1. An be se ka wagati kɛ ni Jehova ye cogo di?

A KA di an ye ka wagati kɛ n’an ka mɔgɔ kanulenw ye. A ka di furuɲɔgɔnw ye kosɔbɛ ka wagati kɛ ɲɔgɔn fɛ. A ka di kanbelew ni sunguruw ye fana ka wagati kɛ n’u teri sɔbɛw ye. A ka di an bɛɛ ye ka wagati kɛ n’an kerecɛnɲɔgɔnw ye. Nka, min ka di an ye ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, o ye ka wagati kɛ n’an ka Ala ye. An be se k’o kɛ, an kɛtɔ k’a deli, k’a ka Kuma kalan ani ka miiri a sagonata n’a ka jogo kabakomanw kan. Tiɲɛn na, an be wagati min kɛ ni Jehova ye, o kɔrɔtanin lo kosɔbɛ!—Zab. 139:17.

2. Mun lo ka gwɛlɛ an ma?

² Hali n’a ka di an ye ka wagati kɛ ni Jehova ye, fɛɛn dɔ be se ka gwɛlɛya an ma. An bolo degunnin lo. O kama, a be se ka gwɛlɛya an ma ka wagati kunmabɔ Alakow kama. An ka baloɲini baara, an be ni kunkanbaara min ye an ka denbaya kɔnɔ ani koo kɔrɔtanin wɛrɛw be se k’an ka wagati caaman ta. O be se k’a to an b’a jati ko wagati t’an fɛ ka delili kɛ, ka kalan kɛ ani an be min kalan, ka miiri o kan.

3. Koo wɛrɛ juman lo be se k’an ka wagati ta?

³ Koo wɛrɛ be yen min be se k’an ka wagati ta an ɲina ma. An be deli ka koo dɔw kɛ minw tɛ koo jugu ye. Nka, ni an m’an yɛrɛ kɔrɔsi o be se k’an ka wagati ta, k’a sɔrɔ an tun be se k’o wagati kɛ k’an magwɛrɛ Jehova la. Misali la, an ka kuma ɲɛnagwɛkow la. A ka di an bɛɛ ye ka wagati ta ka ɲɛnagwɛ tuma dɔw la. Nka, hali ɲɛnagwɛko ɲumanw be se  k’an ka wagati ta fɔɔ, an tɛ wagati bɛrɛ sɔrɔ ka Alakow kɛ. O kama, an ka ɲi ka ɲɛnagwɛkow jati k’a dama kɛɲɛ.—Talenw 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. An bena mun lo lajɛ sisan?

⁴ Barokun nin na, an bena a ye fɛɛn kama a ka ɲi k’a latigɛ fɛɛn minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. An be wagati min kɛ ni Jehova ye, an bena a ye an be se ka baara ɲuman kɛ n’o ye cogo min na ani an be se ka nafa min sɔrɔ o la.

5. Ni kanbele wala sunguru dɔ ye Efɛzikaw 5:15-17 kɔnɔnakumaw lajɛ, o be se k’a dɛmɛ cogo di ka desizɔn ɲumanw ta?

⁵Desizɔn ɲumanw ta i ka ɲɛnamaya kɔnɔ. Kanbelew ni sunguruw be se k’u ka ɲɛnamaya kɛ cogo ɲuman min na, u ka teli ka jɔrɔ o lo la. Faan dɔ fɛ, kalanfaw ani u somɔgɔ dannabaliw be se k’a gwan u kun ko u ka lakɔlibabaw kɛ walisa ka baara dɔ sɔrɔ sini min sara ka ca. N’u y’o desizɔn ta, o ka teli k’u ka wagati fanba ta. Faan wɛrɛ fɛ, u bangebagaw n’u teri minw be kafo kɔnɔ, olu be se k’u jija ko u k’u ka ɲɛnamaya kɛ Jehova ka baara la. Kanbele wala sunguru min be Jehova kanu, mun lo be se k’a dɛmɛ a ka desizɔn ɲuman ta? N’a ye Efɛzikaw 5:15-17 kalan ani ka miiri a kan, o be se k’a nafa. (A kalan.) O vɛrisew kalannin kɔ, kanbele wala sunguru dɔ be se k’a yɛrɛ ɲininga ko: “Jehova ‘sago’ ye mun lo ye? Desizɔn juman lo bena diya a ye? Desizɔn juman lo bena n’ dɛmɛ ka baara ɲuman kɛ ni n’ ka wagati ye?” A to i hakili la ko “juguya ye fanga sɔrɔ bii tile la” ani ko Sutana ka duniɲa nin bena halaki yanni dɔɔni. Hakilitigiyako lo, k’i ka ɲɛnamaya kɛ cogo dɔ la min bena a to i koo be diya Jehova ye.

6. Mariyamu ye desizɔn juman lo ta ani mun na o tun ye hakilitigiyako ye?

⁶A latigɛ fɛɛn minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. Tuma dɔw la, ka baara ɲuman kɛ n’an ka wagati ye, o kɔrɔ ko k’a latigɛ koo fila cɛ an bena min kɛ, hali n’u fila bɛɛ tɛ koo jugu ye. Min kɛra tuma min na Yezu tagara bɔ Mariyamu ni Marita ye, o koo b’o lo yira ka gwɛ. Yezu nako diyara kosɔbɛ Marita ye minkɛ, a y’a daminɛ ka dumuniba tobi walisa k’a ladon koɲuman. O wagati kelen na, a dɔgɔmuso Mariyamu sigira Matigi gɛrɛfɛ walisa k’a ka kalanw lamɛn. Tiɲɛn lo ko Marita tun be ni ŋaniya ɲuman ye, nka min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, “Mariyamu y’o le ta.” (Luka 10:38-42). Wagati damanin o kɔ, n’a sɔrɔ Mariyamu yɛrɛ hakili tun t’a la tugun u ye dumuni min di Yezu ma o loon na. Nka, a ye kalan min sɔrɔ ka bɔ Yezu fɛ, an be se ka la a la ko a ma ɲinɛ o kɔ abada. I ko a diyara Mariyamu ye ka wagati dɔɔni kɛ ni Yezu ye cogo min na, a ka di an ye kosɔbɛ ka wagati kɛ ni Jehova ye. An be se ka baara ɲuman kɛ n’o wagati ye cogo di?

7. Mun na an ka ɲi ka wagati ta ka delili kɛ, ka kalan kɛ ani an be min kalan ka miiri o kan?

⁷Sɔn a ma ko ka delili kɛ, ka kalan kɛ ani an be min kalan ka miiri o kan, o ye an ka batoli faan dɔ ye. N’an be delili kɛra, an be kumana n’an sankolola Faa lo ye, ale min b’an kanu hali! (Zab. 5:8). N’an be Bibulu kalan, o b’an dɛmɛ “ka Ala lɔn,” hakilitigiya be bɔ ale min yɔrɔ (Talenw 2:1-5). An be min kalan n’an be miiri o la, o b’an dɛmɛ ka Jehova ka jogo kabakomanw lajɛ. Jehova sagonata ye min ye anw ni adamaden tɔɔw koo la, o b’a to an be miiri o la fana. O ye fɛɛrɛ ɲuman yɛrɛ lo ye ka baara ɲuman kɛ n’an ka wagati ye. Nka  wagati dennin min b’an fɛ, an be se ka baara ɲuman kɛ n’o ye cogo di?

8. Yezu ye baara kɛ n’a ka wagati ye cogo min na k’a to kongokolon kɔnɔ, an be kalan juman lo sɔrɔ o la?

⁸N’a be se ka kɛ, taga yɔrɔ min na mankan tɛ yen. An ka Yezu ka koo lajɛ. Sanni a k’a ka cidenyabaara daminɛ dugukolo kan, a ye tile bi naani kɛ kongokolon kɔnɔ fɔlɔ (Luka 4:1, 2). Mankan tun tɛ o yɔrɔ la. O la, Yezu tun be se ka Jehova deli ani a Faa sagonata tun ye min ye a koo la, a tun be se ka miiri o la fana. Siga t’a la, o ye Yezu labɛn kɔrɔbɔli nataw kama. I be nafa juman lo sɔrɔ Yezu ka ɲɛyirali la? N’i be denbayaba dɔ kɔnɔ, n’a sɔrɔ a man nɔgɔ tuma bɛɛ ka yɔrɔ dɔ sɔrɔ soo, mankan tɛ yen yɔrɔ min na. N’o lo, i be se ka yɔrɔ dɔ ɲini kɛnɛma, mankan tɛ yen yɔrɔ min na. Julie b’o lo kɛ n’a b’a fɛ ka wagati kɛ ni Jehova ye delili la. Ale n’a cɛɛ be boon dennin dɔ lo kɔnɔ Faransi. A ka gwɛlɛ ka wagati sɔrɔ ka to a kelen soo. Julie ko: “O kama loon o loon, n’ be taga yaala zaradɛn dɔ kɔnɔ. O yɔrɔ la, n’ be se ka to n’ kelen, ka n’ hakili sigi ka koow kɛ ani ka kuma Jehova fɛ koɲuman.”

9. Hali k’a sɔrɔ Yezu bolo tun degunnin lo kosɔbɛ, a y’a yira cogo di ko a be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, o kɔrɔtanin lo a fɛ?

⁹ Yezu bolo tun degunnin lo kosɔbɛ. A ka cidenya baara la dugukolo kan, jamaba tun be tugu a kɔ ka taga yɔrɔ caaman na. O mɔgɔw bɛɛ tun b’a fɛ ka wagati kɛ n’a ye. Loon dɔ, “dugu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ y’u lajɛn boon daa la” ka se ka Yezu ye. O bɛɛ n’a ta, Yezu tun be wagati kunmabɔ walisa k’a ka jɛnɲɔgɔnya sabati ni Jehova ye. Sanni kɛnɛ ka bɔ, Yezu tun be taga “kongo kɔnɔ” walisa ka wagati kɛ a kelen n’a Faa ye.—Mariki 1:32-35.

10-11. Ka kɛɲɛ ni Matiyo 26:40, 41 ye, Yezu ye ladili kɔrɔtanin juman lo di a ka kalandenw ma Zɛtisemane nankɔ kɔnɔ? Nka, mun lo kɛra?

¹⁰ Yezu ka suu laban na dugukolo kan, a ye yɔrɔ dɔ ɲini tugun, yɔrɔ min mankan tɛ yen walisa ka miiri ani ka delili kɛ. O y’a sɔrɔ a ka cidenya baara tun be sera a daan na. A y’o yɔrɔ sɔrɔ Zɛtisemane nankɔ lo kɔnɔ (Mat. 26:36). O sen fɛ, a ye ladili kɔrɔtanin dɔ di a ka kalandenw ma delili koo la.

¹¹ An k’a filɛ min kɛra. Tuma min na Yezu n’a ka kalandenw sera Zɛtisemane nankɔ kɔnɔ, suu tun janfara. N’a sɔrɔ miniwi tun tɛmɛna. Yezu y’a fɔ a ka cidenw ye ko u “kana sinɔgɔ” ani ale yɛrɛ y’a yɔrɔ janya u la walisa ka delili kɛ (Mat. 26:37-39). Nka tuma min na Yezu tun be delili kɛra, a ka cidenw sinɔgɔra. Yezu nana u sɔrɔ u be sinɔgɔra minkɛ, a y’u jija tugun ko u ka “to ɲana ka Ala daali” tuma o tuma (Matiyo  26:40, 41 kalan). * Yezu tun b’a lɔn ko u hakili ɲagaminin lo ani u sɛgɛnnin lo. U makari y’a minɛ ani a y’a fɔ u ye ko “farisogo baraka ka dɔgɔ.” Yezu segira ka taga siɲɛ fila walisa ka delili kɛ tugun. Nka tuma o tuma n’a tun segira ka na, a tun be na a sɔrɔ ko a ka kalandenw be sinɔgɔra sanni ka delili kɛ.—Mat. 26:42-45.

12. Ni tuma dɔw la, an hakili ɲagaminin lo ani an sɛgɛnnin lo kojugu fɔɔ an tɛ se ka delili kɛ, an be se ka mun lo kɛ do?

¹²Wagati bɛnnin ɲini. Yala wagati dɔw la, i hakili ɲagaminin lo ani i sɛgɛnnin lo kojugu fɔɔ i tɛ se ka delili kɛ wa? N’o lo, a lɔn ko i kelen tɛ. O koo ɲɔgɔn na, i be se ka mun lo kɛ do? Minw tun be deli ka delili kɛ sufɛ, olu y’a ye ko n’u y’o kɛ tuma min na suu ma ko kojugu, o ka fisa sabu o wagati la, u sɛgɛnnin tɛ kojugu. Dɔw fana y’a kɔrɔsi ko u be to cogo min na ka delili kɛ, o b’a to u hakili be sigi k’u kɔnɔnakow fɔ Jehova ye. Misali la, dɔw be sigi wala k’u kunbiri gwan. Nka, n’i be hamina caaman, wala n’i fari fagara kojugu fɔɔ i tɛ se ka delili kɛ, i be se ka mun lo kɛ do? I dusukunnakow fɔ Jehova ye. I be se ka la a la ko an Faa bena i faamu sabu a be makari.—Zab. 139:4.

13. An be wagati min kɛ ni Jehova ye, cogo juman na telefɔni n’a ɲɔgɔnnaw be se k’o nagasi?

¹³N’i be Bibulu sɛgɛsɛgɛra, i janto foyi kana i niin degun. Delili dɔrɔn lo tɛ fɛɛrɛ ye min be se k’an dɛmɛ k’an ka jɛnɲɔgɔnya sabati ni Jehova ye. N’an be Ala ka Kuma sɛgɛsɛgɛ ani n’an be taga kafo ka lajɛnw na, o fana b’an dɛmɛ an k’an magwɛrɛ kosɔbɛ Ala la. I be se ka mun lo kɛ walisa ka nafa sɔrɔ bɛrɛbɛrɛ i ka Bibulu kalan ani lajɛnw na? I yɛrɛ ɲininga ko: “Ni n’ be Bibulu sɛgɛsɛgɛra wala ni n’ be lajɛnw na, mun lo ka teli ka n’ niin degun?” Yala i ka telefɔni wala a ɲɔgɔnnaw be mankan kɛ sabu dɔ y’i weele, ka mesazi wala e-mail ci i ma wa? Bi mɔgɔ miliyari caaman be ni telefɔni wala a ɲɔgɔnnaw ye. Sɛgɛsɛgɛrikɛla dɔw ko ni telefɔni b’i gɛrɛfɛ, o dama be se k’i bali i k’i hakili sigi ka koo dɔ kɛ. Lɔnnikɛla dɔ ko: “I be min kɛra, i t’i hakili sigi  k’o kɛ sabu i ka miiriya be yɔrɔ wɛrɛ.” Sanni lajɛnbaw ka daminɛ, u be to k’an jija ko an k’an ka telefɔni n’a ɲɔgɔnnaw ɲɛnabɔ cogo dɔ la walisa a kana tɔɔw niin degun. An be se ka tugu o ladiliw kɔ fana n’an b’an kelen walisa an ka telefɔni n’a ɲɔgɔnnaw kana an niin degun ani k’an bali ka wagati kɛ ni Jehova ye.

14. Ka kɛɲɛ ni Filipikaw 4:6, 7 ye, Jehova be se k’an hakili sigi cogo di?

¹⁴Jehova deli a k’i hakili sigi. N’i y’a kɔrɔsi ko i hakili be yɔrɔ wɛrɛ kelenna kalan wala lajɛn tuma na, Jehova deli a k’i dɛmɛ. Ni hami b’i la, a be se ka gwɛlɛya i ma k’o haminankow bila gɛrɛn na ani ka sinsin Alakow kan. Nka, a kɔrɔtanin lo i k’o kɛ. Jehova deli a k’a ka hɛɛrɛ di i ma, o min bena i dusukun mara ani k’i “tanga hamikojugu ma.”—Filipikaw 4:6, 7 kalan.

15. Nafa minw b’a la ka wagati kɛ ni Jehova ye, u dɔ fɔ.

¹⁵ N’i be wagati ta ka kuma ni Jehova ye, k’a lamɛn ani ka miiri a koo la, i bena nafaba sɔrɔ o la. O ye nafa jumanw lo ye? A fɔlɔ, i bena desizɔn ɲumanw ta. Bibulu b’a fɔ ko: “Mɔgɔ min be taama ni lɔnnikɛla ye, o tigi bena koo lɔn.” (Talenw 13:20). Hakilitigiya be bɔ Jehova lo yɔrɔ. O la, n’i tora ka wagati kɛ n’a ye, dɔ bena fara i ka hakilitigiya kan. I bena a faamu koɲuman min ka di a ye ani i bena i yɛrɛ tanga desizɔn juguw ma.

16. N’an be wagati kɛ ni Jehova ye, mun na o b’a to an be kɛ kalanfa ɲumanw ye?

¹⁶ A filanan, i bena kɛ kalanfa ɲuman ye. N’an be bibulukalan kɛra ni mɔgɔ dɔ ye, an ka laɲinita jɔnjɔn dɔ ye k’a tigi dɛmɛ a k’a magwɛrɛ Jehova la. N’an be kumaɲɔgɔnya kɛ n’an sankolola Faa ye tuma o tuma, dɔ bena fara an ka kanuya kan a koo la. O la, an bena se k’an ka Bibulu kalandenw dɛmɛ koɲuman u k’a kanu. Yezu ka koo b’o lo yira. A tun be kuma a Faa koo la ni dusudiya ye ani k’a yira ko a b’a kanu. O lo y’a ka kalanden kantigiw dɛmɛ u fana ye Jehova kanu.—Zan 17:25, 26.

17. Mun na an be se k’a fɔ ko delili ni kelenna kalan b’an ka limaniya barika bonya?

¹⁷ A sabanan, i ka limaniya barika bena bonya. Miiri k’a filɛ min be kɛ n’i ye Jehova deli a k’i ɲɛminɛ, k’i dusu saalo wala k’i dɛmɛ. Tuma o tuma ni Jehova y’o deliliw jaabi, i ka limaniya barika be bonya a koo la (1 Zan 5:15). Kelenna kalan fana be se k’i ka limaniya barika bonya. A to i hakili la ko “mɔgɔ be waajuli mɛn ka sɔrɔ ka la Krista la.” (Ɔrɔm. 10:17). Nka, lɔnniya dɔrɔn tɛ se k’an ka  limaniya barika bonya. N’o lo, an ka ɲi ka koo wɛrɛ juman lo kɛ?

18. Ɲɛyirali dɔ fɔ min b’a yira ko an ye min kalan, a kɔrɔtanin lo an ka miiri o kan.

¹⁸ An ye min kalan, a kɔrɔtanin lo an ka miiri o kan. Tigi min ye Zaburuw 77nan sɛbɛ, an k’ale ka koo lajɛ. A dusu tun kasinin lo sabu a tun b’a miiri ko Jehova banna ale ni Israɛlden tɔɔw la. O koo tun b’a hakili ɲagami fɔɔ a tun tɛ se ka sinɔgɔ sufɛ (Vɛrise 3-9). A ye mun lo kɛ do? A y’a fɔ Jehova ye ko: “Ne be miiri i ka kɛwaliw bɛɛ la, n be miiri i ka kobabaw bɛɛ la.” (Vɛrise 13). Tiɲɛn na, Jehova tun ye min bɛɛ kɛ a ka jama ye, Zaburu sɛbɛbaga tun b’o kala ma bɛrɛbɛrɛ. O bɛɛ n’a ta, hami y’a to a ye ɲiningali kɛ ko: “Ala ɲinɛn’a ka hinɛ kɔ le wa? Dimi kɔsɔn, a te sɔn ka makari an na tugu wa?” (Vɛrise 10). Jehova makarila a ka jama na cogo min na galen ani a ye koo minw bɛɛ kɛ, Zaburu sɛbɛbaga miirila o la (Vɛrise 12). O y’a nafa cogo di? A lara a la ko Jehova tɛna a ka jama to yen (Vɛrise 16). O cogo kelen na, Jehova ye min kɛ a sagokɛlaw ye galen, ani a ye min kɛ ele fana ye, n’i be miiri o la, i ka limaniya barika bena bonya.

19. N’an be wagati kɛ ni Jehova ye, an be nafa wɛrɛ juman lo sɔrɔ o la?

¹⁹ A naaninan ani min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ, o ye ko i ka kanuya barika bena bonya Jehova koo la. Ka tɛmɛ jogow bɛɛ kan, kanuya bena i dɛmɛ ka mɛnni kɛ Jehova fɛ, ka sɔn ka fɛɛn dɔw saraka walisa k’i koo diya a ye ani ka kɔrɔbɔli sifaw bɛɛ muɲu (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Zan 5:3). Ka se ka jɛnɲɔgɔnya teriman kɛ ni Jehova ye, foyi nafa man bon ka se o ma!—Zab. 63:2-9.

20. I be wagati minw kɛ ni Jehova ye, i b’a fɛ ka mun lo kɛ walisa foyi kana i hakili ɲagami o wagatiw la?

²⁰ A to i hakili la ko an ka batoli faan dɔw ye ka delili kɛ, ka kelenna kalan kɛ ani an ye min kalan, ka miiri o kan. I ko Yezu, yɔrɔ dɔw ɲini mankan tɛ yɔrɔ minw na walisa ka wagati kɛ ni Jehova ye. Fɛɛn o fɛɛn be se k’i hakili ɲagami, i yɔrɔ janya o ma. N’i be Alakow kɛra, Jehova deli a k’i dɛmɛ i hakili siginin ka to. To ka baara ɲuman kɛ n’i ka wagati ye kabi sisan. O la, Jehova bena a to i be ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada a ka duniɲa kura kɔnɔ.—Mariki 4:24.