1, 2. a) Mun na kanbelew ni sunguruw be see sɔrɔla Sutana n’a ka jinaw kan? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.) b) An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

CIDEN POL y’a fɔ ko kerecɛnw be i n’a fɔ sɔrɔdasiw. An be kɛlɛ la ani an juguw be yen tiɲɛn tiɲɛn na. An tɛ mɔgɔ dɔ lo kɛlɛla, nka an be Sutana n’a ka jinaw lo kɛlɛla. Sutana n’a ka jinaw be kɛlɛ la kabi saan caaman ani kɛlɛkɛla ŋanaw lo. O kama, an be se k’a miiri ko an tɛ se ka see sɔrɔ u kan sanko n’an ye kanbele wala sunguru ye. Yala kanbelew ni sunguruw be se ka see sɔrɔ Sutana n’a ka jina farimanw kan wa? Ɔnhɔn, u be se ani u yɛrɛ be see sɔrɔla u kan ka ban. Mun na an b’o fɔ? Sabu kanbelew ni sunguruw be setigiya sɔrɔ ka bɔ Jehova fɛ. Ka fara o kan, u be i ko sɔrɔdasi minw y’u yɛrɛ degi kɛlɛ la koɲuman. U be “Ala ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ ta” walisa u labɛnnin ka to kɛlɛ kama.—Efɛzikaw 6:10-12 kalan.

² Ɔrɔmu sɔrɔdasiw be kɛlɛkɛminan minw don, n’a sɔrɔ ciden Pol tun be miirila o lo la tuma min na a y’o ɲɛyirali di (Kɛw. 28:16). Barokun nin na, an bena a filɛ fɛɛn min kama o ɲɛyirali bɛnnin lo. O ɲɛyirali lajɛtɔ, a kɔrɔsi kanbelew ni sunguru dɔw ye min fɔ kɔrɔbɔliw koo la ani u ye nafa min sɔrɔ u kɛtɔ ka Ala ka kɛlɛkɛminanw kelen kelen bɛɛ ta.

3, 4. Mun na Bibulu ka tiɲɛnkalanw be i n’a fɔ Ɔrɔmu sɔrɔdasiw ka cɛsirilanw?

³ Efɛzikaw 6:14 kalan. Nɛgɛ pɛtɛnin dɔw tun be Ɔrɔmu sɔrɔdasiw ka cɛsirilan kan ani u tun be sɔrɔdasiw soro n’u cɛɛ latanga. O cɛsirilan tun b’a to sɔrɔdasi ka nɛgɛdeleke tɛ gwiliya a ma kojugu. Sɔrɔdasi ka murujan n’a ka muru dulonyɔrɔw tun be cɛsirilan dɔw la fana. Ni sɔrɔdasi tun y’o cɛsirilan siri ka ɲɛ, a tun tɛ siran ka taga kɛlɛ la.

⁴ O cogo kelen na, an be tiɲɛnkalan minw sɔrɔ ka bɔ Bibulu kɔnɔ, u b’an latanga ngalonkalanw ma (Zan 8:31, 32; 1 Zan 4:1). Ni tiɲɛnkalanw ka di an ye kosɔbɛ, a bena nɔgɔya an ma ka Ala ka sariyaw labato. O la, a bena kɛ i n’a fɔ an y’an ka “nigɛkunbɛnnan [o kɔrɔ, nɛgɛdulɔki, ABM]” don (Zab. 111:7, 8; 1 Zan 5:3). Ka fara o kan, n’an be tiɲɛnkalanw faamu ka ɲɛ, an bena se k’u ɲɛfɔ ka ɲɛ an juguw ɲɛɛ fɛ.—1 Piyɛri 3:15.

5. Mun na an ka ɲi ka tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ?

⁵ An ka ɲi ka Bibulu ka tiɲɛnkalanw kɛ i n’a fɔ cɛsirilan ani k’u siri ka ɲɛ. O bena an lasun ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’u ye ani ka tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ. Mun na an man ɲi ka ngalon tigɛ fewu? Sabu ngalon ye Sutana ka kɛlɛkɛminan dɔ ye, a be tɛmɛ min fɛ ka mɔgɔ caaman lafili. Mɔgɔ min be ngalon tigɛ ani mɔgɔ min be la o la, ngalon b’o mɔgɔ fila bɛɛ mako sa (Zan 8:44). O kama, hali n’an ye mɔgɔ dafabaliw ye, an b’an seko bɛɛ kɛ ka tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ (Efɛz. 4:25). Nka, o man nɔgɔ tuma dɔw la. Abigail be ni saan 18 ye. A ko: “A be komi kuun t’a la ka tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ sanko ni ngalon be se k’i bɔ koo la.” Mun lo b’o balimamuso dɛmɛ ka tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ? A ko: “Ni n’ be tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ, n’ be kɛ ni dusukun ɲuman ye Jehova ɲɛɛ kɔrɔ ani n’ bangebagaw ni n’ teriw be se ka la n’ na sɔbɛ la.” Victoria be ni saan 23 ye. Ale y’a fɔ ko: “N’i be tiɲɛn fɔ ani k’i ka lannakow lafasa, mɔgɔw be se k’i niin tɔɔrɔ. Nka, i be nafaba sɔrɔ o la tuma bɛɛ: I jaa be gwɛlɛya, i b’i magwɛrɛ Jehova la ani i kanubagaw b’i bonya.” Tiɲɛn na, a kɔrɔtanin lo an ka ‘tiɲɛ kɛ an ka cɛsirilan ye’ tuma bɛɛ.

6, 7. Mun na Jehova ka sariya tilenninw be i n’a fɔ nɛgɛdeleke?

⁶ Ɔrɔmu sɔrɔdasiw tun be nɛgɛdeleke min don, a tun kɛɲɛnin lo u la. O nɛgɛdeleke tun be dilan ni nɛgɛ pɛtɛnin caaman ye ani golojuruw lo tun be kɛ k’o nɛgɛw sirisiri ɲɔgɔn na nɛgɛ wɛrɛw sababu fɛ. Nɛgɛ dɔw tun be sɔrɔdasi gamanw datugu ani golojuruw lo tun be kɛ k’olu fana sirisiri. O nɛgɛdeleke tun be sɔrɔdasi bali ka koo dɔw kɛ a sago la ani a tun ka ɲi k’o nɛgɛdeleke sɛgɛsɛgɛ tuma o tuma walisa k’a filɛ n’a sirinin lo ka ɲɛ. Nka, o nɛgɛdeleke tun be sɔrɔdasi latanga sabu murujan wala tama tun tɛ se k’a sɔgɔ.

⁷ Jehova ka sariya tilenninw be i n’a fɔ nɛgɛdeleke. U b’an dusukun latanga Alako ta fan fɛ (Talenw 4:23). Sɔrɔdasi tɛna a ka nɛgɛdeleke to yen ka dɔ wɛrɛ ta min barika ka dɔgɔ. O cogo kelen na, an tɛna Jehova ka sariyaw to yen k’an yɛrɛ sago kɛ. An yɛrɛ ka hakilitigiya dama tɛ se k’an dusukun latanga (Talenw 3:5, 6). O kama, an ka ɲi k’an ka nɛgɛdeleke sɛgɛsɛgɛ tuma o tuma walisa k’a filɛ n’a bele b’an dusukun latangara.

8. Mun na an ka ɲi ka Jehova ka sariyaw sira tagama?

⁸ Yala i b’a miiri tuma dɔw la ko  Jehova ka sariya tilenninw ka gwɛlɛ kojugu ani ko u b’i bali k’i sago kɛ wa? Daniel be ni saan 21 ye. A ko: “N’ ka kalanfaw ni n’ ka lakɔli filankuruw tun be n’ lɔgɔbɔ sabu n’ tun be koow kɛ ka kɛɲɛ ni Bibulu ka sariyaw ye. Wagati dɔ la, n’ tun lanin tɛ n’ yɛrɛ la tugun ani n’ hakili ɲagamina.” Nka, sisan a be mun lo miiri? A ko: “Kɔfɛ, n’ y’a ye ko nafa b’a la ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni Jehova ka sariyaw ye. N’ ‘teri dɔw’ y’a daminɛ ka dɔrɔgi ta ani dɔw yɛrɛ ye lakɔli dabila. A fɔ man di nka, u ka ɲɛnamaya nagasira pewu. Tiɲɛn na, Jehova b’an latanga.” Madina be ni saan 15 ye. A ko: “Ne be jijaliba lo kɛ walisa ka Jehova ka sariyaw labato ani ka ban ka tugu n’ filankuruw ka miiriyaw kɔ ɲɛnagwɛkow la.” Mun lo b’a dɛmɛ do? A ko: “N’ b’a to n’ hakili la ko Jehova tɔgɔ lara n’ kan ani ko ni kɔrɔbɔli be n’ kan, a be komi Sutana be n’ bonna ni biɲɛw ye. N’ mana see sɔrɔ o kɔrɔbɔliw kan, n’ dusu be diya kosɔbɛ n’ yɛrɛ kɔrɔ.”

9-11. a) Kerecɛnw be mun lo kɛ min be jati i ko sennasanbara? b) Mun lo be se k’an dɛmɛ ka kibaro diiman fɔ cogo nɔgɔman na?

⁹ Efɛzikaw 6:15 kalan. Ɔrɔmu sɔrɔdasi tun tɛ taga kɛlɛ la n’a m’a ka sanbara don. O sanbara barika ka bon sabu a sanbaraju dilanna ni golo saba ye minw nɔrɔnin lo ɲɔgɔn na. A dilancogo tun b’a to a tɛ tiɲɛ joona ani a tun ka nɔgɔ ka tagama n’a ye.

¹⁰ Sɔrɔdasi tun be sanbara min don ka taga kɛlɛ la, o tun b’a dɛmɛ ka see sɔrɔ. O cogo kelen na, kerecɛnw be sanbara min don Alako ta fan fɛ, o b’u dɛmɛ ka kibaro diiman fɔ mɔgɔw ye hɛɛrɛ koo la (Ezayi 52:7; Ɔrɔm. 10:15). O n’a ta bɛɛ, u ka ɲi k’u jaa gwɛlɛya walisa ka kibaro diiman fɔ tuma dɔw la. Robert be ni saan 20 ye. A ko: “N’ tun be siran ka n’ ka klasidenw waaju. A be komi n’ tun be maloya le ka kuma. Ni n’ miirila o la, n’ b’a ye ko kuun tun t’a la n’ ka maloya. Sisan, n’ ninsɔn ka di ka n’ filankuruw waaju.”

¹¹ Kanbelew ni sunguru caaman y’a faamu ko a ka nɔgɔ u ma ka kibaro diiman fɔ n’u labɛnnin lo koɲuman. I be se ka mun lo kɛ walisa k’i yɛrɛ labɛn? Julie be ni saan 16 ye ani a ko: “N’ b’an ka gafew don n’ ka lakɔli saki kɔnɔ ani n’ be n’ ka klasidenw lamɛn koɲuman walisa k’u ka miiriyaw n’u ka lannakow lɔn. O kɔ, n’ be miiri k’a filɛ fɛɛn min be se k’u dɛmɛ. Ni n’ labɛnnin lo koɲuman n’ be se ka baro kɛ n’u ye koo tigitigi dɔw kan minw bena u nafa.” Marie be ni saan 23 ye. A ko: “N’i be ɲumanya kɛ ani n’i be mɔgɔw lamɛn koɲuman, i bena a faamu dɔɔni gwɛlɛya min b’i filankuruw kan. An ka gafe minw ɲɛsinna kanbelew ni sunguruw ma, n’ be n’ seko kɛ k’olu bɛɛ kalan fɔlɔ. O la, n’ be se ka miiriya dɔ yira u la Bibulu kɔnɔ wala n’ b’u ɲɛsin jw.org ma walisa k’u dɛmɛ.” O lakalitaw bɛɛ b’a yira ko n’an b’an yɛrɛ labɛn koɲuman waajuli baara kama, a be komi an be sanbara dɔ don min kɛɲɛnin b’an seen ma.

12, 13. Sutana ka “biɲɛ tasumaman” dɔw ye mun ni mun lo ye?

¹² Efɛzikaw 6:16 kalan. Ɔrɔmu sɔrɔdasi ka “nigɛkunbɛnnan” tun be ni nɔnkɔn naani ye ani a faan fila janya tun ye kelen ye. A tun be sɔrɔdasi latanga murujan, tama ani biɲɛw ma.

¹³ Sutana b’i bon ni “biɲɛ tasumaman” jumanw lo ye? A be se ka kɛ ko a be ngalon la Jehova kan walisa k’i kɛlɛ. Sutana b’a fɛ i k’a miiri ko Jehova t’i  kanu ani ko mɔgɔ si t’a janto i la. Ida be ni saan 19 ye. A ko: “Tuma caaman na, n’ b’a miiri ko n’ yɔrɔ ka jan Jehova la ani ko a t’a fɛ n’ ka kɛ a teri ye.” Ida ye mun lo kɛ walisa k’o miiriya kɛlɛ? A ko: “Lajɛnw be n’ ka limaniya sabati kosɔbɛ. N’ tun be deli ka taga sigi ani n’ tɛ lakalita si kɛ. N’ tun b’a miiri ko mɔgɔ t’a fɛ ka n’ ka lakalitaw lamɛn. Nka sisan, n’ be n’ yɛrɛ labɛn lajɛnw kama ani n’ be n’ seko kɛ ka lakalita fila wala saba ɲɔgɔn kɛ. A man nɔgɔ, nka ni n’ ye lakalitaw kɛ, o be n’ ninsɔndiya. Balimaw be n’ jija fana. Tuma o tuma n’ mana bɔ lajɛn na, n’ b’a ye ko Jehova be n’ kanu.”

14. Ida ka ɲɛyirali b’an dɛmɛ ka mun lo faamu?

¹⁴ Sɔrɔdasi ka nɛgɛkunbɛnnan tun tɛ se ka bonya ani a tun tɛ se ka dɔgɔya. Nka, Ida ka ɲɛyirali y’a yira ko an ka limaniya barika be se ka bonya wala ka dɔgɔya. O be bɔ an yɛrɛ lo la (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3). Tiɲɛn na, a kɔrɔtanin lo an ka dɔ fara an ka limaniya barika kan!

15, 16. Kɔrɔ juman na an ka jigiya be i n’a fɔ nɛgɛfugulan?

¹⁵ Efɛzikaw 6:17 kalan. Ɔrɔmu sɔrɔdasiw tun be nɛgɛfugulan biri walisa k’u kungolo, u kaan n’u ɲɛda latanga. Minɛyɔrɔ tun be nɛgɛfugulan dɔw la ani sɔrɔdasi tun be se k’a minɛ a bolo.

¹⁶ Nɛgɛfugulan tun be sɔrɔdasi kunsɛmɛ latanga. O cogo kelen na, n’an b’an “jigi la an ka kisili kan,” o b’an tanga miiriya juguw ma (1 Tes. 5:8; Talenw 3:21). Jigiya b’an dɛmɛ an be  sinsin Ala ka layiduw kan. A b’a to fana an t’an fari faga an ka gwɛlɛyaw kosɔn (Zab. 27:1, 14; Kɛw. 24:15). Nka, n’an b’a fɛ an ka “nigɛfugulan” k’an latanga, an ka ɲi k’a biri sanni k’a minɛ an bolo.

17, 18. a) Sutana be mun lo kɛ walisa k’an lasun an k’an ka nɛgɛfugulan bɔ? b) An be se k’a yira cogo di ko Sutana ka miiriya juguw m’an lafili?

¹⁷ Sutana b’an lasun cogo di an k’an ka nɛgɛfugulan bɔ? Miiri k’a filɛ a tun b’a fɛ Yezu ka min kɛ. Siga t’a la, Sutana tun b’a lɔn ko Yezu ka jigiya tun ye ka kɛ Masacɛ ye adamadenw kun na. Nka, Yezu tun ka ɲi ka Jehova ka wagati latigɛnin makɔnɔ. Sanni o cɛ, a tun bena tɔɔrɔ ani ka sa. O kama, Sutana ye sababu di Yezu ma a ka kɛ Masacɛ ye o yɔrɔnin bɛɛ. Sutana y’a daa di Yezu ma ko ni a y’ale bato siɲɛ kelen dɔrɔn, a bena kɛ duniɲa kuntigi ye yɔrɔninkelen (Luka 4:5-7). O cogo kelen na, Sutana b’a lɔn ko Jehova y’a daa di ko a bena fɛɛn ɲumanw di an ma duniɲa kura kɔnɔ. Nka, an ka ɲi ka kɔnɔni kɛ o layidu ka dafa. Sanni o cɛ, an be se ka gwɛlɛya caaman sɔrɔ. O kama, Sutana be sababu di an ma ka ɲɛnamaya kɛ nafolotigiya la sisan yɛrɛ. A b’a fɛ an k’an ka makoɲɛfɛnw kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye ka Ala ka Masaya bila kɔ.—Mat. 6:31-33.

¹⁸ Karine be ni saan 20 ye. I ko a filankuru caaman, a m’a to o miiriya juguw k’a lafili. A ko: “N’ jigi b’a la ko Ala ka Masaya dɔrɔn lo be se k’an ka gwɛlɛyaw bɛɛ ɲɛnabɔ.” A ka jigiya ye nɔɔ juman lo to a ka miiricogo n’a ka ɲɛnamaya kɛcogo kan? O y’a dɛmɛ a y’a to a hakili la ko duniɲa nin kɔnɔnafɛnw tɛ mɛɛnta ye. O la, sanni a k’a seko bɛɛ kɛ ka lɔyɔrɔba ɲini, a b’a ka wagati n’a ka fanga kɛ Jehova ka baara la.

19, 20. An be se k’an yɛrɛ degi cogo di walisa ka baara kɛ ni Ala ka Kuma ye ka ɲɛ?

¹⁹ Ɔrɔmu sɔrɔdasiw ka kɛlɛkɛmuru janya tun be santimɛtɛrɛ 50 ɲɔgɔn bɔ. O sɔrɔdasiw tun be se kɛlɛ la koɲuman n’u ka murujan ye sabu u tun b’u yɛrɛ degi loon o loon.

²⁰ Pol y’a fɔ ko Ala ka Kuma be i n’a fɔ murujan, Jehova ye min di an ma. Nka, an ka ɲi k’an yɛrɛ degi ka baara kɛ n’a ye koɲuman walisa k’an ka lannakow lafasa wala n’an b’a fɛ k’an ka miiricogo yɛlɛma (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15). An be se k’an yɛrɛ degi cogo di? Sebastien be ni saan 21 ye ani a ko: “Bibulu kalantɔ, n’ be vɛrise kelen sugandi sapitiri kelen kelen bɛɛ kɔnɔ k’o sɛbɛ. Vɛrise minw ka di n’ ye n’ b’o fara olu kan. O lo be n’ dɛmɛ ka Jehova ka miiriyaw lɔn ka ɲɛ.” Daniel min kofɔra ka tɛmɛ, ale ko: “Ni n’ be Bibulu kalanna, n’ be vɛrise dɔw sugandi minw be se ka mɔgɔw dɛmɛ waajuli la. N’ y’a kɔrɔsi ko mɔgɔw b’u mako don n’u y’a ye ko Bibulu kɔnɔnakow ka d’i ye kosɔbɛ ani ko i b’i seko bɛɛ kɛra k’u dɛmɛ.”

21. Mun na kuun t’a la an ka siran Sutana n’a ka jinaw ɲɛ?

²¹ Barokun nin na, kanbelew ni sunguruw ka ɲɛyirali y’a yira ko kuun t’a la an ka siran Sutana n’a ka jinaw ɲɛ. Tiɲɛn lo ko fanga kabakoman b’u la, nka u fanga man bon ka tɛmɛ Jehova ta kan. U fana tɛna ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. Krista ka saan waa kelen mara wagati la, a bena u fili dingɛjugu kɔnɔ ani u tɛna se ka koo jugu kɛ mɔgɔ si la. O kɔ, Yezu bena u halaki pewu (Yir. 20:1-3, 7-10). An b’an jugu lɔn ani an b’a ka kokɛcogow n’a ka laɲinitaw lɔn. Jehova ka dɛmɛ sababu fɛ, an be se ka lɔ kelen kan k’a kɛlɛ!