Skip to content

Skip to table of contents

Sani di leisiman akisi

Sani di leisiman akisi

Sama naa ‘uman’ di Yesaya 60:1 e taki, fa ai ‘opo,’ anga fa ai ‘meke a faya fi en kiin peesi’?

Yesaya 60:1 e taki: ‘Uman opo, da i meke a faya fii kiin peesi, bika a faya fii kon, a gendee fu Yehofa e kai a yu.’ A pisi fu Beibel ya e soi taki a ‘uman’ ya a Siyon, efuso Yelusalem, a moo pelensipali foto fu Yuda a (Yes. 60:14; 62:1, 2). Te den kai a foto ya nen, da ala sama be e sabi taki naa hii kondee den e taki. Den wowtu di Yesaya taki e meke wi akisi useefi taki: On yuu Yelusalem be opo, fa a be meke a faya fi en kiin peesi? Di fu tu: Den wowtu fu Yesaya e kon tuu a wan moo gaan fasi aini a ten fuu?

On yuu Yelusalem be ‘opo,’ anga fa a be ‘meke a faya fi en kiin peesi’? Yelusalem anga a tempel di be de ape be poli 70 yali langa kaba. A pisiten de, den Dyu be de a Babilon enke saafu. Baka di den Mediya-Persiya sama wini Babilon, den Islayelisama be abi a okasi fu go naa kondee fu den fu seeka a tuu biibi baka, winsi pe den be e tan a ten de (Esra 1:1-4). Fanafu a yali 537 F.K., a omen fu den sama aini den 12 lo fu Islayeli, be daai go baka a Yelusalem (Yes. 60:4). Den be bigin boon ofaandi gi Yehofa baka, den be e holi den fesa fu Yehofa ala yali baka. Den be seeka a tempel tu (Esra 3:1-4, 7-11; 6:16-22). A be teke wan pisiten, ma di den du den sani ya, sama be man si fa Yehofa gendee te den be e luku Yelusalem anga a foluku fu Yehofa di be tan dini en. A be kon de enke den e kiin peesi gi den sama fu den taa kondee, bika den sama ya be de a dunguu fu di den á be sabi Yehofa.

A polofeititoli fu Yesaya, e soi fa a tuu biibi be seeka baka a Yelusalem. Ma a be o kon tuu a wan moo gaan fasi. Gaanse fu den Islayelisama á be e du san Gadu taki (Neh. 13:27; Male. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9). Bakaten di a Mesiyas kon seefi, den kii en (Mat. 27:1, 2). Te fu kaba Yelusalem anga a tempel di be de ape be poli di fu tu leisi aini a yali 70.

Yehofa be taki a fesi taki a so be o pasa anga Yelusalem (Dan. 9:24-27). Beibel e soi kiin taki a ná ala yuu a polofeititoli fu Yesaya kapitel 60 be o fiti a Yelusalem a goontapu ya.

Den wowtu fu Yesaya e kon tuu a wan moo gaan fasi nownow? Eeye. Ma te Beibel e taki fu a moo gaan fasi fa ai kon tuu, ai kai a uman ya​—‘A Yelusalem di de a tapu.’ Apostel Pawlesi be taki fu a uman ya taki: ‘neen a u mma’ (Gal. 4:26). A Yelusalem di de a tapu naa olikanisâsi fu Gadu a hemel anga ala den engel di e dini Yehofa anga den hii ati. Yesesi anga den 144.000 salufuwan a den pikin fu a uman ya. Ala den o tan a hemel, Pawlesi seefi. Den salufu Kelesten a ‘wan santa foluku’​—a den naa ‘Islayeli fu Gadu.’​—1 Peit. 2:9; Gal. 6:16.

On yuu Yelusalem be ‘opo’ anga fa a be ‘meke a faya fi en kiin peesi’? A den pikin fi en a goontapu ya, den salufuwan, be du den sani di a tekisi ya e taki. Meke u luku wantu sani di be pasa anga den salufuwan ya, da wo si fa a polofeititoli fu Yesaya kapitel 60 e fiti a den.

Den salufu Kelesten be mu ‘opo,’ bika den be saka gwe enke Kelesten naa pisiten di den falisi Kelesten efuso a takuu uwii be kon ipi a goontapu. A sani ya be pasa naa pisiten baka di ala den apostel dede (Mat. 13:37-43). A be kon de enke den toon saafu fu a Gaan Babilon, dati a den falisi biibi naa hii goontapu. Den salufuwan be de enke saafu fu a Gaan Babilon te enke ‘a kaba fu a goontapu koosube.’ A pisiten de be o bigin aini a yali 1914 (Mat. 13:39, 40). Baka 1914 aa teke langa, neen den fii aini 1919. Den bigin kiin peesi wanten anga a peleikiwooko di den be e du fayafaya. b A omen yali kaba a faya fu den di e kiin peesi tyai omen sama fu ala kondee kon a waaleiti. Den lasiti sama di be o de aini a Islayeli fu Gadu seefi kon a waaleiti. A den sama ya a den ‘kownu’ di Yesaya 60:3 e taki.​—Opb 5:9, 10.

Aini a ten di e kon, den salufu Kelesten o meke a faya fu den kiin peesi gi sama a wan moo gaan fasi. Fa a sani de o pasa? Di den o go a hemel, den o de aini a ‘Nyun Yelusalem.’ Beibel e taki Yesesi o toow anga a Nyun Yelusalem, den 144.000 kownu anga pilisite di o tii makandaa anga en.​—Opb 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.

Na a Nyun Yelusalem o meke gaanse fu a polofeititoli a Yesaya 60:1 kon tuu. (Luku Yesaya 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 anga Openbaring 21:2, 9-11, 22-26 tu). Leti enke fa Yehofa be e poti den sama di be e tii Islayeli aini Yelusalem, a so a poti a Nyun Yelusalem anga Kelestesi enke kownu fu tii a foluku fi en aini a nyun goontapu. Fa a Nyun Yelusalem e ‘saka komoto a hemel?’ A fu di ai poti pakisei na a goontapu. Ala libisama a goontapu di e lesipeki Gadu e ‘waka aini a kiin fu a foto.’ Den naw abi sondu moo, den naw dede moo, den o fii (Opb 21:3, 4, 24). Te fu kaba ‘Gadu o seeka ala sani,’ leti enke fa a be meke Yesaya anga den taa polofeiti fi en be taki (Toli 3:21). Gadu be bigin seeka sani di Kelestesi toon kownu. Aw kaba seeka ala sani na a kaba fu a Dunsu Yali Tii.

a Yesaya 60:1 e taki a ‘uman’. A nai taki ‘Siyon’ efuso Yelusalem. Saide? A fu di den Hebrew wowtu ‘opo’ anga ‘meke a faya fii kiin peesi’ e yeepi den sama di e leisi a Ingiisi fu fusutan taki a ná wan tuutuu uman a tekisi ya e taki.

b Yehofa be seeka sani fu a foluku fi en dini en baka aini a yali 1919. A seefi sani ya sikiifi a Eseikiyeli 37:1-14 anga Openbaring 11:7-12 tu. Eseikiyeli be taki a fesi fa Yehofa be o fii ala den salufu Kelesten baka te den be de enke saafu a Babilon wan langa pisiten. A polofeititoli aini Openbaring e soi fa Yehofa be o fii wan pikin kulu salufu baala di be e teke fesi. A sani ya be pasa baka di den be de poti den a sitaafu-osu fu wan satu pisiten sondee taki den be du wan ogii. A ten de den á be poi du nawan sani. Aini a yali 1919, den be fende a gaandi fu toon ‘a koni saafu di u sa fitoow.’​—Mat. 24:45; Luku a Saanantongo buku di den e kai Yehovah seti a tru anbegi baka! blz. 118.