Skip to content

Skip to table of contents

A TOLI DI SIKIIFI A FESISE | FA A DU KON TAKI A BEIBEL DE ETE?

Sama á be poi poli a Beibel

Sama á be poi poli a Beibel

SAN DEN DU FU POLI A BEIBEL: A omen politikiman anga den keliki fesiman be wani du sani di nai kai anga san Beibel e taki. Fu di den be abi makiti meke den be e du sani fu sama á mu fende a Beibel. Den á be wani sama doloki Beibel efuso poti en aini taa tongo:

  • Aini a yali 167 fosi Kelestesi: Kownu Antiyokus Epifanes be taki den mu poli ala den Hebrewbuku fu Beibel, bika a be wani dwengi den Dyu fu teke a biibi fu den Giikisama. Heinrich Graetz, wan man di sikiifi sani fu fositen taki: „Solanga den suudati fu Antiyokus be fende wan bukulolo pe a Weiti be sikiifi, den be e piiti efuso boon en. Den be e kii den sama di be e leisi den buku ya fu fende taanga-sikin anga toosutu.”

  • Wan sani fu 800 yali pasa: Son wan fu den fesiman fu Lomusu keliki ati be e boon, bika den á be wani sama abi taa pisi fu Beibel aini Lateinitongo, boiti den Psalm. Den be e si den sama di abi taa pisi fu Beibel aini Lateinitongo enke sama di komoto na a keliki. Den á be wani den sama fu Lomusu keliki leli taawan den sani di sikiifi aini Beibel, ma den be mu leli den sani di Lomusu keliki e biibi. Wan keliki fesiman be gi sama a wooko fu „suku den sama di e biibi sani di nai kai anga san a keliki e leli. Den be mu suku na ala osu anga taa peesi pe den denki den be sa fende den sama ya. Den be mu boon a osu pe den be fende den sama ya tu”.

Efu buuseman be fende a okasi fu poli a Beibel, da a bosikopu fu a Beibel á be o de moo.

Den gaan lanti fu son kondee á be wani sama koboloiki a Beibel di William Tyndale be puu poti aini Ingiisitongo. Den boon omen fu a Beibel ya. Den du te den kii Tyndale aini a yali 1536

FA A WAKA BEIBEL DE ETE: A den Dyu di be e tan a Islayeli, kownu Antiyokus be e dwengi fu teke a biibi fu den Giikisama. Ma a ten de, a omen Dyu be go tan a taa kondee. Ondoosukuman taki a gei enke wan sani fu 100 yali baka Kelestesi, gaanse Dyu be e tan a taa kondee. Ma den Dyu be e kibii bukulolo aini den keliki osu fu den. A denseefi bukulolo ya den bakapikin fu den Dyu be e koboloiki. A den bukulolo ya den Kelesten be e koboloiki bakaten tu.​—Toli 15:21.

Aini a yali 1400 te go miti 1500, den sama di be lobi Beibel be e puu en poti aini taa tongo, winsi fa sama be e du ogii anga den. Kande aini den yali baka 1400, son pisi fu Beibel be de aini moo enke 33 tongo winsi fa masini á be de fu doloki buku a ten de! Fanafu a ten de, neen sama bigin puu Beibel moo gaw poti aini taa tongo. Den bigin doloki Beibel moo gaw tu.

FA SANI WAKA: Winsi fa den keliki fesiman anga son kownu be wan poli a Beibel, toku buku á de di paati a goontapu enke a Beibel. Buku á de tu di sama puu poti aini omen tongo enke fa den puu a Beibel poti aini omen tongo. A omen fu den weiti fu Beibel de aini den weiti fu son kondee. A omen toli fu Beibel son kondee e koboloiki. A kengi miliyunmiliyun sama libi tu.