PANE tupathe jë së troa mekune la pengöne la mele i Abela ekö. Ka axö mamoe Abela, nge angeic a thupëne la itre si angeic ka xeni trootro ngöne la ketre gaa draië. Ame la angeic a goe kohmiju, tre öhne jë hi angeic la kola melemel. Atre hi angeice ka hape, e cili hi la hna hnen lo taua ka palulu ka emoemo, nge ka thupëne la qanahage e Edena. Ka mele ekö la keme me thine i angeic e cili, ngo ame hë enehila, pë hmaca kö ketre e angatr ka atreine troa lö kowe la götrane cili. Hnaipajö heji hë, Abela ha drenge la kola nango menyike la drai, nge e cili, angeic a gala jë draië me mekune la Atre Xupi angeic, me hnyinge ka hape, tro hmaca jë kö elany la itre atr a atreine iloi me Akötresie? Maine eje hi, tre, celë hi ewekë lai hna ajane catrëne hnei Abela.

Atre fe hi nyipunieti ka hape, Abela a ewekë koi së enehila? Maine jë tro nyipunieti a qaja ka hape, thatreine kö tro Abela a ithanata koi së, ke meci hë angeic. Trepadro petre kö angeic ekö. Nge öni Tusi Hmitrötr ka hape, “tha ’te kö la kete ewekë hnei ite ka meci hë.” (Ate Cainöj 9:5, 10) Ketre, tha hna hane fe kö fejane hnine la Tusi Hmitrötr, la itre trenge ewekë i Abela. Qa ngöne lai, tro sa trotrohnine tune kaa la kola qaja ka hape, Abela a ewekë koi së?

Hnene la uati hmitrötr hna aijijë Paulo troa cinyihane me qaja göi Abela ka hape: “Meci hë angeic, ngo ewekë pala kö hnene lai.” (Heberu 11:4) Matre Abela jë a ewekë hnei nemen? Hnene la lapaun. Abela hi la atr ka pane lapaune nge ka thele troa akökötrene la lapaune i angeic. Nge pine laka, ketre atr ka catre lapaune angeice ekö, haawe angeice la ketre tulu ka mel, nge tulu ka loi koi së enehila. Maine tro sa xomi ini qa ngöne la aqane lapaune i Abela, nge maine tro fe sa nyitipu angeice ngöne la götrane cili, haawe, kösë lo easë hi lai a nue angeice troa ewekë koi së.

Tro sa xomi ini tune kaa qa ngöne la tulu i Abela, nge tha tru pe la hna hane qeje angeic e hnine la Tusi Hmitrötr? Tro sa ce ithanatan.

Hna hnaho Abela hnene lo lue pane atr. Nge Abela hi la hnei Iesu hna mekun, ngöne lo nyidrëti ekö a qaja la “qane la hna ami tepene la fene hnengödrai.” (Luka 11:50, 51) Ame la fene hnengödrai hna qaja hnei Iesu e celë, tre kolo hi lo itre atr hna troa thapa qa ngöne la ithahluë ne la ngazo. Maine nyipici laka, thupe i Adamu me Eva, tre Abela la hnaafoan, ngo maine jë angeice hi lo pane atr hnei Akötresieti hna mekune laka, meköti troa thapa qa ngöne la ngazo. a Hatrene hi lai laka, tha hnei Abela kö hna mel e nyipine la itre atr ka loi thiina.

Ngacama kolo petre hi a xötrei lapane la fene hnene la itre atr, ngo tha madrine kö angatr. Lue ka mingöminge hi la keme me thine i Abela ekö, nge ka egöcatre nyidro; ngo ame pe, triane pë hë nyidroti la ketre mele ka lolo, nge atre hi Adamu me Eva laka, ngazo la hnei nyidroti hna kuca. Lue ka pexeje nyidroti ekö, nge hna xupi nyidro troa mele epine palua. Ngazo pe, hnei nyidroti hna icilekeu me Iehova Akötresie, ame hna upi nyidroti pi e tröne la paradraiso e Edena. Hnei nyidroti hna amë panëne la aja i nyidro, nge tha mekune kö nyidroti la aqane tro la itre nekö i nyidroti elany a xeni pune la huliwa i nyidro. Qa ngöne lai, tha pexeje pi hi nyidro, nge ketre luzi pi fe lo mele ka tha ase palua kö.​—Genese 2:15–3:24.

Ame hë la Adamu me Eva a mele trön e Edena, nyidroti ha öhne e cili la itre ejolene la mel. Ame la kola hnahone lo pane nekö i nyidro, nyidroti a atë ju ka hape, Kaina,  pengön, “Matran,” ke öni Eva: “Hetenyi hë ni la ate qa thei Iehova.” Kola mama hnyawa e celë ka hape, hnei Eva hna mekune hmaca lo isisinyikeu hna kuca hnei Iehova e Edena. Hnei Iehova lo hna thingehnaeane ka hape, tro la ketre föe a hnahone la matrane ka troa lep apatrene la atre imethinë, nge atre athixötrë Adamu me Eva. (Genese 3:15; 4:1) Hapeu, hnei Eva kö hna mekune ka hape, angeice hi lai föe, nge Kaina lo matrane hna thingehnaean?

Maine eje hi, tre ka tria la mekuna i angeic. Nge maine celë hi ini hnei angeice me Adamu hna hamëne kowe la nekö i nyidro, tre nyidroti fe la qaane matre pi tru jë Kaina. Ame hë e thupen, Eva ha hnahone la hnaaluene nekö i nyidro, ngo tha hane pë së öhne la ketre trenge ewekë ka lolo nyine qaja atrunyi nyën. Hnei nyidro hna ati ëje i nyëne ka hape, Abela, pengön “Eny” maine “Wanamamik.” (Genese 4:2) Tha jole kö tro sa trotrohnine jëne la aqane ati ëjene nyidroti la lue nekönatr, ka hape, Kaina la hna wange atrun, nge Abela pë hë la hna wange acon.

Hetre mekune ka sisitria hna ini itre keme me thine enehila, hnene la aqane ujë ne lo lue pane keme me thine ekö. Nemene la itre thiina hnei nyipunieti hna akökötrene thene la itre nekö i nyipunie? Ene la troa pi draië, me pi mama, me pi tru, maine troa hnimi Iehova Akötresie, me thele troa acatrene la aqane imelekeu i nyudreni me Nyidrë? Ame lo lue pane keme me thin, tre tha hane pë hë nyidroti kuca hnyawane la hnëqa i nyidro ngöne la götrane celë. Ngo ame pe, tha ka luzi asë kö la itre matra i nyidro.

Ame hë la kola tru la lue nekö trahmany, Adamu pë hë a ini nyidroti jë la aqane tro nyidroti a huliwa thatraqane la lue hnepe lapa i nyidroti elany. Ame Kaina, tre angeic a iëne jë troa eëny, nge ame Abela, tre angeic a axö öni.

Hetre ewekë ka sisitria catre kö ka mama thei Abela. Hnei angeice hna thele troa akökötrene la lapaune i angeic ngöne la ijine angeic a mel; kolo thiina lai hnei Paulo hna troa qeje pengöne pë hë e thupen. Hane petre hi lai ketre trahmany! Pë fe kö atr ekö ka hane amamai tulu ka loi koi Abela, ngo ame pe, tre, hnei angeice hna sipu catre lapaune koi Iehova Akötresie. Ngo nemene jë fe la ka aijijë Abela troa akökötrene la lapaune i angeice koi Nyidrë? Tro sa ce wange la köni ewekë.

Itre ewekë hna xup hnei Iehova. Ame la easa eëny, tre, easë fe a hane öhne la kola thele troa cia trane la itre nyipi feja, hnene la itre jilige me itre xa feja tha nyine xeni kö. Hatrene hi lai laka, hnei Iehova hna ahnëjinëne la ihnadro. Ngo ame pe, tha hnei Iehova kö hna ahnëjinëne la itre öni, ene la itre waco me itre i; nge pëkö hnei Nyidrëti hna kuca göne lo itre wetr, me itre hneopegejë, me hnagejë. Ketre pëkö hnei Iehova hna qaja göne la hnengödrai, me iaw, maine treu maine itre wëtresiji pena. Celë hi matre, ame la Abela a goeëne la nöjei ewekë asë hna xup xötreithi angeic, mama pi hi koi angeice la ihnimi me inamacane i Iehova Akötresie, memine la eloine la aqane xupi ewekë i Nyidrë. (Roma 1:20) Itre ewekë cili hi la hnei Abela hna lapa mekune me madrin, nge ka aijijë angeice troa akökötrene la lapaune i angeic.

Ijije hi tro sa mekune laka, hnei Abela hna xomi ijine troa pane meku Iehova Akötresie, ngöne la angeic a fejane la itre öni. Ketre huliwa lai ka iupi troa tro. Celë hi matre hnei Abela ekö hna tro fë la itre si angeice ngöne la itre sasala me hnathup, me kuhu thenge itre tim matre troa thele la itre götrane gaa pipixenyë, me gaa hetre itim, nge matre traqa pi fe kowe la itre götrane gaa tingeting.  Ame la easa pane mekune la pengöne la itre öni hna xupe hnei Akötresie nge goeëne ju hi së la mamoe, tre kösë lo eje pe hi la öni ka tro pala pe hi a hetre atre thupëne me atre engën, wanga luuzi pi ej. Maine jë, öhne hë Abela la ewekë cili, ene pe trotrohnine jë hi angeice ka hape, ame la atr, tre ketre nyipi ewekë troa hetre Atre eatrongën, me Atre thupën ka inamacane catre kö hui angeic, nge ka trene mene fe. Qa ngöne lai, maine jë hnei Abela hna thithi fë la ewekë cili koi Akötresie, ene pe kökötre jë hi la lapaune i angeic..

Itre hna thingehnaeane hnei Iehova.

Maine jë, hnei Adamu me Eva hna qaja kowe la itre nekö i nyidroti la aqane trongene ekö, matre upi nyidroti pi qa Edena. Itre xa ewekë lai hna lapa mekune hnei Abela.

Ase hë Iehova ekö qaja ka hape, hnëjine hë la ihnadro. Maine jë hnei Abela hna jelenyipicine lai ngöne la angeic a goeëne la kola cia tran la itre nyipi feja hnei jilig, me itre xa pengöne feja kö. Ketre hnei Iehova mina fe hna qaja ka hape, tro hë Eva a meci fë upune, me akötre ngöne la ijine angeic a troa hnaho. Ame jë la kola hnahone la itre jini Abela, tre maine jë, hnei angeice fe hna hane jelenyipicine lo trenge ewekë i Iehova. Ketre, öhne petre kö Iehova ekö ka hape, tro pala pë hë Eva a thele la ihnim i Adamu, nge tro Adamu a musinë angeic. Maine jë itre xa ewekë lai ka akötr hna öhne hnei Abela. Nge pine la nöjei ewekë cili, Abela ha trotrohnine ka hape, ame la nöjei hnei Iehova hna qaja, tre ijije hi tro sa jelenyipicin. Qa ngöne lai, atre hë Abela ekö ka hape, ijije hi troa lapaune me lapa treqene lo ‘matrane’ hna thingehnaean, nge ka troa nyi nyine lo itre jole ka fetra e Edena.​—Genese 3:15-19.

Itre hlue i Iehova.

Pëkö tulu ka loi ngöne la hnepe lapa i Abela, ngo tha itre atr casi kö ekö lo itre ka inamacane ngöne la ijine cili. Ame hë lo kola upetriji Adamu me Eva qa Edena, hetre ewekë hnei Iehova hna kuca matre tha tro kö la ketre e nyidro, maine itre nekö i nyidroti pena a lö hmaca kowe la götrane cili. Hnei Nyidrëti hna upe la lue angela ka catr, lue kerubi, matre troa thupëne la qanahag, me amë e cili la taua ka palulu, ka tha mano kö emoemo.​—Genese 3:24.

Maine jë hnei Abela fe hna hane öhne lo lue kerubi cili ngöne lo angeic a nekönatr, kösë lue atr ka tru hmae. Nge ketre ame fe la angeic a goeëne lo taua ka palulu ka emoemo, tre ma xou i angeice jë fe hi. Tru hë Abela, ngo tha hmanono kö, maine tro trije pena hnei lue kerubi lo götrane hna upi nyidroti troa cile ngön. Kola tro la itre drai me itre macatre, me itre hneijin, ngo tha mano kö lue ej thupëne la qanahag. Ame hë e cili, trotrohnine ju hi Abela laka, hetre itre hlue i Iehova ka mele nyipici koi Nyidrë. Ame la Abela a goeëne la lue kerubi cili, tre angeice petre hi a öhne la aqane nyipici nyidro me idrengethenge; itre thiina lai ka tha mama kö thene la itre atrene la hnepe lapa i angeic. Nyipici, hna hane acatrene la lapaune i Abela hnene la tulu ne la lue angela.

Haawe, drei hë la itre ewekë ka akökötrene la lapaune i Abela: ene la troa öhne la pengö i Iehova jëne la nöjei pengöne ewekë hnei Nyidrëti hna xup, me itre hna thingehnaeane hnei Nyidrë, memine la tulu ne la itre hlue i Nyidrë. Ketre tulu la ka hamë ithuecatre kowe la itre nekö trahmany me nekö jajiny, ke kola amamai nyudreni laka, ngacama pëkö tulu ka loi hnine la hnepe lapa i nyudren, ngo ijije hi tro nyudreni a akökötrene la lapaune i nyudreni koi Akötresie. Tro hi sa goeëne la nöjei ewekë hna xup ka mingöming ka haöthe la fene hnengödrai, me e la Tusi Hmitrötr, me goeëne la tulu ne la itre hlue i Akötresieti ka nyipici, nge celë hi lai nyine trepene ka catre ne la lapaune së.

Ame hë la kola catrecatre la lapaune i Abela, tre kökötre jë hi thei angeice la aja troa amamane la hatrene la lapaune i angeic. Ngo nemene jë fe la nyine troa hamëne hnene la atr kowe la Atre Xup la hnengödrai me fene hnengödrai asë? Tha nyipi ewekë kö troa xatua Akötresie, maine hamë ahnahna pena koi Nyidrë. Ngo ame pe, hetre ketre trenge nyipici hnei Abela hna trotrohnin, laka, maine lolo la aliene hni angeic, nge maine tro angeic a hamëne koi Iehova la hnei angeice hna atrein, nge ahnahna ka lolo, haawe, tro hë Iehova lai a madrin.

Qa ngöne lai, Abela a iëne jë la itre xa mamoe qa ngöne la itre si angeic, matre troa huujën. Hnei angeice hna xome la itre mamoe ka lolo hnyawa, ene lo itre pane nekön, me huujëne la itre igötranene ka pipixenyë. Ketre ame Kaina, tre hnei angeice fe hna hane thele manathithi thei Akötresie, me thele troa kepe angeice hnei Nyidrë, jëne la ahnahna i angeic, ene la itre wene ne la hnei angeice hna eëny. Ngo isapengöne kö la itre aliene hni angeice memine la itre aliene hni Abela. Kolo ha mama catre la eisapengönen, ngöne lo nyidroti a isa huuj.

Nyidroti pë hë a isa xupi ita ne huuje jë, me athi eë, nge maine jë ce me lue kerubi fe la nyidroti a isa hnëkë huuj,  ke lue kerubi petre hi la lue qene qaja i Akötresieti e celë fene ngöne la ijine cili. Ame ju hi la Iehova a goeëne la ewekë cili, Nyidrëti pë hë a amamane jë la mekuna i Nyidrë. Easa e e hnine la Tusi Hmitrötre ka hape: “Iehova a xajawa Abela fë la huje i angeic.” (Genese 4:4) Thatre pë hë së la aqane kuca i Iehova matre troa amamane ka hape, kapa madrine hi Nyidrëti la huuje i Abela. Ngo pine nemene matre huuje i Abela hi la hnei Nyidrëti hna kapa?

Maine jë hnene lai pengöne ahnahna hnei angeice hna huujën. Hnei Abela hna iëne la öni ka mel, me nengetrije la ewekë hna wange atrune catrëne hnei Akötresie, ene la madra. Thatre pë hë së ka hape, wange atrehmekune jë kö Abela la esisitriane lai huuje i angeic? Ngo ame pe, atre hi së laka, thupene la itre macatre ka nyimutre, hnei Akötresieti hna aceitunëne la sipu Nekö i Nyidrëti kö, memine la ketre arenio ka pë ethan, ene lo hna hape “Arenio i Akötesie.” Nge madra ne hi lai Arenio la hna troa anenin. (Ioane 1:29; Esodo 12:5-7) Itre ewekë la hna thatre pë hë hnei Abela.

Ka xecie hnyawa e kuhu hni së ka hape, ame la ewekë ka lolo catre hnei Abela hna hetreny, tre celë fe hnei angeice hna huujën. Qa ngöne lai, Iehova a kapa madrine ju lai huuj, nge hnei Nyidrëti fe hna hane madrine kowe lai atre hamën. Ke ame la ka uku Abela troa ujë tune lai, tre ene la ihnimi me lapaune i angeice koi Iehova.

Isapengö i Kaina kö me Abela. Tha hnei Iehova kö “hna xajawa Kaina fë la huje i angeic.” (Genese 4:5) Tha hnene kö laka, ngazo la huuje i angeic; ke thupene la itre macatre ka nyimutre, hnei Akötresieti fe hna hane amekötine fene la Wathebo i Nyidrë, laka tro fe a hane huujëne la itre xeni ne la hlapa. (Levitiko 6:14, 15) Ngo kola qaja hnene la Tusi Hmitrötr ka hape, ‘ngazo la ite huliwa’ i Kaina. (1 Ioane 3:12) Ceitui Kaina memine la itre atr ne la hneijine së; hnei angeice hna mekune laka, ame la troa hmi koi Akötresie, tre ene hi la troa kuca la itre huliwa ka mama koi nöjei atr, nge eje hë lai. Canga mama ju hi ngöne la thiina i angeic laka, tha ka lapaune kö angeice koi Iehova, nge ketre pëkö ihnimi angeice koi Nyidrë.

Ame hë la Kaina a öhne laka, tha kapa madrine kö Iehova la huuje i angeic, tre hapeu, hnei angeice kö hna hane thele troa xome la tulu i Abela? Ohea, hnei Kaina pe hna elëhni kowe la jini angeic, uti fe hë la methinën. Öhne hnyawa hi Iehova la pengöne la hni Kaina, celë hi kepine matre, hnei Nyidrëti hna ithanata hnyawa koi angeic. Hnei Akötresieti hna hmekë angeice ka hape, maine tha saze kö la hni angeic, tro hë angeic a kuca la ewekë ka ngazo; ngo maine tro angeic a saze, tro hë Nyidrëti a “kepe” angeic.​—Genese 4:6, 7.

Tha nyipine ju kö Kaina la aqane hmekë angeice hnei Iehova. Angeice pë hë a hëne jë la jini angeic kowe la hlapa. Ame hë e koilo, Kaina a mejë jë koi Abela me humuthi angeic. (Genese 4:8) Qa ngöne lai, Abela hi la pane atr hna humuthe pi hmi. Ngacama meci hë angeic, ngo tha sihngödri kö la ewekë hna kuca xajawa i Iehova.

Kösë lo hna treije la madra i Abela koi Iehova Akötresie, matre troa iameköti pine la ewekë hna kuca. Qa ngöne lai, Akötresieti a ameköti Kaina jë, me të koi angeice la ngazo hnei angeice hna kuca. (Genese 4:9-12) Kola ewekë koi së enehila hnene la edromë celë ka qeje pengöne la lapaune i Abela. Ame göne lo itre atr ka mele ngöne lo hneijine i Abela, tre ngacama ca hadredr lao macatre ne mele Abela, ngo hna thupa tëne la mele i angeic. Ngo ame pe, hnei Abela hna nyi hlue i Akötresieti ngöne la ijine angeic a mel. Angeic a mec, ngo atre hë angeic ka hape, hna kapa madri angeice hnei Iehova Tretretro i angeic, nge hna hnimi angeice fe hnei Nyidrë. (Heberu 11:4) Qa ngöne lai, xecie hnyawa e kuhu hni së laka, tha patre kö angeice qa ngöne la mekuana i Iehova, nge angeic a treqene la ijine troa amele angeice hmaca ngöne la paradraiso e celë fene hnengödrai. (Ioane 5:28, 29) Tro fe kö nyipunieti elany a hane kepe angeice ngöne la ijine cili? Ijiji nyipunieti fe hi, e tro nyipunieti a drei Abela e ewekë koi nyipunie, me hane lapaune tui angeic.