Maine nyipici laka, ame lo foa lao hoos tre, ka ketrepengöne kö itre ej nge ka iaxoueny, ngo tha tro pi kö sa xou. Pine nemen? Pine laka kola xatua së hnei Tusi Hmitrötr troa atre hnyawa la eisapengöne ne la itre hoos, memine la itre ewekë hnene itre eje hna nyihatrene enehila. Ngacama kola nyi hatrene la itre hulö ka traqa e celë fen hnene la itre aqane nyinyapene la itre hoos, ngo ame pe, itre maca ka lolo lai koi së memine la hnepe lapa së. Troa eatre tune kaa la itre ewekë cili? Ame la hnapan, tro sa pane atre hnyawa la pengöne la itre ka ti hoos, angatr isa ala cas.

Kola nyiqaane la hna meköle goeën celë, ngöne la kola hape: “Ini a goeën, nge hana wang, la hose ka wië ; nge hete tane pehna thei angeice ate tith ; ame hna hamë angeice jë la korona ; ame hnei angeice hna tropi kola cate me troa cat.”—Hna Amamane 6:2.

Drei la ka tithe la hoos ka wië? Tro sa atrepengöi nyidrëti hnyawa jëne la tusi Hna Amamane. Kola troa amaman laka ame lai atre ti hoos e koho hnengödrai, tre, “Logo i Akötesie.” (Hna Amamane 19:11-13) Kola qeje Iesu Keriso ka hape, Logo, pine laka nyidrëti la ka nyitrengewekë i Akötresie. (Ioane 1:1, 14) Hna hë nyidrëti fe ka hape, “Tixene la nöjei tixen, nge Joxu ne la nöjei joxu”, nge hna qeje nyidrëti ka hape, “Meköti me Nyipici.” (Hna Amamane 19:16) Kola mama hnyawa laka nyidrëti hi la ka ijije troa joxu me isi, nge tha ka huliwane menune kö nyidrëti la mene i nyidrë. Ngo, hetrenyi kö la itre xa hnying.

Drei la ka acili joxu Iesu matre troa isi? (Hna Amamane 6:2) Hnei Daniela perofeta hna meköle goeëne la Mesia, tune la “Nekö i ate,” nge hna hamëne koi nyidrëti la “mus, me lolo, me baselaia” hnei Iehova Akötresie, lo “qate ate ka hekö.” * (Daniela 7:13, 14) Celë hi matre, hnene la Akötresie Kapucatinasë hna aijijë Iesu troa musi me iameköti jëne la men me meköt. Meköti tro la hoos ka wië a nyi hatrene la aqane isi ka meköti ne la Hupuna i Akötresie. Ame ngöne la Itre Hna Cinyihan, tre, e qeje hane ka wië hë, ke easa canga mekune la meköt.—Hna Amamane 3:4; 7:9, 13, 14.

Eu la kola nyiqaane nyinyape la itre hoos? Iesu lo ka pane ti hoos. Hna nyiqaane nyinyape ngöne lo ijine kola acili nyidrëti troa joxu. (Hna Amamane 6:2) Eu la ijine acili Iesu troa Joxu e koho hnengödrai? Tha kolo kö lo ijine nyidrëti a elë hnengödrai eë, thupene lo nyidrëti a meci. Tusi Hmitrötr a amamane laka ketre ijine nyidrëti a pane itreqe. (Heberu 10:12, 13) Hnei Iesu hna hamëne kowe la itretre drei nyidrëti la ketre hatren, matre wangatrehmekune laka easenyi hë la pun, nge nyidrëti hë a nyiqaane musi e koho hnengödrai. Hnei nyidrëti fe hna qaja ka hape, ame ngöne la nyidrëti a troa nyiqaane mus, ke tro ha saze me ngazo catre la fen. Tro ha hetre isi, me mecijin, me sine mec. (Mataio 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Thupene lo Pane Isi Ka Tru lo macatre 1914, mama cile hnyawa ha laka, easa melëne la hneijine ka jol, lo hnei Tusi Hmitrötr hna hën, ka hape, “la ite drai hnapin.”—2 Timoteo 3:1-5.

Ngo pine nemene matre kola ngazo trootro la fene celë, ngacama ase hë acili joxu Iesu lo 1914? Pine laka ame ngöne la ijine cili, Iesu a nyiqaane musi e koho hnengödrai, ngo tha e celë kö fen. Hna isi e hnengödrai hnei Iesu lo Joxu hna hëne ka hape, Mikaela. Hnei nyidrëti hna ukapië Satana me itre dremoni angeic kowe la fen. (Hna Amamane 12:7-9, 12) Haawe pine laka Satana hë e celë fen, tru catre la elëhni angeic, ke, atre hnyawa hi angeic laka xoxopatre pe hi la ijine i angeic. Celë hi matre, tha hmitre kö matre aejëne jë Akötresie la aja i Nyidrë göi Satana e celë fen. (Mataio 6:10) Ame enehila, tro sa pane ce wange la aqane jele nyipicine hnene la köni ka ti hoos, laka easë hnyawa hi ngöne la hneijine ka jol ne “la ite drai hnapin.” Isapengöne catr itre eje memine lo pane  hoos, pine laka eje casi hi. Ame lo lai köni hoos, tre, itre ej a nyihatrene la itre ewekë ka traqa e celë fen, ngöne la mele ne la itre atr.

“Ame hna tropi la kete hose ka palulu ; ame hna hamë angeice ate tithe troa xome la tingetinge qa la fen, mate tro angat’ a ihumuthikeu ; nge hna hamë angeice la taua atraqat.”—Hna Amamane 6:4.

Ame la atre tithe la hoos, tre, ej a nyi hatrene la isi. Tha angeice hmekuje kö a xome la tingetinge qa ngöne la itre xa nöj, ngo qa ngöne la fen asë. Ame ngöne lo macatre 1914, hna nyiqaane lo pane isi ka tru, nge tha hna hane fe kö tune ekö. Thupene jë hi lai, kolo pena nyiqaane la hnaaluene isi ka tru, nge ketre isi lai ka ngazo catre kö hune lo hnapan. Qane lo 1914 ame la etrune la itre ka meci ngöne la itre isi me ngöne la kola icilekeu ne la itre nöj, ke, ase hë sasaithe la 100 milio lao atr! Nyimutre mina fe thei angatr la itre ka sinatr.

Nemene la ka amamane ka hape, ame la itre isi ke, itre eje a mama hnyawa ngöne la hneijine së? Mama hnyawa ha enehila laka, tha jole kö troa apatrene la atr qa la fen. Ketre tha ijije kö troa acilëne la atre tithe la hoos ka palulu hnene la itre organizasio, itre ka sajuëne la tingeting, tune la Organisation des Nations unies.

“Ini a goeën, nge hanawang, la hose ka wetewete ; nge hete tulu ngöne la iwanakoime ne la ate tith. Nge hnenge hna denge nyipine la ite ewekë ka mele ka ekete kösë aqane ewekë kola hape, A ca tiqa la tulu hnei qite thupene la denari ka cas, nge a köni a tiqa la tulu hnei bali thupene la denari ka cas ; nge the angazone kö la wakacu me waina.’ ”—Hna Amamane 6:5, 6.

Ame la atre tithe la hoos, tre, ej a nyi hatrene la jiin. Easa öhne laka tha ka meköti kö la aqane thewe xen. Ame la thupene la 1.08 Lit ne qitr ke, ca denari, ene lo thupene la ca drai ne huliwa ekö! (Mataio 20:2) Ijije fe hi troa itöne memine la ca denari la 3.24 Lit ne bali, ketre nyine xen ngo tha ka nyipiewekë kö tune lo qitr. Tune kaa la aqane troa thuane ekö la ketre hnepe lapa ka tru? Hnene la itre atr ekö, hna thupëne matre tha tro kö a aluzine menune la itre xen, ngacama tha ijine jiine pala kö. Kola qaja la itre xen ka nyipiewekë ngöne la hneijin me ngöne la mele ne la itre atr, tune la wakacu me elaio me waina.

Qane lo macatre 1914, hapeu mama kö koi së laka kola nyinyape la atre tithe la hoos ka wetrewetr? Eje hi! Ame ngöne lo itre macatre 1900, hna e la 70 milio lao atr ka meci hnei mecijin. Kola qaja hnene la ketre rapport ka hape: “Kola e la 805 milio lao atr ka mecijin ngöne la itre macatre 2012-14.” Nge kolo fe a qaja hnene la ketre rapport, ka hape: “Tru catre kö hnei atr ka mec hnei mecijin hune la sida, me paludisme, me tuberculose.” Ngacama tru catr hnei trengecatr hna nue matre troa thawa hnyawane la xen kowe la itre ka mecijin, ngo ame pe, pëkö ka atreine troa acilëne la hoos ka wetrewetr.

“Ini a goeën, nge hana wang, la hose ka xuhao ; nge Meci la ëjene la ate tith’ ej, nge hedis a xötethenge angeic. Ame hna hamë nyidoti la musi troa humuthe la götrane la fene hnengödrai hnaeken hnei taua, me jin, me mec, memine la ite öni ka iheji ne la fen.”—Hna Amamane 6:8.

Ame la atre tithe la hnaaekene hoos, tre, ej a nyi hatrene la mec pine la itre sine mec me itre xa meci ju kö. Thupene lo lai macatre 1914, kola e la itre milio lao atr ka meci hnene la Grippe espagnol. Maine jë kola traqa koi 500 milio lao atr ka mec, kösë maine ala 3, ke casi pe hi la ka mel!

Ngo ame la Grippe espagnol, tre, kolo petre hi lo lai a nyiqaan. Önine la itre ka inamacan ka hape, maine jë kola traqa koi itre hadredre milio lao atr ka mec hnei iwenetheletha ngöne lo itre macatre 1900. Ame enehila, itre milio lao atr ka meci hnei sida, me tuberculose, me paludisme, ngacama kolo pala hi a catre thele nyin.

Ceitune hi memine la itre ka meci ngöne la itre isi, itre ka meci hnei meci jiin maine meci ka solesol. Kolo pala hi a nyialiene la itre hua, nge pëkö jë ne kötre i angatr.

Easenyi hë matre paatre pi la itre akötr. The thëthëhmine kö së laka ame lo macatre 1914, hnei Iesu “hna tropi kola cate”, me ukapië Satana kowe la fen, ngo tha pexeje pala kö la musi nyidrë. (Hna Amamane 6:2; 12:9, 12) Easenyi hë tro Iesu a apatrene la iajojezi Satana memine la itre atr ka xötrethenge angeic, ngöne la kola troa isi e Amagedo. (Hna Amamane 20:1-3) Tha Iesu hmekuje kö a troa apatrene la köni ka ti hoos, ngo nyidrëti fe a troa saze la itre thangane ka ngazo ne la tronge i angatr. Tune kaa? Hane hi la itre hna thingehnaeane e hnine la Tusi Hmitrötr.

Pë hë isi, nge tingeting hë la fen. Tro Iehova a “nyi pune la ite ishi uti hë la cane la fene hnengödrai ; tro nyidëti a hutra la tane pehna, me axeciëne la jo.” (Salamo 46:9) Ame la itre atr ka thel me ka hniin la tingeting, ke, “tro angat’ a madine la tingetinge atraqat.”—Salamo 37:11.

Pë hmaca kö mecijin, nge tro ha mana la xen. “Loi e eje la qite ka nyimute ngöne la nöj, hune la hene la ite wet .”—Salamo 72:16.

Pë hmaca kö mec me itre meci ka solesol, ngo tro pe la itre atr a mele ka loi epine palua. Tro Akötresieti a “köle tije la nöjei tenge timida asëjëihë qa ngöne la ite lue meke i angat ; nge pa hmaca kö mec ; me hace hni me teij, me aköt .”—Hna Amamane 21:4.

Ame ngöne lo ijine Iesu a mel e celë fen, hnei nyidrëti hna amamane la itre ewekë hnei nyidrëti hna troa kuca elanyi fene la musi nyidrë. Hnei nyidrëti hna amamane la tingeting, me thuane la itre atr ka ala thauzan, me aloine la meci ne la itre atr, nge hnei nyidrëti mina fe hna amelene hmaca la itre ka mec.—Mataio 12:15; 14:19-21; 26:52; Ioane 11:43, 44.

Tru la madrinene la itre Temoë i Iehova troa amamai epuni e hnine la Tusi Hmitrötr laka, ijije hi tro epuni a hnëkë kowe la drai ne kola troa nyipune la trongene la itre ka ti hoos. Epuni kö a aja itre ithuemacanyi thatraqane lai?