Mo̱ Bibe̱l ńe ná ńongwane̱ wa o jese̱le̱ ńo̱ la banga e?
Mbu te̱, banga to̱ mambo ka nika ba mabwa lodun la bato. O ponda diboa la Corona, nik’e bati o lańa. Malea ma Bibe̱l ma we̱li jongwane̱ bato jita o jese̱le̱ ńo̱ la banga. Ma malea me pe̱ ná mongwane̱ wa yete̱na we o janane̱ mi mitakisan. a
O mun mulopo m’ekwali
Ońola nje wasa jongwane̱ la Bibe̱l o jese̱le̱ ńo̱ la banga e?
Bato ba muwaso ba so̱i ná bato ba yo̱ki nde botea o ńo̱ banga ońolana ba me̱ne̱ ná be muso̱lo̱ki, ba be̱n mitaka, to̱so̱ mo̱nge̱le̱ ma pungwedi. Bibe̱l ńe ná ńongwane̱ wa o be̱ne̱ mbaki ná we ná o buka mambo ma mabole̱ ná bato ba ńo̱ banga. E malee̱ ne̱ni be̱ne̱ mulatako ma bwam na Loba. (Myenge 25:14) Na jongwane̱ la Bibe̱l, we ná o buka mambo me ná me̱ne̱ne̱ ndutu o buka na wamo̱me̱ne̱.—Marko 11:22-24.
Mambo mane̱i Bibe̱l e makwalano̱ weno̱ ná o bola o jese̱le̱ ńo̱ la banga
1. Okwa o bia Yehova Loba. b (Yohane 17:3) Mo̱ nde a weki mambo me̱se̱, a be̱n pe̱ ngińa ni si be̱n su. O sumo te̱ nika, e nde Sango asu ńa ndolo ńe o mo̱ń. A mapula be̱ diko̱m lo̱ngo̱ la bwam, a mapula pe̱ jongwane̱ wa. (Yesaya 40:29-31; Yakobo 4:8) A kakane̱ kie̱le̱ ńa bwam ońol’ango̱ yete̱na o mapula tombwane̱ ndol’ao.—Yeremia 29:11; Yohane 3:16.
2. Baise̱ Yehova jongwane̱. Kane̱ Loba, o baise̱ pe̱ mo̱ ná ongwane̱ wa o jese̱le̱ ńo la banga ná o be̱ ‘bosangi, o do̱lisane̱ pe̱ [mo̱].’ (Roma 12:1)Tongwea na mudī mao musangi, a me̱nde̱ bola wa “ngińa ni pakapakan.” (2 Korinto 4:7; Lukas 11:13) Ni ngińa e me̱nde̱ jongwane̱ wa o jembe̱ ńo̱ la banga na be̱ne̱ bede̱mo ba “mot’a peńa” be mulatako na jemea la Loba.—Kolose 3:9, 10.
3. Londe̱ bo̱ngo̱ na mo̱nge̱le̱ ma Loba. (Yesaya 55:9) A me̱nde̱ jongwane̱ wa o ‘timbisabe̱ peńa o mo̱nge̱le̱ mo̱ngo̱,’ to̱so̱ o tukwa mbad’ango̱ ńa dutea, nje e me̱nde̱ jongwane̱ wa o jese̱le̱ ńo la banga. (Efeso 4:23) Mo̱nge̱le̱ ma Loba me o Bibe̱l, ye so̱ mweńa ná o lange mo̱ pond’a ye̱se̱. (Myenge 1:1-3) Bato jita ba kusi jongwane̱ o so̱ṅtane̱ nje Bibe̱l e mokwe̱le̱no̱, nik’e wanedi babo̱ tombwane̱. (Bebolo 8:30, 31) Mboṅ a Yehova i xmabele̱ bato o jokwa Bibe̱l na babo̱ esibe̱ sawa to̱ lambo. Di mabele̱ pe̱ wa o jukea o ndongame̱n asu, owe̱ni di mokwano̱ nje Bibe̱l e makwalano̱ na ne̱ni we̱le̱ belēdi bao o ebolo o longe̱ lasu.
4. Po̱so̱ mindenge ma bwam. Mako̱m mo̱ngo̱ me ná mongwane̱ wa o pomane̱ jese̱le̱ ńo la banga to̱ ke̱m. (Min 13:20) Loba a mabola biso̱ mindenge ma bwam oteten a baboledi bao, a mapula pe̱ ná o be̱ diko̱m na babo̱, o bwam ná o tombwane̱. (Myenge 119:63; Roma 1:12) Po̱so̱ pe̱ longe̱le̱ lo̱ngo̱ la ńolo na dibie, ebanja o matombise̱ nde ponda na bato ke̱ o mombwa babo̱ o bedinge̱nge̱, o masenga nje ba makwalano̱ to̱ ke̱ o malanga myango mabu. Samba nje ye̱se̱ ye ná e bo̱bise̱ bedomsedi bo̱ngo̱ ba bola nje e te̱nge̱n.—Myenge 101:3; Amos 5:14.
Bepasi ba Bibe̱l be mongwane̱ wa o jese̱le̱ ńo̱ la banga
Myenge 27:10: “Ebanja tete̱ na yeye̱ bese̱le̱ mba, nde Yehova a makasa mba.”
“Na si bi sango am botea ná na yabe̱no̱, nik’e boli so̱ ná na be̱ nde ka moto nu pimbedi. Nde na botedino̱ bia Yehova Loba ka moto ńe mbale̱ na nu to̱ndi pe̱ mba, longe̱ lam di timbi be̱ne̱ janda, na be̱ne̱ pe̱ ngudi o buka ńo̱ la banga.”—Wilby, nu maje̱ Haiti.
Myenge 50:15: “Bele̱ mba o pond’a ndutu; na me̱nde̱ sunga wa.”
“Ponda na ponda te̱, y’epas’a Bibe̱l e ta e bola mba ngińa ná na benge walane̱ ewe̱nj’am ya jese̱le̱ ńo la banga oboso, to̱ ná na kwedino̱ ngedi iwo̱. Yehova a londise̱ kakane̱ lao.”—Serhiy, nu maje̱ Ukre̱n.
Minia 3:5, 6: “Lakisane̱ Yehova na mulema mo̱ngo̱ mwe̱se̱, nde o si lakisane̱ so̱ṅtane̱ lo̱ngo̱. O me̱se̱ o mablano̱, o̱nge̱le̱ nde mo̱, nde a me̱nde̱ ne̱nge̱le̱ mangea mo̱ngo̱!”
“Yen epas’a Bibe̱l yongwane̱ mba o lakisane̱ Yehova, seto̱ mbame̱ne̱. Na ngiń’ao, na we̱li o tukwa longe̱ lam ná bambam.”—Michele, nu maje̱ Italia.
Yesaya 41:10: “O si bwa bo̱ngo̱, ebanja ne na wa, o si soa, ebanja mba nde ne Loba lo̱ngo̱, na membe̱ wa, na mongwane̱ pe̱ wa, na makwe̱ wa na dia lam la mom la jongise̱.”
“Na ta na taka jita ke̱ na si ńo̱di banga. Yen epas’a Bibe̱l e boli mba mbaki ná Loba a me̱nde̱ jongwane̱ mba o buka besengedi bam, a boli pe̱ nika.”—Andy, nu maje̱ o Afrika ńa mikondo.
1 Korinto 15:33: “Lo si wo̱ndo̱be̱; ko̱lo̱ngo̱ne̱ la bobe di mańamse̱ bede̱mo ba bwam.”
“Mindenge ma bobe mi boli ná na boteye o ńo̱ banga. Na we̱li nde o jese̱le̱ ńo̱ la banga buka te̱ ponda nembe̱no̱ o dangwa na babo̱, nde na wasa pe̱ mako̱m oteten a bato bena ba be̱n longe̱ na bedangwedi ba bwam.”—Isaac, nu maje̱ o Kenya.
2 Korinto 7:1: “Sangise̱ mbindo ńe̱se̱ y’ebobo na ńa mudī.”
“Ben byala be tute̱le̱ mba o walane̱ ewe̱nj’am ya sangise̱ ńol’am oboso, be boli pe̱ ná nembe̱ o ńo̱ banga na ńamse̱ pe̱ ńol’am.”—Rosa, nu maje̱ o Kolombia.
Filipi 4:13: “Na malembe̱ me̱se̱ ońola nu nu membe̱ mba.”
“Na ta na bia ná na si be̱n ngińa o jese̱le̱ ńo̱ la banga na mbame̱ne̱, na kane̱ so̱ Loba ná ongwane̱ mba. A boli mba ngińa na tano̱ na be̱ne̱ ńo̱ngi.”—Patrizia, nu maje̱ o Italia
Myango ma bato bena ba we̱li o jese̱le̱ ńo̱ la banga na jongwane̱ la Bibe̱l
Joseph Ehrenbogen a kokedi nde o epolo o we̱ni njo e lańno̱, na ponda a timbi nde muso̱kedi, mudute̱ sika, na muńo̱ banga. A ta be̱be̱ na kwedi o jita la ngedi. Epas’a Bibe̱l ewo̱ tobotobo e boli mo̱ mbaki ná e ná a tukwa. Langa myango mao o mulopo m’ekwali “Noko o bola bito na mbame̱ne̱ edube.”
Dmitry Korshunov A kwedi ngedi jita o ewe̱nj’ao ya jese̱le̱ ńo la belam, nik’e ta pe̱ e takise̱ mo̱ eyeka. Ombwa sinima ‘Na si ta pe̱ ná pula be̱ne̱ di longe̱’ ná we̱ne̱ nje yongwane̱ mo̱ o tongwe̱le̱.
Mo̱ Bibe̱l e mabanga ná moto a kuse jongwane̱ la do̱kita o jese̱le̱ ńo̱ la banga e?
Ke̱m. Bibe̱l e makwala ná: “Ba ba jai bwam ba si mapula mubole̱ myanga, ke̱ baboedi.” (Mateo 9:12) Institut américain pour la prévention de la toxicomanie pe̱ e makwala ná: “Ńo la banga o dime̱ne̱ dinde̱ne̱ le nde diboa lena di si mabo̱ buka te̱ ońolana moto a mapula jese̱le̱, nde lena di mabaise̱ jongwane̱ la moto nupe̱pe̱.” Ye mbale̱ ná jongwane̱ lena Loba a mabolano̱ le ngińa buka to̱ njika ńo̱ngi moto a be̱nno̱ o jese̱le̱. Nde jita bena bese̱le̱ ńo̱ la banga tongwea na malea ma Bibe̱l ba ta nde nde ba be̱ne̱ ńo̱ng’a jongwane̱ la do̱kita. c Mome mō̱ nu mabelabe̱ ná Allen mo̱ ná: “Ponda na botedino̱ ńo̱ belam, nik’e ta e takise̱ mba jita. Na mba na so̱ntane̱ ná o sumo te̱ jongwane̱ Bibe̱l e tano̱ e wanea mba, e ta pe̱ e pula mba jongwane̱ la do̱kita.”
Mo̱ Bibe̱l e mabanga ná moto a bolane̱ banga ka bwanga e?
Ke̱m. Bibe̱l e makwalea ońola bolane̱ la belam ba ngińa o bo̱lise̱ la maboa to̱ o lo̱ko̱ sese moto ńena ńe be̱be̱ na kwedi eno̱ senga. (Minia 31:6; 1 Timoteo 5:23) Nde ka nje te̱ yeno̱ na belam ba ngińa, bolane̱ banga jita o bo̱le̱ maboa le ná di timbise̱le̱ moto mukom. E me̱nde̱ so̱ be̱ bwam o se̱le̱ dutea betune̱ bena nika ńeno̱ ná e wana, na bolane̱ pe̱ mo̱ na dibie̱ niponda do̱kita a bolino̱ biso̱ wonja o no̱ngo̱ mo̱.—Minia 22:3.
a To̱ná mun mulopo m’ekwali mu to̱pedino̱ nde tobotobo ońola jese̱le̱ la banga, bete̱sedi ba Bibe̱l be pe̱ ná bongwane̱ ba bena be o janane̱ mitakisan mipe̱pe̱, mena mi mombweye̱ so̱ki, ńo̱ la sika, da, maloko ma mo̱ni, jombwa la bedinge̱dinge̱ ba mbamba, na bolane̱ la milongwa ma bekwali.
b Dina la Loba la timtim le nde ná Yehova. (Myenge 83:19) Ombwa mulopo m’ekwali “Qui est Jéhovah ?”
c Jita la bepolo owe̱ni ba mombweano̱ ja la bwam la bato, mado̱kita na nika be ná bongwane̱. Moto te̱ angame̱n jombwea bwambwam mbad’a bo̱lise̱ ye ná i we̱le̱ so̱be̱, na po̱so̱ pe̱ ni ni do̱lisan mo̱.—Minia 14:15.
