Jehova Seerew be kalanko jati cogo min na
I ko bangebagaw bɛɛ, Jehova Seerew be miiri u deenw ka siniɲasigi koo la. O kama, kalanko kɔrɔtanin lo u fɛ kosɔbɛ. Lɔnniya gafe dɔ y’a fɔ ko: “Kalan ka ɲi ka mɔgɔw dɛmɛ u ka kɛ mɔgɔ ɲumanw ye minw be tɔɔw mako ɲɛ. A ka ɲi k’a to fana u ye lɔnniya min sɔrɔ u bangebagaw fɛ, o ka diya u ye ani u ka ninsɔndiya sɔrɔ kosɔbɛ u ka ɲɛnamaya kɔnɔ.”—The World Book Encyclopedia.
I K’O lɔnniya gafe b’a fɔ cogo min na, lakɔlikalan kuun jɔnjɔn dɔ ye ka fɔrɔmasɔn di denmisɛnw ma u ka loon o loon ɲɛnamaya kama. O fɔrɔmasɔn kuun dɔ ye k’u dɛmɛ u ka se k’u janto u ka denbaya mɔgɔw la loon dɔ. Jehova Seerew fɛ, o kunkanbaara kɔrɔtanin lo kosɔbɛ Ala ɲɛɛ kɔrɔ. Bibulu yɛrɛ b’a fɔ ko: “Mɔgɔ o mɔgɔ te janto a ka somɔgɔw la, o tigi banna lanaya la. Mɔgɔ min ma la Ala la, ale yɛrɛ ka fisa n’a ye.” (1 Timote 5:8). Deen be wagati min kɛ lakɔli la, o b’a labɛn walisa a ka se k’a ka kunkanbaaraw dafa sini ma. O kama, Jehova Seerew b’a jati ko mɔgɔ ka ɲi ka lakɔlikalan ta sɔbɛ la.
“Kalan ka ɲi ka mɔgɔw dɛmɛ u ka kɛ mɔgɔ ɲumanw ye minw be tɔɔw mako ɲɛ. A ka ɲi k’a to fana u ye lɔnniya min sɔrɔ u bangebagaw fɛ, o ka diya u ye ani u ka ninsɔndiya sɔrɔ kosɔbɛ u ka ɲɛnamaya kɔnɔ.”—The World Book Encyclopedia
Jehova Seerew b’u jija kosɔbɛ ka Bibulu ka cikan nin labato: “Aw be baara o baara kɛ, aw k’o kɛ ni dusuɲuman ye, i n’a fɔ Matigi ka baara lo, aw kan’a kɛ i n’a fɔ mɔgɔ ta lo.” (Kɔlɔsikaw 3:23). O cikan ɲɛsinna ɲɛnamaya faan bɛɛ lo ma, hali lakɔlikalan yɛrɛ. O kama, Jehova Seerew b’u deenw jija u k’u sɔbɛ don kalan na ani ko ni kalanfaw ye baara di u ma, u k’u ɲɛmalɔ k’o kɛ.
“Aw be baara o baara kɛ, aw k’o kɛ ni dusuɲuman ye, i n’a fɔ Matigi ka baara lo.”—Kɔlɔsikaw 3:23
Bibulu b’an jija fana ko an be jamana min na, an k’o jamana ka sariyaw labato. O kama, ni waajibi lo mɔgɔ ka lakɔlikalan kɛ fɔɔ ka se saan hakɛ dɔ ma, Jehova Seerew b’o sariya labato.—Ɔrɔmukaw 13:1-7.
Bibulu b’a yira ko kalan kuun jɔnjɔn tɛ ka i makoyafɛnw sɔrɔ dɔrɔn. Nka, o kɔrɔ tɛ ko kuun tɛ lakɔlikalan na. Kalan ɲuman ka ɲi ka deen dɛmɛ a ka ninsɔndiya sɔrɔ a ka ɲɛnamaya kɔnɔ. A ka ɲi k’a dɛmɛ fana a ka kɛ baliku ye min be koow kɛ k’a dama kɛɲɛ ani a be se k’a yɛrɛ ni tɔɔw mako ɲɛ. O kama, Jehova Seerew b’a jati ko ka kalan niin bɔ a la, lakɔlidenw be baara wɛrɛ minw kɛ, a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ u k’o sugandi ka ɲɛ. U b’a lɔn ko walisa deen ka kalan ɲuman sɔrɔ, koo nunu kɔrɔtanin lo: ka taga biblotɛki wala mize la, ɲɛnagwɛko ɲumanw, miziki, farikolo ɲɛnagwɛ ani a ɲɔgɔnnaw. Ka fara o kan, u b’u deenw kalan u ka mɔgɔkɔrɔbaw bonya ani u ka sababuw ɲini k’u dɛmɛ.
K’a ɲini ka kalan kɛ ka taga ɲɛ
Yɛlɛmani be don baarako la tuma o tuma sabu fɛɛrɛ kuraw be bɔ. O kama, kanbelew ni sunguru caaman bolomako tɛ, u be sɔn baara dɔw ma, u tun ma fɔrɔmasɔn tigitigi sɔrɔ minw kama. O la, n’u b’u sɔbɛ don baara la, n’u be sɔn k’u yɛrɛ degi fɛɛrɛ kuraw la ani k’u ka baarakɛcogo yɛlɛma, o lo bena u dɛmɛ kosɔbɛ.
Lakɔlidenw ka ɲi ka se baarakɛcogo la n’u ka lɔnniya ye i ko lɔnnikɛla Montaigne y’a fɔ cogo min na: “N’i kuun ka ɲi, o ka fisa n’a fanin lo.”Jamana yiriwaninw na wo, jamana dɛsɛbagatɔw la wo, baara sɔrɔko ka gwɛlɛ. O kama, kanbelew ni sunguru minw ma fɔrɔmasɔn bɛrɛ sɔrɔ, a ka gwɛlɛ olu ma ka baara sɔrɔ. Sariya b’a waajibiya mɔgɔ ka kalan kɛ ka se hakɛ min ma, n’a sɔrɔ baarantanya b’a to o tɛ bɔri kɛ. N’o lo, bangebagaw lo ka ɲi k’u deenw dɛmɛ u k’a filɛ n’u ka ɲi ka kalan kɛ ka taga ɲɛ. U ka ɲi k’u deenw dɛmɛ u k’a faamu nafa min b’o la ani a sɛgɛn ye min ye.
N’a sɔrɔ i sɔnna a ma ko bololafɛnw dama lo t’a to mɔgɔ ka ɲɛnamaya be diya. Cɛɛw ni muso minw tun y’u kuun bɛɛ don u ka baara la, u bɔnɛna fɛɛn bɛɛ la tuma min na u ka baara tiɲɛna. U dɔw ka baara kosɔn, u m’u sɔbɛ don u ka denbaya koo la. U tun be se ka wagati min kɛ n’u deenw ye, u y’o bɛɛ kɛ baara la. U ma se k’u deenw lamɔ ka ɲɛ.
A gwɛnin lo ko kalan ɲuman ka ɲi ka mɔgɔ dɛmɛ a k’a faamu ko ninsɔndiya sɔbɛ tɛ sɔrɔ bololafɛnw dɔrɔn lo la. Yezu Krista ko: “A fɔra Ala ka kuma na ko: ‘Mɔgɔ te balo ni dumunifɛn dama ye, nga a be balo ni Ala ka kuma fana ye.’ ” (Matiyo 4:4). Jehova Seerew ye kerecɛnw ye minkɛ, u b’a jati ko a kɔrɔtanin lo u k’u deenw dɛmɛ u ka se u yɛrɛ kɔrɔ. U b’a jati fana ko a kɔrɔtanin lo u k’u deenw dɛmɛ u ka kɛ ni sɔɔn ɲuman ani jogo ɲumanw ye Alako ta fan fɛ.