I be siki wan leisi kaba, neen i betee gaw? Kande i feegete a ten de seefi, bika yu á be siki langa. Ma te i siki a ná aseefi enke te i de anga buduufu na ati. Wan sabiman di den e kai Alan Wolfelt be sikiifi aini wan buku taki ’noiti wan sama e kaba tyali te wan sama fi en dede’. A sikiifi tu taki: „Ma baka wan pisi ten a sama nai tyali so moo. Boiti dati, den mati fi i sa yeepi i fu fii moo bun.”​—Healing a Spouse’s Grieving Heart.

Pakisei fa Abalaham be fii di en uman dede. Beibel taki: „Abalaham be e tyali. A kee di Sala dede.” A sani ya e soi taki wan hii pisi ten Abalaham be de anga buduufu na ati. * Wan taa sama di be e tyali tu, a Yakopu. Den be koli en taki ogii meti be kii Yowsefu, wan fu den manpikin fi en. A omen ten a be de anga buduufu na ati. En famii á be poi toosutu en. Baka omen yali seefi Yakopu be e kusumi ete.​—Genesesi 23:2; 37:34, 35; 42:36; 45:28.

A so den sama aini a ten ya e fii te wan sama di den lobi dede. Luku san wantu sama taki di wan sama fu den be dede.

• „Mi man di den e kai Robert dede na a 9 yuli 2008. A dei de, be de enke ala den taa dei. Baka di u nyan a mamanten enke fa u be gwenti fosi a go a wooko, a bosi mi, a baasa mi, neen a taigi mi taki: ’Mi lobi i.’ A sigisi yali a dede kaba, ma tokuso mi e fii a pen ete aini mi ati. Mi á denki wan dei o pasa di mi ná o tyali moo taki Robert dede.”​—Gail, 60 yali.

• „A 18 yali di mi uman dede kaba, ma tokuso mi e angii fi en. Mi e tyali ete. Te mi si wan moin sani a wan peesi, da mi e pakisei en. Mi e denki fa a be o piisii efu enseefi be si den sani ya.”​—Etienne, 84 yali.

Den sani ya e soi taki sama gwenti tyali wan hii pisi ten te wan sama di den lobi dede. A ná ala sama e tyali na aseefi fasi. Neen meke a á be o bun fu kuutu a fasi fa wan sama e tyali te wan sama fi en dede. Ma u mu luku bun tu taki wi á kuutu useefi te u si taki wi e tyali tumisi. San o yeepi u te wi e tyali?