1, 2. N’i be laɲinitaw latigɛra i yɛrɛ ye, mun na hakilitigiyako lo k’i janto i Danbaga la? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

N’I YE kanbele wala sunguru ye, n’a sɔrɔ u ye ladili caaman d’i ma i ka siniɲasigi koo la. N’a sɔrɔ i ka kalanfaw ni ladibaga wɛrɛw y’i jija ka kalanbabaw kɛ wala ka baara ɲini min sara ka ca. Nka, Jehova b’i jija i ka koo wɛrɛ kɛ. Tiɲɛn lo ko a b’a fɛ i ka baara kɛ ka ɲɛ lakɔli la walisa i ka se k’i mako wasa sini ma (Kɔlɔs. 3:23). Nka, a b’a lɔn fana ko n’i ye kanbele wala sunguru ye, i ka ɲi ka desizɔnba dɔw ta minw bena nɔɔ to i ka siniɲasigi kan. O la, a be sariyakolo dɔw d’i ma walisa k’i ɲɛminɛ ani k’i dɛmɛ ka ɲɛnamaya kɛ i ko a b’a fɛ cogo min na laban loon nunu na.—Mat. 24:14.

² A to i hakili la ko Jehova be fɛɛn bɛɛ lɔn. A be sinikow lɔn ani a b’a lɔn ka tɛmɛ bɛɛ kan ko duniɲa nin laban wagati surunyana kosɔbɛ (Ezayi 46:10; Mat. 24:3, 36). A b’an lɔn fana: A b’a lɔn fɛɛn minw b’an ninsɔndiya sɔbɛ la ani minw b’an dusu kasi. O la, hali n’a b’an ɲɛɛ na ko adamadenw ka ladiliw ka ɲi, n’u basiginin tɛ Ala ka Kuma kan, o tɛ hakilitigiya ye.—Talenw 19:21.

3, 4. Adama ni Awa ye ladili kolon lamɛn minkɛ, o nɔfɛkow kɛra mun ye olu n’u bɔnsɔnw fɛ?

³ Ladili kolonw ma daminɛ bi. Sutana lo kɛra fɔlɔ ye ka ladili kolon di. A ye kuncɛbaya kɛ k’a fɔ Awa ye ko ale n’a cɛɛ bena ninsɔndiya kosɔbɛ n’u b’u yɛrɛ sago kɛ (Zɛnɛzi 3:1-6). Nka tiɲɛn na, Sutana tun b’a yɛrɛ lo nafa ɲinina. A tun b’a fɛ Adama ni Awa ani u bɔnsɔnw ka kolo ale ye ani k’a bato sanni u ka Jehova bato. Nka, Sutana tun ye mun lo ɲɛ Adama ni Awa ye? Foyi. Fɛɛn minw bɛɛ tun b’u fɛ, Jehova lo tun y’o di u ma: furuɲɔgɔn, nankɔtu cɛɲumanba, farisogo dafanin ani ɲɛnamaya banbali jigiya.

⁴ A fɔ man di nka, Adama ni Awa ma mɛnni kɛ Ala fɛ. O cogo la, u y’u mabɔ a la ani o nɔfɛkow juguyara. Filɛru mana tigɛ ka bɔ a yiri la, a be fɔnsɔn. O cogo kelen na, dɔɔni dɔɔni, Adama ni Awa kɔrɔla ani a laban, u sara. U ka jurumu nɔfɛkow sera u bɔnsɔnw fana ma (Ɔrɔm. 5:12). I ko Adama ni Awa, mɔgɔw fanba tɛ mɛnni kɛ Ala fɛ bi. U b’a fɛ k’u yɛrɛ sago lo kɛ (Efɛz. 2:1-3). O nɔfɛkow b’a yira ka gwɛ ko “hakiritigi si tɛ yi, . . . min bɛ se ka lɔ [Jehova] ɲa kɔrɔ.”—Talenw 21:30, Biblu Ala ta Kuma.

5. Jehova tun lanin be mun lo la adamadenw koo la? Yala joo tun b’a fɛ k’o miiri wa?

⁵ Jehova tun lanin b’a la ko adamaden dɔw tun bena ale yɔrɔ ɲini ani k’a sago kɛ. A tun lanin b’a la fana ko kanbelew ni sunguru caaman tun bena kɛ u cɛma (Zab. 103:17, 18; 110:3). O kanbelew ni sunguruw koo ka gwɛlɛ a ma kosɔbɛ! Yala i y’u dɔ ye wa? N’o lo, siga t’a la, i be ‘fɛnɲuman’ caaman diyabɔra minw b’i ninsɔndiya kosɔbɛ (Zaburuw 103:5 kalan; Talenw 10:22). An bena kuma u la naani koo la: Jehova b’i mako wasa Alako ta fan fɛ, a be teri sɔbɛw d’i ma, a b’i dɛmɛ ka kɛ ni laɲinita ɲumanw ye ani a b’i hɔɔrɔnya sɔbɛ la.

6. Mun na i ka ɲi k’i mako wasa Alako ta fan fɛ? Jehova b’i dɛmɛ o la cogo di?

⁶ Bɛgɛnw ni kongosogow mako tɛ Alakow la. O kɔrɔ, u mako t’a la k’u Danbaga lɔn. Ele kɔni mako b’o la (Mat. 4:4). N’i be mɛnni kɛ Ala fɛ, i bena faamuyali, hakilitigiya ani ninsɔndiya sɔrɔ. Yezu ko: “Mɔgɔ minw b’a lɔn k’u mako be Ala la, olu dagamunin lo.” (Mat. 5:3). Jehova be tɛmɛ Bibulu ani “jɔnkɛ dannamɔgɔ hakiliman” ka gafew fɛ k’an ka Alako nege wasa (Mat. 24:45, Bible senuma). An be dumuni nafaman caaman diyabɔ Alako ta fan fɛ!—Ezayi 65:13, 14.

7. Jehova be dumuni min d’i ma Alako ta fan fɛ, o b’i nafa cogo di?

⁷ Jehova be dumuni min d’i ma Alako ta fan fɛ, o be hakilitigiya ni faamuyali d’i ma. O jogow be se k’i tanga cogoya caaman na (Talenw 2:10-14 kalan). Ɲɛyirali fɛ, u b’i dɛmɛ k’a faamu ko kalan dɔw ye ngalon ye. O kalan dɔw ye ko Danbaga tɛ yen ani ko wari ni bololafɛnw lo be hɛɛrɛ sɔbɛ di mɔgɔ ma. Nege juguw ni kɛwale dɔw be mɔgɔ mako sa. Hakilitigiya ni faamuyali b’i dɛmɛ fana k’olu lɔn ani ka ban u la. O la, to ka hakilitigiya ni faamuyali ɲini ani u jati jogo nafamanbaw ye! N’i y’o kɛ, i yɛrɛ bena a ye ko Jehova b’i kanu ani ko a b’i ɲɛ lo fɛ.—Zab. 34:9; Ezayi 48:17, 18.

8. N’i b’i magwɛrɛ kosɔbɛ Ala la sisan, o bena i nafa cogo di sini ma?

 ⁸ Yanni dɔɔni Sutana ka duniɲa kuru bɛɛ bena halaki. O wagati la, Jehova kelenpe lo bena se k’an tanga ani k’an makoɲɛfɛnw di an ma, i n’a fɔ an ka loon o loon balo (Abak. 3:2, 12-19). O la, sisan yɛrɛ lo i ka ɲi k’a ɲini k’i magwɛrɛ kosɔbɛ Ala la ani k’i jigi bɛɛ la a kan (2 Piyɛri 2:9). N’i y’o kɛ, a mana kɛ min o min ye, i bena se ka kɛ ni zaburu sɛbɛbaga Dawuda ka miiriya ɲɔgɔn ye. Ale y’a sɛbɛ ko: “Ne ɲaa be Masaba la tuma bɛɛ n ɲafɛ. A be ne kɔrɔ minkɛ, n hakili tena ɲagami.”—Zab. 16:8.

9. a) Ka kɛɲɛ ni Zan 6:44 ye, Jehova be mun lo kɛ? b) I be mun lo kɔrɔsi n’i ye Jehova Seere wɛrɛ kunbɛn?

⁹ I siɲɛ fɔlɔ ka mɔgɔ dɔ kunbɛn min tɛ tiɲɛn sira kan, i be mun lo lɔn o tigi koo la? N’a sɔrɔ i tɛ bɛrɛ lɔn a koo la n’a tɔgɔ n’a ɲɛda dɔrɔn tɛ. Nka, koow be dan na n’o tigi be tiɲɛn sira kan. I b’a lɔn ko a be Jehova kanu. I b’a lɔn fana ko Jehova ye jogo ɲuman dɔ lo ye a la, o lo kama a ye sababu d’a ma a ka kɛ ale batobaga dɔ ye (Zan 6:44 kalan). A be se ka kɛ k’o tigi bɔyɔrɔ wala a ka kokɛcogow be dan na n’i taw ye. Nka o n’a ta bɛɛ, i b’a kɔrɔsi ko i be koo caaman lɔn a koo la ani ale fana be koo caaman lɔn ele koo la!

10, 11. Mun lo b’a to Jehova sagokɛlaw kaan bɛnnin lo? O b’ele nafa cogo di?

¹⁰ Ɲɛyirali fɛ, n’i ye Jehova Seere wɛrɛ kunbɛn, i b’a lɔn ko hali n’aw siya tɛ kelen ye, aw bɛɛ be kaan senuman fɔ, o min ye tiɲɛnkalanw ye (Sofoni 3:9). O kɔrɔ ko aw fila bɛɛ lanin be Ala la, aw be ni sariya kelen ye tagamacogo ta fan fɛ ani aw be ni jigiya kelen ye siniɲasigi koo la. O koow b’a to aw be la ɲɔgɔn na ani aw be kɛ teri sɔbɛw ye fɔɔ abada.

¹¹ O la, n’i be Jehova sago kɛ, i be se k’a fɔ tiɲɛn na ko i be ni teri sɔbɛw ye. Duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, i be ni teriw ye hali n’i m’u kunbɛn fɔlɔ! Ka Jehova sagokɛlaw niin bɔ a la, jɔn lo be n’o nɛɛma ɲɔgɔn ye?

12. I be se ka laɲinita ɲuman jumanw lo latigɛ i yɛrɛ ye Alako ta fan fɛ?

¹² Waajulikɛla 11:9–12:1 kalan. Yala laɲinitaw b’i fɛ Alako ta fan fɛ i b’i jijara ka minw dafa wa? N’a sɔrɔ i b’i jijara ka Bibulu yɔrɔ dɔw kalan loon o loon. Wala i be banbara ka lakalita ɲumanw kɛ wala ka kalan kɛ koɲuman lajɛnw na. A be se ka kɛ fana ko i b’i jijara ka baara kɛ koɲuman ni Bibulu ye waajuli la. N’i y’a kɔrɔsi ko i be ɲɛtaga kɛra wala ni mɔgɔ wɛrɛ y’o fɔ i ye, o be mun lo kɛ i la do? Siga t’a la, o b’i ninsɔn diya ani joo b’i fɛ. Mun na do? Sabu i be Jehova sago lo kɛra i ko Yezu y’a kɛ cogo min na.—Zab. 40:9; Talenw 27:11.

13. Mun na a ka fisa i ka Jehova ka baara kɛ i ɲɛnako fɔlɔ ye sanni k’a ɲini ka laɲinitaw dafa i yɛrɛ ye duniɲa nin kɔnɔ?

¹³ N’i be Jehova ka baara kɛ i ɲɛnako fɔlɔ ye, i bena ninsɔndiya ani i bena kuun sɔrɔ i ka ɲɛnamaya la. Ciden Pol y’a sɛbɛ ko: “Aw ye jija kosɔbɛ, aw kana siran, aw ye taga ɲa Matigi ka baara la tuma bɛɛ, ka l’a la ko aw be baara min kɛra Matigi ye, k’o tena kɛ gwansan ye.” (1 Kor. 15:58). Nka, minw b’a ɲini ka laɲinitaw dafa u yɛrɛ ye duniɲa nin kɔnɔ i n’a fɔ ka wari ani tɔgɔba sɔrɔ, olu ninsɔndiyanin tɛ sɔbɛ la. Hali n’u y’u ka laɲinitaw dafa, tuma caaman na, u b’a ye ko kuun t’u ka ɲɛnamaya la (Luka 9:25). Masacɛ Solomani ka koo b’o lo yira an na.—Ɔrɔm. 15:4.

14. I be kalan juman lo sɔrɔ Solomani ka koo la?

¹⁴ Solomani tun ye nafolobatigi ni mɔgɔba ye. A ye “nisɔndiya jati minɛ k’a filɛ ni fɛɛn min ka ɲi.” (Waaj. 2:1-10). A ye soow lɔ a yɛrɛ ye, ka nankɔw kɛ, ka yiriforow bɔ ani a tun be fɛɛn o fɛɛn fɛ, a y’o kɛ. Yala o fɛɛnw y’a wasa ani k’a ninsɔn diya wa? Tuma min na Solomani ye jatiminɛ kɛ a ka kokɛtaw bɛɛ la, a ko: “Ne ye n ka kɛwaliw bɛɛ jati minɛ tuma min na, . . . ne y’a ye k’o bɛɛ ye kabako ye, a be i n’a fɔ mɔgɔ min b’a fɛ ka fɔɲɔ mara. Tɔnɔ si te adamaden ka baara la dugukolo kan.” (Waaj. 2:11). O ye kalan barikaman ye dɛ! Yala i bena hakili sɔrɔ k’i janto o la wa?

15. Mun na i mako be limaniya la? Ka kɛɲɛ ni Zaburuw 32:8 ye, o jogo bena i nafa cogo di?

¹⁵ Ni mɔgɔ dɔw ma tɔɔrɔ u ka desizɔn nɔfɛkow kosɔn, u tɛ kalan sɔrɔ o la. Nka, Jehova t’a fɛ o k’i sɔrɔ. A b’a fɛ i ka mɛnni kɛ ale fɛ. Walisa k’o kɛ, fɔɔ i ka limaniya. La a la ko i ka limaniya y’i lasun ka desizɔn minw ta, i tɛna nimisa o la abada! Ka fara o kan, i ye koo ɲuman minw kɛ “k’a yira Ala la ko a koo ka di” i ye, a tɛna ɲinɛ o kɔ abada! (Eburuw 6:10). O la, i jija k’i ka limaniya barika bonya. N’i y’o kɛ, i bena se ka desizɔn ɲumanw ta ani i bena a faamu ko i sankolola Faa b’i ɲɛɛ lo fɛ.—Zaburuw 32:8 kalan.

16. Mun na i ka ɲi ka hɔɔrɔnya jati fɛɛn nafamanba ye ani ka baara kɛ n’a ye koɲuman?

¹⁶ Ciden Pol y’a sɛbɛ ko: “Matigi ka Nii Senuman be yɔrɔ min na, yɛrɛsɔrɔ [wala hɔɔrɔnya] le b’o yɔrɔ la.” (2 Kor. 3:17). Tiɲɛn na, hɔɔrɔnya ka di Jehova ye ani a y’i dan k’a to hɔɔrɔnya ka diya ele fana ye. Nka, a b’a fɛ i ka baara kɛ n’o hɔɔrɔnya ye hakilitigiya la. N’i y’o kɛ, o bena i latanga. N’a sɔrɔ i be kanbelew ni sunguru dɔw lɔn minw be koo nunu dɔw kɛ: pornofilɛ, kakalayakow, farati be farikolo ɲɛnagwɛko minw na, dɔrɔgita wala dɔrɔtɔya. U be se ka ninsɔndiya sɔrɔ wagati kunkurunin kɔnɔ. Nka tuma  caaman na, u ka kɛtaw nɔfɛkow ka jugu. Dɔw be bana, dɔw be kɛ o wale juguw ka jɔɔnw ye, dɔw yɛrɛ be sa (Gal. 6:7, 8). A be se ka kɛ u ɲɛɛ na ko u hɔɔrɔnyanin lo, nka u hɔɔrɔnyanin tɛ sɔbɛ la.—Titi 3:3.

17, 18. a) Ka mɛnni kɛ Ala fɛ, o b’an hɔɔrɔnya sɔbɛ la cogo di? b) Mun na an be se k’a fɔ ko Adama ni Awa tun hɔɔrɔnyanin lo ka tɛmɛ mɔgɔw kan bi?

¹⁷ Faan wɛrɛ fɛ, i be mɔgɔ joli lo lɔn minw banana sabu u tugura Bibulu ka sariyaw kɔ? A gwɛnin lo ko n’i be mɛnni kɛ Jehova fɛ, i bena kɛ kɛnɛya la ani i bena hɔɔrɔnya sɔbɛ la (Zab. 19:8-12). Ka fara o kan, i b’a yira Ala n’i bangebagaw la ko i ye mɔgɔ sɔbɛ ye n’i be baara kɛ n’i ka hɔɔrɔnya ye hakilitigiya la. O kɔrɔ, a to Ala ka sariyaw n’a ka sariyakolow k’i ɲɛminɛ. N’a sɔrɔ o bena a to i bangebagaw be la i la ani u bena sira d’i ma ka koo caaman kɛ. Jehova ye layidu ta fana ko yanni dɔɔni, a bena a sagokɛla kantigiw hɔɔrɔnya sɔbɛ la. Bibulu b’o hɔɔrɔnya weele ko “Ala denw ta hɔrɔnya nɔɔrɔ.”—Ɔrɔm. 8:21, Bible senuma.

¹⁸ Adama ni Awa tun be n’o hɔɔrɔnya ɲɔgɔn lo ye. Edɛn nankɔtu la, Ala tun ye sariya joli lo di u ma? Sariya kelenpe dɔrɔn. U tun man ɲi ka yiri tigitigi dɔ lo deen dumu (Zɛnɛzi 2:9, 17). Ele fɛ, o sariya tun ka gwɛlɛ kojugu wala a tun b’u niin degun kojugu wa? Ayi, a tun man gwɛlɛ! Miiri k’a filɛ, adamadenw ye sariya caaman minw bɛɛ sigi ani u be mɔgɔw waajibiya k’u labato.

19. Jehova ni Yezu b’an kalan cogo di walisa an ka hɔɔrɔnya sɔbɛ sɔrɔ?

¹⁹ Komi Jehova b’an minɛ ni hakilitigiya ye, a ma sariya caaman di an ma. A ye sariya min di an ma, o basiginin lo kanuya lo kan. A be muɲu an kɔrɔ k’an kalan walisa an k’o sariya labato. A b’a fɛ an k’ale ka sariyakolow labato ani ka koo jugu kɔniya (Ɔrɔm. 12:9). Yezu ye kalanba min kɛ kulu kan, o b’an dɛmɛ k’a faamu fɛɛn min kama mɔgɔw be koo jugu kɛ (Mat. 5:27, 28). Yezu lo be Ala ka Masaya kun na. Duniɲa kura kɔnɔ, a bena to k’an kalan walisa an ka koo ɲuman ni koo jugu jati i ko ale b’u jati cogo min na (Eburuw 1:9). Ka fara o kan, a bena an dɛmɛ ka kɛ ni farisogo ni hakili dafanin ye. Miiri k’a filɛ, i tɛna kɛ jurumu ka jɔɔn ye ani jurumu nɔfɛkow tɛna kɛ i kan tugun. A laban, i bena “Ala denw ta hɔrɔnya nɔɔrɔ sɔrɔ” i ko Jehova y’a layidu ta i ye cogo min na.

20. a) Jehova be baara kɛ n’a ka hɔɔrɔnya ye cogo di? b) An be se k’a ladegi cogo di?

²⁰ Duniɲa kura kɔnɔ, an tɛna hɔɔrɔnya pewu. Mun na do? Sabu an be ni kanuya min ye Ala n’an mɔgɔɲɔgɔnw koo la, o bele bena an lasun ka koow kɛ. N’an y’a to kanuya y’an ɲɛminɛ, an be Jehova lo ladegira. Jehova hɔɔrɔnyanin lo pewu, nka a be koo bɛɛ kɛ ni kanuya ye. A yɛrɛ b’an minɛ ni kanuya ye (1 Zan 4:7, 8). O b’a yira ka gwɛ ko n’an b’a fɛ ka hɔɔrɔnya sɔbɛ la, fɔɔ an k’a ladegi.

21. a) Dawuda tun be mun lo miiri Jehova koo la? b) An bena mun lo lajɛ barokun nata la?

²¹ Jehova be ‘fɛnɲuman’ minw d’i ma, yala i b’a waleɲuman lɔn o kosɔn wa? A b’i mako wasa Alako ta fan fɛ, a b’i dɛmɛ ka kɛ ni teri sɔbɛw ni laɲinita ɲumanw ye ani a ko a bena i hɔɔrɔnya sɔbɛ la (Zab. 103:5). N’a sɔrɔ i be ni Dawuda ka miiriya ɲɔgɔn ye. Delili dɔ la, a ko: “Mɔgɔ be to nii na sira min kan, i y’o don ne seen kɔrɔ. Nisɔndiya le be e ɲakɔrɔ dɔrɔn, nisɔndiya banbali le b’i kɔrɔ.” (Zab. 16:11). Zaburu 16nan be kuma tiɲɛnko nafaman wɛrɛw koo la. An bena u dɔw lajɛ barokun nata la. U bena i dɛmɛ k’a faamu cogo min na i be se ka ninsɔndiya sɔbɛ sɔrɔ.