1. Ka dɔnkili la, o be se k’an dɛmɛ ka mun lo kɛ?

DƆNKILI sɛbɛbaga dɔ tɔgɔ bɔra kosɔbɛ, ale y’a fɔ loon dɔ ko: “N’i ye kuma mɛn, o b’a to i be miiri. N’i ye miziki lamɛn, o be dusukunnataw lawuli i kɔnɔ. Nka n’i be dɔnkili la, o b’a to dɔnkili ka kumaw b’i dusukun sɔrɔ.” An ka dɔnkiliw b’an sankolola Faa Jehova tando ani k’a yira ko an b’a kanu. O la, an be dɔnkili lara an kelen wo, wala an b’a lara ni kafodenw ye wo, o ye batoli senuman faan dɔ ye min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ.

2, 3. a) Ka dɔnkili la ni kaanba ye kafo kɔnɔ, dɔw be se ka mun lo miiri o koo la? b) An bena ɲiningali jumanw lo lajɛ?

² Ka dɔnkili la ni kaanba ye kafo kɔnɔ, ele be mun lo miiri o koo la? Yala o be maloya bila i la wa? Siya dɔw la, cɛɛw be maloya ka dɔnkili la jama cɛma. O koo be se ka nɔɔ to kafo kuru bɛɛ kan sanko ni diinan mɔgɔkɔrɔw be sigasiga ka dɔnkili la wala n’u be to ka koo wɛrɛw kɛ dɔnkililatuma na kafo kɔnɔ.—Zab. 30:13.

³ An be batoli min lase Jehova ma, dɔnkiliw y’o faan dɔ ye. O kama, an t’a fɛ ka to ka bɔ dɔnkililatuma na wala ka na a sɔrɔ dɔnkili lara ka ban. O la, an ka ɲi k’an yɛrɛ ɲininga ko: “An be dɔnkili minw la lajɛnw na, ne b’u jati cogo di? Ni n’ be sigasiga ka dɔnkili la jama cɛma, n’ be se ka mun lo kɛ?  Dɔnkiliw be dusukunnata minw lawuli n’ na, n’ be se k’u yira ka gwɛ cogo di?”

4, 5. Galen, labɛn juman lo tun kɛra dɔnkilila kama Alabatosoba kɔnɔ?

⁴ Jehova batobaga kantigiw tɛmɛna fɔlifɛnw fɛ ka Jehova tando. A tɛ bari an na k’a ye ko tuma min na Israɛldenw tun be baara kɛra Jehova ye ni kantigiya ye, dɔnkilila tun ye u ka batoli faan dɔ ye min kɔrɔtanin lo. Ɲɛyirali fɛ, tuma min na masacɛ Dawuda tun be Alabatosoba koow labɛnna, a ye Levitew mɔgɔ 4000 labɛn walisa u ka dɔnkili la ka Jehova tando. U la mɔgɔ 288 tun “labɛnna [ani u tun] be se dɔnkili la Masaba ye kosɔbɛ.”—1 Til. Kib. 23:5; 25:7.

⁵ Tuma min na Israɛldenw tun be Alabatosoba dira Ala ma, mizikiw ni dɔnkiliw lɔyɔrɔ tun ka bon. Bibulu b’a fɔ ko: “Buru fiyɛbagaw ani dɔnkililabagaw tun be jɛn ka Masaba tanu ani k’a fo. N’u ye buru fiyɛ, ka nigɛ gosi, ani ka fɔlikɛminan dɔ wɛrɛw fɔ tuma min na, u be Masaba tanu . . . O waati la, sankaba ye Masaba ka soo fa.” Siga t’a la, o koo ye mɔgɔw ka limaniya sabati yɛrɛ le!—2 Til. Kib. 5:13, 14; 7:6.

6. Tuma min na Neemi tun ye gofɛrɛnɛrɛ ye Zeruzalɛmu, a ye labɛn juman lo kɛ miziki ni dɔnkilila koo la?

⁶ Neemi ye Israɛldenw ɲɛminɛ u ye Zeruzalɛmu lamini kogow lɔ kokura. A tun ye Levitew labɛn fana walisa u ka dɔnkili la ani ka fɔlifɛnw fɔ tuma min na u tun b’o kogow dira Ala ma. Dɔnkiliw ni fɔlifɛnw ye dɔ fara u ka ninsɔndiya kan o ɲɛnagwɛ la. O wagati la, Neemi tun ye “dɔnkililabagaw ka jɛnkulu fila sigi.” Jɛnkulu fɔlɔ tora ka taga kinibolo fɛ ani filanan tagara numanbolo fɛ. U tagamana dugu kogow kan ka taga ɲɔgɔn kunbɛn Alabatosoba gɛrɛfɛ. U ka dɔnkilila kaan tun be se fɔɔ yɔrɔjan (Neemi 12:27, 28, 31, 38, 40, 43). Siga t’a la, a diyara Jehova ye k’a ye ko a batobagaw be dɔnkili lara ni ninsɔndiya ye walisa k’ale tando.

7. Yezu y’a yira cogo di ko dɔnkilila tun bena kɛ kerecɛnw ka batoli faan dɔ ye?

⁷ Yezu ka wagati la, dɔnkiliw bele tun kɔrɔtanin lo kosɔbɛ tiɲɛn batoli la. Miiri k’a filɛ koo min kɛra suu dɔ la min ɲɔgɔn ma sɔrɔ adamadenw ka tarikikow la. O loon sufɛ, Yezu ye Matigi ka surafana koo bila sen kan ani ale n’a ka kalandenw ye dɔnkili la ka Jehova tando.—Matiyo 26:30 kalan.

8. Kerecɛn fɔlɔw ye ɲɛyirali juman lo to an ye Ala tandoli koo la ni dɔnkiliw ye?

⁸ Kerecɛn fɔlɔw tun be Jehova tando ni dɔnkiliw ye. U ye ɲɛyirali ɲuman ye an fɛ o koo la. U tun be ɲɔgɔn lajɛn ka Jehova bato balimaw ka soo. O soow tun tɛ yɔrɔ cɛɲumanbaw ni bonbaw ye. Nka, o tun tɛ u bali ka dɔnkili la Jehova ye ni kaanba ye. Ciden Pol y’a fɔ a kerecɛnɲɔgɔnw ye hakili senu barika la ko: “Aw ka ɲɔgɔn kalan ka ɲɔgɔn laadi ni hakilitigiya bɛɛ ni Zaburuw ni tanuli dɔnkiliw ani Ala sira dɔnkiliw ye. Aw ka dɔnkili da Ala ye ni aw dusukunw bɛɛ ye ni barika dali ye.” (Kɔlɔs. 3:16, ABM). Dɔnkili minw be an ka dɔnkiligafe kɔnɔ, olu ye “Ala sira dɔnkiliw ye,” an ka ɲi ka minw la ka barika la Ala ye. “Jɔnkɛ dannamɔgɔ hakiliman” be tɛmɛ o dɔnkiliw fana fɛ, k’an dɛmɛ an k’an magwɛrɛ Ala la.—Mat. 24:45, ABM.

9. a) Mun lo be dɔw bali ka dɔnkili la ni kaanba ye lajɛnw ni lajɛnbaw la? b) An be se ka tandoli dɔnkiliw la Jehova ye cogo di? Jɔn lo ka ɲi ka ɲɛyirali ɲuman di o koo la? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

⁹ Mun na i be sigasiga ka dɔnkili la?  N’a sɔrɔ i somɔgɔw wala i ka siyamɔgɔw man teli ka dɔnkili la. N’a sɔrɔ fana i be dɔnkililabagaw lamɛn arajo wala telewisɔn na. N’i y’u kaan suma n’i ta ye, o be se ka maloya bila i la wala k’i dusu tiɲɛ. Nka, an kelen kelen bɛɛ ka ɲi ka tandoli dɔnkiliw la Jehova ye. O la, i ka dɔnkiligafe kɔrɔta, i kuun fana kɔrɔta ani dɔnkili la ni ninsɔndiya ye! (Ɛsid. 3:11; Zaburuw 147:1 kalan). Bi, Masaya Boon caaman na, dɔnkili ka kumaw be bɔ ekran kan walisa bɛɛ ka se ka dɔnkili la ni kaanba ye. A kɔrɔtanin lo fana an k’a lɔn ko dɔnkiliw be la diinan mɔgɔkɔrɔw ka lakɔli la. O lakɔli be weele ko: Masaya cidenyabaara lakɔli. O b’a yira ka gwɛ ko diinan mɔgɔkɔrɔw ka ɲi ka dɔnkili la ni ninsɔndiya ye lajɛnw na. O la, u b’a yira k’u ye ɲɛyirali ɲuman ye tɔɔw fɛ.

10. An ka ɲi ka mun lo to an hakili la ni siranya b’an bali ka dɔnkili la ni kaanba ye?

¹⁰ Siranya fana b’a to mɔgɔw be sigasiga ka dɔnkili la ni kaanba ye. N’a sɔrɔ u be siranna ko mɔgɔw kana u filɛ wala u b’a miiri k’u kaan man di. Nka, an k’a to an hakili la ko “an bɛɛ be fili cogo caaman na” an ka kumaw fɛ (Zaki 3:2). O n’a t’a bɛɛ, o t’an bali ka kuma. N’o lo, mun na an bena dɔnkilila dabila sabu an kaan man di? An do b’a lɔn ko n’an be dɔnkili la, o be Jehova tando.

11, 12. An be se k’an ka dɔnkili lacogo fisaya cogo di?

¹¹ N’a sɔrɔ an be siran ka dɔnkili la sabu an t’a lɔn dɔnkili be la cogo min na. Nka, an be se k’an ka dɔnkili lacogo fisaya n’an be ladili dɔw sira tagama. *

 ¹² I be se ka dɔnkili la ni fanga ani kaanba ye n’i be nɛnɛkiri koɲuman. Kuran fanga b’a to anpuli be mana. O cogo kelen na, n’i nɛnɛkirila koɲuman, o be fanga di i kaan ma n’i be kumana wala n’i be dɔnkili lara. I be se ka dɔnkili la ni kaanba ye i ko i be kuma cogo min na, wala ka tɛmɛ o kan yɛrɛ. (Ladili dɔw lajɛ gafe Tirez profit de l’École du ministère théocratique kɔnɔ, ɲɛɛ 181-184, cɛtigɛ nin jukɔrɔ: Utilisez correctement votre provision d’air.) O kosɔn, Bibulu be Jehova sagokɛlaw jija tuma dɔw la ko u “ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ” n’u be tandoli dɔnkili lara Ala ye.—Zab. 81:2.

13. A ɲɛfɔ i be se k’i ka dɔnkili lacogo fisaya cogo min na.

¹³ Gwa kɔnɔ batoli tuma na, wala i kelenna, nin kɛ ka filɛ: Dɔnkili minw ka di i ye, o dɔ sugandi dɔnkiligafe kɔnɔ. Dɔnkili ka kumaw kalan ni kaanba ni hakilisigi ye. Kumasen ka kumadenw bɛɛ kalan ni kaanba ye fana ani kana lɔ ka nɛnɛkiri. O kɔ, kumasen nin fɔ dɔnkili la n’o kaan kelen ye (Ezayi 24:14). I kaan bena bɔ koɲuman dɔnkili la ani o ye koo ɲuman ye. Kana siran wala ka maloya i kaan kosɔn!

14. a) N’an b’an daa yɛlɛ ka ɲɛ, mun na o be se k’an dɛmɛ ka dɔnkili la koɲuman? (Koorilen nin lajɛ:  I ka dɔnkili lacogo fisaya) b) Ladili juman lo be se k’i dɛmɛ k’i ka dɔnkili lacogo fisaya?

¹⁴ Walisa i kaan ka bɔ ka ɲɛ, fɔɔ i k’i daa yɛlɛ koɲuman. O la, n’i be dɔnkili lara, i daa yɛlɛ ka ɲɛ. Kana a kɛ i n’a fɔ i be kumana dɔrɔn. N’i kaan ka dɔgɔ wala n’a ka bon kojugu do? I be se ka ladili ɲumanw sɔrɔ o koo la gafe Tirez profit de l’École du ministère théocratique kɔnɔ, ɲɛɛ 184, koorilen nin kɔnɔ: “Quelques problèmes particuliers à surmonter.”

15. a) Sosiyete Watch Tower ka saan 2016 lajɛnba la, u ye kunnafoni juman lo di? b) Mun na dɔnkili gafe kura dɔ bɔra?

¹⁵ Sosiyete Watch Tower be lajɛnba  dɔ kɛ saan o saan. Saan 2016 ta la, mɔgɔw ninsɔndiyara kosɔbɛ tuma min na balimacɛ Stephen Lett y’a fɔ ko dɔnkiligafe kura dɔ bena bɔ (A tɛ sɔrɔ julakan na). O dɔnkiligafe kuun ko: Chantons joyeusement pour Jéhovah ! Balimacɛ Lett y’a ɲɛfɔ ko yɛlɛmani donna o dɔnkiliw kɔnɔna kumaw na walisa u ka kɛɲɛ n’an ka Bibulu bayɛlɛmani kura ye, o min bɔra saan 2013, angilikan na. Kumaden minw tɛ sɔrɔ o Bibulu bayɛlɛmani kura kɔnɔ tugun, kumaden wɛrɛw bilara olu nɔɔ na. Ka fara o kan, dɔnkili kura dɔw bɔra ka ɲɛsin waajuli baara ani kunmabɔsara koo ma. Olu farala kɔrɔmanw kan. Dɔnkilila kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an ka batoli la. O kama, Koow Ɲɛnabɔla Jɛnkulu y’a latigɛ ka dɔnkiligafe kura bɔ min labɛnna koɲuman. A kɔgolo be i n’a fɔ an ka Bibulu bayɛlɛmani kura ta.

16, 17. Yɛlɛmani jumanw lo donna an ka dɔnkiligafe kɔnɔ?

¹⁶ Walisa an ka se ka baara kɛ n’o dɔnkiligafe kura ye cogo nɔgɔman na, dɔnkiliw labɛnna ka kɛɲɛ n’u barokunw ye. Ɲɛyirali fɛ, dɔnkili 1-12nan be kuma Jehova koo la. Dɔnkili 13-20nan be kuma Yezu ni kunmabɔsara koo la ani a ɲɔgɔnnaw. Barokunw bɛɛ be sɔrɔ daminɛ na. U be se k’an dɛmɛ sanko ni kalankɛla dɔ b’a fɛ ka dɔnkili sugandi ka kɛɲɛ n’a ka kalan ye.

¹⁷ Walisa ka bɛɛ dɛmɛ u ka dɔnkili la n’u dusu bɛɛ ye, kumaden dɔw yɛlɛmana walisa an ka se k’u faamu ka ɲɛ. An man teli ka kumaden minw mɛn, kumaden wɛrɛw bilara olu nɔɔ na. Dɔnkili min barokun ko: “I dusukun kɔrɔsi,” ale yɛlɛmana ka kɛ: “An k’an dusukun kɔrɔsi.” Mun na do? Sabu mɔgɔ nunu be na an ka lajɛnw n’an ka lajɛnbaw la: mɔgɔ kuraw, makodon mɔgɔw, kanbelew ni sunguruw ani balimamusow. N’u tun b’o dɔnkili la, o be maloya bila u la sabu a tun be komi u b’a fɔra tɔɔw ye u ka ɲi ka min kɛ. O kosɔn, barokunw ni kumaden dɔw yɛlɛmana.

18. Mun na an ka ɲi ka dɔnkiligafe kura ka dɔnkiliw degi? (Jukɔrɔla kunnafoni lajɛ).

¹⁸ An ka dɔnkiligafe kura ka dɔnkili caaman be i n’a fɔ deliliw. O dɔnkiliw sababu fɛ an be se k’an dusukunnakow fɔ Jehova ye. Dɔnkili dɔw bena an jija ka “kanuya sira taama, ka koɲuman kɛ.” (Eburuw 10:24). Siga si t’a la, an b’a fɛ k’an ka dɔnkiliw ka kumaw ani mizikiw degi ka ɲɛ. Walisa k’o kɛ, dɔnkililabaga minw kaan tara, i be se k’u lamɛn. U be sɔrɔ jw.org kan. N’i be to k’o dɔnkiliw degi soo kɔnɔ, i tɛna siran k’u la ani i bena se k’o kɛ n’i dusukun bɛɛ ye. *

19. An kelen kelen bɛɛ be se ka Jehova bato kafo kɔnɔ cogo di?

¹⁹ A to i hakili la ko ka dɔnkili la, o ye an ka batoli faan dɔ ye min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. O ye fɛɛrɛ kabakoman dɔ ye, an b’a yira min fɛ ko an be Jehova kanu ani ko an b’a waleɲuman lɔn (Ezayi 12:5 kalan). N’i be dɔnkili la ni kaanba ani ninsɔndiya ye, i be tɔɔw jija k’o ɲɔgɔn kɛ. Kafo kɔnɔ, kanbelew ni sunguruw wo, mɔgɔkɔrɔbaw wo, makodon mɔgɔw wo, an bɛɛ be se ka Jehova bato o cogo la. O kama, kana sigasiga ka dɔnkili la n’i dusukun bɛɛ ye. Zaburu sɛbɛbaga ka ladili nin sira tagama: ‘Dɔnkili la Masaba [Jehova] ye.’ Ɔnhɔn, dɔnkili la ni ninsɔndiya ye!—Zab. 96:1.