1, 2. a) Balima minw be waajuli kɛ ni kantigiya ye hali ni mɔgɔ t’u lamɛn, mun na olu ka ɲɛyirali b’an jija? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.) b) Ka waajuli kɛ an “yɛrɛ ka dugu” kɔnɔ, Yezu ye mun lo fɔ o koo la? (Jukɔrɔla kunnafoni lajɛ.)

SERGIO n’a muso Olinda be Etazini jamana na. U be ni saan 80 ni kɔ ye ani u ye piyɔniyew ye. A ma mɛɛn, u seenw tun b’u dimina ani a tun man nɔgɔ u fɛ ka tagama. O n’a ta bɛɛ, u be wuli sɔgɔma joona ka tagama ka taga forobayɔrɔ dɔ la u ka dugu kɔnɔ. U be to k’o lo kɛ kabi saan caaman. U be se o yɔrɔ la 7h wagati la ani u be lɔ bus lɔyɔrɔ dɔ gɛrɛfɛ k’an ka gafew yira tɛmɛbagaw la. Mɔgɔw fanba b’a kɛ i n’a fɔ u ɲɛɛ t’u la. Nka, o balimacɛ n’a muso be to ka lɔ o yɔrɔ la ani ni mɔgɔ dɔ b’u filɛra, u be yɛlɛmisɛn kɛ n’a tigi ye. Ni midi sera, u be dɛmɛdɛmɛ ka taga soo. O dugusagwɛ, 7h wagati b’u sɔrɔ yen. U be to ka waajuli kɛ sɔgɔma o sɔgɔma, siɲɛ wɔɔrɔ lɔgɔkun kɔnɔ saan kuru bɛɛ la.

² I ko Sergio ni Olinda, balimacɛ ni balimamuso kantigi caaman be waajuli kɛra kabi saan caaman u ka kiin kɔnɔ  duniɲa kuru bɛɛ la. U b’o kɛ hali ni mɔgɔ caaman t’u lamɛn. N’o gwɛlɛya ɲɔgɔn b’i kan, an b’i tando i ka muɲuli kosɔn. * I be jijaliba min kɛra ka Jehova bato, o be mɔgɔ caaman jija, hali balima kolɔnbagaw yɛrɛ. Kafokulu kɔrɔsibaga dɔw y’a fɔ ko: “Ni n’ be waajuli kɛra n’o balima kantigiw ɲɔgɔn ye, u ka ɲɛyirali be n’ jija kosɔbɛ!” “U ka kantigiya be n’ jija n’ kana n’ fari faga ani n’ ka to ka waajuli kɛ ni jagwɛlɛya ye.” “U ka ɲɛyirali be n’ dusukun sɔrɔ yɛrɛ le.”

3. An bena ɲiningali saba jumanw lo lajɛ ani mun na?

³ Yezu ye waajuli baara kalifa an ma. Walisa an k’an jija k’o baara kɛ k’a dafa, an ka ɲiningali saba nunu lajɛ: Mun na an fari be se ka faga tuma dɔw la? A kɔrɔ ko di ka den waajuli baara la? Mun lo bena an dɛmɛ walisa an k’an jija ka to ka den waajuli baara la?

4. a) Yahutuw fanba ma sɔn ka Pol lamɛn. O ye nɔɔ juman lo to a kan? b) Mun na Pol dusu tun kasinin lo ten?

⁴ Yala i fari ma deli ka faga sabu i ka kiin kɔnɔ, mɔgɔw t’a fɛ ka kibaro diiman lamɛn wa? N’o lo, i bena ciden Pol dusukunnakow faamu. A ye waajuli kɛ saan 30 ɲɔgɔn kɔnɔ ani a ye mɔgɔ caaman dɛmɛ u kɛra kerecɛnw ye (Kɛw. 14:21; 2 Kor. 3:2, 3). O n’a ta bɛɛ, a ma se ka Yahutu caaman dɛmɛ u ka sɔn tiɲɛn batoli ma. Nka, u caaman banna k’a lamɛn ani dɔw yɛrɛ y’a tɔɔrɔ (Kɛw. 14:19; 17:1, 4, 5, 13). O koo ye nɔɔ juman lo to Pol kan? A y’a fɔ ni kɔnɔgwɛ ye ko: “Krista ka jɛnɲɔgɔnya barika la ne be min fɔ, o ye tiɲɛ ye . . . Dusukasi be ne la kosɔbɛ, ne nii tɔɔrɔnin lo tuma bɛɛ.” (Ɔrɔm. 9:1-3). Mun na Pol dusu tun kasinin lo ten? Sabu waajuli baara tun ka di a ye ani a tun be mɔgɔw kanu. Yahutuw koo tun ka di Pol ye sɔbɛ la. O kosɔn, a dusu tiɲɛna tuma min na u banna Ala ka makari la.

5. a) Mun lo b’an lasun ka waajuli kɛ? b) Mun na an fari be se ka faga tuma dɔw la?

⁵ I ko Pol, an be mɔgɔw waaju sabu an b’u kanu ani an b’a fɛ k’u dɛmɛ (Mat. 22:39; 1 Kor. 11:1). An yɛrɛ ka koo b’an dɛmɛ k’a faamu ko ni mɔgɔ y’a latigɛ ka Jehova bato, duga caaman b’o la. An b’a fɛ k’an ka kiinmɔgɔw dɛmɛ u k’a faamu k’u ka ɲɛnamaya bena fisaya kosɔbɛ n’u y’a latigɛ ka Jehova bato. O kama, an be to k’u jija u k’a ɲini ka tiɲɛn lɔn Jehova koo la ani k’a sagonata lɔn adamadenw koo la. A be i n’a fɔ an b’a fɔra u ye ko: “N’ nana kado ɲuman dɔ d’i ma. Sabari ka sɔn a la.” O kama, ni mɔgɔw be ban an ka kado la, o be se k’an dusu kasi. O kɔrɔ tɛ ko an limaniyanin tɛ, nka o b’a yira ko an be mɔgɔw kanu sɔbɛ la. O la, hali n’an fari fagara, an tɛ waajuli dabila. N’a sɔrɔ an ni Elena ka miiriya ye kelen ye. Ale ye piyɔniye ye kabi saan 25 ni kɔ ani a ko: “Ne fɛ, waajuli baara ka gwɛlɛ. Nka, n’ tɛna baara si kɛ waajuli baara nɔɔ na.”

6. An bena ɲiningali juman lo lajɛ sisan? An bena o kɛ cogo di?

⁶ Mun na an be se ka la a la ko an mana kɛ yɔrɔ o yɔrɔ, an be se ka den waajuli baara la? Walisa k’o ɲiningaliba jaabi, an ka Yezu ka ntalen fila lajɛ. O ntalenw kɔnɔ, a y’a yira ko an ka kan ka den (Mat. 13:23). Ntalen fɔlɔ ɲɛsinna ɛrɛzɛnforo dɔ lo ma.

7. a) Ɛrɛzɛnforo “tigi,” “ɛrɛzɛnsunsɔbɛ” ani ɛrɛzɛnsun ‘bolow’ ye jɔn ni jɔn lo ye b) An b’a fɛ ka ɲiningali juman lo jaabili sɔrɔ?

 ⁷ Zan 15:1-5, 8 kalan. A kɔrɔsi ko Yezu y’a fɔ a ka cidenw ye ko: “Ni aw ye baara caaman kɛ, o le ben’a to n Faa be boɲa sɔrɔ, ani aw fana be kɛ ne ka kalandenw ye.” Yezu y’a fɔ ko Jehova lo ye ɛrɛzɛnforo “tigi” ye, ale Yezu lo ye “ɛrɛzɛnsunsɔbɛ” ye ani a ka kalandenw lo ye ɛrɛzɛnsun bolow ye. * Kɔrɔ juman na, Krista ka kalandenw ka ɲi ka den? O ntalen kɔnɔ, Yezu ma sin k’o ɲiningali jaabi. Nka, a ye kuma dɔw fɔ minw be se k’an dɛmɛ k’o jaabili sɔrɔ.

8. a) Ka den, mun na o kɔrɔ tɛ ka mɔgɔ kɛ Krista ka kalanden ye? b) Jehova tɛ mun lo ɲini an fɛ abada?

⁸ Yezu y’a fɔ a Faa koo la ko: “Bolo minw bɛɛ te deen kɛ, a bena olu tigɛ k’o bɔ yen.” O kɔrɔ ko, walisa Jehova k’an jati a sagokɛlaw ye, fɔɔ an ka den (Mat. 13:23; 21:43). O ntalen kɔnɔ, n’a fɔra ko ka den, o kɔrɔ tɛ ka mɔgɔ kɛ Krista ka kalanden ye (Mat. 28:19). Mun na an b’o fɔ? An balima kantigi dɔw ma se ka mɔgɔ si dɛmɛ a ka kɛ Yezu ka kalanden ye sabu mɔgɔw tun tɛ mɛnni kɛ u ka kiinw kɔnɔ. An do tɛ se k’a fɔ abada k’o balimaw be i n’a fɔ yiribolo minw tɛ den. An tɛ se ka mɔgɔ si waajibiya a ka kɛ Yezu ka kalanden ye. Ka fara o kan, Jehova ye kanutigi Ala ye. An tɛ se ka min kɛ, a tɛna o ɲini an fɛ fewu. Nka an be se ka min kɛ, a b’o dɔrɔn lo ɲini an fɛ.—Deter. 30:11-14.

9. a) An be se ka den cogo di? b) An bena ntalen juman lo lajɛ sisan?

⁹ Ka den waajuli baara la, o kɔrɔ ko di sa? O ka ɲi ka kɛ koo dɔ lo ye an bɛɛ be se ka min kɛ. Jehova ye baara juman lo kalifa a sagokɛlaw bɛɛ ma? O ye k’a ka Masaya kibaro diiman fɔ * (Mat. 24:14). Yezu ye ntalen min la sɛnɛkɛla koo la, o b’o lo yira ka gwɛ. An k’o ntalen lajɛ sisan.

10. a) Yezu ka ntalen kɔnɔ, suman ni dugukolo ye mun lo tagamasiɲɛ ye? b) Bilekalaw be mun lo bɔ?

¹⁰ Luka 8:5-8, 11-15 kalan. O ntalen kɔnɔ, suman ye “Ala ka kuma” wala Ala ka Masaya kibaro diiman lo ye. Dugukolo ye mɔgɔw dusukun tagamasiɲɛ lo ye. An k’a jati k’o suman ye bilekisɛ ye. Kisɛ minw benna dugukolo ɲuman kan, olu be falen ka bonya ani ka kalaw bɔ. Nka, yala o kalaw bena kala kuraw lo bɔ wa? Ayi! U bena kisɛ kura “kɛmɛ kɛmɛ sɔrɔ.” Kɔfɛ, o kisɛw lo be falen ka kala wɛrɛw bɔ. Yezu ka ntalen kɔnɔ, kisɛ kelen lo be laban ka kisɛ kɛmɛ kɛ. O koo ɲɛsinna an ka waajuli baara ma cogo di?

11. a) Yezu ye ntalen min la sɛnɛkɛla koo la, o ɲɛsinna an ka waajuli baara ma cogo di? b) An be Masaya kisɛ kuraw bɔ cogo di?

¹¹ Tuma min na an bangebagaw wala Jehova Seere wɛrɛw ye kibaro diiman fɔ an ye siɲɛ fɔlɔ la, a be i n’a fɔ u ye suman kisɛ dan dugukolo ɲuman kan. U ninsɔn diyara kosɔbɛ tuma min na an sɔnna kibaro diiman ma. O suman falenna an dusukun na ka bonya fɔ ka kala bɔ. Bilekala tɛ kala kura bɔ, nka a be kisɛ kuraw lo bɔ. O cogo kelen na, an fana tɛ Yezu ka kalanden kuraw lo kɛ, nka an be kisɛ kuraw lo bɔ. * An b’o kɛ cogo di?  Tuma o tuma, n’an be Ala ka Masaya kibaro diiman fɔra mɔgɔw ye, a be i n’a fɔ kisɛ min danna an dusukun na, an b’o ɲɔgɔn lo jɛnsɛnna (Luka 6:45; 8:1). O cogo la, o ntalen b’a yira an na ko n’an be to ka kibaro diiman fɔ Ala ka Masaya koo la, o b’a yira ko an be to ka den.

12. a) Yezu ye ntalen min la ɛrɛzɛnforo ni sɛnɛkɛla koo la, an be se ka kalan juman lo sɔrɔ o la? b) O be nɔɔ juman lo to an kan?

¹² Yezu ye ntalen min la ɛrɛzɛnforo ni sɛnɛkɛla koo la, an be se ka kalan juman lo sɔrɔ o la? Mɔgɔw y’an lamɛn wo u m’an lamɛn wo, o t’an bali ka den. N’an be to ka waajuli kɛ, o lo b’a yira ko an be denna. Pol y’o tiɲɛnkuma ɲɔgɔn lo fɔ tuma min na a y’a fɔ ko mɔgɔ “kelen kelen bɛɛ bena u ka sara sɔrɔ ka kɛɲɛ n’u ka baara ye.” (1 Kor. 3:8). An ye nafa min sɔrɔ an ka baara la, an ka duga tɛ bɔ o la. Nka an be jijali minw kɛ o baara la, an ka duga be bɔ o lo la. Matilda ye piyɔniye ye kabi saan 20. A y’a fɔ ko: “N’ ninsɔn ka di k’a ye ko Jehova be n’ duga n’ ka jijali kosɔn.”

13, 14. Ka kɛɲɛ ni Ɔrɔmukaw 10:1, 2 ye, mun na ciden Pol ma waajuli baara dabila abada?

¹³ Mun lo bena an dɛmɛ an k’an jija ka to ka den waajuli baara la? I ko an y’a ye cogo min na, Pol fari tun fagara tuma min na Yahutuw ma sɔn ka Masaya kibaro diiman lamɛn. O n’a ta bɛɛ, Pol ma waajuli baara dabila. A tun be mun lo miiri o Yahutuw koo la? A ko: “Min be ne dusu la, ani n be min ɲini Ala fɛ Isirayɛdenw ye, o ye u ka kisiliko ye. Bari ne be se k’a fɔ k’u jijanin be kosɔbɛ Ala koo la, u jijanin be kɔni, nga lɔnniyasɔbɛ t’u fɛ.” (Ɔrɔm. 10:1, 2). Ayiwa, mun na Pol tora ka waajuli kɛ?

¹⁴ A fɔlɔ, Pol y’a fɔ fɛɛn min kama a tora ka Yahutuw waaju. “Min be [Pol] dusu la,” o lo y’a lasun ka Yahutuw waaju. A tun b’a fɛ n’a dusu bɛɛ ye u ka kisi (Ɔrɔm. 11:13, 14). A filanan, Pol y’a fɔ ko ale be koo dɔ “ɲini Ala fɛ Isirayɛdenw ye.” O b’a yira ko a ye Ala  deli walisa a ka Yahutuw dɛmɛ u ka sɔn Masaya kibaro diiman ma. A sabanan, Pol y’a fɔ ko “u jijanin be kosɔbɛ Ala koo la.” O b’a yira ko jogo ɲuman minw be mɔgɔw la, Pol tun b’o lo filɛ ani a tun b’a jati k’u be se ka kɛ Jehova batobagaw ye loon dɔ. Komi o Yahutuw tun kisɛyanin lo, Pol tun b’a jati k’u be se ka kɛ Krista ka kalandenw ye minw kisɛyanin lo.

15. An be se ka ciden Pol ladegi cogo di? Ɲɛyirali dɔw fɔ.

¹⁵ An be se ka Pol ladegi cogo di? A fɔlɔ, minw labɛnnin lo ka sɔn ɲɛnamaya banbali ma, an b’a fɛ n’an dusu bɛɛ ye k’u yɔrɔ ɲini. A filanan, an be Jehova deli walisa a ka mɔgɔ kɔnɔgwɛw dɛmɛ u ka mɛnni kɛ n’an be waajuli kɛra (Kɛw. 13:48; 16:14). Silvana ye piyɔniye ye a saan 30 ɲɔgɔn ye nin ye. A ko: “Waajuli kɛtɔ, n’ be Jehova deli ka sɔrɔ ka don luu dɔ kɔnɔ. N’ b’a fɔ a ye ko a ka n’ dɛmɛ ka kɛ ni miiriya ɲuman ye o lukɔnɔmɔgɔw koo la.” An fana be Ala deli walisa mɛlɛkɛw k’an dɛmɛ ka mɔgɔ kɔnɔgwɛw sɔrɔ (Mat. 10:11-13; Yir. 14:6). Robert ye piyɔniye ye a saan 30 ni kɔ ye nin ye. Ale y’a fɔ ko: “Ka baara kɛ ni mɛlɛkɛw ye, o ye ninsɔndiyaba yɛrɛ lo ye sabu olu b’a lɔn min be kɛra mɔgɔw ka ɲɛnamaya kɔnɔ.” A sabanan, jogo ɲuman minw be mɔgɔw la, an b’o lo filɛ ani an b’a jati k’u be se ka kɛ Jehova batobagaw ye loon dɔ. Carl ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye ani a batizera a saan 50 ni kɔ ye nin ye. A ko: “Fɛɛn o fɛɛn b’a yira ko mɔgɔ b’a mako don, n’ b’o lo kɔrɔsi, hali ni fɛɛn fitinin lo. O tigi be se ka yɛlɛmisɛn kɛ, ka n’ filɛ ni ɲɛɛ ɲuman ye wala ka ɲiningali dɔw kɛ ni kɔnɔgwɛ ye.” Tiɲɛn na, i ko ciden Pol, an be se ka to ka den waajuli baara la.

16, 17. a) Waajulikɛla 11:6 be mun lo yira an na? b) An be se ka nɔɔ juman lo to mɔgɔw kan an ka waajuli baara sen fɛ? Ɲɛyirali dɔ fɔ.

¹⁶ An kana ɲinɛ abada ko an ka waajuli baara be se ka nɔɔ to mɔgɔw kan kosɔbɛ, hali n’a be komi mɔgɔw t’an lamɛnna (Waajulikɛla 11:6 kalan). Tiɲɛn na, mɔgɔ caaman t’an lamɛn, nka u kɔni b’an kɔrɔsi. U b’a kɔrɔsi ko an ka fanidoncogo ka ɲi, an be mɔgɔw bonya ani ko an ninsɔn ka di. Tuma dɔw la, an ka kɛwale ɲumanw be se ka mɔgɔw dɛmɛ k’a faamu ko u tun be ni miiriya jugu min ye an koo la, o bɛnnin tɛ. Sergio ni Olinda minw kofɔra barokun daminɛ na, olu y’o lo kɔrɔsi.

¹⁷ Sergio y’a fɔ ko: “Komi an tun man kɛnɛ, an ye wagati damanin kɛ an ma taga waajuli kɛ bisi (bus) lɔyɔrɔ la. An kɔsegira yen tuma min na, tɛmɛbagaw y’an ɲininga ko: ‘A kɛra tile fila ye dɛ! Aw ɲɛnafin tun b’an na.’ ” Olinda y’a fɔ ni yɛlɛmisɛn ye ko: “Bisi bolibagaw y’u bolo wuli k’an fo ani dɔw tun be to u ka mobili kɔnɔ k’a fɔ ni kaanba ye ko: ‘Aw ni baara!’ U dɔw yɛrɛ tun b’a fɔ k’u b’an ka gafe dɔw fɛ.” Sergio ni Olinda kabakoyara kosɔbɛ tuma min na cɛɛ dɔ nana u ka waajulikɛ wotoro gɛrɛfɛ ka filɛru di u ma ani k’u fo u ka baara kosɔn.

18. Mun na i cɛsirinin lo ka to ka den waajuli baara la?

¹⁸ An ka Masaya kibaro diiman fɔ mɔgɔw ye “k’a ta sɔgɔma . . . fɔɔ ka taga se wulafɛ ma.” N’an b’o kɛ, o kɔrɔ ko an be baaraba kɛra ka seereya kɛ siyaw bɛɛ ye (Mat. 24:14). Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, o ye ko an bena ninsɔndiya kosɔbɛ sabu an b’a lɔn ko Jehova ninsɔn ka di an kɔrɔ. Tiɲɛn na, minw bɛɛ b’u jija walisa ka to ka den waajuli baara la, olu bɛɛ koo ka di Jehova ye kosɔbɛ!