Skip to content

Skip to table of contents

SUTUDI-ARTIKEL 21

SINGI 107 Yehofa soi u san a lobi

Fai sa fende wan bun toowpaa

Fai sa fende wan bun toowpaa

‘Sama poi fende wan bun uman? A dii moo koraal-siton.’​—ODO 31:10.

SAN WO LELI

Aini a artikel ya, wo luku fa Beibel sa yeepi wan man efuso wan uman fu fende wan bun toowpaa. Wo luku tu fa baala anga sisa aini a kemeente sa holibaka gi den sama di wani toow.

1-2. (a) Sai mu du fosi i meke mofu anga wan sama? (b) San a wani taki fu meke mofu? (Luku a faki di den e kai ‘San den wowtu ya wani taki’.)

 I WANI toow? A omen baala anga sisa wani toow. Ma a ná tei toow fosi yo de Koloku. Ma efii wani toow dai mu luku bun anga sama yo toow, winsi i yonkuu efuso i gaandi. Fosi i meke mofu anga wan sama, yu anga Yehofa mu de bun mati. I mu sabi iseefi bun. I mu poi solugu iseefi anga a sama di yo toow anga en a (1 Kor. 7:36). Efi ye meke moiti fu du den sani ya yo abi wan bun toowlibi.

2 A ná ala yuu a makiliki fu fende wan bun toowpaa (Odo 31:10). Winsi i si wan sama dii wani toow anga en, toku aa makiliki fu taigi sowan sama taki i wani leli sabi en moo bun. b Aini a artikel ya, wo luku san sa yeepi baala anga sisa di wani toow fu fende wan bun toowpaa. Wo luku on ten i sa taigi wan sama taki i wani abi mofu anga en. Wo si fa baala anga sisa sa holibaka gi den sama di wani toow tu.

SAN SA YEEPI I FU FENDE WAN BUN TOOWPAA

3. Sai mu luku te ye suku wan sama fu toow?

3 Efii wani toow, dai mu sabi a fesi kaba sai wani si aini wan sama fosi i meke mofu anga en. Bika efi ya sabi a fesi sai wani si aini sowan sama, i naw poi fende a sama dii wani. A sani ya sa meke i de anga wan sama di yu anga en nai fiti. A tuu taki anga wan sama di dopu u mu toow (1 Kor. 7:39). Ma a ná te wan sama dopu da a sani ya wani taki aw de wan bun toowpaa. Neen meke a bun fu akisi iseefi taki: ‘San mi wani du anga mi libi? Sowtu manii mi wani a toowpaa fu mi abi? Mi e suku fini tumisi?’

4. San son sama di wani toow e taigi Yehofa te den e begi?

4 Efii wani toow a musu de taki ye begi Yehofa fu a yeepi i fu fende wan bun toowpaa (Filip. 4:6). Yehofa á taki aw giw wan sama fu toow. Ma ai booko-ede anga i, a wani i libi waka bun. A wani yeepi i fii fende wan bun toowpaa tu. Neen meke i mu e taigi en sai wani anga fa ye fii (Ps. 62:8). I mu begi en fu a yeepi i fu abi pasensi anga fu a yeepi i fii du sani anga koni (Yak. 1:5). John c a wan baala di e tan na Ameekankondee. Aa toow ete. A taki: ‘Te mi e begi mi e taigi Yehofa san mi wani si aini a sisa di mio toow anga en. Mi e begi Yehofa tu fu a yeepi mi fu miti a sama di mi wani. Mi e begi en tu fu a yeepi mi fu de wan bun man.’ Tanya, a wan sisa di e tan a Sri Lanka. A taki: ‘Mi wani wan bun toowpaa. Neen meke mi e begi Yehofa fu a yeepi mi fu tan du sani enke fa a wani. Mi e begi en tu fu a yeepi mi fu tan piisii winsi fa mia toow ete.’ Kande ya fende a sama dii wani toow anga en. Toku Yehofa paamisi i taki aw solugu i, bika a lobi i.​—Ps. 55:22.

5. On ten wan baala efuso sisa di á toow sa miti taa baala anga sisa di lobi Yehofa? (1 Korentesama 15:58) (Luku a fowtow tu.)

5 Beibel e taigi u taki ‘u mu wooko taanga gi masaa’. (Leisi 1 Korentesama 15:58.) Te ye meke moiti fu du moo gi Yehofa anga te ye de makandaa anga den baala anga sisa yu anga den o toon bun mati. Den o gii taanga-sikin fu tan dini Yehofa. Boiti dati, yo miti anga taa sama di á toow ete di abi denseefi maiki fii. Te ye meke moiti fu du sani enke fa Yehofa wani, yo piisii tuutuu.

Efi ye du ala sai man gi Yehofa, neen ye paa anga den baala anga sisa, da kande yo miti wan sama di wani toow (Luku paragraaf 5)


6. San wan baala efuso sisa di á toow ete mu holi a pakisei te ai suku wan toowpaa?

6 I mu luku bun fu a suku di ye suku wan toowpaa á toon a moo pelensipali sani aini i libi (Filip. 1:10). A ná tei toow fosi yo piisii tuutuu, ma a te yu anga Yehofa a tuutuu mati (Mat. 5:3). Te ya toow, ye moo abi ten fu du moo aini a peleikiwooko (1 Kor. 7:32, 33). Neen meke koboloiki i ten bun. Jessica a wan sisa di e tan na a Ameekankondee. A sisa ya toow di a be abi wan sani fu 40 yali. A taki: ‘Mi be e de ala yuu aini a peleikiwooko. Na a sani ya be e yeepi mi fu piisii winsi fa mi be wani toow.’

TEKE TEN FU LUKU FA A SAMA DE

7. Saide a pelensipali fu luku a sama wan pisiten fosi i taigi en taki i lobi fa a de? (Odo 13:16)

7 Sai mu du efii si wan sama di sa de wan bun toowpaa gii? I mu taigi en wantenwanten taki i lobi en? Beibel taki wan sama di koni e denki bun fosi a du wan sani. (Leisi Odo 13:16.) Neen meke a wan koni sani fu luku fa a sama e tyai enseefi, fa ai libi anga taawan, fa ai de a den komakandaa, anga te wi abi wan piisii de makandaa. Aschwin a wan baala di e tan a Bakaakondee. A taki: ‘I sa lobi wan sama tide, da tamaa ya lobi en moo. Neen meke efi ye teke ten fu kon leli sabi wan sama, i naw meke mofu anga wan sama dii naabi fii gi.’ Boiti dati, efi ye teke ten fu luku fa a taa sama de, a sani ya sa yeepi i fu si taki yu anga en nai fiti.

8. San wan sama di á toow sa luku te ai suku wan toowpaa? (Luku a fowtow tu.)

8 Sai sa du fu kon sabi a sama moo bun? Te u de a komakandaa efuso piisii de makandaa, i sa si efu a sama lobi Yehofa tuutuu. I sa si fa ai libi anga taa sama anga fa ai tyai enseefi. Sama a den mati fi en? San a lobi taki? (Luk. 6:45) Yu anga en abi denseefi maiki? I sa akisi den owluman fi en kemeente efuso taa baala anga sisa di sabi en, fu sabi moo sani fi en (Odo 20:18). I sa akisi fa a de anga sowtu manii a abi (Rut 2:11). Te ye meke moiti fu kon sabi fa a sama de tuutuu, i mu luku bun fi ya meke a fii wan fasi. I mu lesipeki a fasi fa ai fii. Aa de fii sabi ala sani fi en finifini.

Fosi i taigi wan sama taki yu abi fii gi en, a bun fu luku a sama bun (Luku paragraaf 7-8)


9. Sai mu sabi fosi i taigi a sama fa ye fii gi en?

9 On langa i mu luku a sama fosi i taigi en fa ye fii gi en? Efii taigi a sama gaw tumisi, a sa fii enke ya denki fosi i teke wan bosoloiti (Odo 29:20). Ma efu a taa sama fusutan taki yu abi fii gi en neen ye teke langa tumisi fu taigi en, aw si enke ye wakiti langa tumisi fosi i teke wan bosoloiti (Ek. 11:4). Holi a pakisei taki tei taigi wan sama taki i wani yu anga en abi mofu, dati á wani taki a namonamo a yu anga a sama de o toow. Ma i mu de kabakaba fu toow. A sama seefi mu de wan sama dii si enke sa de wan bun toowpaa gii.

10. Sai sa du efii si taki wan sama abi fii gii ma i naabi fii gi en?

10 Sai sa du efii si taki wan sama wani leli sabi i moo bun? Efi ya wani de anga en, meke moiti fu soi a sama kiin anga a fasi fa ye du fu a fusutan taki i naabi fii gi en. Aa bun fii meke a sama fii enke i wani toow anga en da a ná so a de.​—1 Kor. 10:24; Efe. 4:25.

11. Saw mu holi a pakisei efu den gwenti sete sama anga sama fu toow na a pisi pe we tan?

11 Aini son kondee na a mma efuso a dda anga taa gaansama aini a famii e suku wan sama gi den sama fu den di á toow ete. Son yuu a famii efuso mati e suku wan sama gi wan sama di á toow ete, da den e meke den tu man miti fu den luku efu den wani libi anga denseefi. Efu wan sama akisi i fu suku wan sama gi en fu toow, dai mu luku san den tu sama lobi anga san den abi fanowdu. Efii si enke wan sama sa de wan bun toowpaa gi a mati fii efuso i famii, meke moiti fu sabi en moo bun. Meke moiti fu sabi den manii fi en. A moo pelensipali sani a taki i mu sabi efu a sama lobi Yehofa tuutuu. Moni, hei sikoo, anga balinen a ná den moo pelensipali sani. Ma a moo pelensipali sani a te a sama anga Yehofa a tuutuu mati. I mu holi a pakisei taki na a baala efuso sisa di á toow mu luku efu aw toow anga a sama.​—Gal. 6:5.

FAI SA TAIGI WAN SAMA TAKI I WANI MEKE MOFU ANGA EN

12. Fai sa taigi wan sama taki i wani meke mofu anga en?

12 Efii wani meke mofu anga wan sama, fai sa taigi en? d I sa go na a sama a wan peesi pe taa sama de, dai taigi en taki i wani taki anga en. Efuso i sa telefon en. I mu taigi en kiin taki i wani leli sabi en moo bun (1 Kor. 14:9). Gi a sama ten fu denki fu a toli efu a de fanowdu (Odo 15:28). Efu a sama á wani abi mofu ete, i mu lesipeki a bosoloiti fi en.

13. Sai sa du efu wan sama taigi i taki a wani yu anga en abi mofu? (Kolosesama 4:6)

13 Sai mu du efu wan sama taigi i taki a wani yu anga en abi mofu? Holi a pakisei taki a ná wan makiliki sani gi a baala efuso a sisa fu taigi i fa ai fii. Neen meke i mu soi switifasi gi en. I mu lesipeki en tu. (Leisi Kolosesama 4:6.) Efi yu abi ten fanowdu fu denki fu a toli fosi i piki, taigi en taki yo denki a toli. Ma i mu meke moiti fu aa langa tumisi fosi i piki en (Odo 13:12). Ma efi ya wani, i mu taigi en kiin tu. Taki a wan switifasi anga en. Luku san wan baala fu Australiya den e kai Hans du di wan sisa taigi en taki a lobi en. A taki: ‘Mi taigi en kiin fa mi e fii. Mi taki mooin anga en tu. Mia be wani a fii enke mi anga en be sa de wan dei. Boiti dati, mia be e du sani fu meke a fii enke mi kengi pakisei.’ Ma na a taa se efii wani kon sabi wan sama moo bun, i sa taigi en. Bakadati, daw taki faw wani sani waka a pisiten di we leli sabi useefi. Den sani di yo wani si na a sama naw de aseefi enke den sani di a taa sama o wani si a yu, bika wa kiya ná aseefi fasi.

FA DEN BAALA ANGA SISA SA HOLIBAKA GI DEN SAMA DI Á TOOW ETE?

14. Faw sa holibaka gi den baala anga sisa di á toow ete anga den sani di we taki?

14 Faw sa gi den baala anga sisa di wani toow taanga-sikin? Wan fasi faw sa du a sani ya, a te we luku bun san we taki (Efe. 4:29). U sa akisi useefi taki: ‘Mi e taki sani di e meke den sama di á toow fii wan fasi? Te mi si wan baala efuso wan sisa di á toow e taki anga denseefi, mi e bigin denki kaba taki den lobi denseefi? (1 Tim. 5:13) Wa mu meke den baala anga sisa di á toow fii enke den á pelensipali. Hans, di u be taki fi en kaba taki: ‘Son baala e taki: “Saide ya wani toow? Ya yonkuu moo oo.” Den sowtu akisi ya sa meke den sama di á toow fii enke sama nai si den fu wan sani. A sani ya sa meke den fii enke sama e dwengi den fu toow.’ A moo bun fu u gafa den baala anga sisa di á toow.​—1 Tes. 5:11.

15. (a) Saw mu holi a pakisei te we yeepi wan sama suku wan toowpaa? (Romesama 15:2) (Luku a fowtow tu.) (b) San a wantu pelensipali sani dii leli aini a felon?

15 Saw mu du efu u si taki wan baala anga wan sisa e fiti anga denseefi? Beibel taki u mu holi a fii fu taawan a pakisei. (Leisi Romesama 15:2.) Son sama di á toow á wani sama taigi den anga sama den mu toow. Neen meke u mu lesipeki a fasi fa den e denki (2 Tes. 3:11). Son sama e wani taa sama yeepi en. Ma wa mu go suku wan sama gi a sama fu a toow sondee fu a akisi u e (Odo 3:27). Son sama á lobi te ye tyai den go na a sama di ye si enke sa de wan bun toowpaa gi en. Lydia, wan sisa fu Doisilikondee taki: ‘Te ye kai sama fu kon a yu osu, dai sa kai a baala anga a sisa fu den kon tu. Yeepi den fu den fende wan okasi fu den sa taki anga denseefi. Bakadati, dai fika fu den denseefi luku san den wani du.’

Te wan gaan kulu baala anga sisa e kon makandaa, ai de wan okasi gi sama di á toow fu miti anga denseefi (Luku paragraaf 15)


16. San den baala anga sisa di á toow mu holi a pakisei?

16 Winsi i toow efuso ya toow, toku i sa piisii (Ps. 128:1). Neen meke efii wani toow neen ya fende wan sama ete, tan poti pakisei na a dini di ye dini Yehofa. Wan sisa fu Macao den e kai Sin Yi taki: ‘Te mi e maiki a ten di mia toow anga a ten di mi anga mi toowpaa o de aini a paladeisi, mi e si taki a pisiten di mia toow moo satu. Neen meke koboloiki i ten anga koni.’ Ma sai mu du efii fende wan sama di yu anga en bigin leli sabi useefi? Aini a taa artikel di e kon, wo luku fai sa du sani anga koni a pisiten di yu abi mofu.

SINGI 137 Den sisa di biibi taanga

a Efii wani sabi efii kaba fu toow, da luku a Bakaatongo artikel a jw.org di den e kai ‘Verkering​—Deel 1: Ben ik al aan verkering toe?

b SAN DEN WOWTU YA WANI TAKI: Aini a artikel ya anga a taawan, den wowtu ‘meke mofu’ wani taki a yuu di wan man anga wan uman e leli sabi denseefi moo bun. Den e luku efu den o de wan bun toowpaa gi denseefi. Aini son kondee den e kai a yuu di tu sama abi mofu, a yuu di den e leli sabi denseefi. Tu sama e abi mofu te wan man anga wan uman e taki kiin taki den lobi denseefi. Den e abi mofu anga denseefi te enke den kaba fu toow efuso te den taki den naw go doo anga a mofu moo.

c Son wan fu den nen aini a artikel ya kengi.

d Aini son kondee a makiliki gi wan baala fu taigi wan sisa taki a wani sabi en moo bun. Ma a makiliki gi wan sisa tu fu taigi wan baala taki a lobi en (Rut 3:1-13). Efii wani sabi moo sani fu a toli ya, i sa luku a Bakaatongo artikel di den e kai „Jonge mensen vragen . . . Hoe vertel ik hem wat ik voor hem voel?” aini a Ontwaakt fu 22 oktober 2004.