Skip to content

Skip to table of contents

Yehofa o yeepi i

Yehofa o yeepi i

„Yehofa o yeepi en te a siki.”​—PSALM 41:3.

SINGI: 23, 138

1, 2. San Gadu be e du aini a ten di pasa? San son sama e akisi denseefi te den siki?

EFI i be siki wan gaan siki wan leisi, da kande i be akisi iseefi taki: ’Mi o betee?’ Efu wan famii efuso wan mati fi i siki, da kande yu e booko yu ede efu a o betee. Wi á wani siki. Wi á wani den sama di u lobi siki tu. Beibel e taki fu wantu sama di be wani sabi efu den be o betee. A manpikin fu Akab anga Iseibel di den e kai Kownu Ahasiya be kisi mankei wan leisi. Neen meke a be wani sabi efu a be o betee. Di Kownu Ben-Hadad be siki a be wani sabi efu a be o betee tu.​—2 Kownu 1:2; 8:7, 8.

2 Beibel e soi taki son leisi Yehofa be e du wonduu fu deesi sama. Ai soi tu taki Yehofa be e meke den polofeiti fi en weki son sama di be dede (1 Kownu 17:17-24; 2 Kownu 4:17-20, 32-35). Te son sama siki aini a ten ya da den e akisi denseefi efu Gadu o meke den kon betee tu.

3-5. San Yehofa anga Yesesi poi du? San wi o luku aini a artikel ya?

3 Yehofa abi a kaakiti fu meke sama kon betee efuso fu meke den siki. A be meke a Farao di be e tii Egepte aini a ten fu Abalaham siki. Bakaten Yehofa be meke a sisa fu Mosesi di den e kai Meriyam siki (Genesesi 12:17; Numeri 12:9, 10; 2 Samuweli 24:15). Son leisi te den Islayelisama á be wani aliki en, a be e meke den siki (Deitolonomi 28:58-61). A be e kibii den son leisi tu fu den á siki (Ekisodesi 23:25; Deitolonomi 7:15). Boiti dati, a be deesi son wan fu den. Wan fu den sama di a deesi, a Yopu di be siki te a á be wani libi moo.​—Yopu 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.

4 U sabi taki Yehofa poi deesi siki sama. Yesesi man deesi sama tu. Di a be de a goontapu, a be deesi kokobeman anga sama di be abi pikinengee siki. A deesi sama di be lan tu (Leisi Mateyesi 4:23, 24; Yohanisi 9:1-7). Den wonduu ya e meke wi e angii fu si den sani di Yesesi o du aini a nyun goontapu. A ten de „nawan sama di e tan ape o taki:’Mi siki.’”​—Yesaya 33:24.

5 Ma u mu denki taki Yehofa anga Yesesi o du wan wonduu fu meke u betee te u siki wan gaan siki aini a ten ya? San u mu holi a pakisei te wi e suku deesi?

FITOOW YEHOFA TE I SIKI

6. San Beibel taki fu den wonduu di den salufu Kelesten be e du?

6 Aini a ten fu den apostel, Yehofa be salufu den Kelesten anga santa yeye. A be gi son wan fu den kaakiti fu du wonduu (Toli 3:2-7; 9:36-42). Den be e deesi siki sama. Boiti dati, den be e taki omen sowtu tongo tu (1 Korentesama 12:4-11). Ma bakaten den á be poi du wonduu moo, leti enke fa Beibel be taki (1 Korentesama 13:8). Neen meke aini a ten ya wi á mu denki taki Yehofa o du wan wonduu fu meke u betee te u siki.

7. Sowtu taanga-sikin wi e fende te u leisi Psalm 41:3?

7 Ma efi i siki, Yehofa o yeepi i, leti enke fa a be yeepi en foluku aini a ten di pasa. Leti enke fa a be gi den taanga-sikin, a so a o gi i taanga-sikin tu. Kownu David sikiifi taki: „A sama di e yeepi den pootiman o de koloku. Yehofa o yeepi en te a de a nowtu. Yehofa o kibii en. A o meke a tan a libi tu” (Psalm 41:1, 2). A sani di David taki ya, á wani taki wan sama di be e yeepi pootiman aini a ten de á be o dede noiti. A taa sani di David taki e yeepi u fu fusutan san a be wani taki anga den wowtu ya. A taki: „Yehofa o yeepi en te a siki. Yu o solugu en te a de sikisiki a bedi” (Psalm 41:3). Yehofa sabi san e miti den sama di e dini en. Noiti ai feegete den. Ai gi den taanga-sikin anga koni tu. Boiti dati, son leisi te u siki u ná abi fu diingi deesi fosi u betee, bika a so Yehofa meke a sikin fu u.

8. Enke fa Psalm 41:4 e soi, san David begi Yehofa di a be siki?

8 Aini Psalm 41 David e taki fu a ten di a be siki wan gaan siki. A sikiifi tu fa a be e fii swaki anga fa a be e kusumi. Kande na a ten de Absalom, a manpikin fi en, be e puubei fu puu a kownuwooko neen ana. A sikisiki David be de di Absalom be e puubei fu puu a wooko neen ana. A á be poi du nawan sani. A be sabi taki na a sondu di a be du anga Batiseiba meke den sani ya be e miti en osufamii (2 Samuweli 12:7-14). San a du di a fusutan a sani ya? A begi Yehofa taki: „Yehofa, mi e begi i, yeepi mi. Deesi mi baa, bika mi sondu” (Psalm 41:4). David be sabi taki Yehofa be gi en paadon fu a sondu di a du, neen meke di a siki a Gadu a begi fu a yeepi en. Ma a begi David be e begi Yehofa fu a du wan wonduu fu deesi en?

9. (a) San Yehofa be du gi Kownu Heskiya? (b) San David be begi Yehofa?

9 A tuu taki Gadu be e deesi son sama di be siki wan gaan siki. Di Heskiya be siki tokotoko neen Yehofa deesi en. A be libi ete 15 yali (2 Kownu 20:1-6). Ma a ná begi David be begi Gadu fu du wan wonduu fu meke a betee. A begi a be e begi en fu a yeepi en enke fa a be o yeepi den „sama di e yeepi den pootiman”. David anga Yehofa a be mati, neen meke a be akisi Yehofa fu a gi en taanga-sikin di a be siki. A be akisi en fu a solugu en tu. Boiti dati, a begi Yehofa fu a kisi enseefi baka. A denseefi sani ya u sa akisi Yehofa te u siki.​—Psalm 103:3.

10. San be pasa anga Tolofimesi anga Epafoditesi? San a sani ya e leli u?

10 Aini a ten fu den fosi Kelesten, a apostel Pawlesi anga son Kelesten be poi du wonduu fu deesi sama, ma tokuso a ná ala den Kelesten di be siki den be e deesi. (Leisi Toli 14:8-10.) A apostel Pawlesi be du wan wonduu fu deesi a dda fu Pibliyesi di feba anga lusubee be kisi en. Pawlesi „begi, a poti ana na a dda, neen a betee” (Toli 28:8). Ma a ná ala sama di Pawlesi be sabi a be e deesi. Wan fu den mati fi en di be siki a Tolofimesi. Pawlesi be tyai a man ya wan leisi di a be go peleiki a wantu peesi enke zendeling (Toli 20:3-5, 22; 21:29). Ma di Tolofimesi siki Pawlesi á deesi en. Neen meke a be abi fu fika a Mileitesi fu kisi enseefi (2 Timotiyesi 4:20). Wan taa mati fu Pawlesi di den e kai Epafoditesi be siki te a fu dede namo. Ma Beibel nai soi taki Pawlesi be deesi en.​—Filipisama 2:25-27, 30.

SAN U MU DU TE SAMA SOI U WAN DEESI?

11, 12. San u sabi fu Lukasi? Fa a be e yeepi Pawlesi?

11 Lukasi a be wan dataa. A omen peesi a go anga Pawlesi (Toli 16:10-12; 20:5, 6; Kolosesama 4:14). Te den be e go peleiki efuso te den be e go luku wan kemeente, a be musu e yeepi Pawlesi anga taa sama te den be siki (Galasiyasama 4:13). Leti enke fa Yesesi taki, „a den sama di siki” abi dataa fanowdu.​—Lukasi 5:31.

12 A ná lobi Lukasi be lobi taigi sama namo san den mu du fu den á siki, ma Lukasi a be wan tuutuu dataa. Beibel nai taki on ten Lukasi toon dataa efuso pe a leli a dataawooko. Ma ai soi u taki di Pawlesi be sikiifi biifi gi den Kolosesama, a be taigi den taki Lukasi sende odi gi den. A sani de e soi taki kande Lukasi be leli a dataawooko a wan sikoo a Laodiseya, koosube a Kolose. Boiti dati, di Lukasi sikiifi a Beibel buku Lukasi anga Toli fu den apostel, a kai wantu sani enke fa dataa be o kai den. Fu di a be de wan dataa, meke a sikiifi omen toli aini den buku ya di e soi fa Yesesi be e deesi sama.

13. San u mu holi a pakisei fosi u koboloiki wan deesi di wan sama soi u?

13 Aini a ten ya, nawan fu den baala anga sisa fu u man du wonduu fu deesi sama. Ma fu di den wani yeepi u, meke son leisi winsi u ná akisi den, den e taigi u san u mu du te u siki. Son wan fu den sani di den e taigi u á fowtu. Bika Pawlesi be taigi Timotiyesi fu a diingi pikinso win gi en bee. A gei enke a di Timotiyesi be diingi tyobo wataa meke a be siki neen bee. * (Luku a maiki a ondoo.) (Leisi 1 Timotiyesi 5:23.) Tokuso u mu luku bun te wan Kotoigi e gi u taanga-sikin fu diingi wan deesi efuso fu kuku wan uwii diingi. Kande a taigi i taki yu á mu nyan son sani. Kande a taigi i tu taki a deesi de yeepi wan famii fi en di be abi aseefi siki. Ma dati á wani taki a sani de o yeepi i. Holi a pakisei taki wan deesi di yeepi omen sama, sa du ogii anga taawan.​—Leisi Odo 27:12.

DENKI BUN FOSI I KOBOLOIKI WAN DEESI

14, 15. (a) Anga sama u mu luku bun? (b) San Odo 14:15 e leli u?

14 Nawan fu wi á wani siki, bika u wani piisii fu a libi. U wani wooko taanga gi Yehofa tu. Ma a ná abi san wi o du, wi o siki namo, bika wi a sondu sama. A omen sowtu sani u sa du fu betee te u siki. Ma a useefi mu luku san wi o du fu betee. Kande wan sama efuso wan bodeleifi taki den fende wan deesi gi a siki fi i. Ma a di den wani meke moni meke den e taki den sani ya. Kande den e taigi u taki a omen sama a deesi yeepi kaba. Te u siki, da son leisi na ala sowtu deesi wi e wani koboloiki fu di u wani betee. Wi e meke ala sowtu moiti fu u sa libi moo langa. Ma wi á mu feegete san Gadu Wowtu taki: „Wan sama di ná abi ondoofeni e biibi ala san sama e taki, ma wan koni sama e luku bun pe ai poti en futu.”​—Odo 14:15.

15 Efu u koni, da wi o luku bun fosi u biibi wan sama di soi u wan deesi, moomoo efu a sama á leli dataawooko efuso fa a mu meke deesi. U mu akisi useefi taki: ’A taki a deesi ya yeepi omen sama, ma a yeepi den tuu enke fa a taki? Winsi a yeepi den, fa mi o du sabi efu a o yeepi mi? Mi mu go ondoosuku a toli ya moo bun? Mi mu akisi wan sama di leli dataawooko fu sabi san mi mu du?’​—Deitolonomi 17:6.

16. San u mu sidon pakisei fosi u koboloiki wan deesi?

16 Fosi u taigi u dataa fa u wani a ondoosuku wi, efuso sowtu deesi wi o koboloiki, u mu denki bun fosi (Titesi 2:12). A de taanga fanowdu fu du a sani ya, moomoo efu u nai kaba fitoow a deesi di a wani gi u efuso a fasi fa a wani ondoosuku u. A poi taigi i finifini fa a deesi e wooko efuso fa a o ondoosuku i? Taa dataa e si enke a deesi ya e yeepi sama? (Odo 22:29). Kande wan sama taigi i taki den fende wan deesi di dataa á sabi ete. Fa yu o du sabi taki a ná lei a sama e lei? Kande wan sama wani gi i wan deesi, ma a á wani taigi i sama meke en efuso anga san a meke. Den sowtu deesi ya sa tyai ogii gi u. Na feegete taki Gadu wasikoi u taki u mu luku bun anga tofuuwooko efuso bonu.​—Deitolonomi 18:10-12; Yesaya 1:13.

„U TAN MOIN!”

17. San ala sama wani?

17 Den baala di be e tii a wooko na ten fu den fosi Kelesten be sikiifi biifi sende gi den baala anga sisa aini den kemeente. Den be soi den wantu sani di den á be mu du. Na a kaba fu a biifi den sikiifi taki: „Efu u luku bun anga den sani ya, da sani o waka u bun. Un tan moin ye!” (Toli 15:29). Winsi fa a odi den baala be e sende gi den kemeente di den taki „u tan moin ye”, tokuso a sani di den taki e membee wi taki nawan fu wi á wani siki.

Winsi fa wi á wani siki, tokuso wi e poti ala wi pakisei na a dini di wi e dini Yehofa (Luku paragraaf 17)

18, 19. San wi e angii fu si aini a nyun goontapu?

18 Fu di wi abi sondu, meke winsi san wi o du wi o siki namo. Boiti dati, te u siki u sabi taki Yehofa ná o du wan wonduu fu deesi u. Ma u sa pakisei a ten di Gadu o puu siki. Aini Openbaring 22:1, 2 a apostel Yohanisi taki fu „wataa di e gi libi” anga „bon di e gi libi” di o deesi ala sama. A sani ya a ná tuutuu deesi di o yeepi sama aini a ten ya efuso aini a nyun goontapu. Ma ai soi san Yehofa anga Yesesi o du fu meke u libi fu teego.​—Yesaya 35:5, 6.

19 Wi e angii fu si a ten de. Ma winsi san e pasa nownow, u sabi taki Yehofa lobi u. U sabi tu taki a sabi fa wi e fii te u siki. Leti enke David, wi e biibi taki Yehofa ná o fika u. Ala yuu ai solugu den sama di e dini en anga den hii ati.​—Psalm 41:12.

^ paragraaf 13 Wan buku di e taki fu win (The Origins and Ancient History of Wine), e soi taki ondoosukuman kon si taki den sani di e gi sama feba, lusubee efuso taa sowtu siki e dede gaw te i kandi win a den.