KALANSEN 1
“Ka Ala kanu, o ye nin de ye”
“Ka Ala kanu, o ye nin de ye, ka a ka ci fɔlenw mara. A ka ci fɔlenw man gɛlɛn.”—1 ZAN 5:3, ABM.
1, 2. Mun lo b’i lasun ka Jehova Ala kanu?
I BE Ala kanu wa? N’i kɔni ye i yɛrɛkun di Jehova Ala ma, i tɛna sigasiga k’a fɔ ko ɔnhɔn! Ani joo b’i fɛ. A bɛnnin lo an ka Jehova kanu. Tiɲɛn na, an ka kanuya ye Ala ka kanuya kɔjaabi lo ye. Bibulu b’o ɲɛfɔ nin cogo la ko: “Anw kɔni, kanuya b’an na, bari [Jehova] Ala le kɔnna k’an kanu.”—1 Zan 4:19.
2 A diyara Jehova yɛrɛ lo ye k’a yira an na ko a b’an kanu. A ye sigiyɔrɔ ɲuman dɔ di an ma, o min ye dugukolo ye. A b’an mako wasa farikolo ni bololafɛnw ta fan fɛ (Matiyo 5:43-48). Min nafa ka bon n’o ye, o ye ko a b’an wasa Alako ta fan fɛ. A y’a ka Kuma di an ma, o min ye Bibulu ye. A fana b’a ɲini an fɛ an k’ale deli. Ani, a b’an jigi sigi ko a bena an lamɛn ani k’a ka hakili senu di an ma walisa k’an dɛmɛ (Zaburuw 65:3; Luka 11:13). Min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ o bɛɛ kan, o ye ko a b’a Dencɛ min kanu ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, a y’ale ci ka na kɛ an kunmabɔbaga ye walisa an ka kisi jurumu ni saya ma. Tiɲɛn na, Jehova y’an kanu kanuyaba la dɛ!—Zan 3:16; Ɔrɔmukaw 5:8.
3. a) An ka kan ka mun lo kɛ walisa ka to Ala ka kanuya la? b) A kɔrɔtanin lo an k’an yɛrɛ ɲininga mun lo la, ani o jaabili be sɔrɔ min?
3 Jehova b’a fɛ an ka nafa sɔrɔ ale ka kanuya la fɔɔ abada. Nka o be bɔ an yɛrɛ lo la. Ala ka Kuma b’an jija ko: “A’ ye to Ala ka kanuya la . . . fo ɲɛnamaya banbali la.” (Zude 21, ABM). A fɔra ko “A’ ye to.” O kɔrɔ ko n’an b’a fɛ ka to Ala ka kanuya la, an ka kan ka dɔ kɛ dɔ ye. An ka kan ka koo tigitigi dɔw kɛ k’a yira Jehova la ko an b’a waleɲuman lɔn a ka kanuya kosɔn. O la, a kɔrɔtanin lo an k’an yɛrɛ ɲininga ko: ‘Ne be se k’a yira cogo di ko n’ be Ala kanu?’ O ɲiningali jaabili be sɔrɔ ciden Zan ka kumaw na a ye minw sɛbɛ hakili senu barika la ko: “Ka Ala kanu, o ye nin de ye, ka a ka ci fɔlenw mara. A ka ci fɔlenw man gɛlɛn.” (1 Zan 5:3, ABM). A ka ɲi an k’o kumaw kɔrɔ sɛgɛsɛgɛ ka ɲɛ sabu an b’a fɛ k’a yira an ka Ala la ko an b’a kanu kosɔbɛ.
“KA ALA KANU, O YE NIN DE YE”
4, 5. I y’a daminɛ ka Jehova kanu cogo min na, o ɲɛfɔ.
4 “Ka Ala kanu,” ciden Zan tun b’a fɛ ka mun lo fɔ o kuma fɛ? I hakili b’a la cogo min na i y’a daminɛ ka Jehova kanu wa?
Ɲɛnamaya min na an be mɛnni kɛ Jehova fɛ ni kanuya ye, o be daminɛ ni yɛrɛkundili ni batɛmu lo ye
5 I ka miiri k’a filɛ dɔɔni tuma min na i siɲɛ fɔlɔ ye tiɲɛn koo mɛn Jehova n’a sagonata koo la ani i y’a daminɛ ka limaniya o la. I y’a faamu ko i jurumutɔ wolola ani ko jɛnɲɔgɔnya ɲuman tɛ yen e ni Ala cɛ. I y’a faamu fana ko Adama bɔnɛna dafalenya min na, Jehova ye sababu di i ma i k’o ɲɔgɔn sɔrɔ ani ka ɲɛnamaya banbali kɛ Krista barika la (Matiyo 20:28; Ɔrɔmukaw 5:12, 18). I y’a daminɛ k’a faamu Jehova ye sarakaba min bɔ: a b’a Dencɛ min kanu ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, a y’o ci ka na sa e kosɔn. O ye i dusukun minɛ ani i y’a daminɛ ka Ala kanu, ale min ye i kanu kanuyaba la.—1 Zan 4:9, 10.
6. Kanuya sɔbɛ be ye mun lo fɛ? Komi i be Ala kanu, o y’i lasun ka mun lo kɛ?
6 Nka, o dusukunnata tun ye kanuya sɔbɛ daminɛ lo ye Jehova ta fan fɛ. Kanuya tɛ dusukunnako dama ye, kuma diiman dama tɛ fana. Ka Ala kanu sɔbɛ la, o tɛ dan k’a fɔ dɔrɔn ko: “Ne be Jehova kanu.” Kanuya sɔbɛ be i ko limaniya: a be ye kɛwalew lo fɛ (Zaki 2:26). N’i kɔni ko i be mɔgɔ dɔ kanu, i b’o yira kɛwale dɔw lo fɛ minw ka di a tigi ye. Tuma min na i y’a daminɛ ka Jehova kanu, o y’i lasun k’a ɲini k’i ka ɲɛnamaya kɛcogo diya i sankolola Faa ye. Yala i batizera ka kɛ Jehova Seere ye wa? N’o lo, Jehova koo diyara i ye kosɔbɛ, i ye i masiri a la ani o y’i lasun k’o koo kɔrɔtalenba latigɛ i ka ɲɛnamaya kɔnɔ. I ye i yɛrɛkun di a ma walisa k’a sago kɛ ani i y’o yira batɛmu fɛ (Ɔrɔmukaw 14:7, 8). I y’o layidu sɔbɛ min ta Jehova ye, walisa k’o dafa, fɔɔ i ka ciden Zan ka kuma nunu sira tagama.
“KA A KA CI FƆLENW MARA”
7. Ala ka cikan dɔw fɔ. K’o cikanw labato, o kɔrɔ ko di?
7 Zan b’a ɲɛfɔ a kɔrɔ ye min ye ka Ala kanu. A ko: “Ka a ka ci fɔlenw mara.” Ala ka cii fɔlenw ye mun ni mun lo ye? Jehova ye cikan tigitigi dɔw di an ma Bibulu kɔnɔ. Ɲɛyirali fɛ, a be kɛcogo dɔw haramuya i n’a fɔ dɔlɔtɔya, jatɔya, boliw batoli, sonyali ani ngalontigɛ (1 Korɛntikaw 5:11; 6:18; 10:14; Efɛzikaw 4:28; Kɔlɔsikaw 3:9). Ka Ala ka cikanw labato, o kɔrɔ ko ka tagama ka kɛɲɛ n’a ka sariyaw ye minw yirala ka gwɛ Bibulu kɔnɔ.
8, 9. Hali ni Bibulu ka sariya tigitigi si ma ɲɛsin koo dɔw ma, an be se ka Jehova sago lɔn cogo di o koow la? Ɲɛyirali dɔ fɔ.
8 Nka, Jehova ka cikan tigitigiw batoli dama tɛ se k’a to an koo be diya a ye. Jehova t’an degun ni sariyaw ye minw b’a yira an ka kan ka ɲɛnamaya kɛ cogo min na loon o loon. O kama, an ka loon o loon ɲɛnamaya kɔnɔ, koo caaman be se k’an sɔrɔ Bibulu ka cikan tigitigi si tɛ kuma minw koo la. O ɲɔgɔn na, an be se k’a lɔn cogo di min ka di Jehova ye? Ala be koow jati cogo min na, Bibulu b’o yira an na ka gwɛ. Bibulu kalan b’an dɛmɛ k’a lɔn min ka di Jehova ye ani min ka gwo a ye (Zaburuw 97:10; Talenw 6:16-19). O b’an dɛmɛ k’a faamu miiriliw ni kɛwale minw ka di a ye. N’an be Jehova ka jogow n’a ka koow kɛcogo kalan ka ɲɛ, an bena a to a ka miiriliw k’an ɲɛminɛ ka koow latigɛ ani ka nɔɔ to an ka kɛwalew kan. O cogo la, hali ni Bibulu ka sariya tigitigi si ma ɲɛsin koo dɔw ma, an be se ka Jehova ‘sago lɔn.’—Efɛzikaw 5:17.
9 Ɲɛyirali fɛ, telewisɔn be koo dɔw yira i n’a fɔ kakalayakow wala fariyako minw be mɔgɔ kɔnɔ gwan. Nka cikan tigitigi si tɛ yen Bibulu kɔnɔ min b’a fɔ ko an man kan k’o filimuw wala o maanaw filɛ. Nka yala an mako be cikan tigitigi dɔ la min b’a fɔ ko a daganin tɛ k’o koow filɛ wa? An b’a lɔn Jehova be min miiri o koow la. A ka Kuma b’a fɔ an ye ka gwɛ ko: “Fariya ka di tigi min ye, o tigi koo man d’a ye.” (Zaburuw 11:5). A b’a fɔ fana ko: “Ala bena ɲamɔgɔyakɛlaw ni kakalaw kiti.” (Eburuw 13:4). N’an be miiri o kuma senumanw kɔrɔ la, o b’an dɛmɛ ka Jehova sago faamu ka ɲɛ. O la, koo minw ka gwo an ka Ala ye, an tɛ sɔn k’an ɲɛnagwɛ n’u ye. Duniɲa nin be mɔgɔw lasun u ka kɛcogo nɔgɔnin dɔw jati ɲɛnagwɛko ɲumanw ye. Nka, an b’a lɔn ko n’an be ban u la, o be Jehova dusu diya. *
10, 11. Mun na an b’a latigɛ ka mɛnni kɛ Jehova fɛ, ani an b’o kɛ cogo di?
10 Koo jɔnjɔn juman b’an lasun ka Ala ka cikanw labato? Ala be koow jati cogo min na, mun na an b’a fɛ k’an ka ɲɛnamaya kɛ loon o loon ka kɛɲɛ n’o ye? A ma kɛ komi an be bolila dɔrɔn a ka ɲangili lo ɲɛ wala an t’a fɛ bɔnɛ k’an sɔrɔ i n’a fɔ minw be ban Ala sago kɛli ma (Galatikaw 6:7). Nka ka mɛnni kɛ Jehova fɛ, an b’o jati sababu ɲuman ye k’a yira a la ko an b’a kanu. I ko deen b’a seko bɛɛ kɛ walisa k’a faa dusu diya, an fana b’a fɛ k’an koo diya Jehova ye (Zaburuw 5:13). An Faa lo, ani an b’a kanu. K’a lɔn ko an ka ɲɛnamaya kɛcogo b’an ‘koo diya Masaba [Jehova] ye’, fɛɛn si t’an ninsɔndiya ani k’an wasa kosɔbɛ ka se o ma.—Talenw 12:2.
11 An tɛ mɛnni kɛ Ala fɛ diyagoya la. An fana t’o kɛ i ko an yɛrɛ b’a fɛ cogo min na ani an ka kanminɛli tɛ dan a ka sariya damaninw dɔrɔn ma. * An tɛ cikan dɔw sugandi ani k’olu sira tagama n’u t’an sɛgɛn wala n’u sira tagamani ka nɔgɔ wala a man gwɛlɛ kojugu. Nka, an be mɛnni kɛ Jehova fɛ ‘n’an dusu bɛɛ ye.’ (Ɔrɔmukaw 6:17). An sɔnna Zaburuw sɛbɛbaga ka miiriyaw ma. A y’a sɛbɛ ko: “E ka fɔta le ka di ne ye, ne b’i ka fɔta kanu.” (Zaburuw 119:47). Tiɲɛn na, a ka di an ye ka mɛnni kɛ Jehova fɛ. An sɔnna a ma ko a ka kan ni an ka kanminɛli ye koo bɛɛ la ani an tɛ foyi ɲini o kun kɔrɔ. A yɛrɛ b’o lo ɲini an fɛ (Deteronɔmu 13:1). Bibulu be min fɔ Nuhun koo la, an b’a fɛ Jehova k’o ɲɔgɔn fɔ an koo la fana. O cɛmɔgɔba kantigiman y’a yira ko a be Ala kanu a kɛtɔ ka mɛnni kɛ a fɛ saan caaman kɔnɔ. Bibulu b’a fɔ a koo la ko: “Ala ye min fɔ Nuhun ye, a y’o bɛɛ kɛ.”—Zɛnɛzi 6:22.
12. Mun lo b’a to an ka kanminɛli be Jehova ninsɔndiya?
12 N’an be mɛnni kɛ Jehova fɛ ni diyanye ye, o be mun lo kɛ a la? A ka Kuma b’a fɔ ko o b’a “nisɔndiya” (Talenw 27:11). Yala an ka kanminɛli be se ka duniɲa kuru bɛɛ Masaba ninsɔndiya tiɲɛn na wa? A be se, ani kuun bɛrɛ b’o la. Jehova y’an dan ka see di an ma an ka koow latigɛ an yɛrɛ ma. O kɔrɔ ko sira dira an ma ka sugandili kɛ. An be se k’a latigɛ ka mɛnni kɛ Ala fɛ wala ka muruti (Deteronɔmu 30:15, 16, 19, 20). N’an dusukun fanin be kanuya la an sankolola Faa Jehova koo la ani o b’an lasun an k’a latigɛ an yɛrɛ ma ka mɛnni kɛ a fɛ, o lo b’a ninsɔndiya kosɔbɛ (Talenw 11:20). O cogo la, an be ɲɛnamaya kɛcogo fisaman lo sugandi.
“A KA CI FƆLENW MAN GƐLƐN”
13, 14. Mun na an be se k’a fɔ ko Ala ka “ci fɔlenw man gɛlɛn”? An be se k’o ɲɛyira cogo di?
13 Ciden Zan be koo dɔ fɔ min b’an jigi sigi kosɔbɛ Jehova ka cii fɔlenw koo la. A ko: “A ka ci fɔlenw man gɛlɛn.” Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana 1 Zan 5:3 kɔnɔ k’a fɔ ko “gɛlɛn”, ale kɔrɔ ko “gwili.” * Jehova be min ɲini an fɛ, o dama tɛmɛnin tɛ ani o tɛ mɔgɔ niin tɔɔrɔ. A tɛ sariyaw sigi adamaden dafabaliw tɛ se ka minw sira tagama.
14 An be se k’o ɲɛyira nin cogo la. I teri sɔbɛ dɔ b’a fɔ i ye ko i k’a dɛmɛ a be yɛlɛma yɔrɔ wɛrɛ la. Minan caaman b’a fɛ. U dɔw man gwili, ani mɔgɔ kelen be se k’u ɲun. Nka, dɔ wɛrɛw ka gwili ani mɔgɔ kelen dɔrɔn tɛ se u kɔrɔ. I teri be minan dɔw woloma a b’a fɛ e ka minw ɲun. Yala a bena a ɲini i fɛ i ka minan dɔw ɲun i tɛ se minw kɔrɔ wa? Ayi. A t’a fɛ i k’u ta i kelen ani k’i yɛrɛ mandimi. O cogo kelen na, an Faa ɲuman kanutigi Ala t’a ɲini an fɛ an ka cikan dɔw labato minw ka gwɛlɛ an ma kojugu (Deteronɔmu 30:11-14). A tɛna o doni gwiliman ɲɔgɔn la an kun abada. Jehova b’an seko daan lɔn sabu “an danna ni fɛɛn min ye, a b’o lɔn. A hakili b’a la ko an ye buguri ye.”—Zaburuw 103:14.
15. Mun na an lanin b’a la ko Jehova ka cikanw b’an nafa kosɔbɛ?
15 Jehova ka cikanw man gwili fewu. U yɛrɛ b’an nafa kosɔbɛ (Ezayi 48:17). O kama galen, Musa y’a fɔ Israɛl jama ye ko: “[Jehova] y’a ɲini an fɛ ko, an ka sariya nunu bɛɛ bato, ani ka siran a ɲa, janko an ka to hɛrɛ la waati bɛɛ, ani k’an ɲanaman to i n’a fɔ an be cogo min na bii.” (Deteronɔmu 6:24). An fana lanin b’a la ko Jehova kɛtɔ k’a ka sariyaw di an ma, a b’o kɛ an ka nafa kosɔn sabu a b’a fɛ an ka hɛɛrɛ banbali sɔrɔ. Tiɲɛn na, o tɛ se ka kɛ koo wɛrɛ ye o kɔ. Jehova ye Ala ye, daan tɛ a ka hakilitigiya la (Ɔrɔmukaw 11:33). O la, a b’a lɔn min ka fisa an ma. N’i fana ko Jehova, i ko kanuya le (1 Zan 4:8). Komi kanuya y’a ka jogow bɛɛ la belebeleba lo ye, a be koo o koo fɔ ani a be koo o koo kɛ, kanuya lo b’a lasun o la. A be cikan minw di a sagokɛlaw ma, u bɛɛ basiginin be kanuya lo kan.
16. Mun na an be se ka kanminɛli kɛ hali ni duniɲa nɔgɔnin nin ani an farisogo jurumutɔ b’an lasun ka Ala ka sariyaw tiɲɛ?
16 Nka, o kɔrɔ tɛ ko a ka nɔgɔ ka mɛnni kɛ Ala fɛ dɛ. Duniɲa nin nɔgɔnin lo ani a be “Sitanɛ fanga kɔrɔ.” (1 Zan 5:19, ABM). An ka kan k’an cɛsiri a kana nɔɔ to an kan. An ka kan fana ka bondori kɛ n’an farisogo jurumutɔ ye sabu a b’an lasun ka Ala ka sariyaw tiɲɛ (Ɔrɔmukaw 7:21-25). Nka n’an be Ala kanu, an be se ka see sɔrɔ o gwɛlɛyaw bɛɛ kan. Minw be mɛnni kɛ Jehova fɛ walisa k’a yira ko u b’a kanu, a b’olu lo duga. A b’a ka hakili senu di “a kan minɛbaaw ma.” (Kɛwaliw 5:32, ABM). O hakili senu be deen ɲuman kɛ an na, n’o ye jogo ɲumanw ye. O jogow be se k’an dɛmɛ ka to ka kanminɛli kɛ.—Galatikaw 5:22, 23.
17, 18. a) An bena mun lo lajɛ gafe nin kɔnɔ, ani a kalantɔ, an ka kan k’an hakili to mun lo la? b) Kalansen nata bena mun lo yira?
17 Jehova ka miiriyaw n’a ka cikan minw ɲɛsinna tagamacogo ma, an bena olu lo lajɛ gafe nin kɔnɔ ka fara koo caaman wɛrɛw kan minw ɲɛsinna a sago ma. Gafe kalantɔ, a ka ɲi an ka koo dɔw to an hakili la minw kɔrɔtanin lo. An k’a to an hakili la ko Jehova t’an waajibiya k’a ka sariyaw n’a ka miiriyaw sira tagama. A b’a fɛ an ka mɛnni kɛ ale fɛ ni diyanye ye. An kana ɲinɛ ko Jehova b’a fɛ an ka ɲɛnamaya kɛ cogo dɔ la min bena hɛɛrɛ lase an ma bi ani k’an dɛmɛ ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ sini. An k’a jati ko ka mɛnni kɛ Jehova fɛ n’an dusukun bɛɛ ye, o ye sababu ɲuman ye an fɛ k’a yira a la ko an b’a kanu kosɔbɛ.
18 Walisa k’an dɛmɛ ka koo ɲuman ni koo jugu faranfasi, kanuya y’a to Jehova ye fɛɛn dɔ don an na min ye dusukun ye. Nka, n’an b’a fɛ an dusukun k’an ɲɛminɛ koɲuman, fɔɔ an k’a kolo. Kalansen nata bena o lo yira.
^ dakun 9 Gafe nin kalansen 6nan be ɲɛnagwɛko ɲumanw sugandicogo yira.
^ dakun 11 Hali jinaw be se ka kanminɛli kɛ diyagoya la. Tuma min na Yezu y’a fɔ ka gwɛlɛya u ma ko u ka bɔ jinatɔw la, u waajibiyara ka sɔn a ka kuntigiya ma ani k’a ka fɔta kɛ hali n’u y’o kɛ diyagoya la.—Mariki 1:27; 5:7-13.
^ dakun 13 O kumaden lo be sɔrɔ Matiyo 23:4 kɔnɔ ko “doni gwiliman,” o kɔrɔ, sariya misɛnw ani adamadenw ka landaw, sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw tun be minw la jama kun. Kɛwaliw 20:29, 30 la, o kumaden kelen lo yɛlɛma ka fɔ ko “fari.” A ɲɛsinna mɔgɔw ma minw be kafodenw niin tɔɔrɔ u kɛtɔ ka murutili kalan kɛ ani ka “ngalon tigɛ” walisa k’a ɲini ka kerecɛnw lafili.
