NGACAMA ithanata lai qa ngöne la götrane ahië ne Afrique, ngo hna atre asë hi hnene la nöjei atr e cailo fen. Ma celë hi lai hnei epuni hna hane öhn la epuni a sipo mani koi ketre sinee maine koi baak pena. Ngo hapeu, ka loi kö troa sipo mani? Nemene la itre ethan la troa sipo mani?

Önine la ketre ithanata i angetre Swahili: “Ka thi lapa la xomi gufa.” Eje hi laka, ngacama lolo ju hë la aqane ihamënekeune la itre mo, ngo ame pe, troa mekune laka, tro pala hi a hetre ewekë ka troa traqa. Ame itre xa ijin, maine hmitre hë lai ka xomi gufa troa të, tre kolo ha wepele hnene lo lai ka nue gufa. Tro hë nyidroti lai a iwesitrë, nge goi tro fe a ixele ma wai hnene la itre sinee i nyidro. Celë hi matre, tha tro kö sa canga sesë troa sipo mani; ka loi ka hape, pë hnyawa ha nyin la jole së.

Ame la sipo mani, tre ka ajojezine fe la imelekeu së me Akötresie. Pine nemen? Pine laka, Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, Iehova a goeën angazone la atr ka sipo, ngo ka xele hë ma ti gufa. (Salamo 37:21) Eje fe a qaja ka hape, “tro la ate pane sipo ewekë a nyi hlue ne la ate pane hamë ewekë.” (Ite Edomë 22:7) Kolo lai a qaja ka hape, e tha asesë kö së të la mani hna sipon, ke ka gufa pala hi së. Kolo önine la angetre Afrique ka hape: “E xome hë eö la lue waca i ketre, tro hë eö lai a xome la gojenyi angeic.” Kola qaja ka hape, maine gufa ha së thei ketre, tre ase hë othi së.

Othi së ju hë, ngo qâ së troa të la gufa së, wanga fetra jë la itre jol. Tru la itre akötre ne la itre ka tru gufa: tha meköle hë e jidr, angatr a huliwa atruny, kolo ha iwesitrë me föe hmunë maine isa lapa, the qaja kö la iuti sai uti hë la troa akalabusin. Celë hi lai kepin matre nyipici la hna qaja hnei Roma 13:8, ka hape: “The xome umuthe kö la ewekë i kete ate, ngo loi pe la ihnimikeu.”

Ame la ewekë nyine tro sa hmekëne catrëne troa sipon, tre ene la sipo mani. Loi e troa pane isa hnyinge ka hape: Hetre nyipi kepine kö matre eni a sipo mani? Eni a sipo mani matre tha tro kö a enij lo mani hnenge hna nango amë thatraqan elany, e traqa ju la ketre jol kowe la hnepe lapang? Tha eni jë kö a thele troa nyi waina i atr? Ka loi la tro hi a melëne la ka ijij hune la troa lapa fë gufa.

Ngazo pe, ame itre xa ijin ke asesëkötrë së ju hi hnene la itre jol, nge kösë pë hë jëne kötr. Maine mama cile jë hi ka hape nyipi ewekë tro sa sipo mani, tro sa akötrehnin troa nyipici ngöne la aqane huliwa së. Kola hapeue lai?

Kola qaja ka hape, tha tro kö sa iji madrane la itre atr ka trenamo. Tha hna ahnithi së kö koi angatr. Nge tha tro kö sa up koi pë mani la itre aqane huliwa qenatrekënö. The piine menune kö së la itre atr ka trene mani.—Ite Edomë 28:22.

Maine ka gufa së koi ketre, loi e troa canga të. Nge maine tha hna qaja kö koi së la ijine troa të asë la mani, ketre sa ijine jë kö së nge tro sa aeatrën. Ketre, loi e troa ce nyialien me ce signer la itre pepa nyine amekunë së memine lai ka thue mani koi së, la hna ce axeciën. (Ieremia 32:9, 10) Nge maine ijij, sipu tro jë kö së a hamëne hmaca la mani hna sipon, me olene la ixatua. Aqane ujë lai ka troa acatrene la imelekeu së me angeic. Öni Iesu ekö ngöne la ketre cainöje i nyidrë ka hape: “Loi la ewekë i nyipunie troa Eje hi, eje hi ; Pëkö, pëkö.” (Mataio 5:37) Nge the thëthëhmine kö së lo wathebo ka sisitria, ka qaja ka hape: “Ame la nöjei ewekë asëjëihë hnei nyipunie hna ajane troa kuca koi nyipunie hnei ite at, kucajë lai koi angat.”—Mataio 7:12.

Tusi Hmitrötr a xatua së matre tha tro kö së a canga sesë troa sipo mani. Kola qaja ka hape: “Mo ka tru alamekene la thina ka ijiji Akötesie ce me mejihnin.” (1 Timoteo 6:6) Haawe, maine tro hi sa melëne la ka ijij, tha tro kö a hane lepi së hnene la itre ethanyine la sipo mani. Ngazo pe, easa mele ngöne la fen ka uku së troa canga aeatrëne la itre aja. Celë hi kepine matre nyipi ewekë troa hetrenyi la “thina ka ijiji Akötesie.” Kola hapeue lai?

Tro sa pane wang la hna melëne hnene la lue trefëne Keresiano qa Asie. Nyidroti ekö a isa thöth, nge nyidroti a piine la itre atr ka isa hetre uman. Ame hë la nyidroti a tru, nyidroti a mekune ju troa ketre itö uma. Nyidroti pë hë a xome jë lo mani hnei nyidroti hna nango amë, me sipo mani thei baak me thei itre sinee. Ngo ame hë la nyidroti a drenge la ehacene la troa të e nöjei treu lo mani hna sipon, nyidroti pë hë a huliwa atrunyi jë e nöjei wiik. Ngazo pe, pë hë ijine koi ha nekönatr. Öni trahmany: “Thatreine hë ni lapa ke eni a hnehengazo, nge tha meköle hnyawa ha ni. Nge pë hë ihneimek.”

Mekune hmaca jë hi nyidroti e cili lo hna qaja hnei 1 Timoteo 6:6. Nyidroti pë hë a salemëne pi lo uma. Ngo nyidroti a uni ehnefe hnyawa thupene hë la lue macatre. Nemene la ini hnei nyidro hna xome qa ngöne la ewekë celë? Öni nyidro: “Nyipi ewekë troa goeëne la itre mo tune la aqane goeëne Akötresie.”

Tro hi nöjei atr asë a jelenyipicine lo trenge ithanata i angetre Swahili, hna qaja ngöne la qaan la götrane celë. Ngo catre kö angatr sipo mani. Epi tro sa mekune hnyawane la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr hna qaja ha ekula, me pane isa hnyinge ka hape, Tro kö ni a sipo mani?