YALA i b’i yɛrɛ jati ɲumanlɔnbaga ye wa? An kelen kelen bɛɛ ka ɲi ka miiri o ɲiningali koo la. Bibulu tun kɔnna k’a fɔ ko an ka wagati la, mɔgɔ caaman bena kɛ “ɲumanlɔnbaliw” ye (2 Tim. 3:2). N’a sɔrɔ i delila ka mɔgɔ dɔw kunbɛn minw b’a miiri ko tɔɔw lo ka ɲi ka koow kɛ olu ye wala ka fɛɛnw di u ma. U mana fɛɛn dɔ sɔrɔ, n’a sɔrɔ u b’a miiri ko kuun t’a la u k’o fɛɛn dibaga waleɲuman lɔn. Siga t’a la, i bena sɔn a ma k’o ɲɔgɔnna mɔgɔw ka jɛnɲɔgɔnya man di.

Jehova b’a fɔ a sagokɛlaw ye ko: “Aw ka kɛ ɲumanlɔnbagaw ye.” (Kɔlɔs. 3:15). N’an ye ɲumanlɔnbagaw ye, o b’an yɛrɛ nafa. Dalilu caaman b’o yira.

Kuun jɔnjɔn minw kama an ka ɲi ka tɔɔw waleɲuman lɔn tuma bɛɛ, u dɔ ye k’o b’an ninsɔn diya. N’an ye mɔgɔ dɔ waleɲuman lɔn, o tigi be ninsɔn diya ani an yɛrɛ fana be ninsɔn diya. Mun na do? An ka ɲɛyirali dɔ lajɛ: Ni tɔɔw ye koo dɔ kɛ i ye, o b’a yira k’u b’u janto i la ani u b’a jati ko i ka kan n’o ye. I mana o ye, o b’i ninsɔn diya. O ɲɔgɔn lo kɛra Ruti la. Bowazi ye Ruti minɛ ni ɲumanya ye. Siga t’a la, Ruti ninsɔn diyara kosɔbɛ k’a ye ko mɔgɔ dɔ y’a janto ale la.​—Ruti 2:10-13.

A kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an ka Ala waleɲuman lɔn (1 Tes. 5:18). Siga t’a la, Ala b’an mako wasa cogo minw na farisogo ani Alako ta fan fɛ, i be miiri o la tuma dɔw la (Deter. 8:17, 18; Kɛw. 14:17). Nka sanni i ka miiri o la dɔrɔn, Ala be duga minw lase ele n’i ka mɔgɔ kanulenw ma, a ka ɲi i ka wagati ta ka miiri o la kosɔbɛ. N’i y’o kɛ, o bena dɔ fara i ka waleɲumanlɔn kan Ala koo la ani k’i dɛmɛ k’a faamu a b’i kanu cogo min na.​—1 Zan 4:9.

Ala be koo ɲuman minw kɛ an ye, a ka ɲi an ka miiri u la. A ka ɲi fana an ka barika la a ye u kosɔn (Zab. 100:4, 5). Ni mɔgɔ be tɔɔw waleɲuman lɔn, o be kɛ sababu ye o tigi be ninsɔndiya sɔrɔ.

Kuun wɛrɛ min kama a ka ɲi i ka kɛ ɲumanlɔnbaga ye, o ye k’o b’i n’i teriw ka jɛnɲɔgɔnya sabati. A ka di an bɛɛ ye k’a ye ko an koo ka di mɔgɔw ye. Ni mɔgɔ dɔ ye ɲumanya kɛ i ye, i kɔnɔ gwɛ k’a waleɲuman lɔn o kosɔn. O bena a to aw be kɛ teri sɔbɛw ye (Ɔrɔm. 16:3, 4). Ɲumanlɔnbagaw ka teli ka tɔɔw dɛmɛ fana. Mɔgɔ mana ɲumanya kɛ u ye, u b’o kɔrɔsi ani o b’u lasun k’a ɲini ka tɔɔw dɛmɛ. N’i be tɔɔw dɛmɛ, o bena a to i be ninsɔndiya sɔrɔ fana. O bɛnnin lo ni Yezu ka kuma nunu ye: “Nisɔndiya be mɔgɔ sɔnni na ka tɛmɛ sɔrɔli kan.”​—Kɛw. 20:35.

Sɛgɛsɛgɛri dɔ kɛra waleɲumanlɔn koo la inivɛrisite dɔ la Kalifɔrni jamana na. Robert Emmons tun y’o ɲɛmɔgɔ dɔ ye. A ko: “Walisa ka kɛ ɲumanlɔnbagaw ye, an ka ɲi k’a faamu ko an mako be ɲɔgɔn na. Tuma dɔw la, an be mɔgɔw sɔn ani tuma wɛrɛw la,  olu fana b’an sɔn.” An mako be tɔɔw la koo caaman na walisa ka to niin na ani ka ninsɔndiya sɔrɔ. Ɲɛyirali fɛ, u be se ka dumuni d’an ma wala k’an dɛmɛ n’an man kɛnɛ (1 Kor. 12:21). Tɔɔw be min kɛ ɲumanlɔnbaga ye, a b’a yira k’o ka di a ye kosɔbɛ. O la, yala i y’a kɛ i delinanko ye ka tɔɔw waleɲuman lɔn u ka ɲumanya kosɔn wa?

Kuun wɛrɛ min kama a ka ɲi i ka kɛ ɲumanlɔnbaga ye, o ye k’o b’i dɛmɛ ka koow filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye. Ɲumanlɔnbaga kunsɛmɛ be baara kɛ i ko tɛmɛ. Koo minw be kɛra a tigi gɛrɛfɛ, a kunsɛmɛ b’o sɛnsɛn, ka koo ɲumanw mara ani ka koo juguw to yen. O tigi ka teli ka sinsin koo ɲumanw lo kan sanni ka sinsin a ka gwɛlɛyaw kan. N’i be to ka tɔɔw waleɲuman lɔn, o bena i dɛmɛ i ka to ka koow filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye. N’i be koow filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye, o bena i lasun ka tɔɔw waleɲuman lɔn kosɔbɛ tugun. Tɔɔw be ɲuman min kɛ i ye, n’i be to ka miiri o la, o bena i dɛmɛ ka ciden Pol ka ladili nin sira tagama: “Aw ka nisɔndiya tuma bɛɛ Matigi kosɔn.”​—Filip. 4:4.

N’i ye ɲumanlɔnbaga ye, o b’i dɛmɛ i kana miiri koo juguw la. N’an be tɔɔw waleɲuman lɔn, a ka gwɛlɛ kosɔbɛ ka ɲangoya kɛ, ka dimi mara ani an dusu tiɲɛnin ka to. Ɲumanlɔnbagaw man teli ka boliboli bololafɛnw nɔfɛ. Min b’u bolo, o b’u wasa.​—Filip. 4:12.

Komi i ye kerecɛn ye, i b’a faamu ko ni laban loonw ka gwɛlɛyaw y’i dusu tiɲɛ ani k’i fari faga, o bena diya Sutana ye. A bena diya a ye fana k’a ye ko i tɛ ni miiriya ɲuman ye ani i be ŋunuŋunu koo bɛɛ la. N’i y’o mɔgɔ sugu ye, a bena gwɛlɛya mɔgɔw ma k’i lamɛn n’i be waajuli kɛra. Waleɲumanlɔn ni hakili senu deen be taga ɲɔgɔn fɛ. Ɲɛyirali fɛ, i ninsɔn diyanin lo sabu i b’a lɔn Ala ye koo ɲuman minw bɛɛ kɛ i ye. Ala ye layidu minw ta siniko la, i lanin b’o la fana.​—Gal. 5:22, 23.

Min fɔra barokun nin na waleɲumanlɔn koo la, siga t’a la, i sɔnna o ma sabu i ye Jehova Seere ye. O bɛɛ n’a ta, i b’a ye ko a man nɔgɔ ka kɛ ɲumanlɔnbaga ye ani ka koow filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye tuma bɛɛ. Nka, kana a to o k’i fari faga. I be se ka kɛ ɲumanlɔnbaga ye. Cogo di do? I be se k’i ka waleɲumanlɔn yira koo minw na, wagati ta loon o loon ka miiri o la. N’i tora k’o kɛ, i bena kɛ ɲumanlɔnbaga ye. Minw be miiri u ka gwɛlɛyaw dɔrɔn koo la, i bena ninsɔndiya sɔrɔ bɛrɛbɛrɛ fana ka tɛmɛ olu kan. Ala ni tɔɔw be koo ɲumanw kɛ i ye minw b’i jija ani k’i ninsɔn diya. Miiri o koow la. N’a sɔrɔ i yɛrɛ be se k’a daminɛ k’u sɛbɛ. Ɲumanya minw kɛra i ye, i be se k’olu fila wala saba sɛbɛ loon o loon.

Sɛgɛsɛgɛrikɛlaw y’a fɔ ko n’an be tɔɔw waleɲuman lɔn tuma o tuma, an kunsɛmɛ be baara kɛ cogo min na, o be se ka yɛlɛma. U y’a yira fana k’o b’a to a tɛ gwɛlɛya an ma ka ninsɔndiya sɔrɔ. Ɲumanlɔnbaga ninsɔn diyanin lo. O la, koo ɲuman minw bɛɛ kɛra i ye ani i ye fɛɛn ɲuman minw sɔrɔ, to ka miiri u la ani kɛ ɲumanlɔnbaga ye! Koo ɲuman minw bɛɛ kɛra i ye, sanni i k’a miiri ko i ka kan n’o ye, “Masaba tanu, bari a ka ɲi.” A ka ɲi i ka ‘kɛ ɲumanlɔnbaga ye.’​—1 Til. Kib. 16:34; Kɔlɔs. 3:15.