Skip to content

Skip to table of contents

SUTUDI-ARTIKEL 18

Yu o meke sani tapu i fu waka a Yesesi baka?

Yu o meke sani tapu i fu waka a Yesesi baka?

‘A sama di nai suku sani a mi di o meke a dyakata, o de koloku.’​—MAT. 11:6.

SINGI 54 Na a pasi ya i mu waka

SAN WI O LELI *

1. San sa pasa te i taigi i famii anga den mati fi i san i leli aini Beibel?

I SABI ete fa i be e fii di i kon si taki a disi na a tuu biibi? Fa i be fii di i kon fusutan den moo pelensipali leli fu Beibel? Kande i be e si enke ala sama be o wani sabi den sani di i leli aini Beibel. I be e biibi taki den sani di sikiifi aini Beibel be o yeepi den fu abi wan moo bun libi aini a ten ya, anga a ten di e kon (Ps. 119:105). Neen meke i be wani taigi ala den mati anga den famii fi i san i leli. Ma san pasa di i du a sani ya? Kande a foondoo i taki omen fu den á be wani aliki den sani di yu e taigi den.

2-3. Fa gaanse sama aini a ten fu Yesesi be e si en?

2 Wi á mu foondoo te sama á wani aliki a bosikopu di wi e paati. Gaanse fu den sama aini a ten fu Yesesi seefi á be e aliki en, winsi fa a be e du omen wonduu di be e soi taki Gadu be de anga en. Wan fu den wonduu di Yesesi du, a di a be weki Lasalesi. Nawan fu den feyanti fi en á be poi sitee taki a á be du a wonduu ya. Ma tokuso den Dyu kelikifesiman á be wani si Yesesi enke a Mesiyas. Pe fu den waka a Yesesi baka, a moiti den be e meke fu kii en anga Lasalesi.​—Yoh. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

3 Yesesi be sabi taki a omen sama á be e biibi taki neen na a Mesiyas (Yoh. 5:39-44). A be taigi wantu fu den disipel fu Yohanisi a Dopuman taki: ‘A sama di nai suku sani a mi di o meke a dyakata, o de koloku’ (Mat. 11:2, 3, 6). Saide omen sama á be wani si Yesesi enke a Mesiyas?

4. San wi o luku aini a artikel ya?

4 Aini a artikel ya, anga a taawan di e kon, wi o luku saide omen sama aini a ten fu Yesesi á be wani waka neen baka. Wi o luku tu saide omen sama aini a ten ya nai wani aliki a bosikopu di wi e paati. Baka dati wi o luku san u sa du fu wi á meke nawan sani tapu u fu waka a Yesesi baka.

(1) A FASI FA YESESI BE KIYA

Omen sama á be wani waka a Yesesi baka fu di a be komoto a wan pooti famii. Fa aseefi sani ya e tapu sama fu kon dini Yehofa aini a ten ya? (Luku paragraaf 5) *

5. Saide son sama á be wani biibi taki Yesesi na a Mesiyas?

5 A omen sama á be wani si Yesesi enke a Mesiyas te den be luku a fasi fa a be kiya. Den be e foondoo fu den wonduu di Yesesi be e du, anga a fasi fa a be e leli sama. Toku den á be e si Yesesi enke a Mesiyas, fu di en dda a be wan pooti tembeeman. Yesesi kiya a Nasaleti, wan foto di á be pelensipali aini a ten de. Nataniyeli di be toon wan disipel fu Yesesi bakaten seefi be taki ‘efu wan bun sani sa komoto a Nasaleti’, a fosi leisi di a miti Yesesi (Yoh. 1:46). Kande a be taki a sani ya fu di Nasaleti a be wan pikin foto di á be pelensipali. Ma kande na a polofeititoli fu Mika 5:2 a be e pakisei, pe sikiifi taki a Betelehem a Mesiyas be o meke, a ná Nasaleti.

6. San be o yeepi den sama aini a ten fu Yesesi fu sabi taki neen a be a Mesiyas?

6 San Beibel e taki? Polofeiti Yesaya be taki den feyanti fu Yesesi á be o meke moiti fu sabi fa sani de tuutuu (Yes. 53:8). A omen polofeititoli e taki fu a libi fu Yesesi. Efu den sama aini a ten fi en be teke ten ondoosuku sani finifini, den be o si taki a Betelehem Yesesi meke. Den be o si tu taki en a be wan bakapikin fu Kownu David (Luk. 2:4-7). A peesi pe Yesesi meke be e kai anga a polofeititoli di sikiifi a Mika 5:2, ma toku son sama á be e biibi en. Saide? Den sama ya á be meke moiti fu sabi fa sani de tuutuu, neen meke den á be wani waka a Yesesi baka.

7. Saide omen sama aini a ten ya nai wani yee sani fu a foluku fu Yehofa?

7 Wi e si a sani ya aini a ten ya tu? Eeye. Somen fu den sama di e dini Yehofa aini a ten ya, a pootiman, taawan á go a hei sikoo, efuso sikoo di e leli sama fu toon kelikifesiman (Toli 4:13). Neen meke sama e si den enke sama di á poi leli taawan sani fu Gadu. Son sama e fende taki den Yehofa Kotoigi a wan Ameekan keliki, ma gaanse fu den sama di e dini Yehofa a ná fu Ameekankondee. Taawan e taki Yehofa Kotoigi nai leli sama sani fu Yesesi. Boiti dati, a omen sowtu nen sama e gi u. Son sama e kai wi Ameekan-sipiyon. Taawan e taki wi a Saatan bakaman. A omen sama nai wani kon dini Yehofa fu di den e biibi den lei di sama e paati fu a foluku fu Yehofa. Den nai meke moiti fu sabi fa sani de tuutuu.

8. Enke fa Toli fu den apostel 17:11 e soi, da san sama mu du efu den wani sabi sama na a foluku fu Gadu aini a ten ya?

8 San wan sama mu du efu a á wani sani tapu en fu dini Yehofa? Den mu meke moiti fu sabi fa sani de tuutuu. Na a sani ya a Beibel sikiifiman Lukasi du di a be e sikiifi sani fu a libi fu Yesesi. A meke moiti ondoosuku sani finifini fu a libi fu Yesesi, fu di a be wani sabi fa sani de tuutuu (Luk. 1:1-4). Na aseefi sani ya den Dyu di be e tan a Bereya be du tu. Di den yee a bun nyunsu fu Yesesi, den go ondoosuku den bukulolo luku efu den sani di den be leli a tuu. (Leisi Toli fu den apostel 17:11.) Na a sani ya den sama fu a ten ya mu du tu. Den mu ondoosuku luku efu den sani di wi e leli den e kai anga san sikiifi aini Beibel. Den mu teke ten ondoosuku san a foluku fu Gadu e du aini a ten ya. Efu den teke ten ondoosuku sani finifini, den ná o meke den lei di taawan e paati tapu den fu kon dini Yehofa.

(2) YESESI Á BE E DU WONDUU FU SOI SAMA DI Á BE WANI BIIBI EN TAKI NEEN NA A MESIYAS

Omen sama á be wani waka a Yesesi baka fu di a á be wani du wonduu fu soi den taki en a Gadu Manpikin. Fa aseefi sani ya e tapu sama fu kon dini Yehofa aini a ten ya? (Luku paragraaf 9-10) *

9. San pasa di Yesesi á be wani du wonduu fu soi sama taki neen na a Mesiyas?

9 Winsi fa son sama be e foondoo te den be e yee den sani di Yesesi be e leli den, toku den be wani a du moo gaan sani. Den be de namonamo taki Yesesi mu ‘du wan wonduu fu soi taki a Gadu sende en tuu’ (Mat. 16:1). Kande den be wani Yesesi du a sani ya fu di den á be kaba fusutan a sani di sikiifi a Daniyeli 7:13, 14. Ma a yuu di Yehofa be poti fu a polofeititoli de kon tuu á be doo ete. Den sani di Yesesi be e leli sama be e soi kiin kaba taki neen a be a Mesiyas. Ma toku son sama á be wani toon en bakaman, fu di a á be wani du san den akisi en.​—Mat. 16:4.

10. Fa Yesesi meke a sani di Yesaya be taki fu a Mesiyas kon tuu?

10 San Beibel e taki? Di polofeiti Yesaya be sikiifi san a Mesiyas be o du, a be taki: ‘A ná o bali, a ná o ligei. Nawan sama o yee en siten a ganda’ (Yes. 42:1, 2). Te Yesesi be e du a peleikiwooko, a á be e du sani fu sama poti pakisei neen. A á meke gaan bigi tempel, a á be e wei koosi di e soi taki en a wan pelensipali sama. A á be meke sama kai en den nen di den kelikifesiman be e meke sama kai den. Di den be tyai Yesesi go a Kownu Herodes fu a kuutu en, a á be du wonduu fu soi taki en a Gadu Manpikin (Luk. 23:8-11). Son leisi Yesesi be e du wonduu, ma a moo pelensipali wooko di a be e poti ala en pakisei, na a bun nyunsu di a be e paati. A be taigi den disipel fi en taki: ‘A fu a sani ya mi kon a goontapu.’​—Malik. 1:38.

11. Saide omen sama nai wani dini Yehofa aini a ten ya?

11 A sani ya e pasa aini a ten ya tu? Eeye. Gaanse sama aini a ten ya e poti pakisei a gaan bigi keliki osu di abi omen dii sani aini, kelikifesiman di abi omen kofaliki nen, anga omen sowtu taa sani di sama e du, winsi den á sabi saide den e du den sani de. Ma fa a de anga a foluku fu Gadu? Te sama kon a den komakandaa fu Yehofa Kotoigi den e leli fa Yehofa wani u libi efu u wani a fende u bun. Winsi fa den komakandaa peesi fu wi e kiin, toku den nai meke anga omen kofaliki sani. Den sama di e teke fesi a den komakandaa ná abi omen sowtu nen tu di e soi taki den hei moo taa sama. Ala san wi e leli sama a den komakandaa ya, e komoto aini Beibel. Toku omen sama nai wani kon dini Yehofa fu di den e fende taki u nai du omen fu den sani di den taa keliki e du. Gaanse fu den sama ya wani go a wan keliki pe den sa du sani enke fa denseefi wani.

12. Enke fa Hebrewsama 11:1, 6 e soi, da san o meke u biibi taanga?

12 San u mu du efu wi á wani den sani ya tapu u fu dini Gadu? Apostel Pawlesi be taigi den Kelesten di e tan a Rome taki: ‘A te wan sama yee a bosikopu fosi a o biibi. A te taawan e taki fu Kelestesi fosi sama e yee a bosikopu ya’ (Rom. 10:17). A sani ya e soi taki a ná te wi e holi omen sowtu fesa di nai kai anga san sikiifi aini Beibel da u biibi o taanga, ma na a sutudeli di wi e sutudeli Beibel o taanga u biibi. U mu meke moiti fu u biibi taanga bika ‘sama á poi meke Gadu piisii sondee biibi’. (Leisi Hebrewsama 11:1, 6.) U ná abi fu si wan gaan wonduu fosi wi o biibi taki a disi na a tuu. Te wi e teke ten sutudeli Beibel finifini, a sani ya o yeepi u fu sabi san na a tuu biibi.

(3) YESESI Á BE E DU OMEN FU DEN SANI DI DEN DYU BE GWENTI DU

Omen sama á be wani waka a Yesesi baka fu di a be e kuutu den gwenti fu den di á be e kai anga san sikiifi aini a Wowtu fu Gadu. Fa aseefi sani ya e tapu sama fu kon dini Yehofa aini a ten ya? (Luku paragraaf 13) *

13. Saide omen sama á be wani waka a Yesesi?

13 Aini a ten fu Yesesi, den disipel fu Yohanisi a Dopuman be foondoo di den si taki den disipel fu Yesesi á be e faste. Yesesi be taki den bakaman fi en á be abi fu faste solanga a de a libi ete (Mat. 9:14-17). Ma den Faliseiman anga den taa sama di á be lobi Yesesi be e kuutu en fu di a á be e du son wan fu den sani di den gaansama fu den be gwenti du. Den ati be e boon neen te a be e deesi sama na a Sabadei (Malik. 3:1-6; Yoh. 9:16). Den man ya be e gafa taki den e holi a weiti fu a Sabadei, ma a denseefi man ya be e seli sani aini a tempel fu Yehofa. Den ati be boon a Yesesi di a kuutu den fu a sani ya (Mat. 21:12, 13, 15). Den sama di Yesesi be e leli aini a snoga fu Nasaleti be e mandii Yesesi te a be e soi den taki a foluku fu Gadu abi taangayesi. Den ati be e boon te a be e soi den taki den nai fitoow Yehofa (Luk. 4:16, 25-30). A omen sama á be wani waka a Yesesi baka, fu di den á be lobi a fasi fa a be e du sani.​—Mat. 11:16-19.

14. Saide Yesesi be e kuutu den gwenti di á be e kai anga san sikiifi aini a Wowtu fu Gadu?

14 San Beibel e taki? Yehofa be meke polofeiti Yesaya sikiifi taki: ‘Anga mofu a foluku ya e dini mi. Anga mofu den e gafa mi, ma ná anga den ati. Den e taki den e lesipeki mi, ma anga san libisama taki den e wooko’ (Yes. 29:13). Yesesi be abi leti fu kuutu den gwenti fu den di á be e kai anga san Beibel e taki. Den sama ya be e si enke den gwenti fu den gaansama fu den, pelensipali moo den sani di sikiifi aini a Wowtu fu Gadu. Neen meke den á be wani waka na a Mesiyas di Yehofa be sende kon baka.

15. Saide omen sama aini a ten ya á lobi Yehofa Kotoigi?

15 A sani ya e pasa aini a ten ya tu? Eeye. A omen sama ati e boon fu di Yehofa Kotoigi nai holi fesa enke fuuyali, bedaki, efuso taa fesa di e soi fa wan sama lobi a kondee fu den. Den fesa ya nai kai anga san Beibel e taki. Taawan ati e boon te Yehofa Kotoigi nai tyai baaka, efuso du taa sani di Beibel e kuutu te wan sama fu den dede. Den sama di e du den sani ya e si enke den e dini Gadu enke fa a wani. Ma Gadu á lobi den sani ya, bika den nai kai anga san sikiifi aini a Wowtu fi en.​—Malik. 7:7-9.

16. Enke fa Psalm 119:97, 113 anga 163-165 e soi, da san u mu du? Anga san u mu luku bun?

16 San u mu du fu a sani ya á meke u gwe fika Yehofa? U mu meke moiti fu lobi den weiti fu Yehofa. (Leisi Psalm 119:97, 113, 163-165.) Efu u lobi Yehofa, u ná o du sani di a á lobi. Taa sani ná o pelensipali gi u moo a dini di wi e dini Yehofa.

(4) YESESI Á BE E MUMUI ANGA POLITIKI

Omen sama á be wani waka a Yesesi baka fu di a á be e mumui anga politiki. Fa aseefi sani ya e tapu sama fu kon dini Yehofa aini a ten ya? (Luku paragraaf 17) *

17. San omen sama aini a ten fu Yesesi be denki a Mesiyas be o du?

17 Omen sama aini a ten fu Yesesi be wani a seeka a politiki fu a kondee aini a ten de. Den be wani a Mesiyas puu den na a tiimakiti fu Rome ondoo. Ma di den meke moiti fu poti Yesesi enke kownu a á be wani (Yoh. 6:14, 15). A omen sama be e si enke Yesesi be o mumui aini politiki. Den pilisite á be lobi a sani ya, bika den tiiman fu Rome be gi den makiti. Den be e feele taki efu Yesesi bigin mumui aini politiki, den be o lasi a makiti fu den. Den Dyu di be e booko den ede anga a politiki fu a goontapu ya á be wani waka a Yesesi baka.

18. Sowtu polofeititoli di be e taki fu a Mesiyas omen sama aini a ten fu Yesesi á be e poti pakisei?

18 San Beibel e taki? Winsi omen polofeititoli be e soi taki a Mesiyas be o wini wan gaan feti, toku a omen taa polofeititoli be e soi tu taki a be o abi fu dede fosi fu fii u fu sondu (Yes. 53:9, 12). Efu den Dyu be sabi a sani ya, da saide den be wani Yesesi toon kownu aini a ten fu den? Omen fu den sama ya á be e poti pakisei a den polofeititoli di be e soi taki a ná aini a ten de Yesesi be o fii den. A den polofeititoli di be e go na a se di den be wani namo den be e poti pakisei.​—Yoh. 6:26, 27.

19. Saide son sama aini a ten ya nai wani aliki te wi e peleiki?

19 A sani ya e pasa aini a ten ya tu? Eeye. A omen sama á lobi u fu di u nai mumui anga politiki. Te sitemu yuu doo, den e wani u go sitemu. Ma efu u be o sitemu gi wan libisama tiiman, da a leti enke wi e taigi Yehofa taki wi á wani en enke u Tiiman moo (1 Sam. 8:4-7). Son yuu den e wani u du taa sani tu fu yeepi seeka a goontapu. Kande den e wani u yeepi meke ati-osu, opo sikoo efuso du taa sowtu wooko fu yeepi pootiman. Den á poi fusutan saide wi e poti ala u pakisei na a peleikiwooko, pe fu u meke moiti fu seeka a goontapu nownow. A sani ya e meke omen fu den nai wani aliki u te wi e peleiki.

20. Enke fa Mateyesi 7:21-23 e soi, da san mu de a moo pelensipali sani gi u?

20 San u mu du efu wi á wani a sani ya tapu u fu dini Yehofa? (Leisi Mateyesi 7:21-23.) A moo pelensipali sani gi den sama di e dini Yehofa, a fu du a wooko di Yesesi gi u (Mat. 28:19, 20). Wi á mu e feti fu seeka a goontapu ya te da u nai poti pakisei na a moo pelensipali wooko di wi abi. U lobi ala sama. Wi e booko wi ede anga den polobelema fu den tu. Ma u sabi taki a moo bun fasi fu yeepi den, a te wi o leli den san a Kownukondee fu Gadu o du gi den. A yeepi di wi o yeepi den fu toon Yehofa mati na a moo bun sani di u sa du gi den.

21. Sowtu moiti ala u mu e meke?

21 Aini a artikel ya, u luku fo sani di be e meke omen sama á be wani waka a Yesesi baka. U si tu taki denseefi sani ya e meke omen sama aini a ten ya nai wani kon dini Yehofa. Ma taa sani de ete di sa tapu wan sama fu dini Yehofa. Wi o luku ete fo fu den sani ya aini a taa artikel. Meke u tan meke moiti fu nawan sani á tapu u fu waka a Yesesi baka.

SINGI 56 Lobi a tuu leli

^ paragraaf 5 Winsi fa Yesesi a be a moo bun leliman di be de a goontapu, tokuso omen sama aini a ten fi en á be wani waka neen baka. Saide? Aini a artikel ya, wi o luku fo sani di be meke son sama á be wani waka a Yesesi baka. Wi o si tu saide omen sama aini a ten ya á lobi den tuu Kelesten. Baka dati wi o luku san u sa du efu wi á wani sani tapu u fu waka a Yesesi baka.

^ paragraaf 60 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Filipesi e gi Nataniyeli taanga-sikin fu go miti Yesesi.

^ paragraaf 62 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Yesesi e peleiki.

^ paragraaf 64 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Yesesi e deesi wan kokobeman. Den feyanti fi en taampu e luku.

^ paragraaf 66 SAN WI E SI NA A FOWTOW: Yesesi wawan e go a wan mongo.