Skip to content

Skip to table of contents

Yu e teke den gudu di Gadu gi i fu bigi?

Yu e teke den gudu di Gadu gi i fu bigi?

„U fende . . . a yeye di Gadu e gi sama, fu u sa sabi den sani di Gadu gi u, fu di a abi bun ati.”​—1 KORENTESAMA 2:12.

1. Fa somen sama e si den sani di den abi?

I YEE wan leisi kaba pe sama taki, „a te i ná abi wan sani moo fosi yu e si a fanowdu fi en”? Kande aseefi sani ya be miti i wan leisi tu. Son leisi te wan sama kiya aini wan gudu osufamii da a nái teke den sani di a abi fu bigi. A sani ya kan pasa anga yonkuuwan. Fu di den ná abi ondoofeni meke den nái fusutan san a den moo pelensipali sani di de fanowdu aini a libi.

2, 3. (a) Sowtu denki yonkuuwan di e dini Yehofa á mu abi? (b) San o yeepi u fu teke den sani di Yehofa gi u fu bigi?

2 Efu yu a wan yonkuuwan, da san a den sani di yu e si enke den moo pelensipali sani aini a libi? Den yonkuuwan fu a goontapu ya e si enke gudu moo pelensipali moo a libi di den mu libi bun anga taawan. Kande den wani wan bun wooko, wan moi osu efuso den moo nyun telefon anga computer sani. Efu anga den sani ya namo den e booko den ede, da den á sabi san na a moo pelensipali sani aini a libi, dati na a de di den anga Yehofa mu de mati. Efi i kiya aini waaleiti, da den moi sani di i mma anga dda leli i fu Yehofa de enke wan gudu di den gi i (Mateyesi 5:3). Efi i nái teke den leli di den gi i fu bigi, da sani ná o waka bun anga i aini a libi.

3 A sani ya ná abi fu miti i. Wi o luku wantu toli fu Beibel di o yeepi i fu teke den leli di Yehofa gi i fu bigi. Den toli ya, a ná yonkuuwan namo den o yeepi, ma den o yeepi ala Kelesten fu teke den sani di Yehofa gi den fu bigi.

SAMA DI Á BE TEKE DEN GUDU DI DEN BE FENDE FU BIGI

4. San 1 Samuweli 8:1-5 e taki fu den manpikin fu Samuweli?

4 Beibel e taki fu wantu sama di á be teke den leli fu Yehofa fu bigi. A polofeiti Samuweli be bigin dini Yehofa yonkuu yonkuu. Noiti wan dei a gwe fika Yehofa (1 Samuweli 12:1-5). A be de wan sama di be e tyai enseefi bun, ma den manpikin fi en, Yoweli anga Abiyah, á be teke den dda. Pe fu den waka neen baka, a libi den go libi wan fa ná fiti fasi.​—Leisi 1 Samuweli 8:1-5.

5, 6. Fa sani be waka anga den manpikin fu Yosiya anga a galanpikin fi en?

5 Na aseefi sani den manpikin fu Kownu Yosiya be du. Yosiya be de wan kownu di be e dini Yehofa anga en hii ati. A be lobi Yehofa. Di den be fende a buku fu a Weiti fu Yehofa leisi gi Yosiya, neen a du san a Weiti e taki. A be puu ala den bonuman anga den falisi gadu aini a kondee. A be e gi a foluku taanga-sikin tu fu du san Yehofa taki (2 Kownu 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25). A fasi fa Yosiya be tyai enseefi be de enke wan gudu di a be fika a baka gi den pikin fi en. Ma di dii fu den manpikin fi en anga wan galanpikin be toon kownu, den á be teke a gudu ya fu bigi.

6 Di Yowahas, wan fu den manpikin fu Yosiya toon kownu, neen a du „sani di Yehofa á lobi”. A dii mun namo a be tii enke kownu di a kownu fu Egeptekondee poti en a sitaafu-osu. Aini sitaafu-osu a be de di a dede (2 Kownu 23:31-34). Bakaten en baala Yoyakim be tii enke kownu 11 yali langa. Enseefi á be teke a gudu di en dda be fika a baka gi en fu bigi. A fasi fa a be ogii kisi be meke Yelemiya sikiifi taki: „Den o beli en enke fa den e beli buliki” (Yelemiya 22:17-19). Na aseefi fasi Sedekiya, a taa manpikin fu Yosiya, anga Yoyakin, a galanpikin fi en be tyai denseefi. Nawan fu den be waka a Yosiya baka.​—2 Kownu 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Fa Salomo soi taki a be si a gudu di en dda be fika gi en enke wan soso sani? (b) San u sa leli fu den sama di be si a gudu di den be fende enke wan soso sani?

7 David be leli Kownu Salomo, a manpikin fi en, fa fu dini Yehofa. Ma baka wan pisi ten Salomo be e si a gudu di en dda be fika a baka gi en enke wan soso sani. „Di Salomo kon gaandi, neen den uman fi en meke a go dini taa gadu. A á be e dini en Gadu Yehofa anga en hii ati moo. A á wooko enke en dda David” (1 Kownu 11:4). Neen ede meke Yehofa daai baka gi Salomo.

8 Ala den man ya be abi a okasi fu sabi Yehofa. Den be abi a okasi tu fu tyai denseefi a wan bun fasi. A tyali taki den á be teke den sani ya fu bigi. Ma a ná ala yonkuuwan be si a gudu di den be fende enke wan soso sani. Wi o luku a libi fu wantu yonkuuwan di be du sani a wan taa fasi. I sa waka a den yonkuuwan ya baka.

WANTU SAMA DI BE TEKE A GUDU DI DEN BE FENDE FU BIGI

9. Fa den manpikin fu Nowa be teke a gudu di den be fende fu bigi? (Luku a fowtow na a bigin.)

9 Den manpikin fu Nowa be teke a gudu di den be fende fu bigi. Den be abi a gaandi fu yeepi Nowa bow a ark di be o yeepi sama fu tan a libi. Den sabi taki den be mu aliki Yehofa, neen meke den go aini a ark fosi a fuudu kon (Genesesi 7:1, 7). San be de a bakapisi? Genesesi 7:3 e taki, den be teke meti tyai go aini a ark „fu ala den sowtu meti ya be sa tan a libi fu meke paansu fuu a goontapu”. Libisama seefi be tan a libi. Den manpikin fu Nowa be si a gaandi di den be kisi fu wan gaan sani. Neen meke den be abi a gaandi fu meke pikin fuu goontapu baka. Den be abi a gaandi tu fu yeepi sete a tuu leli a goontapu baka.​—Genesesi 8:20; 9:18, 19.

Den fo Hebrew boi á be feegete san den mma anga den dda be leli den

10. Fa fo Hebrew boi be soi taki den á be feegete san den mma anga den dda be leli den?

10 Baka wantu ondoo yali fo boi di be de Hebrewsama be soi taki den be teke den sani di den be leli fu bigi. Den be e kai den boi ya Hananiya, Misayel, Asariya anga Daniyeli. Aini a yali 617 fosi Kelestesi den be tyai den go a katibo a Babilonkondee. Ala den boi ya be fiti ain, den be koni tu, neen meke a á be o taanga gi den fu meke nen aini Babilon. Ma den sani di den du be soi taki den á be feegete san den mma anga den dda be leli den. Na a sani de meke Yehofa be meke sani waka bun gi den.​—Leisi Daniyeli 1:8, 11-15, 20.

11. Fa taawan be fende wini fu den sani di Yehofa be leli Yesesi?

11 Yesesi na a moo bun sama di ben teke den leli fu Yehofa fu bigi. A be lobi den sani di en Dda be leli en. Neen meke a be taki: „A san mi Tata leli mi, a dati mi e taki” (Yohanisi 8:28). A be lobi taki anga taa sama fu den sani di en Dda be leli en, fu denseefi be sa fende wini fu den sani de. Neen meke a taki: „Mi mu paati a bun nyunsu fu a Kownukondee fu Gadu a taa foto tu, bika a fu dati ede Gadu be sende mi kon a goontapu” (Lukasi 4:18, 43). A goontapu ya nái si den leli fu Yehofa fu wan gaan sani. Neen meke Yesesi be wasikoi den bakaman fi en taki den á mu „mumui anga a goontapu”.​—Yohanisi 15:19.

TEKE DEN GUDU DI I FENDE FU BIGI

12. (a) Fa den sani di sikiifi aini 2 Timotiyesi 3:14-17 e teli gi somen yonkuuwan aini a ten ya? (b) San yonkuu Kelesten mu akisi denseefi?

12 Efu i mma anga i dda e dini Yehofa, da den sani di den leli i de enke wan gudu. A kan taki a sani di Beibel e taki fu Timotiyesi e teli gi i tu. (Leisi 2 Timotiyesi 3:14-17.) I mma anga i dda gi i den leli fu Yehofa, den soi i tu san i mu du fu meke a piisii. Kande a senten di i meke den e leli i sani fi en. A den leli ya gi i „koni fu man tan a libi fu di yu e biibi aini Kelestesi Yesesi”. Den leli ya yeepi i tu „fu de seekaseeka” fu dini Gadu. Ma yu e teke den leli de fu bigi? Akisi iseefi: Fa mi e fii te mi e pakisei den somen Kotoigi di waka a mi fesi? Mi e piisii taki mi a wan Yehofa Kotoigi? Mi e piisii taki mi a wan fu den sama di Yehofa sabi? Mi e fusutan taki a ná ala sama poi fende a gaandi ya?

Yu e piisii fu dini Yehofa enke fa den diniman fi en aini a ten di pasa be e dini en? (Luku paragraaf 9, 10, 12)

13, 14. San den sama di kiya a waaleiti e wani du son leisi? Saide meke a sani ya a wan don sani fu du?

13 Somen yonkuuwan di kiya aini waaleiti nái kaba fusutan taki na a waaleiti na a moo bun peesi di de. Den nái kaba fusutan tu taki a goontapu fu Saatan ogii. Son wan fu den be wani go tesi luku fa a goontapu ya tan. Denki a toli ya luku osi: I be o lon go a wan wagi fesi fu luku efu a o poi naki i kii efuso gi i mankei? A sani de be o de wan don sani! A leti so u ná abi fu go tesi a libi fu a poli goontapu ya fu si bakaten taki ai tyai takuu bakapisi kon gi u.​—1 Peitilisi 4:4.

U ná abi fu go tesi a libi fu a poli goontapu ya fu si bakaten taki ai tyai takuu bakapisi kon gi u

14 Wan yonkuman di den e kai Gener be kiya aini waaleiti a Asiya. A dopu di a be abi 12 yali. Ma di a kon moo bigi neen a be wani go tesi fa a goontapu tan. A be wani libi enke fa a wani. Gener be bigin e lei. A be bigin du sani kibii kibii. A ten di a be abi den 15 yali a be e du denseefi ogii di den mati fi en be e du. A be e diingi e duungu, e kosi sama. A be e kon lati a osu te a be kaba pee feti game anga den mati fi en. Ma bakaten a baala ya kon fusutan taki den sani ya á be e kaba gi en piisii. Nownow a kon baka a waaleiti. A taki son leisi ai fii fu go du den sani de baka. Ma a de di a de wan mati fu Yehofa moo pelensipali gi en.

15. San ala u mu pakisei, winsi wi á kiya aini waaleiti?

15 Winsi i mma anga dda á de a waaleiti, tokuso i mu pakisei a gaandi di yu abi fu sabi Yehofa anga a gaandi di yu abi fu dini en. Fu ala den miliyun miliyun sama di de, a yu a wan fu den sama di a gi a okasi fu leli sabi en. Yu ai si a sani ya enke wan gaandi noh? (Yohanisi 6:44, 45) Winsi sowtu fasi u leli sabi waaleiti, u mu piisii taki u de aini. (Leisi 1 Korentesama 2:12.) Gener e taki: „Sama a mi taki Yehofa, a Gadu di meke hemel anga goontapu mu poti pakisei a mi?” (Psalm 8:4) Wan sisa e taki: „A omen pikin di e go a sikoo e teke en fu bigi te den sama di e leli den sabi den. Da u mu si en fu wan moo gaan sani taki Yehofa, a Gaan Leliman, sabi u!”

SAN YU O DU?

16. San na a moo bun sani di wan yonkuu Kelesten sa du?

16 Pakisei a gaan gudu di i fende fu dini Yehofa. Poti en enke maiki fu tan dini en. Waka a den sama baka di be dini Yehofa aini a ten di pasa. Ná de enke den yonkuuwan fu a ten ya di e poli den libi.​—2 Korentesama 4:3, 4.

17-19. Saide a wan koni sani fu yu á libi enke fa den sama fu a goontapu ya e libi?

17 A tuu taki a á makiliki ala yuu fu du sani taa fasi enke den sama fu a goontapu ya. Ma na a moo bun sani fu du. Pakisei wan sama di o teke paati a wan sitee lon. Fu doo a maiki di a poti, da a á mu du sani enke den supee fi en. Ai koti pasi gi den sani di sa teke en ten. A de kabakaba fu de taa fasi fu di a wani teke seeka gi a sitee lon.

Pakisei a gaan gudu di i fende fu dini Yehofa. Poti en enke maiki fu tan dini en

18 Somen sama aini a ten ya nái pakisei den ogii di sa miti den te den e du sani. Ma den diniman fu Yehofa e pakisei fosi den du wan sani. Te u nái libi enke fa den sama fu a goontapu ya e libi, te wi e koti pasi gi sani enke hulu libi, da a so wi o „holi a tuutuu libi taanga” (1 Timotiyesi 6:19). A sisa di u be taki fi en a fesi e taki tu: „Te yu e opo taki gi a biibi fi i, da yu e fii bun bakaten. Ai soi taki yu abi a kaakiti fu feti anga a goontapu fu Saatan. A leti enke yu e si fa Yehofa e lafu fu di ai piisii anga i. Da yu e fii bun taki i de taa fasi.”

19 Yu á mu poli a libi fi i fu di yu e poti pakisei namo a den sani di i sa fende nownow aini a libi (Peleikiman 9:2, 10). I sabi saide i de a libi. I sabi tu taki yu abi a okasi fu libi fu tego. A den sani ya o yeepi i fu du san Yehofa lobi. Den o yeepi i tu fu yu á „libi enke fa den goontapu sama e libi”. I nái libi fu soso.​—Efeisesama 4:17; Maleyaki 3:18.

20, 21. San wi o fende aini a ten di e kon efu u du san Yehofa lobi? Ma san Yehofa wani u du fosi?

20 Efu u du sani di Yehofa lobi, da nownow kaba wi o de koluku. Aini a ten di e kon wi o libi fu tego aini a nyun goontapu. Den bun di Yehofa o meke u fende aini a ten di e kon o ipi moo enke san wi e pakisei (Mateyesi 5:5; 19:29; 25:34). Ma a ná ala sama o fende den bun ya. A soso den sama di e aliki en. (Leisi 1 Yohanisi 5:3, 4.) Wi o fende wini tuutuu te wi e meke moiti nownow fu dini Yehofa anga u hii ati.

21 A omen sani Yehofa gi u kaba aini a ten ya. A gi u den tuu leli fi en di sikiifi aini Beibel. A meke u kon sabi sama neen, anga san a o du aini a ten di e kon. Enke Yehofa Kotoigi wi abi a gaandi fu tyai a nen fi en. A paamisi u tu taki a o holibaka gi u (Psalm 118:7). A ná abi toobi efu u yonkuu efuso gaandi, u mu teke en fu bigi taki Yehofa gi u den gudu ya. Meke u soi tu taki neen u wani „gafa fu tego”.​—Romesama 11:33-36; Psalm 33:12.