1, 2. a) Yezu tun be mun lo miiri Ala ka sariya koo la? b) Mun lo b’a yira ko sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw tun tɛ sariya labato a ɲɛɛ ma?

MUSA ka sariya tun koo ka di Yezu ye. O tɛ bari an na sabu o sariya bɔra a Faa Jehova lo yɔrɔ. Jehova do koo ka di Yezu ye kosɔbɛ. Zaburuw 40:9 kɔnna k’a fɔ ko Ala ka sariya koo bena diya Yezu ye kosɔbɛ. A fɔra yen ko: “Ne ka Ala, k’i sago kɛ, o le ka di ne ye. Ne be n hakili to i ka sariyaw la tuma bɛɛ.” Yezu ka kumaw n’a ka kɛwalew fɛ, a y’a yira ko Ala ka sariya dafanin lo, nafa b’a la ani a bena dafa, siga t’o la.—Mat. 5:17-19.

² Tiɲɛn na, Yezu dusu tiɲɛna tuma min na a y’a ye ko sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw tɛ a Faa ka sariya labato a ɲɛɛ ma. U tun b’a to mɔgɔw b’a miiri ko a ka gwɛlɛ ka Ala ka sariya labato. Yezu y’a fɔ u ye ko: “Aw be nanaye, ani nanfuraburu sifa bɛɛ jaka bɔ.” O kɔrɔ, u tun be sariya yɔrɔ denninw labato ka ɲɛ. Nka, u tun be koo bɛnbali jumanw lo kɛ do? Yezu y’a fɔ tugun ko: “Nga sariya koo minw ka gwɛlɛ [wala minw kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ], i n’a fɔ tilenninya, ni makari ani kantigiya, aw te olu bato.” (Mat. 23:23). Yezu ni sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw tɛ kelen ye. Ale tun be sariya ka miiriya jɔnjɔn lɔn ani a tun t’a yɛrɛ fisaya tɔɔw ye. A tun b’a lɔn fana ko sariya be Jehova ka jogow lo yira.

3. An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

 ³ A ma ɲini kerecɛnw fɛ u ka Musa ka sariya labato (Ɔrɔm. 7:6). N’o lo, mun na Jehova y’a kɛ u y’o sɛbɛ Bibulu kɔnɔ do? Sabu ‘sariya koo minw kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ,’ a b’a fɛ an k’u faamu ani k’u labato. Olu ye sariya ka miiriya jɔnjɔnw lo ye. Ɲɛyirali fɛ, kalifaduguw ka koo b’an dɛmɛ ka sariya ka miiriya jɔnjɔn jumanw lo faamu? Barokun tɛmɛnin y’an dɛmɛ ka koo nunu faamu: mɔgɔ min be kalifayɔrɔ ɲini ale ka ɲi ka min kɛ ani an be kalan min sɔrɔ o la. Kalifaduguw ka koo b’a yira an na fana an be kalan min sɔrɔ Jehova koo la ani an be se k’a ka jogow ladegi cogo min na. An bena ɲiningali saba lajɛ barokun nin na: Kalifaduguw b’a yira cogo di ko Jehova be makari? Jehova be niin jati cogo min na, kalifaduguw be mun lo yira an na o koo la? U b’a yira cogo di ko Jehova ka tilenninya dafanin lo? O koo kelen kelen bɛɛ la, a filɛ i be se ka i sankolola Faa ladegi cogo min na.—Efɛzikaw 5:1 kalan.

4, 5. a) Mun na kalifaduguw tun labɛnna walisa mɔgɔfagala ka se ka boli ka se yen cogo nɔgɔman na? b) U be mun lo yira an na Jehova koo la?

⁴ Kalifadugu wɔɔrɔ minw tun Israɛl, a tun ka nɔgɔ ka taga yen. Jehova ko Israɛldenw ka kalifadugu saba sugandi Zurudɛn baji faan dɔ fɛ ani ka saba sugandi faan wɛrɛ fɛ. Mun na do? Walisa mɔgɔfagala ka se ka boli ka se kalifadugu la joona joona ani cogo nɔgɔman na (Nɔnb. 35:11-14). Kalifaduguw ka siraw tun be ladon ka ɲɛ (Deter. 19:3). Ka kɛɲɛ ni Yahutuw ka landakow ye, pano dɔw tun bilara siraw kan walisa ka kalifaduguw yɔrɔ yira. Komi o duguw tun be yen, ni Israɛlden dɔ tun ma tugu ka mɔgɔ faga, waajibi tɛ a ka boli ka taga jamana wɛrɛ la. N’a tun tagara yen, mɔgɔw tun be se k’a lasun ka ngalon alaw bato.

⁵ Miiri k’a filɛ: Jehova lo tun ye cii di ko min tugura ka mɔgɔ faga, ale ka faga fana. Jehova fana lo ye labɛn kɛ walisa ni dɔ ye mɔgɔ faga k’a sɔrɔ a ma tugu, u k’a tigi latanga, ka makari ani ka hinɛ a la. Lɔnnikɛla dɔ y’a fɔ ko: “Ala ye koo bɛɛ gwɛya ani k’u nɔgɔya, a m’u gwɛlɛya hali dɔɔni. O ye Ala ka nɛɛma lo ye.” Jehova tɛ kititigɛla fariman ye min b’a ɲini k’a sagokɛlaw ɲangi. Nka, a ka “makari te ban.”—Efɛz. 2:4.

6. Yala Fariziɲɛw tun be Jehova ka makari ladegi wa? A ɲɛfɔ.

⁶ Nka Fariziɲɛw tun t’a fɛ ka makari tɔɔw la. Ɲɛyirali fɛ, Yahutuw ka landa b’a yira ko Fariziɲɛw tɛ yafa mɔgɔ ma koo kelen na ka tɛmɛ siɲɛ saba kan. Walisa k’a yira k’u ka kɛwalew tun man ɲi, Yezu ye  ɲɛyirali ta Fariziɲɛ dɔ koo la min tun be delili kɛra. Fariziɲɛcɛ ko: “Ala, ne be barika la i ye, bari ne te i n’a fɔ mɔgɔ tɔw, olu minw be benkanni kɛ, u be tilenbaliyakow kɛ, ka kakalaya kɛ, ani n te i n’a fɔ nin lanpominɛla nin.” Nka, o lanpominɛla y’a majigi ani a tun be Ala delila a ka yafa ale ma. Mun na Fariziɲɛw tun t’a fɛ ka yafa do? Sabu u tun tɛ tɔɔw jati.—Luka 18:9-14.

7, 8. a) An be se ka Jehova ka makari ladegi cogo di? b) Mun na an ka ɲi k’an majigi walisa ka se ka yafa tɔɔw ma?

⁷ Jehova lo ladegi, kana Fariziɲɛw ladegi. Makari tɔɔw ma (Efɛzikaw 4:32 kalan). I ka kɛcogo fɛ, a to tɔɔw kana siran ka yafa deli i fɛ (Luka 17:3, 4). I yɛrɛ ɲininga ko: “Hali ni dɔ ye ne hakɛ ta siɲɛ caaman, yala ne be yafa a ma joona joona wa? Ni dɔ donna n’ gasi la, yala n’ be sɔn ka hɛɛrɛ kɛ n’a tigi ye wa?”

⁸ Walisa ka yafa, fɔɔ an k’an majigi. Fariziɲɛw tun b’a miiri ko u ka fisa ni tɔɔw ye. O kama, u tun tɛ sɔn ka yafa. Nka an kerecɛnw, an b’an majigi k’a jati ko tɔɔw ka ‘fisa n’an ye’ ani an be sɔn ka yafa u ma (Filip. 2:3). An k’an yɛrɛ ɲininga ko: “Yala n’ be Jehova ladegi ani n’ be n’ yɛrɛ majigi wa?” N’an majiginin lo, a tɛna gwɛlɛya tɔɔw ma ka yafa deli an fɛ ani an bena sɔn ka yafa u ma cogo nɔgɔman na. O kama, an ka makari tɔɔw ma joona joona ani an kana dimi joona.—Waaj. 7:8, 9.

9. Jehova ye Israɛldenw dɛmɛ cogo di k’a faamu ko niin ye fɛɛn senuman ye?

⁹ Kalifaduguw kuun jɔnjɔn dɔ tun ye ka Israɛldenw tanga u kana mɔgɔ jalakibali joli bɔn (Deter. 19:10). Jehova be niin jati fɛɛnba ye ani “mɔgɔ jalakibali fagali” man di a ye fewu! (Talenw 6:16, 17). Jehova tilennin lo ani a ka senu. O kama, hali ni dɔ ma tugu ka mɔgɔ faga, Ala tɛ se k’a ɲɛɛ tugu o kan. Tiɲɛn lo ko mɔgɔ min m’a lawuli a kama ka mɔgɔ faga, Ala be yafa o tigi ma. Nka, a tun ka ɲi k’a ka koo ɲɛfɔ cɛkɔrɔbaw ye. N’olu y’a fɔ ko a ma tugu, o tigi be taga to kalifadugu kɔnɔ fɔɔ ka taga se sarakalasebagaw kuntigiba ka saya ma. O kɔrɔ ko, a ka ɲi k’a ka ɲɛnamaya tɔɔ bɛɛ kɛ yen. O labɛn tun b’a yira Israɛldenw na ko mɔgɔ niin ye fɛɛn senuman ye. Walisa ka bonya la niin Dibaga kan, koo o koo be se ka tɔɔw niin bila farati la, u tun ka ɲi k’u yɛrɛ tanga o ma.

10. Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔw tun b’a yira cogo di k’u tɛ tɔɔw niin jati fɛɛnba ye?

¹⁰ Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔw tun tɛ kelen ye ni Jehova ye hali dɔɔni. U tun tɛ niin jati fɛɛnba ye. Yezu y’a fɔ u ye ko: “Aw ye dɔnniya konnɛgɛ ta. Aw yɛrɛw ma don. Minnu tun b’a fɛ ka don, aw ye olu bali.” (Luka 11:52, ABM). Olu lo tun ka ɲi ka Ala ka Kuma ɲɛfɔ mɔgɔw ye ani k’u dɛmɛ ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Nka, u tun b’a ɲini ka mɔgɔw bali ka tugu Yezu kɔ, ale min ye “kisibaga” ye. O cogo la, u tun be tagara ni mɔgɔw ye halakili sira kan (Kɛw. 5:31). U tun fanin b’u yɛrɛ la, u  tun be miiri u yɛrɛ nafa dɔrɔn na ani u tun tɛ tɔɔw niin jati fɛɛnba ye. U tun ka jugu yɛrɛ le! U tun tɛ makari fewu!

11. a) Pol y’a yira cogo di ko a be niin jati i ko Jehova? b) Mun lo bena an dɛmɛ ka kisɛya waajuli la i n’a fɔ ciden Pol?

¹¹ An be se k’an yɛrɛ tanga Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔw ka kɛwalew ma ani ka Jehova ladegi cogo di? An ka niin jati fɛɛnba ye. Ciden Pol y’o lo kɛ a kɛtɔ ka mɔgɔ caaman waaju. O kama, a y’a fɔ ko: “Ni aw dɔ halakira, o te ne kunko ye.” (Kɛwaliw 20:26, 27 kalan). Yala a tun be mɔgɔw waaju walisa a kana mɔgɔ si joli hakɛ ta wa? Yala a tun b’o kɛ sabu waajibiko lo wa? Ayi. A tun b’o kɛ sabu a tun be mɔgɔw kanu ani a tun b’a fɛ u ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ (1 Kor. 9:19-23). An fana ka ɲi ka mɔgɔw niin jati i ko Jehova. Ale “b’a fɛ bɛɛ ka se ka nimisa ka faran a ka kojuguw la.” (2 Piyɛri 3:9). Walisa ka Jehova ladegi, an fana ka ɲi ka mɔgɔw kanu. N’an be makari u la, o bena an lasun ka waajuli kɛ ni kisɛya ye ani an bena ninsɔndiyaba sɔrɔ o la.

12. Mun na a kɔrɔtanin lo Ala sagokɛlaw k’u janto faratikow la?

¹² An k’an yɛrɛ tanga faratiw ma. O la, an b’a yira ko an be niin jati i ko Jehova. N’an be bolifɛn kan wala baarakɛyɔrɔ la, an ka ɲi k’an yɛrɛ kɔrɔsi faratiw ma. An ka ɲi k’o kɛ hali n’an be tagara an ka batolikɛyɔrɔw la, n’an be dɛmɛ donna k’u ladon wala k’u lɔ. Ka wari sɔrɔ wala ka tila baara dɔ la joona, u si kɔrɔtanin tɛ ka tɛmɛ mɔgɔ niin n’a ka kɛnɛyako kan. Ala tilennin lo ani a be koo ɲuman ni koo bɛnnin kɛ tuma bɛɛ. An b’a fɛ k’a ladegi. Diinan mɔgɔkɔrɔw yɛrɛ lo ka ɲi k’a ɲini k’u yɛrɛ ani tɔɔw tanga faratikow ma (Talenw 22:3). N’u dɔ y’a fɔ i ye ko i k’i janto faratiko dɔ la, sɔn a ka ladiliw ma (Gal. 6:1). Niin jati i ko Jehova. O la, mɔgɔ si joli hakɛ tɛna kɛ i kan.

13, 14. Israɛldenw ka cɛkɔrɔbaw tun be se ka Jehova ka tilenninya ladegi cogo di?

¹³ Jehova tun y’a ɲini Israɛldenw ka cɛkɔrɔbaw fɛ ko u k’ale ka tilenninya ladegi. A fɔlɔ, u tun ka ɲi k’a ɲini k’a lɔn min kɛra. O kɔ, u tun ka ɲi ka mɔgɔfagala ka ŋaniya, a miiricogo n’a ka kɛwale tɛmɛninw sɛgɛsɛgɛ koɲuman. O la, u bena a lɔn n’u ka ɲi ka makari wala n’u man ɲi ka makari a la. U tun ka ɲi k’a ɲini k’a lɔn fana n’a tigi y’o kɛ “ni kɔnɔnajuguya ye, walima n’a tugura” le (Nɔnburuw 35:20-24 kalan). Ni seerew be yen, mɔgɔ fila ɲɔgɔn ka seereya le kosɔn, u be se ka jalaki ben a tigi kan.—Nɔnb. 35:30.

¹⁴ Cɛkɔrɔbaw tun b’a ɲini k’a lɔn min kɛra tigitigi. O kɔ, u tun ka ɲi ka miiri a tigi yɛrɛ koo la, u tun man ɲi ka miiri a ka jurumu dɔrɔn koo la. U ɲɛɛ be min na, u tun man ɲi ka dan o ma. U mako tun be hakilitigiya la walisa k’a faamu fɛɛn min kama o koo kɛra. Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, o ye ko u mako be hakili senu na. O lo tun bena u dɛmɛ ka Ala ka hakilitigiya, a ka makari n’a ka tilenninya ladegi.—Ɛkiz. 34:6, 7.

15. Mun na Yezu ni Fariziɲɛw tun tɛ jurumukɛlaw jati cogo kelen na?

¹⁵ Fariziɲɛw tun tɛ makari n’u be kiti tigɛ. Kojugukɛla ye mɔgɔ sifa min ye tigitigi, sanni u ka sinsin o kan, u tun be sinsin a ka jurumu lo kan. Fariziɲɛw y’a ye minkɛ ko Yezu be dumuni kɛra Matiyo fɛ, u y’a ka kalandenw ɲininga ko: “Mun na aw ka karamɔgɔ be dumuni kɛ ni lɛnpominɛlaw ani hakɛkɛlaw ye?” Yezu y’u jaabi ko: “Mɔgɔ minw ka kɛnɛ, olu mako te furakɛla la, banabagatɔw le mako b’a la. Aw ye taga miiri Ala ka kuma nin kɔrɔ la. A tun y’a fɔ ko: ‘Ne be makari le fɛ, ne te saraka fɛ,’ bari ne ma na mɔgɔtilenninw wele, nga  ne nana hakɛkɛlaw le wele.” (Mat. 9:9-13). Yala Yezu tun b’a ɲɛɛ tugu jurubaw kan wa? Ayi! A ka kibaro diiman kuun jɔnjɔn dɔ tun ye ka jurumukɛlaw jija u ka nimisa u ka jurumuw na (Mat. 4:17). Yezu y’a faamu ko lanpominɛlaw ni “hakɛkɛla” dɔw tun b’a fɛ k’u sɔɔn yɛlɛma. U tun ma na Matiyo fɛ walisa ka dumuni kɛ dɔrɔn dɛ! Nka, u tun nana sabu u “caaman tun be to ka tugu Yezu kɔ.” (Mariki 2:15). A fɔ man di nka, Yezu tun be min yera o mɔgɔw la, Fariziɲɛw tun t’o lo yera. Olu fɛ, o mɔgɔw tɛ se ka yɛlɛma abada ani u tun b’u jati jurumutɔw ye. U tun tɛ kelen ye ni Ala ye hali dɔɔni, ale min tilennin lo ani a be makari.

16. Ni diinan mɔgɔkɔrɔw be kitiko dɔ ɲɛnabɔra, u ka ɲi k’a ɲini ka mun lo faamu?

¹⁶ “Kotilennin le ka di” Jehova ye. Bi, diinan mɔgɔkɔrɔw ka kan k’a ladegi (Zab. 37:28). A fɔlɔ, u “ka kan ka ɲiningali kɛ, ka sɛgɛsɛgɛli kɛ sɔbɛ la” walisa k’a lɔn ni jurumu kɛra tiɲɛn na. Ni jurumu kɛra, u b’o koo ɲɛnabɔ ka kɛɲɛ ni Bibulu ka sariyaw ye (Deter. 13:13-15). Ni kerecɛn dɔ ye jurumuba kɛ ani diinan mɔgɔkɔrɔw b’o koo ɲɛnabɔra, u ka ɲi k’a ɲini k’a lɔn n’o tigi be nimisara wala n’a tɛ nimisara. A man nɔgɔ tuma bɛɛ k’o lɔn. O kama, u ka ɲi k’a filɛ a tigi b’a ka jurumu jati cogo min na ani k’a ɲini k’a dusukunnakow lɔn (Yir. 3:3). Ni jurumukɛla ma nimisa u tɛ se ka makari a la. *

17, 18. Diinan mɔgɔkɔrɔw be se k’a lɔn cogo di ko mɔgɔ dɔ nimisara sɔbɛ la? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

¹⁷ Jehova ni Yezu b’a lɔn min be mɔgɔ dusukun na. Nka, diinan mɔgɔkɔrɔw tɛ se k’o lɔn. N’i ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye, i be se k’a lɔn cogo di ko mɔgɔ dɔ nimisara sɔbɛ la? A fɔlɔ, Jehova deli a ka hakilitigiya ni faamuyali d’i ma o koo la (1 Mas. 3:9) A filanan, ‘dusukasi min ye diɲɛ ta ye,’ ani ‘dusukasi min be bɔ Ala fɛ,’ o min ye nimisali sɔbɛ ye, a ɲini k’u fila faranfasi. Tɛmɛ Bibulu ni jɔncɛ kantigiman ka gafew fɛ k’o kɛ (2 Kor. 7:10, 11). Jurumukɛla minw nimisara ani minw ma nimisa, a filɛ Bibulu be min fɔ u koo la. A filɛ a be min fɔ u ka dusukunnataw, u ka miiricogo ani u ka kɛwalew koo la.

¹⁸ A sabanan, miiri jurumukɛla koo la. Kana miiri a ka jurumu dɔrɔn na. I janto a tigi ka koow cogoya, a ka ŋaniya ani a tɛ se ka koo minw kɛ. Yezu ye kafo kuntigi ye. Bibulu kɔnna k’a fɔ a koo la ko: “A tena kiti tigɛ ka kɛɲɛ n’a ɲaa ka yeta ye. A tena koo latigɛ ka kɛɲɛ n’a tulo ka mɛnta ye. A bena dɛsɛbagatɔw ka kiti tigɛ tilenninya la. A bena jamana kɔnɔ fantanw ka koo latigɛ hɔrɔnya la.” (Ezayi 11:3, 4). Diinan mɔgɔkɔrɔw, Yezu y’aw sugandi walisa aw ka kafo ɲɛminɛ. A bena aw dɛmɛ ka kiti tigɛ ni tilenninya ni makari ye (Mat. 18:18-20). An be Jehova waleɲuman lɔn kosɔbɛ diinan mɔgɔkɔrɔw koo la sabu u b’u janto an na! U b’an dɛmɛ fana ka tilenninya kɛ ani ka makari ɲɔgɔn na.

19. I ye kalan juman lo sɔrɔ kalifaduguw koo la i b’a fɛ ka min sira tagama?

¹⁹ “Lɔnniyasɔbɛ ni tiɲɛ” be sɔrɔ Musa ka sariya kɔnɔ. O sariya b’an kalan Jehova n’a ka sariyakolow koo la (Ɔrɔm. 2:20). Ɲɛyirali fɛ, kalifaduguw ka koo b’a yira diinan mɔgɔkɔrɔw la u ka ɲi ka “kiti tigɛ k’a tilen” cogo min na. A b’a yira an kelen kelen bɛɛ la fana an be se ka ɲɔgɔn minɛ cogo min na ni “ɲumanya ni makari” ye (Zak. 7:9). Tiɲɛn lo ko an tɛ Musa ka sariya kɔrɔ tugun. Nka, Jehova ma yɛlɛma. Tilenninya ani makari bele kɔrɔtanin lo a fɛ kosɔbɛ! An danna Ala jaa la. Nɛɛmaba lo an fɛ k’a bato, k’a ka jogo cɛɲumanbaw ladegi ani k’a kɛ an dogoyɔrɔ ye!