1. Jɔn ni jɔn lo ye dɛmɛ don ka kafo kura juu sigi Filipi dugu la?

TUMA min na ciden Pol, Silasi, Luka ani Timote sera Filipi dugu la, mɔgɔ caaman y’u mako don Masaya kibaro diiman na. O balima kisɛyaninw ye dɛmɛ don ka kafo kura juu sigi ani kalandenw bɛɛ y’a daminɛ ka ɲɔgɔn lajɛn. N’a sɔrɔ u tun b’o kɛ balimamuso Lidi ka soo. Ale tun be lonanw ladon koɲuman.—Kɛw. 16:40.

2. Filipi kafo ye gwɛlɛya juman lo sɔrɔ dɔɔni a juu siginin kɔ?

² Dɔɔni o kɔ, o kafo kura ye gwɛlɛya dɔ sɔrɔ. Tiɲɛn diinan tun man di mɔgɔ minw ye, Sutana y’olu lasun ka wuli Pol n’a tɔɲɔgɔnw kama u ka waajuli baara kosɔn. U ye Pol ni Silasi minɛ k’u bugɔ ni bere ye ani k’u don kaso la. U bɔnin kɔ kaso la, u tagara bɔ kalanden kuraw ye k’u jija. O kɔ, Pol, Silasi ani Timote ye dugu bila. Nka, a be komi Luka tora yen. O kalanden kuraw tun bena mun lo kɛ sisan? Jehova ka hakili senu ka dɛmɛ sabu fɛ, u tora ka baara kɛ Jehova ye bɛrɛbɛrɛ (Filip. 2:12). O kama, Pol dusu tun ka di u kɔrɔ kosɔbɛ!

3. Ka kɛɲɛ ni Filipikaw 1:9-11 ka fɔta ye, Pol kumana mun ni mun lo koo la a ka delili la?

³ Saan 10 ɲɔgɔn o kɔ, ciden Pol ye bataki dɔ sɛbɛ Filipi kafo ma. O bataki kalantɔ, i b’a faamu Pol tun b’a balimaw kanu cogo min na. A y’a sɛbɛ ko: “Aw bɛɛ koo ka di ne ye i n’a fɔ aw koo ka di Yezu Krista ye cogo min na.” (Filip. 1:8). A y’a fɔ o bataki kɔnɔ ko a ye Ala deli u ye. A y’a ɲini Jehova fɛ a k’u dɛmɛ walisa dɔ ka fara u ka kanuya kan ani u ka se k’a filɛ fɛɛn minw kɔrɔtanin lo  kosɔbɛ. A ye Jehova deli fana a k’u dɛmɛ walisa u ka kɛ jalakibaliw ye, u kana mɔgɔ si kunnatiɲɛ ani u ka kɛwale ɲumanw kɛ. Siga t’a la, Pol ka kumaw be se k’an fana nafa bi (Filipikaw 1:9, 10, * 11 kalan). Pol kumana fɛɛn minw koo la, an bena baro kɛ u kan ani an bena a filɛ an be se k’u kelen kelen bɛɛ sira tagama cogo min na.

4. a) Ka kɛɲɛ ni 1 Zan 4:9, 10 ye, Jehova y’a yira cogo di ko a b’an kanu? b) An ka ɲi ka Ala kanu fɔɔ ka se hakɛ juman ma?

⁴ Jehova y’a yira ko a b’an kanu kosɔbɛ a kɛtɔ k’a Dencɛ ci dugukolo kan walisa a k’a niin saraka an ka jurumuw kosɔn (1 Zan 4:9, 10 kalan). Ala ka kanuya b’an lasun an k’a kanu (Ɔrɔm. 5:8). Nka, an ka ɲi ka Ala kanu fɔɔ ka se hakɛ juman ma? Yezu y’o ɲiningali jaabi tuma min na a y’a fɔ Fariziɲɛ dɔ ye ko: “I ka Matigi i ka Ala kanu n’i dusu bɛɛ ye, an’i kɔnɔ bɛɛ ye, n’i hakili bɛɛ ye.” (Mat. 22:36, 37). An b’a fɛ ka Ala kanu n’an dusu bɛɛ ye ani an b’a fɛ dɔ ka to ka fara o kanuya kan loon o loon. Pol y’a fɔ Filipi kerecɛnw ye k’u ka ɲi ka ‘dɔ fara u ka kanuya kan.’ An be se k’o kɛ cogo di?

5. An be se ka dɔ fara an ka kanuya barika kan cogo di?

⁵ Walisa ka Ala kanu, fɔɔ an k’a lɔn fɔlɔ. Bibulu b’a fɔ ko: “Min t’a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi te Ala lɔn. Bari n’i ko Ala, i ko kanuya le.” (1 Zan 4:8). Ciden Pol y’a yira ko n’an tora ka “lɔnniya ni hakilitigiya” sɔrɔ Ala koo la, an bena a kanu kosɔbɛ (Filip. 1:9). Tuma min na an ye bibulukalan daminɛ, an y’a daminɛ ka Ala kanu hali k’a sɔrɔ an tun tɛ bɛrɛ lɔn a koo la. Dɔ tora ka fara an ka lɔnniya kan minkɛ, an ka kanuya fana barika tora ka bonya a koo la. O kama, a kɔrɔtanin lo an ka to ka Bibulu kalan loon o loon ani ka miiri a kan.—Zab. 77:13.

6. Ka kɛɲɛ ni 1 Zan 4:11, 20, 21 ye, an be se ka dɔ fara an ka kanuya barika kan cogo di?

⁶ Ala b’an kanu kosɔbɛ minkɛ, o b’an lasun k’an balimaw fana kanu (1 Zan 4:11, 20, 21 kalan). An be Jehova bato ani an b’an jija k’a ladegi. An be Yezu fana ladegi, ale min y’an kanu kosɔbɛ fɔɔ k’a niin di an kosɔn. O koow bɛɛ be se k’a to an b’a miiri ko a tɛna gwɛlɛya an ma k’an balimaw kanu. Nka, a be se ka gwɛlɛya an ma tuma dɔw la ka Yezu ka cikan labato, o min ye ko an ka ɲɔgɔn kanu. An ka ɲɛyirali dɔ lajɛ min kɛra Filipi kafo kɔnɔ.

7. Pol ye ladili min di Evɔdi ni Sɛtisi ma, an be kalan juman lo sɔrɔ o la?

⁷ Evɔdi ni Sɛtisi tun ye balimamusow ye minw tun kisɛyanin lo. Olu ni Pol “sigɛnna ɲɔgɔn fɛ kibaru diman baara la.” Nka, n’a sɔrɔ o balimamusow y’a to bɛnbaliya donna u ni ɲɔgɔn cɛ. Pol ye lɛtɛrɛ min sɛbɛ u ka kafo ma, a ye Evɔdi ni Sɛtisi tɔgɔw weele ani a ye ladili tigitigi dɔ di u ma. A “k’u ka bɛn.” (Filip. 4:2, 3). Pol y’a jati ko a tun bɛnnin lo a ka ladili di kafo kuru bɛɛ ma. O kama, a y’a sɛbɛ ko: “Aw ka koo bɛɛ kɛ, ŋunuŋunu ni sɔsɔli kana sɔrɔ a si la.” (Filip. 2:14). Pol ka ladiliw tun gwɛnin lo. Siga t’a la, o ladiliw y’o balimamuso kantigiw ani kafodenw bɛɛ dɛmɛ u ye ɲɔgɔn kanu kosɔbɛ.

8. Mun na a be se ka gwɛlɛya an ma k’an balimaw kanu? An be se ka see sɔrɔ o gwɛlɛya kan cogo di?

 ⁸ I ko Evɔdi ni Sɛtisi, n’a sɔrɔ a ka gwɛlɛ an ma ka balimaw kanu kosɔbɛ. Mun na do? N’a sɔrɔ an ka teli ka sinsin u ka filiw lo kan. An kelen kelen bɛɛ be fili loon o loon. N’an tora ka sinsin balimaw ka filiw kan, a bena gwɛlɛya an ma k’u kanu. Ɲɛyirali fɛ, ni balima dɔ ɲinɛna ka Masaya Boon saniya, o be se k’an dusu gwan. N’an y’a daminɛ ka miiri a ka fili tɔɔw bɛɛ la, an dusu bena gwan kosɔbɛ tugun. A laban, an tɛna o balima kanu i ko fɔlɔ la. N’o ɲɔgɔn y’i sɔrɔ, a ka ɲi i ka miiri nin na: Jehova be an n’an balimaw ka filiw lɔn. O filiw bɛɛ n’a ta, a bele be an n’an balimaw kanu. O kama, an ka ɲi ka Jehova ka kanuya ladegi ani ka sinsin an balimaw ka jogo ɲumanw lo kan. N’an b’an jija k’an balimaw kanu, an ka kelenya bena sabati.—Filip. 2:1, 2.

9. Pol ye bataki min ci Filipi kerecɛnw ma, a ko ‘fɛɛn dɔw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ.’ U la dɔw ye jumanw ye?

⁹ Hakili senu ye ciden Pol lasun a ye ladili di Filipi kerecɛnw ni kerecɛn tɔɔw ma ko: “Aw k’a filɛ fɛɛn minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ.” (Filip. 1:10, NW ). O fɛɛn dɔw ye nunu ye: Jehova tɔgɔ saniyanin koo, a ka layiduw dafanin koo ani kafo ka hɛɛrɛ n’a ka kelenya (Mat. 6:9, 10; Zan 13:35). N’an b’o fɛɛnw kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye, an b’a yira ko an be Jehova kanu.

10. An ka ɲi ka mun lo kɛ walisa Jehova k’an jati mɔgɔ jalakibaliw ye?

¹⁰ Pol y’a fɔ fana ko: “Aw ka kɛ jalakibaliw ye.” O kɔrɔ tɛ ko an ka ɲi ka kɛ mɔgɔ dafaninw ye. An tɛ se ka kɛ jalakibaliw ye i ko Jehova ye jalakibali ye cogo min na. Nka, Jehova bena an jati mɔgɔ jalakibaliw ye n’an b’an seko bɛɛ kɛ koo nunu na: ka dɔ fara an ka kanuya barika kan ani fɛɛn minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, an k’an janto olu la. An be se k’an ka kanuya yira, n’an b’an seko bɛɛ kɛ walisa an kana tɔɔw kunnatiɲɛ.

11. Mun na an man ɲi ka tɔɔw kunnatiɲɛ?

¹¹ Pol b’an lasɔmi ko: “Aw kana mɔgɔ si kunna tiɲɛ.” An be se ka mɔgɔ kunnatiɲɛ cogo di? An be se k’o kɛ an ka ɲɛnagwɛkow, an ka fanidoncogo wala an ka baloɲini baara fɛ. N’a sɔrɔ, o fɛɛnw tɛ koo jugu ye. Nka, n’u be dɔ dusukun kɛlɛ ani o b’a to a be Jehova sago kɛli dabila, o lo ye koo jugu ye. Yezu ko n’an kɛra sababu ye k’ale ka kalanden dɔ kunnatiɲɛ, o ye kojuguba ye. A ko ni kabakuru belebeleba tun sirila an kaan na, k’an fili kɔgɔji kɔnɔ, o tun ka fisa an ma!—Mat. 18:6.

12. An be kalan juman lo sɔrɔ piyɔniye dɔw fɛ?

¹² Balimacɛ dɔ n’a muso ye piyɔniyew ye. Olu ye Yezu ka lasɔmini kumaw ta sɔbɛ la. U tun be kafo kelen kɔnɔ ni furuɲɔgɔn batizenin kura dɔw ye. O furuɲɔgɔnw lamɔna denbaya minw na, koo caaman tun daganin tɛ. U tun b’a miiri ko kerecɛn man ɲi ka taga filimu filɛ sinema boon na hali ni filimu ɲuman lo. Balimacɛ min n’a muso ye piyɔniyew ye, olu tagara filimu filɛ sinema boon na. O balima kuraw y’o mɛn minkɛ, u hakili ɲagamina kosɔbɛ. O kama, o piyɔniyew ye sinema taga dabila. U y’o kɛ fɔɔ tuma min na o balimaw y’u dusukun kolo ani u y’a faamu koɲuman min ka ɲi ani min man ɲi (Eburuw 5:14). U O piyɔniyew ma miiri u yɛrɛ nafa dɔrɔn na. O la, u y’a yira u ka kɛwalew fɛ k’u b’u balimaw  kanu sɔbɛ la, dalakuma dama tɛ!—Ɔrɔm. 14:19-21; 1 Zan 3:18.

13. An be se ka mɔgɔ lasun cogo di a ka jurumu kɛ?

¹³ An be se ka mɔgɔ kunnatiɲɛ cogo wɛrɛ min na, o ye n’an b’a lasun a ka jurumu kɛ. O be se ka kɛ cogo di do? An ka miiri ɲɛyirali dɔ la. Bibulu kalanden dɔ tun be dɔrɔ min kojugu. A ye jijaliba kɛ wagatijan kɔnɔ ka sɔrɔ k’o dabila. A y’a faamu ko min ka fisa ale ma, o ye ka dɔrɔmin dabila pewu. A ye ɲɛtaga kɛ joona joona ani a batizera. Loon dɔ, balimacɛ dɔ y’o balima kura weele ɲɛnagwɛko dɔ la. A y’a lasun a ka dɔrɔ min a kɛtɔ k’a fɔ ko: “I ye kerecɛn ye sisan. I be ni Jehova ka hakili senu ye ani hakili senu faan dɔ ye yɛrɛminɛli ye. N’i b’i yɛrɛ minɛ, i ka ɲi ka se ka dɔrɔ min k’a dama kɛɲɛ.” Hali n’o balimacɛ tɛ ni ŋaniya jugu ye, miiri k’a filɛ o nɔfɛko bena kɛ min ye n’o balima kura tugura o ladili jugu kɔ!

14. Cikan minw be sɔrɔ Filipikaw 1:10 kɔnɔ, an ka lajɛnw b’an dɛmɛ k’u sira tagama cogo di?

¹⁴ Cikan minw be sɔrɔ Filipikaw 1:10 kɔnɔ, an ka lajɛnw b’an dɛmɛ k’u sira tagama cogo caaman na. A fɔlɔ, an be kalan minw sɔrɔ lajɛnw na, u b’an hakili jigi fɛɛn minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ Jehova fɛ. A filanan, an be ladili minw sɔrɔ o yɔrɔ la, an b’a faamu an be se k’u sira tagama cogo min na walisa an ka kɛ jalakibaliw ye. A sabanan, lajɛnw b’an lasun “ka kanuya sira taama [ani] ka koɲuman kɛ.” (Eburuw 10:24, 25).  N’an balimaw b’an jija, an be ni kanuya min ye Jehova ani an balimaw koo la, dɔ be fara o kan. N’an be Jehova n’an balimaw kanu n’an dusu bɛɛ ye, an bena an seko bɛɛ kɛ walisa an kana an balimaw kunnatiɲɛ.

15. “Kɛwaliɲuman” dɔw ye jumanw ye?

¹⁵ Pol ye delili kɛ n’a dusu bɛɛ ye walisa Filipi kerecɛnw ka to ka “kɛwaliɲuman kɛ.” (Filip. 1:11). U tun be Jehova n’a ka mɔgɔw kanu ani u tun b’u ka jigiya ɲuman n’u ka limaniya kofɔ tɔɔw ye Yezu koo la. O bɛɛ ye “kɛwaliɲuman” dɔw ye. Filipikaw 2:15 kɔnɔ, Pol ko an ka kɛ i n’a fɔ “yeelen.” O bɛnnin lo, sabu Yezu y’a fɔ ko a ka kalandenw ye “yeelen ye diɲɛ kɔnɔ.” (Mat. 5:14-16). A ye cii di u ma ko u ka mɔgɔw ‘kɛ ale ka kalandenw ye.’ A ko u bena ale “ka koow fɔ . . . fɔɔ ka taga se diɲɛ faan bɛɛ la.” (Mat. 28:18-20; Kɛw. 1:8). N’an b’an seko bɛɛ kɛ o baara kɔrɔtaninba la, an be “kɛwaliɲuman” lo kɛra.

16. Ka kɛɲɛ ni Filipikaw 1:12-14 ka fɔta ye, an be se ka yeelen bɔ cogo di gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta? (Jaa lajɛ ɲɛɛ fɔlɔ kan.)

¹⁶ An ka koow cogoya mana kɛ min o min ye, an be se ka yeelen bɔ. Tuma dɔw la, an b’a miiri ko koo min bena an bali ka kibaro diiman fɔ, o be se ka sababu di an ma ka waajuli kɛ. Ɲɛyirali fɛ, tuma min na ciden Pol y’a ka bataki sɛbɛ Filipi kerecɛnw ma, a tun be kaso la Ɔrɔmu, boon dɔ kɔnɔ a tun ye min ta luwanse la. Nka, o ma Pol bali ka garadiw waaju. Mɔgɔ minw tun be na bɔ a ye, a tun b’olu fana waaju. Hali k’a sɔrɔ Pol tun be kaso la, a ye waajuli kɛ ni kisɛya ye. O kɛra sababu ye balimaw ka limaniya sabatira ani u ye jagwɛlɛya sɔrɔ “ka Ala ka kuma  fɔ ni siranya t’o la.”—Filipikaw 1:12-14 kalan; 4:22.

17. Balima dɔw tora ka waajuli kɛ cogo di gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta?

¹⁷ Balima caaman jaa ka gwɛlɛ i ko Pol. U be jamana minw na, bali sigira an ka baara kan yen. O kama, u be sababu wɛrɛw ɲini ka kibaro diiman fɔ (Mat. 10:16-20). O jamanaw dɔ la, kafokulu kɔrɔsibaga dɔ ye weleweledala kelen kelen bɛɛ jija ko u ka u somɔgɔw, u sigiɲɔgɔnw, u ka lakɔli filankuruw, u baarakɛɲɔgɔnw n’u lɔnbagaw waaju. Saan fila kɔnɔ, kafow hakɛ cayara kosɔbɛ o kafokulu kɔnɔ. An be jamana min na, n’a sɔrɔ bali ma sigi waajuli baara kan yen. Nka, an be kalan nafaman nin sɔrɔ o balima hakilitigiw fɛ: N’an be tɛmɛ sababuw bɛɛ fɛ ka tɔɔw waaju, siga t’a la, Jehova bena fanga d’an ma walisa an ka to ka waajuli kɛ gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta.—Filip. 2:13.

18. An ka ɲi k’an jija ka mun lo kɛ?

¹⁸ Bi ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan, an k’an jija ka Pol ka ladiliw sira tagama, a ye minw sɛbɛ Filipi kerecɛnw ma. Fɛɛn minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, an ka ɲi k’an janto o la. An ka ɲi ka kɛ jalakibaliw ye ani ka kɛwale ɲumanw kɛ. An man ɲi ka mɔgɔ si kunnatiɲɛ fana. N’an y’o koow kɛ, dɔ bena fara an ka kanuya kan ani an bena nɔɔrɔ la an Faa kanutigi Jehova kan.