekune hnyawa la ihnimi ka tru i Iehova koi së. Kola qaja ngöne 1 Ioane 3:1: “Hana wange la etrune la ihnimi lo hnei Tetetroti hna hamë shë.” Ame la easa lapa mekune hnyawa la etrune la ihnimi Iehova koi së, memine la aqane hnimi së hnei Nyidrë, easë hi lai a easenyi catre koi Nyidrë, nge kola kökötre catre fe la ihnimi së koi Nyidrë.

2. Pine nemene matre jole kowe la itre xan troa atrehmekune la etrune la ihnimi Iehova koi angatr?

² Ngazo pe, thatreine kö la itre atr mekun ka hape, Akötresie a hnimi angatr. Öni angatr, tha hane kö Nyidrëti hnehengazone la itre atr. Maine jë angatr a mekune ka hape, Akötresieti hmekuje hi a kuca la itre wathebo göi troa trane la itre ka ena itre ej. Ketre, hnene la itre ini ka thoi, matre kola mekune hnei angatr ka hape, ka iakötrë lae Akötresie, matre thatreine kö tro angatr a hane hnimi Nyidrë. Itre xan a mekune ka hape, ka hnime asë hi Akötresieti la itre atr ngacama kuca ju hë angatr la ngazo. Ngo,  qa ngöne la hnei epuni hna inine la Tusi Hmitrötr, atrepengöi Iehova ha epun. Atre hnyawa hi epuni laka, ihnim la thiina ka sisitria i Nyidrë, nge hnei Nyidrëti hna upe la nekö i Nyidrë troa mec thatraqai së. (Ioane 3:16; 1 Ioane 4:8) Ngo, qa ngöne la itre ewekë ka traqa ngöne la mele i epun, maine jë troa nango jole koi epun troa atrehmekune la etrune la ihnimi Iehova koi epun.

3. Nemene la nyine tro sa pane trotrohnine matre troa atrehmekune la etrune la ihnimi Iehova koi së?

³ Nyipiewekë tro sa pane trotrohnine ka hape, Iehova hi la Atre xupi së matre tro sa atrehmekune la aqane hnimi së hnei Nyidrë. Nyidrëti la ka hamë mele koi së. (E jë la Salamo 100:3-5.) Celë hi kepine matre Tusi Hmitrötr a qaja ka hape ame la pane atr, tre “nekö i Akötesie.” (Luka 3:38) Ketre, hnei Iesu hna ini së troa hë Iehova ka hape, ‘Tetetro huni e koho hnengödrai.’ (Mataio 6:9) Celë hi matre, Iehova la Keme së, nge casi hi la aqane hnimi së hnei Nyidrëti, tune la keme ka hnime la kuku.

4. (a) Nemene la pengöi Iehova, Keme së? (b) Nemene la hne së hna troa ce wange ngöne la tane mekune celë me ka troa xulu?

⁴ Jole pi hë koi itre xan troa mekune ka hape, ka ihnim la itre kem. Angatr a mekune tun, ke hna qanangazo angatr ekö ngöne lo angatr a co. Ngo, tha ka tune fe kö Iehova lai. Öni Salamo 27:10, MN: “Hna nue triji ni hnei kakati me nenë, ngo tro Iehova a kepe ni.” Atraqatre la ihnimi Nyidrëti koi së, nge Nyidrëti a thupë së ngöne la nöjei drai ne mele së. E mama hnyawa koi së la ihnimi Iehova, ketre tro fe ha kökötre la aqane tro sa hnimi Nyidrë. (Iakobo 4:8) Ame ngöne la tane mekune celë, tro sa ce ithanatane la foa lao aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrëti koi së. Nge ame ngöne la ka troa xulu, tro sa ce wange la foa lao aqane tro sa amamane la ihnimi së koi Nyidrë.

5. Nemene la hnei Akötresie hna hamëne kowe la nöjei atr?

⁵ Ame lo Paulo aposetolo e Athenia, Heleni, hnei angeic hna öhne la itre idrola ka nyimutre. Nge itre atr e cili a lapaune kowe la itre haze i angatr, me mejiune ka hape, qaathene itre eje la mel. Matre Paulo a qeje Akötresieti ka hape, “ate xupe la fene hnengödrai memine la nöjei ewekë asë ngön.” Öni angeic, Akötresieti la ka “hamën asë la mel, me mano, me nöjei ewekë asë kowe la nöjei ewekë asë.” Haawe, easa ‘mele me enij hnei Nyidrë.’ (Ite Huliwa 17:24, 25, 28) Tha hnei Iehova kö hna hamëne casine la itre ewekë thatraqane la mele së, ngo hnei Nyidrëti fe hna kuca matre tro sa madrin. Pane mekune jë së la itre xa ewekë hnei Nyidrëti hna hamën, hatrene la ihnimi Nyidrë koi së.

6. Ka tune kaa la hnalapa hnei Iehova hna hnëkëne thatraqai së? (Wange ju la pane iatr.)

⁶ Hnei Iehova hna hnëkëne la ihnadro ka mingöming matre hnalapa së. (Salamo 115:15, 16) Pëkö ketre planète ka tune la ihnadro. Celë hi hna öhn hnene la itre ka wange trongëne la itre planètes. Haawe, tha hnei Iehova hmekuje kö hna hamëne la ka nyipiewekë matre tro sa mel, ngo hnei Nyidrëti mina fe hna kuca la ihnadro matre mingöming, me lolo e troa mele ngön. (Isaia 45:18) E tro sa mekune la hnalapa hnei Iehova keme së hna hamë së, mama hnyawa pi hi la etrune la ihnimi Nyidrëti koi së.—E jë la Iobu 38:4, 7; Salamo 8:3-5.

7. Nemene la aqane xupi së hnei Iehova ka amamane la etrune la ihnimi Nyidrëti koi së?

⁷ Ame la ketre aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrëti koi së, tre, ene la aqane xupi  së hnei Nyidrë, ke hna xupi së, hnaiji Nyidrë. (Genese 1:27) Kolo lai a hape, canga tro hi sa drenge la ihnimi Nyidrë koi së, nge canga tro fe hi sa hane hnimi Nyidrë. Atre hnyawa hi Nyidrëti laka, ewekë lai ka troa amadrinë së. Tune hi lo itre nekönatr, laka, lolo me madrine la mele i nyudren, e hna hnimi nyudren hnei keme me thin. Mekune kö së lo aqane ini së hnei Iesu laka, troa atraqatre la madrine së e hne së hna easenyi catre koi Iehova, Keme së. (Mataio 5:3) Nyidrëti la “ate ihaban [maine hamën] asë koi shë la nöjei ewekë nyine amadin.” Tha sihngödri kö koi së laka, ka hame catre Iehova, nge atraqatre la ihnimi Nyidrëti koi së.—1 Timoteo 6:17; Salamo 145:16.

8. Pine nemene matre easa mejiune kowe la “Akötesieti ka nyipici”?

⁸ Ka hnimi kuku la kem, nge tha aja i angeice kö troa menumenu la itre nekö i angeic. Ngo ame enehila, tha kapa kö la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göi loi me ngazo hnene la itre xa  keme me thin. Celë hi matre thatreine kö angatre troa xatuane la itre nekö i angatr, haawe, pëkö madrin, nge gomegome la hnalapa. (Ite Edomë 14:12) Ngo ame Iehova, tre “Akötesieti ka nyipici” Nyidrë. (Salamo 31:5) Atraqatre la ihnimi Nyidrë kowe la itre nekö i Nyidrë matre aja i Nyidrë troa ini angatr. Aqane kuca i Nyidrëti hi lai, matre troa eatrongë angatr ngöne la nöjei götrane la mele i angatr, me ngöne fe la aqane troa nyihlue i Nyidrë. (E jë la Salamo 43:3.) Haawe, nemene la hna ini së hnei Iehova ka amamane la etrune la ihnimi Nyidrë koi së?

9, 10. (a) Pine nemene matre Iehova a sipu qaja la pengöi Nyidrë? (b) Nemene la hna amamane koi së hnei Iehova göne la aja i Nyidrë?

⁹ Ame la pane hna kuca hnei Iehova, tre Nyidrëti a qeje Nyidrë. Aja i Nyidrëti tro sa atrepengöi Nyidrëti hnyawa. (Iakobo 4:8) Celë hi matre, hnei Nyidrëti hna ketre sipu qaja la ëje i Nyidrë. Anyimua amexeje hnei Tusi Hmitrötr la ëje i Nyidrë, tha hna tune kö kowe la itre xa ëj. Iehova fe a qaja koi së la pengöi Nyidrë. Ame la easa goeëne la itre ewekë hnei Nyidrëti hna xup, kola mama hnyawa la mene memine la inamacane i Nyidrë. (Roma 1:20) Nge ame la easa e la Tusi Hmitrötr, easa atre ka hape, ka meköti Nyidrë, nge tru la ihnimi Nyidrëti koi së. Ame hë la easa öhne hnyawa la elolone la pengöi Iehova, ene pe easa easenyi catre koi Nyidrë.

¹⁰ Iehova a amamane fe koi së la aja i Nyidrë. Nyidrëti a amekunë së ka hape, easë fe la ketre atrene la lapa i Nyidrë. Nyidrëti fe a qaja la nyine tro sa kuca matre tro sa ce huliwa tingetinge memine la itre atrene la lapa i Nyidrë. Tusi Hmitrötr a amamane hnyawa ka hape, tha hnei Akötresieti kö hna xupi së matre tro sa isa kuci mekun. (Ieremia 10:23) Atre hnyawa kö Iehova la ka loi koi së. Nge maine easa ajane troa tingetinge me mele ka loi, nyipiewekë catre tro sa lapa fene la musi Nyidrë, me drengethenge Nyidrëti hnyawa. Ame hi la Iehova a hamëne la ini celë, tre, Nyidrëti hi lai a amamane la etrune la ihnimi Nyidrëti koi së.

11. Nemene la hna qaja hnei Iehova Keme së göne la itre drai elany?

¹¹ Ame la keme ka ihnim, tre, angeic a hnehengazone la mele ne la itre nekö i angeice elany. Aja i angeic tro nyudreni a mele ka loi. Ngazo pe, ala nyimu la itre atr enehila ka xouene la itre drai elany, nge ala nyimu fe la itre ka huliwa mec troa hetrenyi la itre ewekë ka troa patr. (Salamo 90:10) Easa olene pe koi Iehova Keme së laka, hnei Nyidrëti hna amamane koi së la aqane troa mele ka loi enehila, nge hnei Nyidrëti fe hna thingehnaeane koi së la ketre mele ka sisitria elany!

12. Nemene la aqane xatua Kaina me Baruka hnei Iehova?

¹² Ame la Iehova a öhne ka hape, kola troa kei hnei Kaina kowe la ngazo, hnei Nyidrëti hna thele troa xatua angeic me hape: “Ue lae eö a elëhni ? nge ngöne nemene [matre ngazo] la qëmeke i ’ö ? Hape u, maine eö a kuca la loi, tha tro kö a kepe eö ?” (Genese 4:6, 7) Tha hnei Kaina kö hna kapa la ixatua i Iehova, ene pe akötre la pun koi angeic. (Genese 4:11- 13) Ame la ketre ijin, Iehova a öhnyi Baruka laka, kucakuca catre angeic hnene la aqane tria la mekune i angeic. Celë hi matre, Iehova a qaja jë koi Baruka ka hape, ka tria la aqane mekuna i angeic, nge nyipiewekë tro angeic a saze. Hnei Baruka hna drenge la eamo hna hamëne hnei Iehova, ene pe mele pi angeic.—Ieremia 45:2-5.

13. Nemene la thangane la itre itupath thene la itre hlue i Iehova?

¹³ Iehova a xatua së me haji së, ke tru la ihnimi Nyidrëti koi së. Nyidrëti a ameköti së, nge Nyidrëti fe a ini së. (Heberu 12:6) Ame e hnine la Tusi Hmitrötr, hetrenyi la itre hlue i Iehova hnei Nyidrëti hna inin matre tro angatr a itre atr ka lolo. Ka tui Iosefa, me Mose, me Davita, itre ka melëne la itre itupath ka tru. Nge hnei Iehova hna xatua angatre ngöne la itre ijine cili. Ketre, ame la itre ewekë hnei angatre hna inin ngöne la ijine cili, tre hna xatua angatre troa xome la itre hnëqa ka tru qaathei Iehova. Matre ame hi la Iehova a xatuane me inin la itre hlue i Nyidrë, kolo hi lai a axeciëne koi së laka, Iehova a hnimi së hnyawa.—E jë la Ite Edomë 3:11, 12.

14. Maine hne së hna kuca la ngazo, nemene la aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrëti koi së?

¹⁴ Ngacama hne së hna kuca la ngazo, ngo Iehova pala hi a amamane la ihnimi Nyidrëti koi së. Maine tro sa kapa la ihaji qaathei Nyidrë me ietra, tro hë Nyidrëti “a nyipi köle tij’ asë” la itre ngazo së. (Isaia 55:7) Kola hapeue lai? Kola mama qa ngöne la itre trenge ewekë i Davita la pengöi Iehova, Keme së. Öni Davita e qeje Iehova ka hape, ‘atre nue trije la itre ngazo së asë,’ nge ‘ate amele eö qa ngöne la hua?; me korona eö la ihnimi me tenge ka menyik. Hnei Nyidrëti hna iananyine me easë la ngazo së tune la enanyine kohië me kuë.’ (Salamo 103:3, 12) Davita hi lai a amamane laka, ketre Keme ka utipin Nyidrë. Ngo nyimu aqane haji së hnei Iehova me xatua së. Hapeu, canga trongëne kö epun? Mekune hnyawa kö së laka, Iehova a haji së, ke, tru la ihnimi Nyidrëti koi së.—Salamo 30:5.

15. Nemene la ketre aqane amamane Iehova la ihnimi Nyidrëti koi së?

¹⁵ Ame la kem ka ihnim, tre ka thupëne angeic la hnepe lapa i angeic qa ngöne la itre ewekë ka troa angazone la mele i angatr. Celë hi hna kuca lai hnei Iehova Keme së. Kola qeje Iehova hnene la atre cinyihane la salamo ka hape: “Nyidëti a thupëne la ite u i ange hnimina i nyidë ; tro nyidëti a thepi angate qa ngöne la ime ne la nöjei ka ngazo.” (Salamo 97:10) Pane mekune jë së la ewekë celë: Tune la dremune alamek laka, canga tro hi sa thupën wanga eatre pi, haawe, ketre tui Iehova laka, saqe hi Nyidrëti thupëne la itre hlue i Nyidrë, ke, ka tru angatr koi Nyidrë.—E jë la Zakaria 2:8, MN. * (Wange la ithuemacany)

16, 17. Nemene la aqane thupëne Iehova la nöje i Nyidrë ekö me enehila?

¹⁶ Ame la ketre aqane thupëne Iehova la nöje i Nyidrë ekö me enehila, tre, jëne la itre angela. (Salamo 91:11) Hnene la ketre angela  hna humuthe la 185 000 lao soce ne Asuria ngöne hi la ca jidr, matre mele ju kö la nöje i Akötresie. (2 Ite Joxu 19:35) Ame ngöne lo hneijine i Iesu, hnene la itre angela hna thepe Peteru me Paulo me itre xane ju kö qa hnine la kalabus. (Ite Huliwa 5:18-20; 12:6-11) Ame ngöne la ketre nöj e Afrique, tre, hna catrehnine la isi. Matre, kola isi menu me atrekënö, me ihumuth. Ngacama pëkö trejin ka mec, ngo ame pe, luzi asë la itre ewekë i angatr. Ngo, drenge pala hi angatr la ihnimi Iehova e kuhu hni angatr, nge atre hnyawa hi angatr laka ce Nyidrëti pala hi me angatr. Ngacama angatr a akötre fë la itre ewekë cili, ngo ka madrine pala hi angatr. Ame hë la kola wai angatr hnene la ketre trejin hna upe hnene la organizasio, me hnyingëne kowe la itre trejine trahmanyi me föe la pengöi angatr, öni angatr, “Ka loi hi, ke Iehova pala hi la!”

¹⁷ Ngo hetrenyi fe la itre xa hlue i Iehova ka tui Setefano me itre xane ju kö, ka mele nyipici uti hë mec. Maine nyipici laka, hna hane meci la itre xa hlue i Iehova, ngo tha hnei Nyidrëti kö hna nue troa meci asë la itre hlue i Nyidrë. Hnei Nyidrëti pe hna hmekë angatr qa ngöne la nöjei aqane nyinyithiina i Satana. (Efeso 6:10-12) Kola hmekë së hnei Tusi Hmitrötr memine la itre itus hne së hna kapa qaathene la organizasio i Iehova. Drei la ketre ceitun: atre hnyawa hi së la itre ethane la troa huliwane menune la ëternet, me aja mani, me film me itus me elo ka amamai kuci ngazo, me isi. Celë hi aqane hnimi së lai hnei Iehova, nge aja i Nyidrëti troa thupë së.

18. Tune kaa la aqane goeëne epuni la ihnimi Iehova?

¹⁸ Ame la Mose a mekune hmaca lo nöjei macatre ne angeic a nyihlue i Iehova, xecie hnyawa koi angeic laka, hnei Iehova hna hnimi angeic. Öni Mose: “Ameji huni jë e hmakanyi hnene la ihnimi cilie ; nge tro huni a madine . . . ngöne la ite drai huni asëjëihë.” (Salamo 90:14) Easa madrine la easa trotrohnine me öhne la aqane hnimi së hnei Iehova. Drei la ketre manathithi ka tru e troa hnimi së hnei Iehova! Casi hi la mekuna së me Ioane aposetolo, ngöne lo angeic a qaja ka hape: “Hana wange la etrune la ihnimi lo hnei Tetetroti hna hamë shë.”—1 Ioane 3:1.