1. Mun na an bɛɛ mako be dususalo la?

AN BƐƐ mako be dususalo la. N’a sɔrɔ haminankow, dusukasi ani tɔɔrɔ lo ka ca an ka ɲɛnamaya kɔnɔ. N’a sɔrɔ an be tɔɔrɔla sabu bana dɔ b’an na, an kɔrɔnin lo wala an ka mɔgɔ kanulen dɔ sara. U b’an dɔw kɛlɛ ani mɔgɔw be fariyara ka taga. Tiɲɛn na, o wagati gwɛlɛw b’a yira ko an be “laban tuma na” ani ko loon o loon, an be surunyana duniɲa kura la (2 Tim. 3:1). Nka, n’a sɔrɔ an be kɔnɔni kɛra kabi wagatijan Jehova ka layiduw ka dafa. A be se ka kɛ fana ko dɔ be farala an ka gwɛlɛyaw kan. O la, an be se ka dususalo sɔrɔ min?

2, 3. a) An be mun lo lɔn Abakuki koo la? b) Mun na an bena Abakuki ka kitabu lajɛ?

² Walisa k’o ɲiningali jaabili sɔrɔ, an ka Abakuki ka kitabu lajɛ. Bibulu tɛ Abakuki ka ɲɛnamaya n’a ka baara kofɔ k’u pereperelatigɛ. Nka, a tɔgɔ lara kitabu min kan, o be mɔgɔ jija. N’a sɔrɔ Abakuki tɔgɔ kɔrɔ ko “ka meleke mɔgɔ la kosɔbɛ.” Jehova b’a sagokɛlaw dusu saalo cogo min na, n’a sɔrɔ o tɔgɔ kɔrɔ ɲɛsinna o lo ma. Jehova sagokɛlaw be nɔrɔ a la cogo min na, o be se ka ɲɛsin o fana ma. Abakuki  kumana ni Jehova ye ani a y’a ɲininga koo dɔw la. Jehova ye hakili senu di a ka kira ma walisa a ye kumaɲɔgɔnya min kɛ n’ale ye, a k’o sɛbɛ. Jehova tun b’a lɔn k’o bena an nafa.—Abak. 2:2.

³ Abakuki ye kumaɲɔgɔnya min kɛ ni Jehova ye tuma min na a dusu tun kasinin lo, Bibulu b’o dɔrɔn lo fɔ an ye a koo la. “Koo minw bɛɛ tun fɔra Ala ka kuma na kabini fɔlɔfɔlɔ,” Abakuki ka kitabu y’u dɔ ye. U sɛbɛra “ka hakili d’an ma, janko an jaa ka gwɛlɛya ani ka muɲu, ka jigi sɔrɔ o barika la.” (Ɔrɔm. 15:4). Abakuki ka kitabu be se k’an kelen kelen bɛɛ nafa cogo di? A be se k’an dɛmɛ k’a faamu an be se k’an jigi la Jehova kan cogo min na. Ka fara o kan, Abakuki ka kiraya kuma b’an hakili sigi ko tɔɔrɔw ni gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta, an hakili siginin be se ka to. An k’o to an hakili la Abakuki ka kitabu kɔnɔna kumaw lajɛtɔ.

4. Mun na Abakuki dusu tun kasinin lo?

⁴ Abakuki 1:2, 3 kalan. Abakuki ka wagati tun ka gwɛlɛ yɛrɛ le! A dusu tun kasinin lo kojugu sabu juguya ni fariyakow tun be yɔrɔ bɛɛ. Mɔgɔw ka juguya tun bena ban tuma juman? Mun na Jehova bele tun m’o juguya ban? Abakuki tun ɲɛɛ b’a la a ka dugumɔgɔw be fariyakow ni tilenbaliyakow kɛra ɲɔgɔn na. O koo y’a fari faga. O wagati gwɛlɛw na, a ye Jehova deli a ka dɔ kɛ dɔ ye. N’a sɔrɔ Abakuki y’a daminɛ ka miiri ko Jehova tun t’a janto a ka jama na tugun wala ko a tɛna foyi kɛ. Yala i delila ka kɛ n’o miiriyaw ɲɔgɔn ye wa?

5. An be kalan nafaman juman lo sɔrɔ Abakuki ka kitabu kɔnɔ? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

⁵ Yala Abakuki jigi tun lanin tɛ Jehova kan tugun wa? Yala a tun lanin t’a la tugun ko Jehova bena a ka layiduw dafa wa? Ayi, o tɛ! Sanni Abakuki k’a ka gwɛlɛyaw n’a ka haminankow fɔ adamaden ye, a y’u fɔ Jehova lo ye delili la. O b’a yira ko a jigi tun ma tigɛ pewu! Siga t’a la, Abakuki tun be hamina ani a hakili tun ɲagaminin lo sabu a m’a faamu fɛɛn min kama Jehova ma sin ka juguya ban ani a y’a to ale be tɔɔrɔla ten. Haminanko minw tun be Abakuki kan, Jehova ye hakili senu d’a ma a k’o sɛbɛ walisa k’an kalan koo nafaman dɔ la: An be sigasiga koo minw na ani koo minw be hami bila an na, an man ɲi ka siran k’o fɔ ale Jehova ye delili la. Tiɲɛn na, Jehova b’a ɲini an fɛ an k’an dusukunnakow fɔ ale ye delili la (Zab. 50:15; 62:9). Talenw 3:5 b’an jija ko an k’an ‘jigi la Masaba kan sɔbɛ la. An kana an bolo la an yɛrɛ ka lɔnniya kan.’ Siga t’a la, Abakuki tun b’o ladiliw sira tagama.

6. Mun na a kɔrɔtanin lo an ka delili kɛ?

⁶ Abakuki y’a latigɛ k’a magwɛrɛ a Faa Jehova la, ale min y’a Teri sɔbɛ ye. A ma hami dɔrɔn ani k’a ɲini k’a ka koo ɲɛnabɔ a yɛrɛ ma. Nka, a y’a dusukunnakow n’a ka haminankow fɔ Jehova ye delili la. O ye ɲɛyirali ɲuman ye an fɛ. Jehova be deliliw lamɛn. A b’a ɲini an fɛ an k’an ka haminankow fɔ ale ye walisa k’a yira ko an jigi lanin b’a kan (Zab. 65:3). N’an b’o kɛ, an bena a ye Jehova b’an ka deliliw jaabi cogo min na. Jehova bena an dusu saalo ani k’an ɲɛminɛ. A bena kɛ komi a be melekera an na kosɔbɛ (Zab. 73:23, 24). An ka gwɛlɛyaw mana kɛ min o min ye, a bena an dɛmɛ k’a faamu ale be min miiri u koo la. Siga t’a la, ka Jehova deli, o ye fɛɛrɛ ɲuman ye walisa k’a yira ko an jigi lanin b’a kan.

7. Jehova ye mun lo kɛ tuma min na Abakuki y’a ka haminankow fɔ a ye?

⁷ Abakuki 1:5-7 kalan. Abakuki y’a ka haminankow fɔ Jehova ye delili la. O kɔ, n’a sɔrɔ a tun b’a yɛrɛ ɲiningara Jehova bena min kɛ. Komi Jehova ye Faa kanutigi ye, a ye Abakuki dusukunnakow faamu. A tun b’a lɔn ko Abakuki be tɔɔrɔla ani ko a mako be dɛmɛ na. O kama, Jehova m’a jalaki. Nka, a y’a fɔ a ye ale bena min kɛ yanni dɔɔni Yahutu murutininw na. N’a sɔrɔ Jehova kɔnna k’a fɔ Abakuki lo ye ko ale bena o mɔgɔ murutininw ɲangi yanni dɔɔni.

8. Abakuki jigi tun be min na, Jehova ka jaabili ma kɛ o ye. Mun na do?

⁸ Jehova y’a ɲɛfɔ Abakuki ye ko yanni dɔɔni, ale bena dɔ kɛ dɔ ye. Jehova tun bena mɔgɔ farimanw ani mɔgɔ juguw ɲangi Zuda. Jehova y’a fɔ k’o bena kɛ u “ɲana.” O b’a yira ko ka kira Abakuki wala a ka wagati mɔgɔw to sii la, Jehova tun bena kiti tigɛ Yahutu murutininw kan. Abakuki jigi tun be min na, Jehova ka jaabili ma kɛ o ye. Mun na do? Sabu Jehova tun bena tɛmɛ Kalidekaw (Babilɔnikaw) lo fɛ k’o kɛ. O mɔgɔw tun ka jugu ani u tun ka fari ka tɛmɛ Israɛldenw kan olu minw tun be Jehova ka sariyaw lɔn. Mun na Jehova tun bena tɛmɛ Babilɔnikaw lo fɛ k’a ka mɔgɔw ɲangi? O tun bena dɔ lo fara Zudakaw bɛɛ ka tɔɔrɔ kan. * I tun bena mun lo miiri n’i tun be Abakuki nɔɔ na?

9. Abakuki ye ɲiningali wɛrɛ jumanw lo kɛ?

⁹ Abakuki 1:12-14, 17 kalan. Abakuki y’a faamu ko Jehova tun bena tɛmɛ Babilɔnikaw fɛ ka kiti tigɛ Zuda mɔgɔ juguw kan ani k’u ɲangi. O n’a ta bɛɛ, a hakili bele tun ɲagaminin lo. Nka, a y’a fɔ Jehova ye ni majigilenya ye ko a bele y’ale ka “Tangakabakuru” ye (Deter. 32:4; Ezayi 26:4). Abakuki bele tun lanin b’a la ko Ala b’ale kanu ani a b’ale minɛ ni ɲumanya ye. O kama, a ma siran k’a ɲininga koo wɛrɛw la. U dɔw ye ko: Mun na Jehova b’a to koow be juguyara Zuda ani mɔgɔw be tɔɔrɔla ten? Mun na Jehova tɛ sin ka dɔ kɛ dɔ ye? Mun na Sebagayabɛɛtigi b’a ɲɛɛ tugu tɔɔrɔkow kan? Mun na a “be je” k’a to koo jugu ka caya yɔrɔ bɛɛ? Jehova do ka senu ani a “tilennin lo, kojugu filɛ ma.”

10. Cogo juman na an be se ka kɛ ni Abakuki dusukunnakow ɲɔgɔn ye tuma dɔw la?

¹⁰ Tuma dɔw la, an be se ka kɛ ni Abakuki dusukunnakow ɲɔgɔn ye. An be mɛnni kɛ Jehova fɛ. An b’an jigi la a kan ani an b’a ka Kuma kalan ani k’a sɛgɛsɛgɛ. O b’an ka jigiya sabati. An be Jehova ka layiduw koo mɛn a ka ɔriganisasiyɔn ka kalanw sababu fɛ. Nka, an bele be se k’an yɛrɛ ɲininga ko: “An ka tɔɔrɔw bena ban tuma juman?” Abakuki ye min kɛ o kɔ, an be kalan juman sɔrɔ o la?

11. Abakuki tun jijanin lo ka mun lo kɛ?

¹¹ Abakuki 2:1 kalan. Abakuki ye kumaɲɔgɔnya min kɛ ni Jehova ye, o y’a hakili sigi. O kama, a y’a jigi la Jehova kan k’a makɔnɔ a ka dɔ kɛ dɔ ye. A segira k’o lo yira a ka kuma nunu fɛ: “Ala bena an tɔɔrɔbagaw ɲaa gwan loon min na, ne ka kan ka n hakili sigi k’o loon nin kɔnɔ.” (Abak. 3:16). Jehova sagokɛla kantigi wɛrɛw fana muɲuna k’a makɔnɔ. U ka ɲɛyirali b’an jija sabu o b’a yira ko an fana be se ka muɲu ka Jehova makɔnɔ.—Mise 7:7; Zaki 5:7, 8.

12. An be se ka kalan juman lo sɔrɔ Abakuki ka koo la?

 ¹² Abakuki tun jijanin lo ka Jehova makɔnɔ. An be se ka kalan juman lo sɔrɔ o la? A fɔlɔ, gwɛlɛya o gwɛlɛya mana an sɔrɔ, an k’o fɔ Jehova ye delili la. A filanan, Jehova be min fɔ an ye Bibulu ani a ka ɔriganisasiyɔn sababu fɛ, an ka ɲi k’o sira tagama. A sabanan, an ka ɲi ka muɲu ka Jehova makɔnɔ ani ka la a la ko a bena an ka gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ a ka wagati latigɛnin na. N’an be Abakuki ladegi, an hakili bena sigi ani an bena se ka muɲuli kɛ. An ka jigiya bena an dɛmɛ ka muɲuli kɛ ani ka ninsɔndiya, an ka gwɛlɛyaw mana kɛ min o min ye. An lanin b’a la ko an sankolola Faa bena dɔ kɛ dɔ ye.—Ɔrɔm. 12:12.

13. Jehova ye Abakuki dusu saalo cogo di?

¹³ Abakuki 2:3 kalan. Abakuki y’a latigɛ ka Jehova makɔnɔ minkɛ, siga t’a la, o diyara Jehova ye. Sebagayabɛɛtigi tun b’a lɔn tɔɔrɔ min be kira Abakuki kan tigitigi. O kama, Jehova y’a dusu saalo. A ye Abakuki hakili sigi ni kanuya ye ko a y’a kɔnɔ gwɛ ka ɲiningali minw kɛ, ale bena u bɛɛ jaabi. Yanni dɔɔni, Abakuki ka haminankow bɛɛ tun bena ban. A kɛra komi Jehova tun b’a fɔra Abakuki ye ko: “E ka muɲu k’i jigi la ne kan. Ne bena i ka delili jaabi hali n’a b’i ɲɛɛ na ko a be mɛɛnna.” Jehova ye Abakuki hakili jigi ko ale ye wagati dɔ latigɛ walisa k’a sago dafa. A ye Abakuki jija a k’o wagati makɔnɔ. A laban, kira Abakuki jigi tun tɛna tigɛ.

14. An ka ɲi k’an jija ka mun lo kɛ gwɛlɛyaw wagati la?

¹⁴ An fana ka ɲi ka Jehova makɔnɔ a ka dɔ kɛ dɔ ye. A be min fɔ an ye, an ka ɲi k’an janto o la koɲuman fana. O la, an bena an jigi la a kan ani an hakili bena sigi gwɛlɛyaw ni tɔɔrɔw bɛɛ n’a ta. Yezu y’a yira ka gwɛ ko an be se k’an jigi la Jehova kan, ale min ye wagati Tigi ye. Ala ye “wagati min latigɛ” ani a m’o fɔ an ye, an man ɲi ka sinsin o kan (Kɛw. 1:7, Biblu Ala ta Kuma). O kama, an man ɲi k’an fari faga. Nka, an ka ɲi k’an majigi, ka muɲu ani ka limaniya Ala la. N’an be Jehova makɔnɔna, an ka ɲi ka baara ɲuman kɛ n’an ka wagati ye ani k’an seko kɛ a ka baara la.—Mariki 13:35-37; Gal. 6:9.

15, 16. a) Layidu barikaman jumanw be sɔrɔ Abakuki ka kitabu kɔnɔ? b) O layiduw be mun lo yira an na?

¹⁵ Mɔgɔ tilennin minw b’u jigi la Jehova kan, a ye layidu ta u ye ko: “Mɔgɔtilennin bena kisi a ka lanaya barika la.” A y’a fɔ fana ko ale ka lɔnniya n’a ka nɔɔrɔ bena fa “diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la.” (Abak. 2:4, 14). Tiɲɛn na, minw bɛɛ be muɲu k’u jigi la Jehova kan, a bena ɲɛnamaya banbali di olu ma.

¹⁶ Layidu min be sɔrɔ Abakuki 2:4 kɔnɔ, o kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, fɔɔ ciden Pol y’a kofɔ siɲɛ saba bɛɛ a ka batakiw kɔnɔ! (Ɔrɔm. 1:17; Gal. 3:11; Eburuw 10:38). Gwɛlɛya o gwɛlɛya mana an sɔrɔ, an be se ka la a la ko n’an jigi lanin be Jehova kan, a ka layiduw bena dafa an ɲɛɛ na. An be ni jigiya min ye siniɲasigi koo la, Jehova b’a fɛ an ka to ka miiri o la.

17. Abakuki ka kitabu b’an hakili sigi mun ni mun lo la?

¹⁷ An minw bɛɛ be laban loonw na, an be kalan barikaman sɔrɔ Abakuki ka kitabu kɔnɔ. Mɔgɔ tilennin minw bɛɛ limaniyanin lo Jehova la ani u b’u jigi la a kan, Jehova y’a daa di ko a bena ɲɛnamaya banbali di u ma. O la, an ka  gwɛlɛyaw n’an ka haminankow mana kɛ min o min ye, an ka to k’an ka limaniya barika bonya ani k’an jigi bɛɛ la Ala kan. A ye min fɔ Abakuki ye, o b’an hakili sigi ko a bena an dɛmɛ ani k’an kisi. Jehova b’a ɲini an fɛ ni kanuya ye an k’an jigi la ale kan ani an ka muɲu k’a ka wagati latigɛnin makɔnɔ. O wagati la, Ala ka Masaya lo bena dugukolo kuru bɛɛ mara. Dugukolo bena fa mɔgɔw la minw ninsɔndiyanin lo ani u sabalinin lo.—Mat. 5:5; Eburuw 10:36-39.

18. Jehova ka kumaw ye nɔɔ juman lo to Abakuki kan?

¹⁸ Abakuki 3:16-19 kalan. Jehova ka kumaw ye nɔɔba to Abakuki kan. Jehova ye koo kabakoman minw kɛ a ka jama ye, Abakuki miirila o la. O y’a dɛmɛ a y’a jigi la Jehova kan kosɔbɛ. A tun b’a lɔn ko yanni dɔɔni, Jehova tun bena dɔ kɛ dɔ ye! O y’a dusu saalo, hali n’a tun b’a lɔn ko ale yɛrɛ ka tɔɔrɔ bena mɛɛn wagati damanin kɔnɔ. Abakuki tun tɛ sigasigara tugun. Nka, a tun lanin b’a la kosɔbɛ ko Jehova bena ale kisi. A ye min fɔ vɛrise 18nan kɔnɔ, o b’a yira ko a jigi tun lanin be Ala kan kosɔbɛ. Tiɲɛn na, limaniya kuma barikaman minw be sɔrɔ Bibulu kɔnɔ, vɛrise 18nan ye u la dɔ ye. Bibulu sɛgɛsɛgɛrikɛla dɔw fɛ, o vɛrise kɔrɔ ko: “Matigi kosɔn, n’ bena pan pan ninsɔndiya bolo. Ala kosɔn, n’ bena dɔɔn kɛ ka munumunu ninsɔndiya bolo.” O kumaw b’an hakili sigi yɛrɛ le! Jehova ye layidu ta an ye siniɲasigi ɲuman koo la. Nka o dɔrɔn tɛ. A b’an hakili sigi fana ko yanni dɔɔni, a bena o layidu dafa.

19. Jehova ye Abakuki dusu saalo cogo min na, an be se k’o ɲɔgɔn sɔrɔ cogo di?

¹⁹ An be kalan barikaman min sɔrɔ Abakuki ka kitabu kɔnɔ, o ye ko an ka ɲi k’an jigi la Jehova kan (Abak. 2:4). Walisa k’o kɛ, an be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, an ka ɲi k’o sabati. An be se k’o kɛ cogo di? 1) An k’a deli tuma o tuma ani k’an ka haminankow fɔ a ye. 2) An k’an janto a ka Kuma na ani a be tɛmɛ a ka ɔriganisasiyɔn fɛ ka cikan minw di an ma, an k’u sira tagama. 3) An ka kantigiya kɛ a ye ani ka muɲu k’a makɔnɔ a k’a ka layiduw dafa. Abakuki y’o koow bɛɛ kɛ. A ka kitabu daminɛ na, a dusu tun kasinin lo. Nka a laban, a dusu saalola ani a ninsɔndiyara! N’an be Abakuki ladegi, an fana dusu bena saalo. A bena kɛ i n’a fɔ an sankolola Faa Jehova be melekera an na kosɔbɛ! An tɛ se ka dususalo ɲuman sɔrɔ duniɲa juguman nin kɔnɔ ka tɛmɛ o kan.