1-2. (a) O njika ponda tobotobo di mo̱nge̱le̱no̱ bandolo basu ba wedi e? (b) Nje Yesu a bolino̱ o bulu bo se̱le̱ na kwed’ao e?

 DI DIA te̱ nde di mo̱nge̱le̱ bandolo basu ba wedi, to̱ e be̱ nde ná ba mīnda wo̱. Di mo̱nge̱le̱ babo̱ tobotobo ke̱ buńa ba wedino̱ bo po̱i.

² Mbu te̱, lodun la bato lo mako̱to̱me̱ o jo̱nge̱le̱ kwed’a moto mō̱ di to̱ndino̱ tobotobo—Yesu Kristo. (1 Pet. 1:8) Di mako̱to̱me̱ nde o jo̱nge̱le̱ kwed’a nu ńena nu boli longe̱ lao ka diko̱ti o bwam ba sunga biso̱ o bobe na kwedi. (Mat. 20:28) Yesu a ta a pula ná bokwedi bao bo̱nge̱le̱ kwed’ao. O bulu bo se̱le̱ na kwed’ao, a te̱se̱ da la tobotobo na mo̱ a bola ben byanedi ná: “[Benga] bola nika o jo̱nge̱le̱ mba.”—Lukas 22:19.

3. Nje di me̱nde̱no̱ jombwea o din jokwa e?

³ O muso̱ngi ma ba bena ba mukeye̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu, ngus’a bato buka te̱ nde ba be̱n dipita la be̱ longe̱ o mo̱ń. Nde lodun la bato lena lo be̱n dipita la be̱ longe̱ o wase pe̱ lo mukea. O din jokwa, di me̱nde̱ je̱ne̱ ońola nje ma mabo̱to̱ maba meno̱ muńe̱nge̱ o jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu mbu te̱. Di me̱nde̱ pe̱ je̱ne̱ njika tombwane̱ jukea oten di mawaneano̱ biso̱. Di se̱le̱ jombwea ońola nje bo̱kisabe̱ ba mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu.

4. Ońola nje bo̱kisabe̱ ba madano̱ ewolo ba ńo̱ pe̱ wań o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

⁴ Mbu te̱, bo̱kisabe̱ bena ba mukeye̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu ba mada ewolo, ba ńo̱ pe̱ wań. Ońola nje ba madano̱ ewolo, na ńo̱ pe̱ wań e? Ná jalabe̱ mi myuedi, jombwe nje e tombi bulu bosukan bwena Yesu a tombise̱no̱ o wase. Ombusa bolise̱ la Pasa, Yesu a te̱se̱ nje di mabele̱no̱ we̱nge̱ ná Da la Sango. A boli dom la bokwedi bao na mō̱ ba jemea ewolo na wań. A kwalane̱ babo̱ jombwea male maba—nika ńe nde male ma peńa na male ma Janea. * (Lukas 22:19, 20, 28-30) Ma male ma boli ban bamuloloma name̱ne̱ pe̱ na ngus’a bato ipe̱pe̱ epolo o be̱ kiṅe̱ na prisi o mo̱ń. (Bbī. 5:10; 14:1) Buka te̱ ebind’a bo̱kisabe̱, * bena ma male mabane̱ ma mombweano̱, nde be ná ba da ewolo ba ńo̱ pe̱ wań.

5. Nje bo̱kisabe̱ ba bino̱ jombwea dipita labu la be̱ o mo̱ń e?

⁵ Njo̱m nipe̱pe̱ ni mabole̱ ná bo̱kisabe̱ ba be̱ muńe̱nge̱ o jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu ńe nde ná: Nik’e mabola babo̱ epolo o jo̱nge̱le̱ dipita labu. Yehova a boli babo̱ dipita la betańsedi—ba me̱nde̱ be̱ ka ni si mawo̱ na ni si mańame̱ o mo̱ń, ba me̱nde̱ bolea mwemba na Yesu na dine̱ dongo la 144 000, nde omo̱ń a me̱se̱ ba me̱nde̱ be̱ na Yehova Loba mo̱me̱ne̱! (1 Kor. 15:51-53; 1 Yohane 3:2) Bo̱kisabe̱ ba bi ná ba me̱nde̱ be̱ne̱ y’edube o mo̱ń. Nde ná ba we̱le̱ be̱ o mo̱ń, bangame̱n be̱ jemea nate̱n’o kwedi. (2 Tim. 4:7, 8) Bo̱kisabe̱ be muńe̱nge̱ jita o jo̱nge̱le̱ dipita labu la be̱ longe̱ o mo̱ń. (Tito 2:13) Nje pe̱ so̱ kwala jombwea “mido̱ngi mipe̱pe̱” e? (Yohane 10:16) Ońola nje babo̱ pe̱ ba mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

6. Ońola nje mido̱ngi mipe̱pe̱ mi mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu mbu te̱ e?

⁶ Mido̱ngi mipe̱pe̱ mi mukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu, nde ba si mada ewolo to̱ ńo̱ wań. O mbu 1938, ba bena ba ta ba be̱ne̱ dipita la be̱ longe̱ o wase ba ta ba belabe̱ ka nged’a boso o jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu. Njongo a Betatedi ńa 1 ba So̱ṅe̱ 1938 e ta e kwala ná: “E te̱nge̱n ná [mido̱ngi mipe̱pe̱] mukeye o ni ndongame̱n, ná me̱ne̱ nje e matombe̱ oten. . . . O nipond’a muńe̱nge̱, babo̱ pe̱ bangame̱n be̱ muńe̱nge̱.” Ka nje te̱ bato bena ba belabe̱ o ndema la diba beno̱ muńe̱nge̱ o jukea, nika pe̱ nde mido̱ngi mipe̱pe̱ meno̱ muńe̱nge̱ o jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu.

7. Ońola nje mido̱ngi mipe̱pe̱ meno̱ musunga o senga ekwal’a Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

⁷ Mido̱ngi mipe̱pe̱ pe̱ mi mo̱nge̱le̱ dipita labu. Be musunga o senga ekwal’a Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu, ońolana e makwalea tobotobo nje Kristo na 144 000 la ba bena ba me̱nde̱ janeye̱ mwemba na mo̱ ba me̱nde̱no̱ bola ońola bato be jemea o pond’a Janea la ikol’a mbu. Owas’a bediedi ba Kiṅ’abu Yesu Kristo, ba bena ba me̱nde̱ janeye̱ mwemba na mo̱ o mo̱ń ba me̱nde̱ jongwane̱ o timbise̱ wase paradisi, na o bola ná bato ba benama ba be̱ ná ke̱nge̱nge̱. E se̱ bwam yeno̱ ońola lodun la bato lo mukuye̱ o  Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu o dutea belondisedi ba bedinge̱ ba Bibe̱l, ka ben ba Yesaya 35:5, 6; 65:21-23; na Bebīsedi 21:3, 4. Ba keki te̱ je̱ne̱ babo̱me̱ne̱ na bandolo babu o was’a peńa, nik’e mouse̱ dube̱ labu ońola kie̱le̱ ni maye̱, e bola pe̱ ná ba benge bolea Yehova!—Mat. 24:13; Gal. 6:9.

8. Ońola njika njo̱m nipe̱pe̱ mido̱ngi mipe̱pe̱ mi mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

⁸ Jombweye njo̱m nipe̱pe̱ ni mabole̱ ná mido̱ngi mipe̱pe̱ mukeye o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu. Ba mapula lee̱le̱ bo̱kisabe̱ ndolo ba be̱nedino̱ babo̱ na sue̱le̱ pe̱ babo̱. Eyal’a Loba e bīse̱ ná jatingane̱ di me̱nde̱ be̱ oteten a bo̱kisabe̱ na ba bena ba be̱n dipita la be̱ longe̱ o wase. Ne̱ni nika e? Jombweye byembilan bō̱.

9. Nje eding’a Sakaria 8:23 e makwalano̱ jombwea ne̱ni mido̱ngi mipe̱pe̱ mi masengano̱ ońola bo̱kisabe̱ e?

⁹ Langa Sakaria 8:23. Yen edinge̱ e matele̱ye̱ bwam besengedi bena mido̱ngi mipe̱pe̱ mi be̱nedino̱ bonasango na bonańango abu bo̱kisabe̱. Byala ná “mot’a Bonayuda” na “bińo̱” be makwalea nde mulemlem ma dibo̱to̱, nika ńe nde ebind’a bo̱kisabe̱. (Rom. 2:28, 29) “Dom la bato ba ńai a myambo ma matumba ye̱se̱” be nde mido̱ngi mipe̱pe̱. Ba ‘makwe̱ mot’a Bonayuda dinjaki la mbo̱ti’ na nin mbadi ná ba matingame̱ na bo̱kisabe̱, ba lata na babo̱ o jowe̱ la bosangi. Na nika so̱ nde mido̱ngi mipe̱pe̱ mi malee̱no̱ tingame̱ labu na bo̱kisabe̱ tongwea na jukea na babo̱ o buńa ba Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu.

10. Nje Yehova a bolino̱ ná a londise̱ edinge̱ e maso̱be̱ o Hesekiel 37:15-19, 24, 25 e?

¹⁰ Langa Hesekiel 37:15-19, 24, 25. Yehova a londise̱ y’edinge̱ na ninka ná a boli ná bo̱kisabe̱ na mido̱ngi mipe̱pe̱ ba bole ebolo mwemba o mulatako. Y’edinge̱ e makwalea b’esungu b’ebongo beba. Ba bena ba be̱n dipita la be̱ longe̱ o mo̱ń be nde ka esungu ebongo a “Yuda” (tumba we̱ni kiṅ’a Israel i tano̱ i po̱so̱be̱), ba pe̱ bena ba be̱n dipita la be̱ longe̱ o wase be nde ka esungu ebongo a “Efraim.” * Yehova a wusa so̱ lata ma mabo̱to̱ maba ná ma timbe “mususu m’ebongo mō̱.” Nik’e mapula nde kwala ná ba mabolea na mulatako owas’a bediedi ba mpo̱m mabu ma Kiṅe̱ Yesu Kristo. Mbu te̱, bo̱kisabe̱ na mido̱ngi mipe̱pe̱ ba mukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu, seto̱ ka mabo̱to̱ maba me diwengisan, nde ka “dibemba . . . diwo̱” owas’a “mutatedi . . . mō̱.”—Yohane 10:16.

11. Ne̱ni “mido̱ngi” mi kwalabe̱ o Mateo 25:31-36, 40 mi masue̱le̱no̱ bonasango a Kristo e?

¹¹ Langa Mateo 25:31-36, 40. “Mido̱ngi” mena Yesu eno̱ kwalea me nde bate̱m ná sim o mińa misukan bena ba be̱n dipita la be̱ longe̱ o wase, nika ńe nde mido̱ngi mipe̱pe̱. Ba masue̱le̱ bonasango a Kristo bena ba dia o wase na ninka ná ba mongwane̱ babo̱ o londe̱ m’bē̱ mabu munde̱ne̱—ebol’a timbise̱ bato bokwedi o wase ńe̱se̱ na ya lee̱.—Mat. 24:14; 28:19, 20.

12-13. O njika mbadi ipe̱pe̱ mido̱ngi mipe̱pe̱ mi masue̱le̱no̱ bonasango a Kristo e?

¹² Mbu te̱ o woki i se̱le̱ na Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu, mido̱ngi mipe̱pe̱ mi masue̱le̱ bonasango a Kristo na ninka ná ba mano̱ngo̱ dongo na iwiye̱ o dikalo o bwam ba bele̱ bato bena ba malee̱le̱  ńo̱ngi o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu. (Ombwa edinge̱le̱ “ Mo̱ we o boṅsane̱ ońola Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?”) Ba mombwea pe̱ ná ba te̱se̱ mambo me̱se̱ o bwam ná Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu di we̱le̱ tomba o myemba me̱se̱ ma wase, to̱ná bo̱kisabe̱ ba titino̱ o myemba jita. Mido̱ngi mipe̱pe̱ me muńe̱nge̱ o sue̱le̱ bonasango a Kristo o ni mbadi. Mi mido̱ngi mi bi ná Yesu a me̱ne̱ nde nje ye̱se̱ ba maboleano̱ bonasango ao bo̱kisabe̱ biana mo̱me̱ne̱ nde beno̱ bolea mo̱.—Mat. 25:37-40.

¹³ Ońola njika njo̱m ipe̱pe̱ biso̱ be̱se̱, e be̱ ná di be̱n nde dipita la be̱ longe̱ o mo̱ń to̱ o wase, di mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

14. Ne̱ni Yehova na Yesu ba lee̱le̱no̱ biso̱ ndolo ninde̱ne̱ e?

¹⁴ Je masoma ońola ndolo ńena Yehova na Yesu ba lee̱le̱no̱ biso̱. Yehova a lee̱le̱ biso̱ ndol’ao o mbadi jita, nde mbadi po̱ ńe ńena ni buki ye̱se̱. Loba lasu a lee̱le̱ biso̱ ndol’ao na ninka ná a lom Mun’ao ńa ndolo o taka na wo̱ pe̱ ońol’asu. (Yohane 3:16) Di memba ná Yesu pe̱ a lee̱le̱ biso̱ ndolo ninde̱ne̱ ońolana emedi o bola longe̱ lao ońol’asu. (Yohane 15:13) Di si be̱n lambo jeno̱ ná di timbise̱le̱ Yehova na Yesu ońola ndolo ńena ba lee̱le̱no̱ biso̱. Nde je ná di lee̱le̱ masoma masu tongwea na mbadi di madie̱le̱no̱ longe̱ lasu buńa te̱. (Kol. 3:15) Di mukea pe̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu ná jo̱nge̱le̱ ndolo ba lee̱le̱no̱ biso̱, nde ná biso̱ pe̱ di lee̱le̱ babo̱ ndol’asu.

15. Ońola nje diko̱ti leno̱ bo̱kisabe̱ na mido̱ngi mipe̱pe̱ tiki jita e?

¹⁵ Jabea la diko̱ti le biso̱ tiki jita. (Mat. 20:28) Jabea la diko̱ti le bo̱kisabe̱ tiki jita ebanja mo̱ nde di mabole̱ ná ba we̱le̱ tombwane̱ dipita labu la betańsedi. Ońolana ba dube̱ jabea la Kristo, ba te̱se̱be̱ ná sim oboso ba Yehova, a kasi pe̱ babo̱ ka bana bao. (Rom. 5:1; 8:15-17, 23) Diko̱ti le pe̱ mido̱ngi mipe̱pe̱ tiki jita. O eyot’a maya ma Kristo, ba be̱n doi la mulema di sangi oboso ba Loba, be ná ba bolea mo̱, ba be̱n pe̱ dipita la wa “o ndenge̱ ninde̱ne̱.” (Bbī. 7:13-15) Mbadi po̱ ńena bo̱kisabe̱ na mido̱ngi mipe̱pe̱ ba malee̱le̱no̱ masoma mabu ońola diko̱ti ńe nde ke̱ ba mukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu mbu te̱.

16. Ońola njika njo̱m nipe̱pe̱ di mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

¹⁶ Njo̱m nipe̱pe̱ di mukeano̱ o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu ńe nde ná di mapula sengane̱ Yesu. E be̱ ná di be̱n nde dipita la be̱ longe̱ o mo̱ń to̱ o wase, biso̱ be̱se̱ di mapula sengane̱ ben byanedi Yesu a bolino̱ o bulu bwena a te̱se̱no̱ Jo̱nge̱le̱ la kwed’ao ná: “[Benga] bola nika o jo̱nge̱le̱ mba.”—1 Kor. 11:23, 24.

17. Ne̱ni Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu di mabolano̱ ná di siseye be̱be̱ na Yehova e?

¹⁷ Di masisea be̱be̱ na Yehova. (Yak. 4:8) Ka nje te̱ je̱nno̱, Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu di mabola biso̱ epolo o jo̱nge̱le̱ dipita Yehova a bolino̱ biso̱, na dutea pe̱ ndolo ninde̱ne̱ a lee̱le̱no̱ biso̱. (Yer. 29:11; 1 Yohane 4:8-10) Di madutea te̱ o dipita lasu la kie̱le̱ ni maye̱ lena le mbaki, na o ndol’a bwindea Loba a be̱nedino̱ biso̱, di mabata nde sikime̱ye̱ ndolo ńena biso̱ di be̱nedino̱ mo̱, nde jouse̱ pe̱ mulatako masu na mo̱.—Rom. 8:38, 39.

18. Nje dutea o myango ma Yesu di matute̱le̱no̱ biso̱ o bola e?

 ¹⁸ Nik’e matute̱le̱ biso̱ o jembilane̱ Yesu. (1 Pet. 2:21) O mińa mena mi se̱le̱ na Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu, di malanga myango ma woki nisukan Yesu a tombise̱no̱ o wase, ma kwed’ao na ma bepumbwedi bao. O buńa ba Jo̱nge̱le̱ mo̱me̱ne̱, ekwali yena e mabolabe̱ e mo̱nge̱le̱ biso̱ ndolo Yesu a be̱nedino̱ biso̱. (Efe. 5:2; 1 Yohane 3:16) Di malanga te̱ myango ma Yesu nde di dutea pe̱ mo̱, nik’e matute̱le̱ biso̱ o “dangwa, kana mo̱ a dangono̱.”—1 Yohane 2:6.

19. Ne̱ni jeno̱ ná di benga ja o ndol’a Loba e?

¹⁹ Nik’e mabola ná di bate bama o bedomsedi basu ba benga ja o ndol’a Loba. (Yuda 20, 21) Di maja o ndol’a Loba ke̱ di boli me̱se̱ na me̱se̱ o sengane̱ mo̱, o sangise̱ dina lao, na o bwese̱ mulema mao muńe̱nge̱. (Min. 27:11; Mat. 6:9; 1 Yohane 5:3) Jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu di matute̱le̱ nde biso̱ o benga die̱le̱ longe̱ lasu buńa te̱ ka moto ńe o kwalisane̱ Yehova ná ‘Na mapula ja o ndol’ango̱ o bwindea!’

20. Njika njo̱m a bwam di be̱nno̱ o jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu e?

²⁰ E be̱ ná di be̱n nde dipita la be̱ longe̱ o bwindea o mo̱ń to̱ o wase, di be̱n njo̱m a bwam o jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu. Mbu te̱, di ko̱to̱me̱ te̱ bo buńa, di mo̱nge̱le̱ nde kwed’a moto mō̱ di to̱ndino̱, nika ńe nde Yesu Kristo. Omo̱ń a me̱se̱, nik’e mo̱nge̱le̱ biso̱ eboled’a ndolo e buki be̱se̱—ndolo ńena Yehova a lee̱le̱no̱ biso̱ ná a boli Mun’ao ka diko̱ti. Mun mbu Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu di me̱nde̱ nde be̱ ebiamu a Done̱su, 15 má Dibaba 2022. Di to̱ndi Yehova na Mun’ao, ońola nika, to̱ lambo di si me̱nde̱ be̱ biso̱ mweńa buka jukea o Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu bo buńa.