1. An ka kan ka mun lo kɛ walisa an ka batoli ka diya Jehova ye? Mun na do?

YEZU y’a fɔ ko: “Ala batobagasɔbɛw bena na Faa Ala bato u dusu la ni tilenninya ye. Bari Faa b’o mɔgɔw ɲɔgɔn le fɛ.” (Zan 4:23; 6:44). “Fɛɛn min ka di Matigi ye,” an kelen kelen bɛɛ ka kan “ka banba k’o lɔn.” (Efɛzikaw 5:10). O man nɔgɔ tuma bɛɛ. Sutana b’a fɛ k’an lafili walisa an ka koo dɔw kɛ minw man di Jehova ye.—Yirali 12:9.

2. Mun lo kɛra Sinayi kulu gɛrɛfɛ? A ɲɛfɔ.

² Sutana b’a fɛ k’an lafili cogo di? A ka fɛɛrɛ dɔ ye k’an lafili ɲuman ni juguman koo la. A filɛ min ye Israɛldenw sɔrɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ. Musa tun yɛlɛla kulu kan, ani Israɛldenw tun b’a kɔnɔna. U y’a kɔnɔ ka dɛsɛ ani u y’a fɔ ko Arɔn ka batofɛn dɔ dilan olu ye. Arɔn ye misiden sanulaman dɔ dilan. O kɔ, Israɛldenw ye ɲɛnagwɛ dɔ kɛ. U ye dɔɔn kɛ k’o batofɛn lamini ani u y’u kunbiri gwan a kɔrɔ. U tun b’a miiri ko u tun be Jehova lo batora ten. Olu fɛ, u tun b’o ɲɛnagwɛ kɛra ka Jehova bonya. Nka o tun bɛnnin tɛ. Jehova fɛ, o tun ye josɔn lo ye. O kama, Israɛlden caaman sara (Ɛkizɔdi 32:1-6, 10, 28). An  be kalan juman lo sɔrɔ o la? An kana an yɛrɛ lafili. “Kana maga fɛɛn nɔgɔnin si la,” ani a to Jehova k’i kalan ɲuman ni juguman koo la.—Ezayi 52:11; Ezekiyɛli 44:23; Galatikaw 5:9.

3, 4. Mun na nafa b’a la an ka sɛgɛsɛgɛri kɛ ka foroba fɛtiw bɔyɔrɔ lɔn?

³ Tuma min na Yezu tun be dugukolo kan, a ye fɔrɔmasɔn di a ka cidenw ma walisa u ka kɛ ɲɛyirali ɲumanw ye batoli senuman koo la. Yezu sanin kɔ, a ka cidenw tora ka mɔgɔw kalan Jehova ka sariyakolow la. Nka, cidenw sanin kɔ, karamɔgɔ ngalontigɛlaw y’a daminɛ ka ngalon kalanw, kafiriw ka landaw n’u ka fɛtiw kɛ kafo kɔnɔ. U yɛrɛ ye kafiriw ka fɛti dɔw tɔgɔ yɛlɛma walisa mɔgɔw k’a miiri k’o ye kerecɛn fɛtiw lo ye (2 Tesalonikaw 2:7, 10; 2 Zan 6, 7). O fɛti caaman bele be sanga la bi, ani u be ngalon kalanw ni jinakow lafasa. *—Yirali 18:2-4, 23.

⁴ Bi, duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, fɛtiw kɔrɔtanin lo mɔgɔ caaman fɛ. Nka, n’i y’a ɲini k’a lɔn Jehova be min miiri u koo la, n’a sɔrɔ i ben’a ye ko i ka ɲi k’i ka miiriya yɛlɛma fɛti dɔw koo la. N’a sɔrɔ o tɛna kɛ koo nɔgɔman ye, nka i ka la a la ko Jehova bena i dɛmɛ. Mɔgɔw ka teli ka fɛti minw kɛ, an k’olu dɔw bɔyɔrɔ lajɛ walisa k’a faamu Jehova be min miiri u koo la.

5. Mun lo b’a yira ka gwɛ ko Yezu ma wolo desanburukalo tile 25nan na?

⁵ Duniɲa yɔrɔ caaman na, mɔgɔw be nowɛli fɛti  kɛ desanburukalo tile 25. U caaman b’a miiri ko Yezu wolola o loon na le. Yezu wolola loon tigitigi ani kalo tigitigi min na, Bibulu t’o fɔ an ye. Nka, Bibulu b’a yira an na a wolola wagati min na saan kɔnɔ. Luka y’a sɛbɛ ko tuma min na Yezu wolola Bɛtilehɛmu, “sagadɛndɛbaga dɔw . . . tun be si ɲana kongo kɔnɔ” k’u ka sagaw kɔrɔsi (Luka 2:8-11). Desanburukalo la, nɛnɛ be yen Bɛtilehɛmu dugu la ani sanji ni nɛzi be ben. O la, sagadɛndɛlaw tun tɛ se ka si kɛnɛma kongo kɔnɔ sufɛ n’u ka sagaw ye. O be mun lo yira an na? O b’a yira an na ko Yezu wolola tuma min na, nɛnɛ tun tɛ yen ani sagadɛndɛlaw tun be se ka si kɛnɛma n’u ka sagaw ye. O la, Yezu ma wolo desanburukalo la. Bibulu ni tarikikow b’a yira ka gwɛ ko a wolola wagati min na, o be bɛn sɛtanburu ni ɔkutɔburu kalow wagati ma.

6, 7. a) Nowɛli fɛti ka koo caaman daminɛna cogo di? b) Mun lo ka ɲi k’an lasun ka kadow di tɔɔw ma?

⁶ O la do, nowɛli fɛti daminɛna cogo di? O fɛti bɔra kafiriw ka fɛti dɔw lo la i n’a fɔ Ɔrɔmukaw ka fɛti minw ɲɛsinna Saturne ma, o min tun ye u ka sɛnɛkow ala ye. Lɔnniya gafe dɔ y’a fɔ ko: “Nowɛli fɛti ka koow fanba bɔra Ɔrɔmukaw ka fɛti kɔrɔ dɔw lo la minw be weele ko Saturnales. U tun be kɛ desanburukalo cɛmancɛ la. Kado minw be di nowɛli ka fɛti sen fɛ, buzi minw be mɛnɛ ani dumuniba minw be labɛn o fɛti sen fɛ, u bɛɛ bɔra Ɔrɔmukaw ka fɛti kɔrɔw lo la.” (The Encyclopedia Americana). Ka fara o kan, Pɛrɛsiw ka ala min tɔgɔ ko Mithra, ale batobagaw tun be tile wololon sanyɛlɛma fɛti kɛ desanburu tile 25nan na.

 ⁷ Nka, mɔgɔ minw be nowɛli fɛti kɛ bi, u fanba tɛ miiri k’o fɛti bɔra kafiriyakow lo la. Olu fɛ, o fɛti be sababu di u ma ka kɛ n’u ka denbaya ye, ka dumuni kɛ ani ka kadow di ɲɔgɔn ma. Siga t’a la, an b’an somɔgɔw n’an teriw kanu ani Jehova b’a fɛ a sagokɛlaw ka to ka ɲɔgɔn sɔn. 2 Korɛntikaw 9:7 yɛrɛ b’a fɔ ko: “Mɔgɔ min be sɔnni kɛ ni nisɔndiya ye, o tigi koo le ka di Ala ye.” Jehova t’a fɛ an ka tɔɔw sɔn loon tigitigi dɔw dɔrɔn na. A ka di Jehova sagokɛlaw  ye ka kado di tɔɔw ma ani ka wagati kɛ n’u teriw n’u somɔgɔw ye wagati bɛɛ la saan kɔnɔ. U t’a ɲini tɔɔw fɛ u k’o ɲɔgɔn kɛ u ye. U be tɔɔw sɔn sabu u b’u kanu le.—Luka 14:12-14.

8. Lolo lɔnbagaw ye kado di Yezu ma tuma min na, a wolonin kura tun lo wa? A ɲɛfɔ.

⁸ Mɔgɔ caaman b’a fɔ ko u be kadow di ɲɔgɔn ma nowɛli fɛti sen fɛ sabu olu fɛ lɔnnikɛla saba ye kadow di Yezu ma wɛɛrɛ kɔnɔ a denɲɛnin tuma na. Tiɲɛn lo ko mɔgɔ dɔw tagara bɔ Yezu ye ani u ye kadow di. Bibulu sɛbɛwagati la, mɔgɔw tun ka teli ka kadow di mɔgɔbabaw ma (1 Masacɛw 10:1, 2, 10, 13). Bibulu b’a fɔ ko lɔnnikɛla saba nunu tun ye lolo lɔnbagaw ye. I tun b’o lɔn wa? O kɔrɔ ko u tun be jinamoriya kɛ ani u tun tɛ Jehova bato. U fana ma taga bɔ Yezu ye tuma min na a tun ye denɲɛnin ye wɛɛrɛ kɔnɔ. U tagara bɔ a ye kɔfɛ le, tuma min na a tun be soo dɔ kɔnɔ. O y’a sɔrɔ a tun tɛ wɛɛrɛ kɔnɔ tugun.—Matiyo 2:1, 2, 11.

9. Wololon sanyɛlɛma fɛti jumanw lo kofɔra Bibulu kɔnɔ?

⁹ Denɲɛnin wololon ye ninsɔndiya loon ye (Zaburuw 127:3). Nka, o kɔrɔ tɛ ko an ka ɲi ka wololon sanyɛlɛma fɛti kɛ. Miiri k’a filɛ, wololon sanyɛlɛma fɛti fila dɔrɔn lo kofɔra Bibulu kɔnɔ: Ezipiti masacɛ Farahuna ta ani masacɛ Erɔdi Antipasi ta (Zɛnɛzi 40:20-22; Mariki 6:21-29 kalan). O masacɛ fila nunu si tun tɛ Jehova sagokɛla ye. Tiɲɛn na, a ma fɔ Bibulu yɔrɔ si la ko Jehova sagokɛlaw tun be wololon sanyɛlɛma fɛti kɛ.

10. Kerecɛn fɔlɔw tun be wololon sanyɛlɛma fɛti koo jati cogo di?

 ¹⁰ Lɔnniya gafe dɔ b’a fɔ ko kerecɛn fɔlɔw “tun b’a jati ko wololon sanyɛlɛma seli ye kafiriw ka landako ye.” (The World Book Encyclopedia). O landakow tun basiginin be ngalon diinanw lo kan. Grɛkiw tun b’a miiri ko bɛɛ wolotuma na, mɛlɛkɛ dɔ be kɛ yen ani a b’a tigi tanga a sii bɛɛ la. U tun be mɔgɔ min ka wololon sanyɛlɛma fɛti kɛra, u tun b’a miiri k’o fɛti bena a to u ka alaw k’a tigi tanga. An k’a lɔn fana ko, wololon sanyɛlɛma fɛtiw koo ɲɛsinna lolow tagamasiɲɛ ani ɔrɔsikɔpu koo ma.

11. Jehova b’a fɛ an k’an tɛgɛ labila ka mɔgɔw sɔn cogo di?

¹¹ Mɔgɔ caaman fɛ, u wololon ye loonba ye. Olu fɛ, o loon na mɔgɔw ka ɲi k’a yira u la k’u b’u bonya ani k’u b’u kanu. Nka, an ka ɲi k’a yira an somɔgɔw n’an teriw la saan kuru bɛɛ kɔnɔ ko an b’u kanu. An man kan ka loon tigitigi dɔ lo sugandi saan kɔnɔ k’o kɛ. Jehova b’a fɛ an ka ɲumanya kɛ ani an ka mɔgɔw sɔn tuma bɛɛ (Kɛwaliw 20:35 kalan). An be Jehova fo loon bɛɛ sabu a ye niin di an ma. An t’o kɛ an wololon sanyɛlɛma loon dɔrɔn na.—Zaburuw 8:4, 5; 36:10.

12. Mɔgɔ salon be se ka fisaya n’a wololon ye cogo di?

¹² Waajulikɛla 7:1 b’a fɔ ko: “Tɔgɔɲuman ka fisa ni tulu kasadiman ye. Mɔgɔ salon ka fisa n’a wololon ye.” Mɔgɔ salon be se ka fisaya n’a wololon ye cogo di? An wololon, an ma koo ɲuman wala koo jugu si kɛ fɔlɔ. Nka, n’an be baara kɛ Jehova ye ani ka tɔɔw dɛmɛ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ, an bena “tɔgɔɲuman” sɔrɔ. O la, hali n’an sara, Jehova tɛna ɲina an kɔ (Zɔbu 14:14, 15). Jehova sagokɛlaw t’u ka wololon  sanyɛlɛma fɛti kɛ. U tɛ Yezu fana ta kɛ. Yezu ko an k’an hakilijigi koo kelenpe min na, o ye a ka saya koo lo ye.—Luka 22:17-20; Eburuw 1:3, 4.

13, 14. Mun na kerecɛn sɔbɛw man kan ka paki fɛti kɛ?

¹³ Mɔgɔw b’a miiri ko paki fɛti ye Yesu saya n’a  sukununi fɛti lo ye. Nka, yala Yezu y’a fɔ ko u k’ale ka sukununi fɛti kɛ wa? Ayi, a m’o fɔ. Lɔnniya gafe dɔ b’a fɔ ko kerecɛn fɔlɔw tun tɛ paki fɛti kɛ. O gafe b’a fɔ fana ko paki be bɔ kafiriyakow lo la. Lɔnniya gafe wɛrɛ b’a fɔ ko: “Paki fɛti koo ma fɔ yɔrɔ si Evanziliw kɔnɔ. . . . Kerecɛn fɔlɔw tun tɛ miiri yɛrɛ ka loon kɛrɛnkɛrɛnnin dɔw yɛlɛma k’u kɛ loon senuman ye.”—The Encyclopœdia Britannica.

¹⁴ Yala Jehova ninsɔn ka di k’a ye ko mɔgɔw b’a Dencɛ sukununi koo ɲagami ni ngalon diinan ka landakow ye wa? Tiɲɛn na, o man d’a ye (2 Korɛntikaw 6:17, 18). Jehova yɛrɛ m’a ɲini an fɛ abada an ka Yezu saya sukununi fɛti kɛ.

15. Landako minw ɲɛsinna saya koo ma, mun na kerecɛn sɔbɛw t’u dɔw kɛ?

¹⁵ Landako minw ɲɛsinna saya koo ma, kerecɛn sɔbɛw tɛ sɔn k’u caaman kɛ. Ni mɔgɔ sara, mɔgɔw ka teli ka siɲɛna kɛ ani ka kasi suu kuru bɛɛ la. Sanni u ka bɔgɔ kɛ ka suu datugu kaburu kɔnɔ, a somɔgɔw be bɔgɔ dɔɔni wala filɛruw fili kaburu kɔnɔ. Tile damanin, kalo damanin wala saan damanin yɛrɛ tɛmɛnin kɔ, dɔw be landako dɔw kɛ. Mɔgɔw b’o landakow bɛɛ kɛ sabu u b’a miiri ko mɔgɔ saninw be se ka koo ɲuman wala koo jugu kɛ mɔgɔ ɲɛnamanw na. Nka, Bibulu b’a fɔ ko “minw sara ka ban, olu te foyi lɔnna tugu.” O kama mɔgɔ minw b’a fɛ ka to Ala ka kanuya la, olu t’u seen don landako si la min ɲɛsinna suuw batoliko ma.—Waajulikɛla 9:5, 10.

16, 17. N’an be labɛnw kɛra furu kama, an ka ɲi miiri mun lo la?

¹⁶ Furusiri ye ninsɔndiya koo lo ye. Duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, furusiri ka landakow tɛ kelen ye. Tuma caaman na, mɔgɔw t’a ɲini k’a lɔn furusiri landakow be bɔ yɔrɔ min na. O kama, n’a sɔrɔ u t’a lɔn k’o landako dɔw be bɔ kafiriyakow lo la. Nka, kerecɛn minw b’u yɛrɛ labɛnna furu kama, u ka ɲi k’u janto ko u ka furusiri bena diya Jehova ye. Landako minw be kɛ furusiri tuma na, n’u y’a ɲini k’o landakow bɔyɔrɔ lɔn, o bena u dɛmɛ ka desizɔn ɲumanw ta.—Mariki 10:6-9.

¹⁷ Furusiri ka landako dɔw kuun ye ka kunnadiya lase kɔɲɔcɛ n’a muso ma (Ezayi 65:11). O landako dɔ ye ka malokisɛw wala fɛɛn wɛrɛw fili kɔɲɔcɛ n’a muso kan. U b’a miiri k’o lo ben’a to furuɲɔgɔnmaw be deenw sɔrɔ ani ka hɛɛrɛ ni sii jan sɔrɔ. U b’a miiri fana k’o lo bena u tanga koo jugu ma. Nka landako o landako ɲɛsinna ngalon diinan ma, kerecɛnw t’o kɛ.—2 Korɛntikaw 6:14-18 kalan.

18. Bibulu ka sariyakolo wɛrɛ jumanw lo ɲɛsinna furusiri koo ma?

¹⁸ Kerecɛnw b’a fɛ u ka furusiri ka kɛ ninsɔndiyako ye. U b’a fɛ fana u ka furusiri ka diya mɔgɔw ye ani o ka danbe la u kan. Minw weelela furu la, olu man ɲi ka kuma jugu ni malobaliya kuma fɔ. U man ɲi fana ka kuma dɔ fɔ minw be kɔɲɔcɛ n’a muso wala mɔgɔ wɛrɛ dɔgɔya (Talenw 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27). “Jigimafakojugu [wala yɛrɛyira]” man kan ka kɛ kerecɛn ka furusiri la (1 Zan 2:16). N’i be i labɛnna furu kama, i janto o ka  kɛ ka ɲɛ. O la, kɔfɛ i bena se k’i hakili jigi o la ni dusudiya ye.—Kunnafoni wɛrɛw lajɛ, a 28nan.

19, 20. Ka vɛriw wuli ani ka minni kɛ mɔgɔ dɔ ka hɛɛrɛ kosɔn, o kɛcogo bɔra min?

¹⁹ Furusiri ni ɲɛnagwɛko wɛrɛw la, mɔgɔw ka teli k’u ka dɔlɔmin vɛriw wuli ani ka minni kɛ mɔgɔ wɛrɛ ka hɛɛrɛ kosɔn. Ni bɛɛ y’a ka dɔlɔmin vɛri wuli, mɔgɔ dɔ be dugaw kɛ. Kerecɛnw ka ɲi k’o koo jati cogo di?

²⁰ Gafe dɔ y’a fɔ ko ka dɔlɔmin vɛriw wuli ani ka minni kɛ mɔgɔ wɛrɛ ka hɛɛrɛ kosɔn, n’a sɔrɔ o bɔra landa kɔrɔkɔrɔ dɔ la. “Mɔgɔw tun be saraka minnifɛn dɔ di alaw ma . . . walisa u ka mɔgɔ ka fɛtaw dafa wala k’u ka delili jaabi. O delili miiriya jɔnjɔn tun ye ko ‘ka sijan di i ma!’ wala ‘ka hɛɛrɛ kɛ i ye!’ ” (Guide international des alcools et des cultures, angilikan na). Galen, mɔgɔw tun be to k’u ka vɛriw wuli sanfɛ ani ka alaw deli u ka duga dɔ lase u ma. Nka, Jehova tɛ mɔgɔw duga o cogo lo la.—Zan 14:6; 16:23.

21. Kerecɛnw man kan ka fɛti wɛrɛ jumanw lo kɛ?

²¹ N’i b’a fɛ k’a latigɛ n’i bena i seen don fɛtiko dɔ la wala n’i tɛna o kɛ, miiri k’a filɛ o fɛti be mɔgɔw lasun ka min kɛ wala ka kɛ ni miiriya min ye. Ɲɛyirali fɛ, dɔɔn sifa dɔw be kɛ fɛti dɔw la walisa  ka cɛnimusoko nege don mɔgɔ la. Mɔgɔw be dɔrɔ min k’a dama tɛmɛ ani u be kakalayakow yɛrɛ kɛ. N’a sɔrɔ o fɛtiw kuun ye ka mɔgɔw lasun u ka sɔn cɛɲɔgɔnɲini wala musoɲɔgɔnɲini koow la wala k’u jija faso kanuya la. N’an b’o fɛtiw ɲɔgɔn kɛ, Jehova be min kɔniya, an be se k’a fɔ tiɲɛn na ko an b’o kɔniya wa?—Zaburuw 1:1, 2; 97:10; 119:37.

22. Ni kerecɛn dɔ b’a fɛ k’a latigɛ n’a bena fɛti dɔ kɛ wala n’a tɛna o kɛ, mun lo be se k’a dɛmɛ o la?

²² Fɛti fɛɛn o fɛɛn tɛ bonya la Ala kan, kerecɛnw man kan k’o fɛti kɛ. Ciden Pol y’a sɛbɛ ko: “Aw be dumuni kɛra wo, aw be minni kɛra wo, aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, aw k’o bɛɛ kɛ ka boɲa la Ala kan.” (1 Korɛntikaw 10:31; Kunnafoni wɛrɛw lajɛ, a 29nan). Tiɲɛn lo ko, kakalayakow, faso kanuyakow ani ngalon diinanw ka koow tɛ fɛtiw bɛɛ lo la. Nka hali ni fɛti dɔ tɛ Ala ka sariyakolow tiɲɛ, an yɛrɛ lo ka kan k’a latigɛ n’an bena o fɛti kɛ wala n’an tɛna o kɛ. An ka ɲi ka miiri fana k’a filɛ an ka desizɔn bena min kɛ tɔɔw la.

23, 24. I somɔgɔ minw tɛ Jehova Seerew ye, i be se k’a ɲɛfɔ u ye cogo di fɛɛn min kama i tɛ fɛti dɔw kɛ?

²³ Fɛti minw tɛ nɔɔrɔ la Jehova kan, n’a sɔrɔ i t’u kɛ tugun. Nka, i somɔgɔ minw tɛ Jehova Seerew ye, u be se k’a miiri k’u koo man di i ye wala ko i t’a fɛ ka kɛ n’u ye tugun. N’a sɔrɔ olu fɛ, somɔgɔw be se ka wagati kɛ ɲɔgɔn fɛ fɛti loonw dɔrɔn lo la. O la do, i be se ka mun lo kɛ? Walisa k’u hakili sigi, i be se ka  koo caaman kɛ k’a yira u la ko u koo ka di i ye ani ko i b’u jati (Talenw 11:25; Waajulikɛla 3:12, 13). I be se k’u weele u ka na wagati dɔɔni kɛ n’i ye loon wɛrɛw la.

²⁴ N’i somɔgɔw b’a fɛ k’a lɔn fɛɛn min kama i tɛ sɔn ka fɛti dɔw kɛ tugun, i be se ka kunnafoniw sɔrɔ an ka gafew kɔnɔ ani jw.org kan walisa k’o ɲɛfɔ u ye. Kana a to u k’a miiri ko i b’a fɛ ka tiɲɛn sɔrɔ u kan le wala ko i b’a fɛ k’u waajibiya ka koow jati i ko ele b’a jati cogo min na. A to u k’a lɔn ko i ye sɛgɛsɛgɛri caaman kɛ o koo la ani i ye desizɔn ta i yɛrɛ ye. I dusu suma, ani i janto i “ka kuma fɔcogo” la tuma bɛɛ walisa “a ka diya bɛɛ ye.”—Kɔlɔsikaw 4:6.

25, 26. Bangebagaw be se k’u deenw dɛmɛ cogo di walisa Jehova ka sariyakolow ka diya u ye?

²⁵ A kɔrɔtanin lo an kelen kelen bɛɛ k’a faamu ka ɲɛ fɛɛn min kama an y’a latigɛ ko an tɛ fɛti dɔw kɛ (Eburuw 5:14). An b’a fɛ k’an koo diya Jehova ye. Bangebagaw ka ɲi ka wagati ta k’u deenw dɛmɛ u ka Bibulu ka sariyakolow faamu ani o sariyakolow koo ka diya u ye. N’u y’a ye ko Jehova be yen tiɲɛn tiɲɛn na, u bena a ɲini k’u yɛrɛ koo diya a ye.—Ezayi 48:17, 18; 1 Piyɛri 3:15.

²⁶ N’an b’an seko bɛɛ kɛ ka Jehova bato hɔɔrɔnya la ani cogo senuman na, o b’a ninsɔn diya (Zan 4:23). Nka mɔgɔ caaman b’a miiri ko mɔgɔ tɛ se ka kɛ hɔɔrɔn ye duniɲa nin kɔnɔ sabu a fanin lo nanbaratɔw la. O ye tiɲɛn ye wa? An bena o lo lajɛ kalansen nata la.