Skip to content

Skip to table of contents

I sabi efu a tuu?

I sabi efu a tuu?

„Te wan sama e piki aini wan toli sondee a yee a fini fi en, da a wan don sani ai du. Sen o kisi en.”​—ODO 18:13.

SINGI: 126, 95

1, 2. (a) San u mu meke moiti fu du ala yuu? Saide u mu du a sani ya? (b) San wi o luku aini a artikel ya?

ALA u mu sabi fa u mu wegi wan toli luku fu sabi efu a tuu (Odo 3:21-23; 8:4, 5). Efuso Saatan anga a goontapu fi en o fende u koli (Efeisesama 5:6; Kolosesama 2:8). Fosi u biibi wan toli u mu wegi en luku. Odo 18:13 taki: „Te wan sama e piki aini wan toli sondee a yee a fini fi en, da a wan don sani ai du. Sen o kisi en.”

2 A artikel ya o soi saide a á makiliki son leisi fu sabi efu wan toli a tuu. Wi o luku wantu toli aini Beibel tu di o yeepi u fu sabi fa u sa wegi wan toli luku efu a tuu.

NÁ BIIBI „ALA SAN SAMA E TAKI”

3. Saide a de fanowdu fu wooko anga san sikiifi a Odo 14:15? (Luku a fowtow na a bigin.)

3 Aini a ten ya wi e yee nyunsu efuso toli na ala se. Wi e yee den a internet, tv efuso wan taa fasi. Kande u mati e sende nyunsu gi wi a u computer efuso telefon. Son yuu den toli e ipi te, neen meke u mu luku bun. Kande den mati fu wi á wani koli u, ma a omen sama de di e paati lei toli. Sowtu Beibel tekisi sa yeepi u fu luku bun anga den sani di wi e yee? Odo 14:15 taki: „Wan sama di ná abi ondoofeni e biibi ala san sama e taki, ma wan koni sama e luku bun pe ai poti en futu.”

4. Fa Filipisama 4:8, 9 sa yeepi u te wi e luku san wi o leisi a internet? Saide a de taanga fanowdu fu leisi sani di tuu? (Luku a faki „ Den peesi pe u sa fende toli di u sa biibi.”)

4 Fu man du sani anga koni, u mu sabi a fini fu wan toli. Neen meke u mu luku bun san wi e leisi (Leisi Filipisama 4:8, 9.) Wi á mu e lasi u ten e leisi nyunsu a internet di sama nai kaba fitoow efuso e-mail fu sama di e taki sama sani. U mu luku bun anga website fu sama di komoto a biibi tu. Den sama ya wani a biibi fu a foluku fu Gadu kon swaki fu den sa komoto a waaleiti. Efu wi e aliki lei toli u ná o poi du sani anga koni. Noiti i mu denki taki lei toli ná o man daai yu ede.​—1 Timotiyesi 6:20, 21.

5. Sowtu lei toli den Islayelisama be yee? San pasa di den yee den toli ya?

5 Lei toli sa tyai ogii gi u. Aini a ten fu Mosesi, 12 man be kibii go luku a Paamisi Kondee. Di den daai kon baka neen tin fu den taigi a foluku falisi sani (Numeri 13:25-33). Den sani di den taki be meke a foluku fu Yehofa denki taki ná pikin ogii o miti den. Neen meke den kon feele (Numeri 14:1-4). Saide a foluku be feele? Kande den be e denki taki di gaanse fu den man di be kibii go luku a foto be taki aseefi sani, da a toli a be tuu. Neen meke den á be wani biibi san den tu taa man be e taki (Numeri 14:6-10). A foluku be mu wegi a toli luku efu a tuu. Den be mu fitoow Yehofa tu, ma den du wan don sani. Den aliki den lei fu den tin man.

6. Saide wi á mu foondoo te u yee den ogii di sama e taki fu a foluku fu Yehofa?

6 U mu luku bun te u yee sama e taki sani fu a foluku fu Yehofa. Holi a pakisei taki Beibel e kai Saatan „a sama di e taki ogii fu u baala” (Openbaring 12:10). Yesesi be taki den feyanti fu a waaleiti be o gi u ’polinen. Den be o go e lei gi u’ tu (Mateyesi 5:11). Efu wi e biibi san Yesesi be taki, a ná o foondoo wi te u yee sama e taki sani fu a foluku fu Yehofa di e meke taawan dyombo.

7. San u mu akisi useefi fosi u paati wan nyunsu a computer efuso telefon?

7 I lobi sende bosikopu a computer efuso telefon gi den mati fi i? Te i yee wan simpan toli, wan nyunsu efuso wan ondoofenitoli yu e fii enke den nyunsu man di e wani paati nyunsu wantenwanten? Fosi i sende wan nyunsu a computer efuso telefon, akisi iseefi taki: ’A toli ya a tuu? Mi wegi en luku?’ Efu yu á sabi efu wan toli a tuu, yu á mu paati en efuso yu o paati lei toli sondee fi i wani. Puu en aini i telefon efuso computer wanten.

8. San wantu feyanti fu a waaleiti du aini son kondee? Fa u sa holibaka gi den sondee fu u sabi?

8 Wan taa sani de di e yeepi u fu fusutan saide u mu denki bun fosi u paati wan nyunsu. Lanti tapu a wooko fu Yehofa Kotoigi aini son kondee. Taa kondee baka, den nai gi den Kotoigi pasi fu dini Yehofa enke fa a wani. Den feyanti fu wi aini den sowtu kondee ya sa bigin paati lei fu meke u feele efuso fu meke wi á fitoow u baala anga sisa moo. Na a sani ya be pasa aini wan fu den kondee fu Soviyet Unie. Wantu sikowtu di den be e kai KGB paati wan lei taki wantu baala di be abi faantiwowtu bidiigi a foluku fu Yehofa. * (Luku a maiki a ondoo.) A tyali taki a omen baala anga sisa biibi a lei ya, neen den gwe fika a olikanisâsi fu Yehofa. A omen fu den daai kon baka, ma son wan fu den á kon moo. Den meke den lei ya swaki a biibi fu den (1 Timotiyesi 1:19). San o yeepi u fu a sani ya á miti u? Ná paati toli efuso nyunsu efu yu á sabi efu a tuu. Ná biibi ala san i yee. Ma te i yee wan toli, i mu wegi en luku efu a tuu.

TE WI Á SABI A FINI FU WAN TOLI

9. San sa meke a taanga gi u fu sabi efu wan toli a tuu?

9 Son toli di wi e yee abi lei aini. Taawan a wan pisi namo wi e yee. A sani ya seefi sa meke a taanga gi u fu sabi san u mu biibi. Wi á mu biibi wan toli di abi lei aini. San u mu du fu sama á koli wi anga den sowtu toli ya?​—Efeisesama 4:14.

10. Saide wantu Islayelisama be de fu go feti anga den baala fu den? Ma san yeepi den fu den á feti anga den baala?

10 U sa leli wan sani fu den Islayelisama di be e tan na abaa se fu a Yordaan Liba na a ten fu Yowsuwa (Yowsuwa 22:9-34). Den be yee taki den Islayelisama di be e tan a taase fu a liba be meke wan altari koosube fu a liba. A pisi fu a toli ya a be tuu, ma den á be sabi a hii toli. Neen meke den be denki taki den baala fu den be daai baka gi Yehofa. Neen meke den kon a wan fu go feti anga den. (Leisi Yowsuwa 22:9-12.) Ma fosi den go feti anga den, den sende sama go yee a fini fu a toli. Di den go san den yee? Den taigi den taki den á meke a altari fu dini falisi gadu. Ma den meke en fu membee ala sama taki a Yehofa den mu dini. Ná pikin piisii den Islayelisama piisii di den teke ten ondoosuku a toli fosi den go feti anga den baala.

11. (a) San be miti Mefibowset? (b) San David be mu du fu kuutu a toli fu Mefibowset bun?

11 A o hati yu efu sama paati wan toli fi i di abi lei aini. Na a sani ya be miti Mefibowset. Kownu David be soi switifasi gi Mefibowset neen a gi en ala den goon di en gaandda Saul be abi (2 Samuweli 9:6, 7). Ma bakaten David yee wan toli fu Mefibowset di á be bun. Sondee fu David ondoosuku a toli, a teke ala den goon fu Mefibowset puu neen ana (2 Samuweli 16:1-4). Ma di David taki anga en bakaten, David kon fusutan taki a be meke wan fowtu. Neen meke a gi Mefibowset wantu fu den goon baka (2 Samuweli 19:24-29). Efu David á be feti du sani, neen a be teke en ten ondoosuku a toli, a ogii ya á be o miti Mefibowset.

12, 13. (a) San Yesesi be e du te sama be lei gi en? (b) San u sa du te sama lei gi u?

12 San i mu du te sama lei gi i? A sani ya be miti Yesesi anga Yohanisi. (Leisi Mateyesi 11:18, 19.) San Yesesi be du di a sani ya miti en? A á be koboloiki ala en ten anga en kaakiti fu soi taawan taki a lei den be e lei gi en. Ma a be e gi sama taanga-sikin fu denseefi luku fa sani be de tuutuu. Den be mu poti pakisei a den sani di a be e leli den anga a fasi fa a be e tyai enseefi. Yesesi taki: „A den bun sani di wan sama e du, e soi taki a koni.”​—Mateyesi 11:19.

13 U sa leli wan pelensipali sani fu Yesesi. Son leisi sama o taki sani fu u di ná tuu. Kande wi e booko wi ede taki den o poli u nen. Ma a fasi fa wi e tyai useefi o meke sama si fa u de tuutuu. Leti enke Yesesi, u sa soi sama anga a fasi fa wi e tyai useefi taki den á mu biibi den lei di sama e paati.

YU E BIIBI ISEEFI TUMISI?

14, 15. Saide wi á mu fitoow useefi tumisi?

14 U si kaba taki a á makiliki fu sabi sowtu toli efuso nyunsu u sa biibi. Wan taa sani di meke a taanga gi u, a den sondu fii fu u. Kande fu di wi e dini Yehofa wantu yali kaba u gwenti du sani anga koni. Kande taawan e lesipeki u fu di wi e denki bun fosi u du wan sani. A sani ya sa toon wan tesi gi u?

Beibel e wasikoi u taki wi á mu e fitoow useefi tumisi

15 Eeye. A sani ya sa meke u bigin fitoow useefi tumisi. Kande wi o bigin du sani enke fa u fii efuso fa wi e denki. Kande wi o bigin denki taki wi e fusutan wan toli bun, winsi wi á yee a hii toli. A sani ya sa meke sani miti u. Beibel e wasikoi u taki wi á mu e fitoow useefi tumisi.​—Odo 3:5, 6; 28:26.

16. San pasa aini wan nyanyan osu enke fa a ageisitoli e soi? San Tom denki di a si a sani ya?

16 Meke u taki wan owluman di den e kai Tom go a wan nyanyan osu, neen a si wan taa owluman di den e kai John sidon a tafaa anga wan uman. A gei sani e switi gi den. Tom si fa den e lafu anga fa den e baasa denseefi. A sani ya meke a bigin booko en ede. Kande ai denki taki: ’A paati John wani paati anga en uman? San o pasa anga den pikin fu den?’ A omen leisi Tom si den sowtu sani ya kaba. San i be o denki efu yu a be Tom?

17. San Tom kon fusutan bakaten enke fa a ageisitoli e soi? San a toli ya e leli u?

17 Ma tan osi. Tom si enke John e waka gi en uman, ma a sabi a fini fu a toli? Aseefi neti de Tom telefon John neen a yee taki a uman di a be si aini a nyanyan osu, a John sisa. A sisa fi en ya e tan a wan faawe peesi. A omen yali en anga en á be miti. Fu di a sisa á be o tan langa, meke den meke mofu fu miti a wan nyanyan osu. John uman á be poi go. Ná pikin piisii Tom piisii taki a á taigi sama san a be e denki. San a toli ya e leli u? Winsi o langa wi e dini Yehofa, toku u mu meke moiti fu sabi wan toli bun, fu man sabi san u mu biibi.

18. San sa meke u biibi den ogii di sama e taki fu u baala?

18 A taanga tu fu sabi a fini fu wan toli te wi anga a sama di de aini a toli nai kaba koti. Efu wi e poti pakisei a den manii fi en di wi á lobi, u ná o denki bun fi en. Kande efu u yee wan toli fi en di á bun wi o wani biibi, winsi wi á sabi a fini fu a toli. San a toli ya e leli u? Ai leli u taki efu wi á kaba lobi u baala, wi o go e biibi den lei di taawan e paati fu den sondee fu ondoosuku fosi (1 Timotiyesi 6:4, 5). Wi á mu e buuse u baala. Wi á mu e dyalusu anga den tu. Noiti u mu feegete taki Yehofa wani u lobi u baala anga u sisa. A wani u gi den paadon anga u hii ati tu.​—Leisi Kolosesama 3:12-14.

DEN LELI FU BEIBEL O YEEPI U

19, 20. (a) Sowtu leli fu Beibel o yeepi u fu sabi efu u mu biibi wan toli? (b) San wi o luku aini a taa artikel?

19 Aini a ten ya, a á makiliki fu sabi sowtu toli efuso nyunsu u sa biibi. Saide? A fu di gaanse fu den toli di wi e yee abi lei aini. Son leisi a ná a hii toli wi e yee. Boiti dati wi a sondu libisama. San o yeepi u fu sabi san u mu biibi? Den leli fu Beibel o yeepi u. Wan fu den leli fu Beibel e soi taki te wan sama e piki aini wan toli sondee a yee a fini fi en, da a wan don sani ai du (Odo 18:13). Wan taawan e leli u taki wi á mu biibi ala san u yee, ma u mu wegi wan toli luku fosi (Odo 14:15). Boiti dati Beibel e leli u taki winsi o langa wi e dini Yehofa, noiti u mu fitoow a fasi fa wi e denki (Odo 3:5, 6). Den leli fu Beibel poi yeepi u fu sabi efu wan toli a tuu. A sani ya o yeepi u fu du sani anga koni tu.

20 Ma wan taa sani de di sa meke a taanga gi u fu sabi a fini fu wan toli. Wi enke libisama e wooko anga san wi e si te wi e koti kuutu. A taa artikel o soi fa a sani ya sa miti u. Wi o si tu san o yeepi u fu wi á wooko anga san wi e si te wi e koti kuutu.

^ paragraaf 8 Luku a Bakaatongo Jaarboek van Jehovah’s Getuigen 2004, blz. 111, 112 anga a Jaarboek fu 2008, blz. 133-135.