Skip to content

Skip to table of contents

SUTUDI-ARTIKEL 9

Yonkuman, san i mu du efi i wani sama fitoow i?

Yonkuman, san i mu du efi i wani sama fitoow i?

‘Wan kulu yonkuman o holibaka gi i. Den o de enke dow di e kai a musude.’​—PS. 110:3.

SINGI 39 Suku wan bun nen a Gadu

SAN WI O LELI *

1. San yonkuu baala poi du?

YONKUU baala, a omen sani i sa du aini a olikanisâsi fu Yehofa, bika i yonkuu, yu abi omen kaakiti (Odo 20:29). A omen sani yu e du kaba fu yeepi den baala anga sisa aini a kemeente. Kande yu e meke moiti fu toon dinali, ma kande yu e si enke i yonkuu tumisi fu tyai a faantiwowtu de. Ma winsi i yonkuu, toku den sani di yu e du aini a kemeente nownow, sa meke taawan fitoow i.

2. San wi o luku aini a artikel ya?

2 Wi o taki fu Kownu David aini a artikel ya. Wi o taki tu fu Kownu Asa anga Kownu Yowsafat fu Yuda. Wi o luku san be miti den dii man yaaso, san den du di den sani ya miti den, anga san yonkuu baala sa leli fu den.

SAN I SA LELI FU KOWNU DAVID?

3. Fa yonkuu baala sa yeepi den gaandiwan aini a kemeente?

3 Di David be yonkuu, a be leli du sani di be sa tyai wini gi taawan. En anga Yehofa a be bun mati. A be sabi pee poku tu, neen meke a be fende a wooko fu toosutu Saul, a sama di Yehofa be poti enke kownu (1 Sam. 16:16, 23). Yonkuu baala, i sabi du wan sani di sa tyai wini gi den taawan aini a kemeente? Kande i sa leli den gaandi baala anga sisa fa den sa wooko anga a telefon fu den. I sa leli den tu fa den sa seeka gi den komakandaa efuso sutudeli anga denseefi anga den telefon. Somen fu den á sabi wooko anga den sani ya, neen meke efu u yeepi den, den o teke en fu bigi.

David be e soi anga a fasi fa a be e libi taki sama be sa fitoow en. A be e wooko taanga fu kibii den sikapu fi en dda. Wan leisi a be kii wan beer di be kon fu nyan wan sikapu fi en dda (Luku paragraaf 4)

4. Fa yonkuu baala sa waka a David baka? (Luku a fowtow a fesise fu A Wakititolen.)

4 David be e wooko taanga, a be e du en wooko bun tu, neen meke sama be sa fitoow en. Di David be yonkuu, neen be e luku den sikapu fi en dda. A wooko ya á be makiliki. David be taigi Kownu Saul taki: ‘Masaa, wan leisi di mi be e luku den sikapu fu nda wan lew kon, wan taa leisi wan beer kon. A tu leisi den meti ya kisi u sikapu fu tyai gwe. Mi lon na a lew baka neen mi naki en towe a doti, neen mi puu a sikapu neen mofu’ (1 Sam. 17:34, 35). David á be e feele fu feti gi den sikapu fi en dda, bika a be sabi taki neen be mu kibii den. Yonkuu baala sa waka a David baka. U mu e wooko taanga. Te den baala gi u wan wooko, u mu meke moiti fu du en bun.

5. Enke fa Psalm 25:14 e soi, da san na a moo pelensipali sani di yonkuu baala mu du?

5 Di David be yonkuu, en anga Yehofa a be bun mati. A be sabi taki a ná a deki-ati di a be abi, efuso a sabi di a be sabi pee poku a be den moo pelensipali sani. David á be e si Yehofa enke en Gadu namo, ma en anga Yehofa a be bun mati. (Leisi Psalm 25:14.) Yonkuu baala, u mu meke moiti fu wi anga Yehofa toon bun mati, a dati na a moo pelensipali sani di u mu du. Efu wi anga Yehofa a mati, u sa fende son gaandi aini a kemeente.

6. Fa son sama be e si David?

6 Son sama be e si enke David be yonkuu tumisi fu du son sani. Taawan be fende taki den á be poi fitoow en. Di David taki a o feti anga Goliyat, neen Saul taigi en taki: ‘Yu a wan boi ete’ (1 Sam. 17:31-33). Aseefi dei de, wan fu den baala fu David be taigi en taki a á be e luku den sikapu fi en dda bun (1 Sam. 17:26-30). Ma Yehofa be sabi David bun. A á be e si enke a yonkuu tumisi. A be sabi taki David be e du en wooko bun. David be e fitoow en mati Yehofa, neen meke a yeepi en fu wini Goliyat.​—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. San a toli fu David e leli u?

7 San a toli fu David e leli u? Ai soi taki u mu abi pasensi. Te i kon moo bigi, ai taanga gi son sama di be sabi yu a pikinnengee ten fu si yu enke gaansama. Ma Yehofa sabi fa i de tuutuu. A sabi sama a yu, anga san i poi du (1 Sam. 16:7). I mu meke moiti fi yu anga Yehofa toon bun mati. David be e luku den sani di Yehofa meke. A so a be e kon sabi sowtu manii Yehofa abi. Na a sani ya yeepi en fi en anga Yehofa toon mati (Ps. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20). I mu e begi Yehofa tu fu a yeepi i. Kande den pikin a sikoo e soso i fu di yu a wan Yehofa Kotoigi. Efu a so, i sa begi Yehofa fu a yeepi i fu pasa a tesi ya. I mu wooko anga den sani di sikiifi aini Beibel, anga den buku anga felon di a olikanisâsi meke tu. Ala yuu te i si fa Yehofa yeepi i, yu o moo fitoow en. Te taawan e si fa yu e wooko anga den sani di Yehofa e leli u, den o moo fitoow i.

Yonkuu baala sa yeepi a kemeente a omen fasi (Luku paragraaf 8-9)

8-9. San be yeepi David fu wakiti anga pasensi te enke a be toon kownu? San yonkuu baala sa leli fu a toli fu David?

8 Meke u luku wan taa sani di be miti David. Baka di Yehofa salufu David, a omen yali a be mu wakiti fosi a bigin tii enke kownu fu Yuda (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4). San be yeepi David fu wakiti anga pasensi? David á be e sidon booko en ede anga den polobelema fi en, ma a be e du san a be poi du. Di David be lowe go tan na a pisi fu den Filisteyasama, a teke a okasi de fu feti anga den feyanti fu den Islayelisama. A be du a sani yaaso fu kibii den sama fu Yuda.​—1 Sam. 27:1-12.

9 San yonkuu baala sa leli fu David? Du ala san i poi fu yeepi den baala anga sisa fi i. Meke u luku a toli fu wan baala den e kai Ricardo. * Senten di a be yonkuu, a be wani du a kowownu pioniliwooko. Ma den owluman be taigi en taki a á be kaba ete. En ati á boon a den owluman, ma a meke moiti du moo aini a peleikiwooko. A taki: ‘Bakaten mi kon si taki den baala be abi leti, mi be mu wooko a wantu sani ete. A dati mi du tu. Mi be e meke moiti fu go na ala den sama di be wani sabi moo, mi be e seeka fosi mi go a den tu. A so mi kon fende mi fosi Beibelsutudi. Moo mi be e peleiki, moo a be e moo makiliki gi mi fu taki anga sama aini a peleikiwooko.’ Nownow Ricardo a wan fayafaya pionili, en a wan dinali tu.

10. San David be du fosi a teke wan pelensipali bosoloiti?

10 Meke u luku wan taa sani di be miti David. Di David anga den man fi en be de a Filisteya, wan leisi den be fika den uman anga den pikin a osu neen den go a wan feti. Di den gwe, neen feyanti go kisi den sama fu den tyai gwe. David a be wan bun fetiman, a be sa fende wan fasi fu fii den sama fi en. Ma a á du a sani de. A begi Yehofa, neen a akisi en san a mu du. David go na a pilisite Abiyatar fu suku yeepi a Yehofa. A akisi Yehofa taki: ‘Mi mu go a den fufuuman baka?’ Yehofa taigi en taki a sa go, bika a o wini den feyanti, da a tyai den sama, anga ala den sani di den be fufuu kon baka (1 Sam. 30:7-10). San a toli ya leli i?

Yonkuu baala mu e taki anga den owluman fosi den du son sani (Luku paragraaf 11)

11. San i mu du fosi i du wan sani?

11 Fosi i du wan sani, a be o bun fu akisi i mma anga i dda fa den e si a sani di i wani du. I sa taki anga den owluman tu. Yehofa e fitoow den owluman, neen meke iseefi sa fitoow den. A taki den man ya de enke kado gi a kemeente (Efe. 4:8). Meke moiti fu waka na a biibi fu den baala ya baka. Te den e poti yu a pasi, i mu aliki. A sani ya o yeepi i fu du sani anga koni. Now wi o luku a toli fu Kownu Asa.

SAN I SA LELI FU KOWNU ASA?

12. Sowtu manii Kownu Asa be abi di a be bigin tii?

12 Di Asa be yonkuu, a be abi deki-ati anga sakafasi. Baka di en dda Abiya dede, neen Asa bigin puu den falisi gadu di sama be e dini aini a kondee. Asa taigi den ‘sama fu Yuda taki den mu dini Yehofa, a Gadu fu den afo fu den. A taigi den tu taki den mu holi den weiti fi en’ (2 Kolon. 14:1-7). Di Sera, a kownu fu Etiyopiya be o kon feti anga Yuda anga wan miliyun suudati, Asa begi Yehofa fu yeepi en. A taki: ‘Yehofa, te i wani yeepi sama, i nai luku efu den ipi efuso taanga. Yehofa u Gadu, mi e begi i, yeepi u baa, bika a yu wi e fitoow.’ Den sani di Asa taki ya e soi taki a be e biibi taki Yehofa be poi kibii a foluku fi en. Neen meke ‘Yehofa yeepi en fu wini den Etiyopiyasama’.​—2 Kolon. 14:8-12.

13. San miti Asa bakaten? Saide a sani ya miti en?

13 Di wan miliyun suudati be kon fu feti anga Asa, a be begi Yehofa, neen Yehofa yeepi en fu wini den suudati ya. Ma bakaten di Kownu Baasa fu Islayeli kon fu feti anga Yuda, Asa á fitoow Yehofa moo. A Siriya a go suku yeepi. Sani á waka bun di a du a sani ya. Yehofa meke polofeiti Hanani taigi en taki: ‘I ná o wini den suudati fu a kownu fu Siriya, bika na a kownu fu Siriya i fitoow, yu á fitoow Yehofa.’ Fanafu di Asa du a sani ya, na ala yuu taa kondee be e kon feti anga Yuda (2 Kolon. 16:7, 9; 1 Kow. 15:32). San a toli ya e leli u?

14. Fa i sa soi taki yu e fitoow Yehofa? Enke fa 1 Timotiyesi 4:12 e soi, da sowtu wini yu o fende te yu e fitoow Yehofa?

14 I mu abi sakafasi da i fitoow Yehofa ala yuu. Di i dopu, i soi kaba taki i biibi taanga, i soi tu taki yu e fitoow Yehofa. Anga ala piisii Yehofa teke yu aini a osufamii fi en. Ma te i dopu, yu á kaba ete. I mu tan fitoow Yehofa. Kande yu e fitoow Yehofa te i mu teke pelensipali bosoloiti. Ma yu e soi taki yu e fitoow en aini ala sani? Yu e fitoow Yehofa te yu e luku sowtu wooko yu o teke, san yu o du fu piisii, efuso san yu o du anga i libi? Te i mu du den sani ya, yu á mu fitoow iseefi. Luku san Beibel e taki fu a sani di i wani du, da i wooko anga san i leli (Odo 3:5, 6). Efi yu e du sani na a fasi ya, yu o meke Yehofa piisii. Den baala anga sisa aini a kemeente o lesipeki i tu.​—Leisi 1 Timotiyesi 4:12.

SAN I SA LELI FU KOWNU YOWSAFAT?

15. Enke fa 2 Koloniki 18:1-3; 19:2 e soi, da sowtu fowtu Kownu Yowsafat meke?

15 Ala wi abi sondu, neen meke na ala yuu wi o go e meke fowtu. Ma a sani ya á mu tapu i fu du ala san i poi gi Yehofa. Luku a toli fu Kownu Yowsafat. A be abi bun manii. Di a be yonkuu, ‘a be e suku yeepi na a Gadu fi en dda. A be e holi den weiti fi en tu’. Boiti dati, a be sende sama go na ala den foto fu Yuda fu leli a foluku san a Weiti fu Yehofa e taki (2 Kolon. 17:4, 7). Ma winsi fa Yowsafat be abi bun manii, toku a ná ala yuu a be e du sani anga koni. Wan leisi a be du wan sani di Yehofa á lobi, neen Yehofa sende polofeiti Hanani go puu kaasi gi en. (Leisi 2 Koloniki 18:1-3; 19:2.) San a sani ya e leli u?

Te yonkuu baala e du den wooko di den fende fayafaya, taawan o fitoow den, den o lesipeki den tu (Luku paragraaf 16)

16. San a toli fu Rajeev leli i?

16 I mu e aliki te taawan e poti yu a pasi. A omen yonkuu baala ai taanga gi fu poti a dini di den e dini Yehofa a fesi. Efu a sani ya e taanga gi i tu, yu á mu gi abaa. Luku a toli fu wan yonkuu baala den e kai Rajeev. A taki: ‘Di mi be moo yonkuu, mi á be sabi san mi be wani du anga mi libi. Mi á be lobi go a komakandaa anga peleikiwooko. A soso koi, anga sport be de a mi ede.’ San yeepi Rajeev? Wan owluman di be e booko en ede anga en go taki anga en. Rajeev taki: ‘A yeepi mi fu fusutan san 1 Timotiyesi 4:8 wani taki.’ Rajeev be abi sakafasi, neen meke a wooko anga san a baala soi en. A go sidon pakisei san a den moo pelensipali sani aini en libi. A taki: ‘A sani ya yeepi mi fu bigin poti a dini di mi e dini Yehofa a fesi.’ Sowtu wini a fende di a du a sani ya? Rajeev taki: ‘Wantu yali baka di a baala taki anga mi, mi toon dinali aini a kemeente.’

MEKE I DDA DI DE A HEMEL PIISII

17. Fa den baala anga sisa e si den yonkuu baala di e dini Yehofa?

17 Ná pikin lobi den baala anga sisa lobi den yonkuu baala di e dini Yehofa makandaa anga den (Sef. 3:9). Ai switi gi den fu si fa yu e wooko taanga gi Yehofa anga piisii. Den baala anga sisa ya lobi i.​—1 Yoh. 2:14.

18. Enke fa Odo 27:11 e soi, da fa Yehofa e si den yonkuu baala di e dini en?

18 Yonkuu baala, ná feegete taki Yehofa lobi i, ai fitoow i. A be taki aini den lasiti dei, wan gaan kulu yonkuman be o de kabakaba fu wooko gi en (Ps. 110:1-3). Yehofa sabi taki i lobi en, a sabi tu taki i wani wooko gi en. Neen meke i mu e pasensi anga taawan, yu á mu e kuutu iseefi tumisi tu. Te i meke wan fowtu, i mu aliki te taawan e poti yu a pasi. I mu si enke a Yehofa seefi e taki anga i (Heb. 12:6). I mu e du ala den wooko di den baala gi yu anga i hii ati. Ma a moo pelensipali sani di i mu meke moiti fu du, a fu meke i Dda di de a hemel piisii anga ala san yu e du.​—Leisi Odo 27:11.

SINGI 135 Yehofa taki: „Koni, mi manpikin”

^ paragraaf 5 Te yonkuu baala toon Yehofa mati, da den e wani du moo gi en. Ma efu den wani toon dinali, den mu abi wan bun nen aini a kemeente. San yonkuu baala mu du efu den wani taawan fitoow den?

^ paragraaf 9 Son wan fu den nen aini a artikel ya kengi.