Skip to content

Skip to table of contents

SUTUDI-ARTIKEL 5

U mu ‘koboloiki u ten anga koni’

U mu ‘koboloiki u ten anga koni’

‘Wi á mu tyai useefi enke don sama, ma u mu libi enke sama di koni.’​—EFE. 5:15, 16.

SINGI 8 A Yehofa u mu lon go kibii

SAN WI O LELI *

1. San a wani taki fu de makandaa anga Yehofa?

 U LOBI de makandaa anga sama di u lobi. Man anga uman di lobi denseefi e piisii fu du sani makandaa, winsi a toli den sidon e gi a wan bakadina mofu. Yonkuuwan lobi de makandaa anga den mati fu den. Ai switi gi u te u de makandaa anga den baala anga sisa fu u. Ma a sani di u moo lobi, a te u de makandaa anga a Gadu fu u. Wi e du a sani ya te wi e begi, te wi e leisi a Wowtu fi en, efuso te u sidon pakisei den manii fi en anga den sani di a paamisi u. Ai switi gi u tuutuu te u de makandaa anga a moo gaan mati fu u, Yehofa.​—Ps. 139:17.

2. San sa meke a taanga gi u fu poti pakisei na a dini di wi e dini Yehofa?

2 U lobi de makandaa anga Yehofa, ma toku a sani ya á makiliki. A omen sani wi abi e du, neen meke ai taanga gi u fu fende ten fu du sani di o meke wi anga Yehofa toon moo bun mati. U mu go a wooko, u mu poti pakisei a wi osufamii. Boiti dati, wi abi taa pelensipali sani di u mu du tu di e teke omen ten fu u. Efu wi á luku bun, den sani ya sa meke u ná abi ten sai fu begi, fu sutudeli, efuso fu sidon pakisei den sani di Yehofa e leli u.

3. San a wan taa sani di sa teke ala u ten?

3 Ma den sani di wi e du fu piisii sa teke ala u ten tu. A ná taki a sani ya fowtu, ma efu wi á luku bun u sa e piisii te, da u ná abi ten fu du den sani di o yeepi u fu wi anga Yehofa toon moo bun mati. A de fanowdu fu meke ten fu piisii so na tuu. Ma u mu luku bun fu u nai piisii te, da u nai meke ten moo fu du den sani di u mu du enke wan Kelesten.​—Odo 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. San wi o luku aini a artikel ya?

4 Aini a artikel ya, wi o si saide a pelensipali fu koboloiki u ten bun. Wi o si tu san o yeepi u fu fende ten fu du sani di o yeepi u fu wi anga Yehofa toon moo bun mati, anga sowtu wini wi o fende te u du a sani ya.

DU SANI ANGA KONI, POTI DEN MOO PELENSIPALI SANI A FESI

5. Fa den sani di sikiifi a Efeisesama 5:15-17, sa yeepi yonkuuwan fu sabi san na a moo bun sani fu du anga den libi?

5 Du sani di o meke i libi waka bun. A omen yonkuuwan e akisi denseefi san den mu du anga den libi. A omen sama a sikoo, anga famii fu den di nai dini Yehofa e gi den taanga-sikin fu go a hei sikoo fu den sa fende wan bun wooko. Ma efu den du a sani de, a omen ten den o lasi. Na a taa se, kande den mma anga den dda anga den mati fu den aini a kemeente, e gi yonkuuwan a taanga-sikin fu poti a dini fu Yehofa a fesi. San o yeepi yonkuuwan di lobi Yehofa fu du sani anga koni? Wan sani di sa yeepi den a Efeisesama 5:15-17. (Leisi en.) Te den kaba leisi a tekisi, den sa akisi denseefi taki: ‘San Yehofa wani mi du nownow? San mi sa du efu mi wani a piisii? San na a moo bun fasi fa mi sa koboloiki mi ten?’ Holi a pakisei taki a ten di wi e libi ya ogii. Boiti dati, dyonson Gadu o puu a goontapu fu Saatan a pasi. Neen meke a moo bun sani fu du anga u libi, a fu meke moiti fu wi anga Yehofa toon moo bun mati.

6. San Maliya be du? Saide a sani di a du ya, a be wan koni sani?

6 Poti den moo pelensipali sani a fesi. Son leisi, wi abi a okasi fu du tu sani di á fowtu. Den ten de u mu sabi sowtu wan fu den sani ya moo pelensipali. Wi e si a sani ya kiin di Yesesi be go luku Maliya anga en sisa Maata. Ná pikin poolo Maata poolo di Yesesi kon luku den, neen meke a be e seeka omen nyanyan fu soi taki ai bigi gi en taki Yesesi go luku den. A ten di Maata e feti e seeka nyanyan, Maliya go sidon koosube a Yesesi futu e aliki san ai taki. A ná wan ogii Maata be e du di a seeka den nyanyan sani, ma Yesesi taki ‘Maliya du a moo bun sani’ (Luk. 10:38-42). Bakaten, kande Maliya feegete den sani di den nyan a dei de. Ma noiti a feegete den sani di Yesesi be leli den. Leti enke fa a be e bigi gi Maliya fu sidon makandaa anga Yesesi, a letiso ai bigi gi u fu de makandaa anga Yehofa. San na a moo bun fasi fu koboloiki u ten?

KOBOLOIKI A TEN DI I DE MAKANDAA ANGA YEHOFA BUN

7. Saide a de fanowdu fu begi, sutudeli Beibel, da u teke ten pakisei san u leli?

7 Holi a pakisei taki te wi e begi, te wi e sutudeli anga te wi e sidon pakisei den sani di u leli, a dini wi e dini Yehofa. Te wi e begi, a taki wi e taki anga u Dda di de a hemel di lobi u (Ps. 5:7). Te wi e sutudeli Beibel, a Yehofa, a moo koni Sama fu hemel anga goontapu, e gi u leli (Odo 2:1-5). Baka te u leli wan sani fu Yehofa, u mu teke ten pakisei den moin manii fi en, anga den sani di a abi a pakisei fu du gi libisama. Disi na a moo bun fasi fu koboloiki u ten. Ma san o yeepi u fu fende wini fu den sani ya, winsi fa u ná abi tyaipi ten?

Suku wan koo peesi fu sutudeli (Luku paragraaf 8-9)

8. San u sa leli fu a ten di Yesesi be de en wawan aini a sabana?

8 Meke moiti fu fende wan koo peesi. Meke u luku san u sa leli fu Yesesi fu a toli ya. Fosi a bigin a wooko di Yehofa be gi en, a 40 dei langa en wawan be de aini a sabana (Luk. 4:1, 2). Di a be de ape, a be abi a okasi fu begi Yehofa. A be man teke ten denki san en Dda be wani a du tu. A sani ya yeepi Yesesi fu pasa den tesi di be miti en bakaten. Fa i sa waka a Yesesi baka? Te a osufamii bigi, a ná ala yuu a makiliki fu fende wan koo peesi a osu. Efu a so, kande i sa go a doose te i wani begi efuso te i wani teke ten pakisei san i leli. Na a sani ya wan sisa den e kai Julie, di e tan a Faansikondee e du te a wani taki anga Yehofa. A wan kambaa en anga en man e yuu e tan, neen meke te a de a osu na ala yuu sani sa puu en pakisei. Julie taki: ‘Mi e go koi a doose ala dei. Te mi wawan de a doose, da mi e fende a okasi fu taki anga Yehofa sondee fu sani puu mi pakisei.’

9. Fa Yesesi soi taki a dini di a be e dini Yehofa be pelensipali gi en winsi fa a be abi omen sani fu du?

9 Ná pikin sani Yesesi be e du ala dei di a be de a goontapu ya. A pisiten di a be e du a wooko di Yehofa be gi en, na ala se sama be e komoto e kon neen. A omen ten a be e teke fu yeepi den sama ya. Wan leisi di a be de a wan foto, ‘ala den sama fu a foto booko kon na a bakadoo’ fu di den be wani si en. Winsi fa Yesesi yeepi den sama ya, toku a meke ten fu du den sani di a be mu du fu dini Yehofa. Fosi peesi kiin, en wawan go a ‘wan koo peesi’ pe a be sa taki anga en Dda.​—Malik. 1:32-35.

10-11. Enke fa Mateyesi 26:40, 41 e soi, da san Yesesi be taigi den bakaman fi en di den be de aini a dyali Getsemanei? San pasa winsi fa a be taigi den a sani ya?

10 A lasiti neti fosi Yesesi dede, a suku wan koo peesi fu sidon denki, anga fu begi leti enke fa a be gwenti. En anga wantu bakaman fi en go a wan peesi den e kai Getsemanei (Mat. 26:36). Di den de ape, Yesesi leli den taki a pelensipali fu begi.

11 Meke u luku san pasa a dei de. Di Yesesi anga den bakaman fi en doo a dyali Getsemanei, a be gaan neti kaba. Yesesi taigi den apostel fi en taki den mu ‘de na ain’, da den begi (Mat. 26:37-39). Ma di Yesesi go begi, den apostel siibi. Di Yesesi kon si den e siibi, a taigi den taki den mu ‘de anga ain da den begi naamo’. (Leisi Mateyesi 26:40, 41.) Ma Yesesi be fusutan taki den apostel fi en be weli. Den be e booko den ede anga omen sani tu, neen meke siibi be e kii den. A be fusutan taki a ati be wani, ma ‘a sikin be swaki’. Yesesi be daai go begi ete tu leisi. Ma ala den leisi di a daai kon, a si taki den bakaman fi en be e siibi pe fu den be begi.​—Mat. 26:42-45.

Begi a wan yuu di yu á weli tumisi (Luku paragraaf 12)

12. San u mu du te wi e fii enke u weli tumisi fu begi?

12 Luku san na a moo bun yuu fu begi. Kande wi e fii son leisi enke u weli tumisi fu begi. Efu a so yu e fii son yuu, a nai wawan. San i sa du? Son sama di lobi begi Yehofa fosi den go didon, kon si taki a moo bun fu begi te siibi nai kii den. Taawan taki i sa sutu kini a doti da i begi. Ma i sa begi sidonsidon tu efu dati moo bun gi i. Ma san i mu du te yu e feele, efuso te i nai fii fu begi? Taigi Yehofa fa yu e fii. I sa biibi taki a Dda fu wi e fusutan fa yu e fii, bika a abi tyali-ati.​—Ps. 139:4.

Ná teke telefon efuso piki bosikopu a telefon te i de a komakandaa. (Luku paragraaf 13-14)

13. Fa telefon efuso taa sani sa puu i pakisei te i de a den komakandaa efuso te yu e sutudeli Beibel?

13 Ná meke sani puu i pakisei te yu e sutudeli. A ná begi wawan e yeepi u fu wi anga Yehofa toon moo bun mati. Te wi e sutudeli a Wowtu fu Gadu, anga te wi e go a den komakandaa, den sani ya e yeepi u fu kon moo koosube a Gadu tu. I si enke wan sani de di i sa du fu man fende moo wini fu a sutudeli di yu e sutudeli Beibel? San i sa du fu sani á puu i pakisei te i de a den komakandaa? Akisi iseefi a sani ya: ‘San e puu mi pakisei te mi de a komakandaa efuso te mi e sutudeli Beibel?’ Kande a sama e telefon i, efuso taa bosikopu di yu e kisi a yu laptop efuso telefon. A omen sama aini a ten ya abi sani enke telefon efuso tablet. Solanga den sani ya de koosube fi i, den e puu i pakisei. Bika yu e si enke iniiwan yuu sama sa telefon i, efuso sende bosikopu gi i. Wan koniman taki: ‘Te den sani ya de koosube fi i, i nai poi poti pakisei na a sani di yu e du, ma i pakisei e de a wan hii taa se.’ Te wi e go a den gaan komakandaa enke kelen komakandaa anga konkelesi, den baala e taigi u taki u mu poti u telefon a wan fasi di ná o puu sama pakisei. Yu á si enke u sa du aseefi sani ya te u wawan e sutudeli Beibel noh? A sani ya o yeepi u fu fende moo wini fu a de di u de makandaa anga Yehofa a ten de.

14. Enke fa Filipisama 4:6, 7 e soi, da fa Yehofa o yeepi u fu sani á puu u pakisei?

14 Begi Yehofa fu sani á puu i pakisei. Efi i si taki sani e puu i pakisei te yu e sutudeli efuso te i de a komakandaa, begi Yehofa fu a yeepi i. Te yu e feele efuso e booko yu ede anga wan sani, a ná ala yuu a makiliki fu poti pakisei a sani enke sutudeli efuso komakandaa. Ma a de taanga fanowdu fu poti pakisei a den sani ya, winsi wi abi booko-ede. Neen meke u mu begi Yehofa fu a yeepi u.​—Leisi Filipisama 4:6, 7.

WI E FENDE WINI TE WI E BEGI, SUTUDELI BEIBEL, EFUSO GO A DEN KAMAKANDAA

15. Sowtu wini wi o fende te wi e paa anga Yehofa?

15 Te yu e meke ten fu taki anga Yehofa, aliki en, efuso sidon pakisei den manii fi en, a omen wini yu e fende. San a wantu wini di yu o fende? A fosiwan, yu o go e du sani anga koni. Beibel taki ‘a sama di e waka anga koniman o kon koni’ (Odo 13:20). Neen meke efi yu e paa anga Yehofa, a moo koni Sama fu hemel anga goontapu, a ná a misi, iseefi o koni. Yu o fusutan moo bun fa a wani i tyai iseefi fu meke a piisii. A o yeepi i tu fi yu á du sani di o tyai ogii gi i bakaten.

16. Fa a paa di wi e paa anga Yehofa e yeepi u fu toon wan moo bun leliman?

16 Du fu tu, yu toon wan moo bun leliman te yu e paa anga Yehofa. Te wi e sutudeli Beibel anga wan sama, wan fu den moo pelensipali sani di u wani du a fu yeepi en fi en anga Yehofa toon mati. Te wi e begi efuso sutudeli ala yuu, a sani ya e yeepi u fu wi anga u Dda di de a hemel toon moo bun mati. Te wi anga en toon bun mati, a o moo makiliki gi u fu yeepi den Beibelsutudi fu u fu den kon lobi en. Na a sani ya wi e si te wi e luku fa Yesesi be e taki fi en Dda. Te Yesesi be e taki fi en Dda, i be man si taki a lobi en tuutuu. Na a sani ya be yeepi den bakaman fi en fu kon lobi Yehofa tu.​—Yoh. 17:25, 26.

17. Fa begi anga a sutudeli di wi e sutudeli e yeepi u fu taanga u biibi?

17 Du fu dii, u biibi o kon moo taanga. Pakisei san e pasa te yu akisi Yehofa fu a soi i fa i mu tyai iseefi, fu a toosutu i, efuso fu a holibaka gi i. Ala yuu te Yehofa piki den begi fi i, yu e moo biibi en (1 Yoh. 5:15). Ma san a wan taa sani di sa yeepi i fu taanga i biibi? Wan taa sani di o yeepi i, a te yu e sutudeli anga iseefi. Beibel e soi kiin taki ‘a te wan sama yee a bosikopu fosi a o biibi’ (Rom. 10:17). Ma efu u wani u biibi taanga, a ná leli u mu e leli sani namo, u mu du moo. San a wan taa sani di u mu du?

18. Saide u mu e teke ten pakisei san u leli?

18 U mu e teke ten pakisei san u leli. Meke u luku a toli fu a sama di sikiifi Psalm 77. A be e booko en ede, bika a be e fii enke Yehofa gwe fika en anga den taa Islayelisama. Son yuu a be e denki sani te, da a á be e poi siibi a neti (vers 2-8.) San a du? A taigi Yehofa taki: ‘Mi o denki dipi fu ala den sani di i du’ (vers 12.) A psalm sikiifiman be sabi den sani di Yehofa be du gi a foluku fi en den ten di pasa. A fu di a be e booko en ede meke a be e akisi enseefi taki: ‘A sa de taki a feegete Gadu feegete fu du bun gi u? Neen ati boon te a nai soi tyali-ati gi u moo?’ (Vers 9.) A psalm sikiifiman be sidon pakisei den sani di Yehofa be du gi a foluku fi en den ten di pasa, anga fa a be soi tyali-ati gi den (vers 11.) San a be a bakapisi di a du a sani ya? A kon si taki Yehofa á be gwe fika a foluku fi en (vers 15.) Efi iseefi e sidon pakisei den sani di Yehofa du gi a foluku fi en den ten di pasa, anga san a du gi i, a sani ya o taanga i biibi.

19. Sowtu taa wini wi e fende te wi e paa anga Yehofa?

19 A moo pelensipali wini di wi e fende te wi e paa anga Yehofa, na a lobi di wi o kon moo lobi en. Lobi na a moo pelensipali manii di o yeepi u fu aliki Yehofa, fu du sani di o meke a piisii, anga fu fika sani di a á lobi. A manii ya o yeepi u fu pasa iniiwan tesi (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Yoh. 5:3). Sani á de di switi enke te yu abi Yehofa enke i mati!​—Ps. 63:1-8.

20. San yu o du fu sani á puu i pakisei te i de makandaa anga Yehofa?

20 Ná feegete san u luku aini a artikel ya. Te wi e begi, te wi e sutudeli Beibel anga te wi e teke ten pakisei san u leli, a leti enke wi e paa anga Yehofa. Leti enke fa Yesesi be e suku wan koo peesi fu de makandaa anga en Dda Yehofa, a so useefi mu du tu. Ná meke nawan sani puu i pakisei te yu e begi, te yu e sutudeli, efuso te yu e pakisei san i leli. Begi Yehofa tu fu a yeepi i fu sani á puu i pakisei te i de a komakandaa. Efi yu e koboloiki a ten di yu abi nownow bun, Yehofa o belesi a moiti di yu e meke. A o gi i teego libi tu aini wan nyun goontapu.​—Malik. 4:24.

SINGI 28 Toon Yehofa mati

^ Yehofa na a moo bun Mati di u sa abi. Ai bigi gi u taki wi anga en a mati, neen meke wi e meke moiti fu sabi en moo bun. Ai teke ten fu sabi wan sama bun. A so a de anga wi anga Yehofa tu. U lai sani e du. Pe wi o fende ten fu leli sabi u Dda di de a hemel moo bun fu wi anga en sa toon moo bun mati? Sowtu wini wi o fende di wi o du a sani ya?