ANGE HANE JU LAPAUNE TUI ANGATR | IOSEFA
“Hna i Akötresieti Ni?”
HEJIHEJI HË, nge kola cile hnei Iosefa ngöne la gatran. Maine jë angeic fene la itre pama me itre xa sinöe ka hamë wene nyine xen, maine ezine la itre iengen ka cia hnine la itre itim, nge tha nanyi kö qa cili la iuma i Farao. Kola nyi mejene hnine la uma i angeic; maine jë kola elo hnei Efaraima me Manase lue neköi angeic. Tha sihngödri kö koi Iosefa la ewekë hna kuca hnine la uma, maine jë, föi angeic a hnyimasane la lue nekönatr. Angeic a dredrehnyima. Atre hi angeic laka, hna amanathithi angeic.
Ame la atë jë Iosefa la neköi angeic haetra ka hape, Manase, ke kola mekune lo ijine kola thëthëhmi angeic. (Genese 41:51) Maine jë hna pane axapone la akötre i Iosefa hnene la itre manathith hnei angeic hna kapa qathei Akötresie, ke, itre macatre ne pane lapa ananyine angeic la hnalapa i keme i angeic me itre trejine me angeic. Saze hë la mele i angeic, thupene lo kola xele ma wai angeic ekö hnene lo itre trejine me angeic. Hnei angatre lo hna xölehuji angeic me mekune troa humuthi angeic, ngo hna salemë angeic pë hë hnei angatr kowe la itre ka saleme trootro matre troa hlue i angatr. Qaane ju hi lai, kolo ha traqa itrai la nöjei pengöne jol kowe la mele i angeic. Kola e la truelofe lao macatre ne nyihlue angeic, uti hë la akalabusi angeic, nge goi hnöthi angeice fe hnei cein. Ngo ame hë enehila, angeice hë la hnaaluene thupei Farao, a kola musi hune la nöje Aigupito asë! *
Öhne hë Iosefa ngöne la itre macatre ka nyimutre, la aqane eatre la itre ewekë hna ahnith amë hë hnei Iehova. Tune lo luengemene lao macatre ne pipixenyë hna perofetane hë, memine lo angeic a cilëne lo huliwa ne troa xeen amë la itre wene qitr ne la nöj. Ame ngöne la ijine cili, tre, hnei angeic hna faipoipo me Asenatha me hnahone la lue nekönatr trahmany. Ngo tha hna thëthëhmine kö hnei angeic la hnepe lapa i angeic. Tru la hnei angeic hna meku Beniamina jini angeic, me Iakobo qatr keme i angeic. Maine jë hnei angeic hna lapa hnyingë pengöi angatr. Hnei angeice jë fe hna mekune ka hape, tune ka jë hë lo itre mama i angeic, saze jë hë la aqane ujë i angatr. Ijije jë hë tro angatr a iloi me angeic me kepe angeice hmaca.
Maine hna thë hnene la izalukeu la aqane imelekeu i epun e hnine la hnepe lapa, maine hnei iaö, maine hnei imethinë, haawe, ceitune hi lai hnei epuni hna melën me Iosefa. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la aqane lapaune i Iosefa ngöne la angeic a thupëne la sipu hnepe lapa i angeic?
“ANGE TROJË KOI IOSEFA”
Tru catr hnei huliwa i Iosefa, matre tha öhne kö angeic la kola tro la itre macatre. Tune la hna thingehnaean hnei Iehova ngöne la pu i Farao, thupene lo hnaaluengemenen macatre ne pipixenyë, tre, tro ha traqa la ketre jol ka tru. Ka meci la itre hlapa! Jiine asë hë la nöj memine fe la itre xa nöj ezi angatr. Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, “hete xeni pe [kö] ngöne la nöje Aigupito asë.” (Genese 41:54) Kola mama hnyawa laka, eje thei Iosefa la uati hmitrötr ka upi angeic troa thingehnaean la itre ewekë. Nge troa kepe thangane hnene la angetre Aigupito la aqane eköthe angeic la itre ewekë.
Maine ju tro hi la angetre Aigupito a olene koi Iosefa me atrunyi angeic qa ngöne laka, ka atreine eköthe hnyawa la itre ewekë. Ngo tha celë kö la hna ajane lai hnei Iosefa, ame koi angeic, tro pe angatr a olene koi Iehova, Akötresi angeic. Maine tro sa hni ka ipië me
nue asë la hne së hna atrein matre troa kuca la huliwa ne la Akötresi së, tro kö sa sesëkötr elanyi la aqane tro Nyidrëti a xatua së matre troa sasaithe la itre hne së hna atreine kuca.Traqa ha la ijine kola hokötr la angetre Aigupito, ke kola catrehnine la jiin. Ame la angatr a hë me sipo ixatua koi Farao, nyidrëti hi a qaja ju koi angatr ka hape: “Trojë koi Iosefa, nge kucajë la ewekë tro nyidëti a qaja koi nyipunie.” E cili, Iosefa a nyiqaane fe pi koi angatr la itre ume xeni asë, itre uma hna xeen lo itre xa wene qitr. Nge kola tro la itre atrene la nöj troa itö e cili.—Genese 41:55, 56.
Ame ngöne la itre xa götrane tre, tha hane fe kö angatr xeen la itre wene qitr tune e Aigupito. Tune la hnepe hlapa i Iosefa e Kanana. Nanyi catre angatr qa Aigupito, nge hna hane lepi angatre fe hnene la jiin. Drenge hë Iakobo qatr ka hape hetre xeni e Aigupito, nyidrëti a qaja ju kowe la itre nekö i nyidrë troa uti a tro Aigupito troa hane itö a i angatr.—Genese 42:1, 2.
Hnei nyidrëti hna upe lo treen lao neköi nyidrë ngo hna alapa Beniamina pë hë, lo cipa. Tha thëthëmine pala kö nyidrëti lo nyidrëti a upe casiin, lo neköne hnimina i nyidrë troa wang la itre mama i angeic. Tha bëeke hmaca ju kö nyën. Kolo pë hë a traqa fë koi nyidrë hnene la itre neköi nyidrë ka tru, la iheetre i Iosefa ka hoea. Iheetr ka nyihatren la ihnimin la keme i angeic, hna zezenyi nge si madra asë hë. Hnei angatre pë hë hna thoi koi Iakobo qatr ka hape, hna heji angeic hnei öni ka ses.—Genese 37:31-35.
“MEKUNE HË IOSEFA”
Thupene la hna pane trongëne la itre gojenyi gaa nany, kola traqa hnene la itre neköi Iakobo qa Aigupito. Ame la angatr a sipone troa itö xen, kolo hi a upi angatre ju kowe la ketre tane huliwa, Zafenatha-paenea la ëjen. (Genese 41:45) Ame la angatr a öhne lai tane huliwa, atre jë kö angatr ka hape Iosefa hi? Ohea. Angatre hi a öhne la ketre atre Aigupito ka cilëne la ketre götrane qa ka tru catr, ketre atr ka troa hamëne la hnei angatr hna ajan. Angatr a pane metrötr, me ujë thenge la hna majemine kuca: Angatr a “thiliju hnadro eë koi nyidë.”—Genese 42:5, 6.
Nge tune ka Iosefa? Canga wangatrehmekune hi angeic la itre trejine me angeic! Ketre, ame la angatr a thili koi angeic, canga mekune hi angeic lo angeic a nekönatr. Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape, canga “Mekunë hë Iosefa la lue pu” hnei Iehova hna amamane koi angeic ngöne lo nekönatre petre kö angeic. Itre pu lai ka qaja la ijine tro la itre mama i angeic a thili koi angeic. Nge kolo hnyawa hi a eatr ngöne la angatr enehila a cile qëmeke i angeic! (Genese 37:2, 5-9; 42:7, 9) Nemene la hna troa kuca hnei Iosefa? Tro angeic a madrin me thipi angatr? Maine tro angeic a itëkeun?
Atre hnyawa hi Iosefa ka hape, tha tro kö angeic a canga drenge drenge la hni angeic. Iehova kö lo ka eatrongë angeic me kuca matre troa tro tune lai la itre ewekë. Kola eatre lo hnei Nyidrëti hna ajan. Hnei Nyidrëti hna thingehnaeane ka hape, troa xulu la ketre nöje ka tru qa thene la matra i Iakobo. (Genese 35:11, 12) Maine tro pala kö a iakötrë maine melecas, me hni ka ngazo la itre trejine me Iosefa, tro ha hetre ethane lai e thupen! Ketre, maine troa canga elëhni hnei Iosefa, tro ha hetre ethan la aqane ujë i angeic ngöne la angeic a troa bëeke hmaca a tro Kanana, nge tro fe ha hetre thangane ka ngazo koi Beniamina me keme i angeic. Nge tune kaa, mele jë pala kö nyidro? Tha hnei Iosefa kö hna iamamanyi kowe la itre trejin me angeic. Angeic a ujë tune lai matre troa pane tupath la itre trejin me angeic, me wang maine saze jë hë la thiina i angatr. Nge kolo hi matre tro angeic a atre la hnei Iehova hna ajane tro angeic a kuca.
Maine jë tha hnei epuni kö hna hane melën la ewekë ka traqa koi Iosefa. Ngo ka tiqa enehila e cailo fen la itre isi me isazikeu e hnine la itre hnepe lapa. Ame la easa cile kowe la itre jole cili, canga tro hi sa drenge drenge la itre hni së, me itre aliene hni së ka ngazo. Loi e tro pe sa nyitipu Iosefa me thele troa atrehmekune la hnei Akötresieti hna ajan tro sa kuca. (Ite edomë 14:12) Mekune hnyawa kö së laka, maine nyipiewekë la tro sa lapa tingeting memine la itre atrene la hnepe lapa së, ngo ame pe, ka nyipiewekë catre kö la tro sa iloi me Iehova memine la Hupuna i Nyidrë, ke celë hi jëne mele lai.—Mataio 10:37.
“DEI LA NYINE ANYIPICI NYUPUNI”
Nyimutre la itre aqane thele Iosefa troa tupath la itre trejin me angeic. Angeic a ajan troa atre la aliene hni angatr. Hnei angeic hna nyiqane troa ithanata akökötrenyi koi angatr, jëne la ketre atre ujë qene hlapa. Angeic a jele ithupëjia angatr ka traqa troa alamekëne la nöj. Angatr a catre fë la kepin la tronge i angatr me qaja koi angeic la pengöne la hnepe lapa i angatr. Angatre fe a qaja ka hape, hetre jini angatr ka lapa pë hë. Iosefa a hnöthe la madrine i angeic. Nyipici ka hape ka mele la jini angeic? Öhne hë Iosefa la aqane tro angeic a kuca. Öni angeic: “Dei la nyine anyipici nyupuni” nge thupene lai, angeic a qaja koi angatr la aja i angeic troa iöhnyi memine la jini angeic. Angeic a nue angatre pi troa bëeke hmaca a tro Kanana, matre troa thenge la jini angeic. Ngo ame pe, tro pë hë a lapa la ketre e angatr.—Genese 42:9-20.
Hnene la itre trejin me Iosefa hna qaja la itre ewekë hnei angatr hna kuca koi angeic, ngo thatre kö angatr ka hape, trotrohnine hi Iosefa la angatr a ithanata. Angatr a isa ietra pine lo ngazo ka tru hna kuca ha ekö, truedre hë lao macatre. Öni angatr ka hape: “Nyipici zö shë la jini shë” nge “ngöne laka öhnë shë la aköte ne la hni angeice lo xëwe angeice koi shë, nge tha denge kö shë ; pine lai traqa ha koi shë la aköte celë.” Trotrohnine hi Iosefa la angatr a ithanata tune lai, matre angeic a thele hnë goe ke kolo ha troa trotro la trenge timida i angeic. (Genese 42:21-24) Atre hi angeic laka, ame la troa nyipi ietra, tre, tha ene hmekuje kö la troa hace pine laka kola öhne la thangane la ngazo. Celë hi matre thele jë angeic troa kuca la ketre itupath.
Hnei Iosefa hna upi angatre hmaca a tro Kanana, ngo hna akalabusi Simeona pë hë . Hnei angeice fe hna juetrëne e hnine la itre bëekë xeni angatr la itre manie. Ame la kola traqa hnei angatr thei Iakobo keme i angatr, hnei angatr hna sipone iele nyidrë troa ce bëeke hmaca Aigupitoeë me Beniamina neköne hnimina i nyidrë. Ame hë la angatr a traqa e Aigupito, angatr a canga qaja amamane kowe la sine lapa i Iosefa la manie hnei angatr hna isa öhne hnine la itre bëeke i angatr, nge angatr a mekune troa të asë la mani me nyixan. Ka tru catre la hna kuca hnene la itre trejine me Iosefa, ngo angeice pala kö a thele troa atre hnyawa la nyipi pengöi angatr. Angeic a hë angatre jë troa pane ce xeni me angeic. E cili angeic a öhnyi Beniamina, tru la utipine i angeic ngo angeic a xomihni. Thupene lai, hnei angeic hna upi angatr a tro Kanana, ka tiqa la itre bëeke i angatr hnei xen, ngo hna qatrenge pë hë me juetrëne la ketre inege sileva hnine la bëeke i Beniamina.—Genese 42:26–44:2.
Eatre hë la hna mekune hnei Iosefa. Angeic a iupi jë troa nyenyape thenge la itre trejine me angeic me upe atrekënö angatr. Ame hë la kola öhn e hnine la bëeke i Beniamina la inege sileva, ene pe kola abëekë angatr asë hmaca jë koi Iosefa. Enehila, atre hnyawa ha Iosefa la pengöne la itre trejine me angeic. Iuda la ka nyitrengewekë i angatr. Angeic a qeje menu sai angatr, me qaja ka hape, tro asë pë hë angatr a hane nyi hlue e Aigupito, angatr ala 11. Ngo Iosefa a upi angatr asë hmaca, me alapa Beniamina pë hë matre troa hlue e Aigupito.—Genese 44:2-17.
Kola canga sa hnei Iuda me hape: “Nyëne pe hi la nekö ne la thine i nyën”. Itre trengewekë la ka ketr la hni Iosefa. Nga angeice hi lo nekö i Rakela föi Iakobo qatr. Ka tru angeic hui Beniamina lo hna meci trij hnei Rakela. Ceitui Iosefa me keme i angeic, tha thëthëhmi Rakela kö hnei nyidro. Maine jë, celë jë la ka kuca, matre kola tru catr la ihnimi Iosefa koi Beniamina.—Genese 35:18-20; 44:20.
Hnei Iuda hna sipone ielene koi Iosefa troa nue Beniamina, nge tro pë hë angeic a xome la göhnë ne la jini angeic. Ame hë la angeic a nyipune la sipo i angeic, öni angeic e qaja ka hape: “Ke tro ni a tro tune ka koi kaka nge pate fe kö thenge la thupëtesij ? wanga Genese 44:18-34) Mama hnyawa pi hi ka hape saze hë Iuda. Tha angeic hmekuje kö a amamane la ietra thei angeic, ngo ene mina fe laka, ka imeku, ka itrotrohni, ka ihnimi ipitö.
öhnejë ni la ngazo ka troa traqa koi kaka!” (Thatreine hë Iosefa xomihni. Angeic a pane upe asë pi la itre hlue i angeic, me treije catr draië matre dreng asë hi e cailo, goi drenge fe hnene la itre atr ngöne la iuma i Farao. Ame hë la angeic a qaja amamane la pengöi angeic me hape: “Iosefa ni tejine me nyipunie.” Kola sesëkötr hnene la itre trejine me angeic la angeic a idremi me angatr, nge angeic a fe la hni angeic me nue asë lo itre ngazo hnei angatr hna kuca koi angeic. (Genese 45:1-15) Angeice hi a xome la tulu i Iehova, laka, ka nue gufane Nyidrëti la itre ngazo së. (Salamo 86:5) Easë kö a hane ujë tune lai?
“MELE KÖ”!
Ame la Farao a dreng la mejene iluilu xötreithe la ewekë ka traqa ngöne la hnalapa i Iosefa, angeice hi a upi Iosefa jë troa thei Iakobo qatr me lapa i nyidrëti asë a tro Aigupito. Tha hmitre kö matre iöhnyi hmaca jë Iosefa me Iakobo qatr keme hnei angeic hna hnim. Kola treije hnei Iakobo qatr, me hape: “Loi e tro ni a meci enehila ke öhnë hë ni la qëmeke i ’ö a mele kö eö.”—Genese 45:16-28; 46:29, 30.
Kola e la 17 lao macatre Iakobo qatr e Aigupito. Itre macatre ne nyidrëti fe a perofetane la itre manathith hna troa kapa hnene la itre neköi nyidrë ka ala 12. Ame koi Iosefa, hnaalevinene neköi nyidrë, hnei nyidrëti hna alua hetrenyin, ngo kolo edrö ne la haetra lai. Lue tribu ne Isarela ka troa xulu qathei angeic. Nge tune kaa Iuda lo hnaafoane nekön? Angeice hi lo ka cilëgöline la itre trejine me angeic, nge ka ietra. Ketre manathithi ka tru fe hnei angeic hna kapa, ene laka: Troa traqa la Mesia qa thene la hnepe lapa i angeic!—Genese, mekene 48, 49.
Meci Iakobo qatr nge 147 lao macatre i nyidrë. Kola xou hnene la itre trejine me Iosefa, ke angatr a mekune ka hape tro Iosefa a të koi angatr la ngazo. Ngo tha celë kö la hna kuca lai hnei Iosefa, hnei angeice pe hna akeukawane la hni angatr. Atre hi angeic ka hape Iehova kö lo ka kuca matre feke pi la hnepe lapa i angeic a tro Aigupito. Haawe, thaa tro hmaca kö a xou la itre trejine me angeic. Hnei angeic hna hnyinge tune la: “Hna i Akötesieti ni?” (Genese 15:13; 45:7, 8; 50:15-21) Mama hnyawa hi koi Iosefa ka hape, Atre Iameköti Akötresie ka meköt. Matre maine ase hë Iehova nue la ngazo ne la itre trejin me angeic, ka loi fe tro angeic a hane tui Nyidrë.—Heberu 10:30.
Hane kö epuni öhne la ejolen e troa nue la ngazo ne la itre xan? Troa jole catr e hna thë hi hnene lai atr troa ngazo koi së. Ngo maine tro sa nue hnyawa la ngazo ne la itre atr ka ietrane la ngazo hnei angatr hna kuca koi së, tro hë së a ameune la akötre i angatr me easë mina fe. Nge tro hë së lai a nyitipune la lapaune i Iosefa me xome fe la tulu i Iehova Tretretro së, ke, Nyidrëti fe a hane nue la ngazo ne la itre atr.
^ par. 4 Wange ju la mekune hna hape, “Ange Hane Ju Lapaune Tui Angatr” ngöne la zonal, Ita Ne Thup ne Januare–Maac 2015.