1, 2. (a) Nafaba be kado juman lo la e ɲɛɛ na? (b) Mun na an be se k’a fɔ ko kunmabɔsara ye nilifɛn nafamanba ye i ma deli ka min ɲɔgɔn sɔrɔ?

I DELILA ka kado juman sɔrɔ min ɲɔgɔn tɛ yen? Kado min be mɔgɔ nafa, waajibi tɛ a ka kɛ fɛɛn sɔngɔ gwɛlɛ ye. Tiɲɛn na, kado nafa tɛ bɔ a sɔngɔ la. Nka, i be se k’a jati ko nafaba be kado la n’a b’i ninsɔndiya ani a b’i mako gwɛlɛ wasa.

² I jigi b’a la ka kado caaman minw sɔrɔ, u la dɔ be yen min ɲɔgɔn tɛ yen. O ye Ala ka nilifɛn ye a ye min di adamadenw ma. Jehova ye fɛɛn caaman di an ma. Nka, u bɛɛ la nafaman ye a Dencɛ Yezu Krista ka kunmabɔ saraka ye (Matiyo 20:28). Kalansen nin bena a yira an na ko kunmabɔsara ye nilifɛn nafamanba ye i ma deli ka min ɲɔgɔn sɔrɔ sabu a be se ka hɛɛrɛba lase i ma ani k’i mako gwɛlɛw wasa. Tiɲɛn na, kunmabɔsara b’a yira ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan ko Jehova b’i kanu kosɔbɛ.

3. Kunmabɔsara ye mun ye ani an ka kan ka mun lo lɔn fɔlɔ walisa ka se k’o nilifɛn nafa faamu?

³ K’a fɔ nɔgɔman na, kunmabɔsara ye fɛɛrɛ ye Jehova  ye min kɛ walisa ka adamadenw hɔɔrɔnya ka bɔ jurumu ni saya la (Efɛzikaw 1:7). Walisa ka Bibulu ka kalan faamu o koo la, fɔɔ an ka segi k’a filɛ koo min kɛra Edɛn nankɔtu kɔnɔ. An tɛ se k’a faamu fɛɛn min kama kunmabɔsara nafa ka boon kosɔbɛ an fɛ n’an t’a lɔn Adama bɔnɛna fɛɛn min na a ka jurumu kosɔn.

4. Ɲɛnamaya dafalen kɔrɔ tun ye mun ye Adama fɛ?

⁴ Tuma min na Jehova ye Adama dan, a ye fɛɛn nafamanba dɔ di a ma o min ye ɲɛnamaya dafalen ye. A filɛ o kɔrɔ tun ye min ye Adama fɛ. Komi a fari n’a hakili dafalen tun lo, a tun tɛna bana, ka kɔrɔ, wala ka sa abada. A tun ye mɔgɔ dafalen ye minkɛ, jɛnɲɔgɔnya kɛrɛnkɛrɛnnin tun be yen ale ni Jehova cɛ. Bibulu b’a fɔ ko Adama tun ye “Ala deen” ye (Luka 3:38). O la, Adama tun be jɛnɲɔgɔnya teriman kɛ ni Jehova Ala ye i n’a fɔ deen dɔ n’a faa kanutigi. Jehova tun be kumaɲɔgɔnya kɛ n’a dencɛ Adama ye min tun be dugukolo kan. A tun be baara ɲuman kalifa a ma ani a tun b’a yira a la a ka kan ka min kɛ.—Zɛnɛzi 1:28-30; 2:16, 17.

5. Bibulu b’a fɔ ko Ala ye Adama dan “a yɛrɛ jaa la”, o kɔrɔ ko di?

⁵ Ala ye Adama dan “a yɛrɛ jaa la” (Zɛnɛzi 1:27). O kɔrɔ tɛ ko Adama tun be Ala cogoya la. An y’a ye gafe nin kalansen fɔlɔ la ko Jehova ye hakiliman yebali ye (Zan 4:24). O cogo la, Jehova tɛ ni farisogo ni joli ye. Adama danna Ala jaa la, o kɔrɔ ko a be ni Ala ka jogo ɲɔgɔnw ye i n’a fɔ kanuya, hakilitigiya, tilennenya ani sebagaya. Adama bɔlen be a Faa ma faan wɛrɛ fɛ min kɔrɔtalen lo: see dira a ma ka koow latigɛ a yɛrɛ ma. O kama, Adama tun tɛ i ko mansi, min tɛ se ka koo wɛrɛ kɛ a ma dilan min kama. Nka, a tun be se k’a ɲɛnako latigɛ ɲuman ni juguman koo la. N’a tun y’a latigɛ ka Ala kaan minɛ, a tun bena ɲɛnamaya banbali kɛ alijɛnɛ kɔnɔ dugukolo kan.

6. Adama kɛtɔ ka Ala kaan bila, a bɔnɛna mun lo la ani o ye nɔɔ juman to a bɔnsɔnw kan?

 ⁶ Adama kɛtɔ ka Ala kaan bila, saya jalaki benna a kan. O cogo la, a gwɛnen lo ko a bɔnɛna fɛɛn nafamanba la. A ka jurumu kosɔn a bɔnɛna ɲɛnamaya dafalen n’a nafaw bɛɛ la (Zɛnɛzi 3:17-19). A fɔ man di, nka Adama dɔrɔn lo ma bɔnɛ o ɲɛnamaya la. A bɔnsɔn nataw fana bɔnɛna a la. Ala ka Kuma b’a fɔ ko: “Jurumu donna diɲɛ la mɔgɔ kelen [Adama] barika la, saya fana donna jurumu barika la. Saya sera Hadamadenw bɛɛ ma ten, k’a masɔrɔ u bɛɛ ye jurumu kɛ.” (Ɔrɔmukaw 5:12, ABM ). Tiɲɛn na, an bɛɛ ye jurumu cɛɛn ta Adama fɛ. O kama, Bibulu b’a fɔ ko a y’a yɛrɛ n’a bɔnsɔnw ‘feere’ jurumu ni saya jɔnya la (Ɔrɔmukaw 7:14, ABM ). Jigiya si tun tɛ Adama ni Awa la sabu u tugura ka Ala kaan bila. Nka, u bɔnsɔnw do, i n’a fɔ an tɔɔw?

7, 8. Kɔrɔ jɔnjɔn fila jumanw be kunmabɔsara la?

⁷ Jehova ye dɛmɛ lase adamadenw ma kunmabɔsara sababu fɛ. N’u ko kunmabɔsara, o ye mun lo ye? Kɔrɔ jɔnjɔn fila b’a la. A fɔlɔ, wari daa dɔ lo min be sara walisa ka fɛɛn dɔ bɔ bolo la wala k’a segi a tigi ma. An be se k’a suma ni wari daa dɔ ye min be sara walisa ka mɔgɔ dɔ hɔɔrɔnya min minɛna marifakɛlɛ la. A filanan, kunmabɔsara ye wari daa dɔ ye min be di walisa ka fɛɛn dɔ sɔngɔ sara. A be i n’a fɔ wari daa min be sara walisa ka fɛɛn tiɲɛni dɔ lalaga. Ɲɛyirali fɛ, ni mɔgɔ kɛra kasara dɔ sababu ye, a ye fɛɛn min tiɲɛ, a ka kan ka wari daa dɔ sara ka kɛɲɛ n’o fɛɛn sɔngɔ tigitigi ye.

⁸ Adama ye bɔnɛba min lase an bɛɛ ma, o tun be se ka lalaga cogo di ani k’an hɔɔrɔnya ka bɔ jurumu ni saya jɔnya la? An k’a filɛ Jehova ye kunmabɔsara min di ani e be se ka nafa min sɔrɔ o la.

9. Kunmabɔsara sifa juman tun waajibiyalen lo?

⁹ Komi Adama bɔnɛna ɲɛnamaya dafalen lo la, adamaden dafabali si tun tɛ se k’a niin di k’o kunmabɔ abada (Zaburuw 49:8, 9). Min tun waajibiyalen lo, o tun ye kunmabɔsara dɔ ye min be bɛn ɲɛnamaya dafalen ma Adama bɔnɛna min na. O be bɛn tilennenya dafalen sariya ma min be sɔrɔ Ala ka Kuma kɔnɔ. A sɛbɛra yen ko: ‘Niin ka kɛ niin sara ye.’ (Dutɛrɔnɔmɛ 19:21, ABM ). O la do, Adama bɔnɛna ɲɛnamaya dafalen min na, mun lo tun bena kɛɲɛ o ma? O tun ye adamaden dafalen wɛrɛ niin ye min tun waajibiyalen lo ka kɛ “kunmabɔsara damakɛɲɛnen” ye.—1 Timote 2:6, NW.

10. Jehova ye kunmabɔsara di cogo di?

¹⁰ Jehova ye kunmabɔsara di cogo di? A y’a ka mɛlɛkɛ dafalen dɔ ci ka na dugukolo kan. Nka, a ma mɛlɛkɛ gwansan dɔ ci ka na dɛ! A Dencɛ kelenpe bangelen min koo ka gwɛlɛ a ma ka tɛmɛ tɔɔw kan, a ye ale lo ci (1 Zan 4:9, 10). O Dencɛ sɔnna ka bɔ a sigiyɔrɔ la sanfɛ ka na dugukolo kan (Filipikaw 2:7). Gafe nin kalansen tɛmɛnen y’a yira an na ko Jehova ye kabako dɔ lo kɛ: a y’o Dencɛ niin ta sankolo la k’a don Mariyama wolonugu kɔnɔ. Ala ka hakili senu sababu fɛ, Yezu wolola ka kɛ adamaden dafalen ye: jurumu si nɔɔ ma kɛ a la.—Luka 1:35.

11. Adamaden kelen sera ka kɛ kunmabɔsara ye mɔgɔ caamanba fɛ cogo di?

¹¹ Adamaden kelen tun be se ka kɛ kunmabɔsara ye mɔgɔ caamanba fɛ cogo di? Ayiwa, mɔgɔ caamanba kɛra jurumutɔw ye cogo di? I hakili to a la ko Adama kɛtɔ ka jurumu kɛ, a bɔnɛna fɛɛn nafamanba dɔ la o min ye a ka ɲɛnamaya dafalen ye. O kama, a bɔnsɔnw  ma se k’o sɔrɔ a fɛ. Nka, u ye jurumu ni saya lo sɔrɔ a fɛ. Bibulu be Yezu weele ko “Adama laban” (1 Korɛntikaw 15:45). Adamaden dafalen tun lo min ma jurumu kɛ ka ye. Faan dɔ fɛ, a ye Adama nɔɔ ta walisa ka an kisi. Yezu ye Adama ka jurumu sara a kɛtɔ ka Ala kaan minɛ koo bɛɛ la fɔɔ k’a niin dafalen saraka. O cogo la, Yezu ye jigiya di Adama bɔnsɔnw ma.—Ɔrɔmukaw 5:19; 1 Korɛntikaw 15:21, 22.

12. Yezu ka tɔɔrɔw ye mun lo yira?

¹² Yezu ye tɔɔrɔ minw muɲu fɔɔ ka taga sa, Bibulu b’o bɛɛ lakali. U y’a gosi ni busan ye fariya la. A gwengwena yiri la ani a sara yen tɔɔrɔ kɔnɔ (Zan 19:1, 16-18, 30; gafe nin ɲɛɛ 204-206 fana lajɛ). Mun na waajibi tun lo a ka tɔɔrɔ ten? Gafe nin kalansen wɛrɛ bena a yira an na ko Sutana ye sɔsɔli kɛ ko adamaden minw ye Jehova sagokɛlaw ye, u si tɛna to kantigiya la n’u be tɔɔrɔ kɔnɔ. Yezu kɛtɔ ka to kantigiya la tɔɔrɔba kɔnɔ, a ye Sutana jaabi k’a yira cogo fisaman na ko a ka darabɔli kumaw ye ngalonfin ye. A y’a yira ko adamaden dafalen, see dira min ma ka koow latigɛ a yɛrɛ ma, a be se ka kantigiya dafalen kɛ Ala ye hali ni Sutana ye koo o koo la a kan. Jehova dusu diyara kosɔbɛ a Dencɛ kanulen ka kantigiya kosɔn dɛ!—Talenw 27:11.

13. Kunmabɔsara sarala cogo di?

¹³ Kunmabɔsara sarala cogo di? Saan 33 an tile la, Yahutuw ka Nisan kalo tile 14nan loon, Ala y’a to a Dencɛ dafalen jurumuntan ka faga. O cogo la, Yezu y’a ka adamadenya niin dafalen saraka ‘siɲɛ kelenpe, o ɲɔgɔn tena kɛ tugu’ (Eburuw 10:10). Tile saba o kɔ, Jehova y’a lakunu k’a kɛ tugun danfɛn yebali ye. A tun y’a ka adamadenya niin dafalen min saraka walisa ka Adama bɔnsɔnw kunmabɔ, a y’o sɔngɔ yira Ala la sankolo la (Eburuw 9:24). Jehova sɔnna Yezu ka saraka  sɔngɔ la. O kɛra kunmabɔsara ye min tun ka kan ka di walisa ka adamadenw hɔɔrɔnya ka bɔ jurumu ni saya jɔnya la.—Ɔrɔmukaw 3:23, 24.

14, 15. N’an b’a fɛ ka “jurumuw yafa” sɔrɔ, an ka kan ka mun lo kɛ?

¹⁴ Hali n’an ye jurumutɔw ye, an be se ka dugaw sɔrɔ minw ɲɔgɔn tɛ yen kunmabɔsara sababu fɛ. An k’a filɛ an be se ka nafa minw sɔrɔ Ala ka nilifɛn nafamanba sababu fɛ, sisan ani loon nataw la.

¹⁵ Jurumu yafa. An ye dafabaliya cɛɛn ta minkɛ, an ka kan ka jijaliba kɛ walisa ka se ka koo tilennenw kɛ. An ka kumaw wala an ka kɛwalew fɛ, an bɛɛ be jurumu kɛ. Nka, Yezu ka kunmabɔ saraka sababu fɛ, an be se k’an ka “jurumuw yafa” sɔrɔ (Kɔlɔsikaw 1:13, 14, ABM ). N’an b’a fɛ Ala ka yafa an ma, an ka kan ka nimisa sɔbɛ la. An fana ka kan k’an majigi ka Jehova deli ani k’a ɲini a fɛ a ka yafa an ma an ka limaniya kosɔn a Dencɛ ka kunmabɔ saraka la.—1 Zan 1:8, 9.

16. Mun lo b’a to an ka Ala bato ni dusukun ɲuman ye, ani dusukun ɲuman nafa ye mun ye?

¹⁶ Dusukun ɲuman, Ala ɲɛɛ kɔrɔ. N’an dusukun b’an jalaki, an jigi be se ka tigɛ joona ani an be se k’a miiri ko nafa foyi t’an na. Nka, an be yafa sɔrɔ kunmabɔsara sababu fɛ. O kosɔn, Jehova ka ɲumanya b’a to an k’ale bato ni dusukun ɲuman ye hali n’an ye jurumutɔw ye (Eburuw 9:13, 14). O b’a to an k’an sagona kumaw fɔ Jehova ye. O la, an tɛ sigasiga k’an magwɛrɛ a la k’a deli (Eburuw 4:14-16). Dusukun ɲuman b’a to an ka hakilisigi sɔrɔ, an ka kɛ hɛɛrɛ la, ani an k’an yɛrɛ filɛ ni danbe ye.

17. Duga jumanw be se ka sɔrɔ sabu Yezu sara an kosɔn?

¹⁷ Ɲɛnamaya banbali jigiya, alijɛnɛ kɔnɔ dugukolo  kan. Ɔrɔmukaw 6:23 (ABM ) b’a fɔ ko “jurumu sara ye saya ye.” O vɛrise kelen b’a fɔ fana ko: “Nka Ala ka nili fɛn ye ɲɛnamaya banbali de ye Yesu Krisita an Matigi la.” Gafe nin kalansen 3nan tun y’a yira an na duga minw bena sɔrɔ alijɛnɛ nata kɔnɔ dugukolo kan ( Yirali 21:3, 4). O duga nataw, hali ɲɛnamaya banbali kɛnɛya dafalen na, o bɛɛ bena se ka sɔrɔ sabu Yezu sara an kosɔn. N’an b’a fɛ k’o dugaw sɔrɔ an ka kan k’an ka waleɲumanlɔn yira Ala ka nili kosɔn, o min ye kunmabɔsara ye.

18. Mun na an ka kan ka Jehova waleɲuman lɔn kunmabɔsara kosɔn?

¹⁸ Mun na an ka kan ka Jehova waleɲuman lɔn kosɔbɛ kunmabɔsara koo la? Nafaba be kado la n’a dibaga ye jijali kɛ a kosɔn ani a ye fɛɛn dɔw saraka a kama i n’a fɔ a ka wagati wala a ka wari. Ni kado b’a yira ko a dibaga b’an kanu sɔbɛ la, o b’an dusu diya kosɔbɛ. Kunmabɔsara ye nilifɛnw bɛɛ la nafaman ye sabu Ala ye sarakaba min kɛ a kama, o ɲɔgɔn tɛ yen. Zan 3:16 b’a fɔ ko “Ala ye diɲɛ kanu haali, fɔɔ a y’a Deen kelenpe  ci mɔgɔw ma.” Kunmabɔsara b’a yira ka gwɛ ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan ko Jehova b’an kanu. A fana b’a yira ko Yezu b’an kanu sabu a sɔnna k’a niin di an kosɔn (Zan 15:13). O kama, kunmabɔsara ye nilifɛn ye min ka kan k’a to an be la a la ko Jehova n’a Dencɛ b’an kelen-kelen kanu.—Galatikaw 2:20.

19, 20. I be se k’a yira cogo di ko i be Ala waleɲuman lɔn a ka nilifɛn kosɔn o min ye kunmabɔsara ye?

¹⁹ O la do, e fana be se k’a yira cogo di ko i be Ala waleɲuman lɔn a ka nilifɛn kosɔn o min ye kunmabɔsara ye? A fɔlɔ, i k’i jija ka dɔ fara i ka lɔnniya kan Jehova koo la, ale min ye kunmabɔsara di an ma (Zan 17:3). Gafe nin be se k’i dɛmɛ ka Bibulu kalan walisa k’o lɔnniya sɔrɔ. N’i be to ka Jehova lɔn ka ɲɛ, i ka kanuya barika bena to ka bonya ale koo la. O la, o kanuya bena Jehova sago kɛli nege don i la.—1 Zan 5:3.

²⁰ I ka limaniya Yezu ka kunmabɔ saraka la. A fɔra Yezu koo la ko: “Min dara a Denkɛ la, ɲɛnamaya banbali bɛ o tigi fɛ.” (Zan 3:36, ABM ). An be se ka limaniya Yezu la cogo di? Limaniya tɛ yira kuma dama fɛ. Zaki 2:26 (ABM ) b’a fɔ ko “dannaya salen don ni kɛwalew tɛ.” Tiɲɛn na, limaniya sɔbɛ be yira “kɛwalew” lo fɛ. Ka limaniya Yezu la, o kɛcogo dɔ ye k’an seko bɛɛ kɛ k’a ladegi: o tɛ dan an ka kumaw dama ma nka o ɲɛsinna an ka kɛwalew fana ma.—Zan13:15.

21, 22. (a) Mun na an ka kan ka taga Matigi ka surafana lajɛn na min be kɛ saan o saan? (b) Kalansen 6 ani 7nan bena mun lo ɲɛfɔ?

²¹ I ka taga Matigi ka surafana lajɛn na. Saan 33 an tile la, Nisan kalo tile 14nan na, Yezu ye landa kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ sigi sen kan. Bibulu b’o weele ko “Matigi ka surafana” (1 Korɛntikaw 11:20, NW; Matiyo 26:26-28). O landa be weele fana ko Krista saya  Hakilijigi. Yezu y’o landa sigi sen kan walisa k’a ka cidenw ni kerecɛn sɔbɛ tɔɔw bɛɛ dɛmɛ u k’u hakili to nin na: ale kɛtɔ ka sa, a y’a adamadenya niin dafalen di k’o kɛ kunmabɔsara ye. Yezu y’a fɔ o landa koo la ko: “Aw ye to ka nin kɛ k’aw hakili to ne la.” (Luka 22:19). Krista saya Hakilijigi lajɛn b’an hakili jigi ko Jehova ni Yezu y’u ka kanuyaba yira an na kunmabɔsara sababu fɛ. An be se k’a yira ko an b’u waleɲuman lɔn o kosɔn an kɛtɔ ka taga Krista saya Hakilijigi lajɛn na min be kɛ saan o saan. *

²² Jehova ye kunmabɔsara min di, o ye nilifɛn nafamanba ye min ɲɔgɔn tɛ yen tiɲɛn na (2 Korɛntikaw 9:14, 15). Hali mɔgɔ salenw be se k’a nafa sɔrɔ. Kalansen 6 ani 7nan bena o ɲɛfɔ.