“MUSO.” Mɔgɔ minw tun tɛ Yezu cɛɲɔgɔnw ye, a tun b’u weele o cogo le la. Ɲɛyirali fɛ, muso dɔ tun man kɛnɛ ani a kɔɔ tun kurula kabi saan 18. Tuma min na Yezu tun b’a fɛ k’o muso kɛnɛya, a y’a fɔ a ye ko: “Muso, i kɛnɛyatɔ filɛ nin ye.” (Luka 13:10-13). Bibulu sɛbɛwagati la, u tun be deli ka musow weele ten k’a yira k’u be bonya la u kan. Yezu yɛrɛ tun b’a bamuso weele o cogo la (Zan 19:26; 20:13). Nka, kumaden wɛrɛ be yen, min fɛ mɔgɔw tun be bonya la muso kan kosɔbɛ.

Bibulu kɔnɔ, mɔgɔw ye kumaden dɔ fɔ ka ɲɛsin muso dɔw ma. O kumaden b’a yira k’u kumana o musow fɛ ni ɲumanya ani dususuman ye. Yezu y’o kumaden lo fɔ, tuma min na a tun be kumana muso dɔ fɛ jolibɔn bana tun be min sɛgɛnna kabi saan 12. A gwɛrɛla Yezu la cogo min na, o tun bɛnnin tɛ sabu Ala ka sariya tun b’a fɔ ko jolibɔn be muso nɔgɔ. U tun be se k’o muso jalaki ko a tun ka kan k’a yɛrɛ mabɔ mɔgɔw la a ka bana kosɔn (Lev. 15:19-27). Nka, o muso jigi tun tigɛnin lo sabu “a tun tɔɔrɔla kosɔbɛ furakɛla caaman bolo. A bololafɛn bɛɛ tun banna. O n’a ta bɛɛ, a ka bana ma nɔgɔya, nga a tun be juguya ka taga.”—Mariki 5:25, 26.

O muso tɛmɛna jama cɛma dɔɔni dɔɔni ka gwɛrɛ Yezu la a kɔfɛ ani ka maga a ka fani dakun na. A ka jolibɔn lɔra o yɔrɔnin kelen! Muso tun b’a miiri ko mɔgɔ tɛna a ye. Nka, Yezu ye ɲiningali kɛ ko: “Jɔn magara ne la?” (Luka 8:45-47). Muso yɛrɛyɛrɛtɔ siranya bolo, “a tagar’a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ ka tiɲɛ bɛɛ fɔ a ye.”—Mariki 5:33.

Walisa k’o muso hakili sigi, Yezu y’a fɔ a ye ni dususuman ye ko: “I ja gɛlɛya, ne denmuso.” (Mat. 9:22, Bible senuma). Bibulu sɛgɛsɛgɛlaw ka fɔta la, Heburukan ni Gɛrɛkikan kumaden min bayɛlɛmana ko “denmuso,” o kɔrɔ tɛ ko i denmuso yɛrɛyɛrɛ lo. Nka, o b’a yira ko i b’a tigi minɛ ni “ɲumanya ani dususuman” ye. Yezu tora k’o muso hakili sigi ko: “I kisira i ka lanaya barika la. Taga hɛrɛ la, i kɛnɛyanin ka to.”—Mariki 5:34.

“Denmuso.” Bowazi ye Mowabu muso Ruti weele o cogo le la. Bowazi tun ye Israɛlden dɔ ye ani nafolotigi tun lo. Ruti fana hakili tun siginin tɛ sabu a tun be orizi fɛfɛra cɛɛ dɔ ka foro la a tun tɛ min lɔn. Bowazi y’a fɔ a ye ko a ka to ka na fɛfɛri kɛ ale ka forow kɔnɔ. A ko: “Ne denmuso . . . I y’a mɛn wa?” Ruti y’a kunbiri gwan k’a ɲɛɛ biri duguma Bowazi kɔrɔ k’a ɲininga ko mun na a be ɲumanya kɛ ale lonanmuso ye? Bowazi tora k’a jigi sigi ko: “I y’i biranmuso [firiyamuso Nawomi] minɛ cogo min na, u y’o fɔ ne ye . . . Masaba k’i sara.”—Ruti 2:8-12.

Yezu ni Bowazi ye ɲɛyirali ɲumanw ye diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ! Tuma dɔw la, a be se ka kɛ ko balimamuso dɔ mako b’a la u k’a dɛmɛ ani k’a jija ni Bibulu ye. Diinan mɔgɔkɔrɔ fila be se ka taga bɔ a ye. N’u sera, u be dɛmɛ ɲini Jehova fɛ delili la ani u be balimamuso lamɛn koɲuman. O kɔ, u bena se k’o balimamuso hakili sigi ani k’a dusu saalo ni Ala ka Kuma ye.—Ɔrɔm. 15:4.