BAROKUN KALANTA KAFO KƆNƆ 23
“Aw k’aw yɛrɛ kɔlɔsi mɔgɔ si kana aw kunna cɛn”
“Aw k’aw yɛrɛ kɔlɔsi mɔgɔ si kana aw kunna cɛn n’a ka lɔnniyafu ye u be min sɔrɔ adamaden ka landa la.”—KƆLƆS. 2:8.
DƆNKILI 96 Le Livre de Dieu: un trésor (Ala ka Kitabu: Fɛɛn nafamanba)
BAROKUN KƆNƆNAKOW *
1. Ka kɛɲɛ ni Kɔlɔsikaw 2:4, 8 ye, Sutana b’a ɲini k’an ka miiriya yɛlɛma cogo di?
SUTANA b’a fɛ an k’an mabɔ Jehova la. Walisa k’a ka laɲinita dafa, a b’a ɲini k’an ka miiriya yɛlɛma janko an ka mɛnni kɛ ale fɛ. A be tɛmɛ an diyanyekow lo fɛ k’an lasun an ka tugu ale kɔ.—Kɔlɔsikaw 2:4, 8 kalan.
2-3. a) Mun na an ka ɲi k’an janto Kɔlɔsikaw 2:8 ka lasɔmini kuma na? b) An bena mun lo lajɛ barokun nin na?
2 Yala Sutana be se k’an lafili tiɲɛn na wa? Ɔnhɔn, a be se. A to i hakili la ko Pol ka lasɔmini kuma min be sɔrɔ Kɔlɔsikaw 2:8 kɔnɔ, o tun ɲɛsinna kerecɛn mɔlenw lo ma, dannabaliw tɛ (Kɔlɔs. 1:2, 5). Farati tun b’o kerecɛnw seen kɔrɔ o wagati la. O farati yɛrɛ ka bon bi (1 Kor. 10:12). Mun na do? Sabu Sutana gwɛnna ka jigi dugukolo kan ani a be koo bɛɛ kɛra walisa ka Ala sagokɛla kantigiw lafili (Yir. 12:9, 12, 17). An be wagati min na fana, mɔgɔjuguw ni nanbaramɔgɔw be ‘juguyara ka taga.’—2 Tim. 3:1, 13.
3 Barokun nin na, an bena a ye cogo min na Sutana be tɛmɛ “lɔnniyafu” fɛ k’a ɲini k’an ka miiriya yɛlɛma. An bena Sutana ka ‘namarako’ saba lajɛ (Efɛz. 6:11). O nanbarakow be se k’an ka miiriya nagasi. An be se ka see sɔrɔ u kan cogo di? Barokun nata bena o lo yira. An k’a filɛ fɔlɔ Sutana ye Israɛldenw lafili cogo min na u donnin kɔ layidu jamana na. An bena a ye an be se ka kalan min sɔrɔ o koo la.
SUTANA YE ISRAƐLDENW LASUN KA BOLIW BATO
4-6. Ka kɛɲɛ ni Deteronɔmu 11:10-15 ye, Israɛldenw tun ka ɲi ka yɛlɛmani juman lo kɛ u ka sɛnɛ kɛcogow la layidu jamana na?
4 An jugu Sutana ye Israɛldenw lasun nɛmɛnɛmɛ u ka boliw bato. A sera k’o kɛ cogo di? A tun b’a lɔn k’u mako be dumuni na. A tɛmɛna o fɛ k’u lasun u k’ale sago kɛ. Layidu jamana kɔnɔ, u tun ka ɲi k’u ka sɛnɛ kɛcogo yɛlɛma. K’u to Ezipiti, u tun be Nili baji lo kɛ k’u ka forow sɔn. Nka layidu jamana kɔnɔ, baji belebeleba tun tɛ yen. U mako tun be sanji ni ngomiji la walisa ka sɛnɛ kɛ (Deteronɔmu 11:10-15 kalan; Ezayi 18:4, 5, Biblu Ala ta Kuma). O kama, Israɛldenw tun ka ɲi ka sɛnɛ kɛcogo kuraw degi. O tun man nɔgɔ sabu minw tun be sɛnɛ lɔn, olu fanba tun sara kongokolon kɔnɔ.
5 Jehova y’a ɲɛfɔ a ka jama ye ko u ka koow cogoya yɛlɛmana. O kɔ, a y’u lasɔmi ko: “Aw k’aw yɛrɛ minɛ kosɔbɛ, aw kana jɛngɛ ka bɔ siratilennin kan, ka fɛɛn wɛrɛw bato, ani k’aw kunbiri gwan u kɔrɔ.” (Deter. 11:16, 17). A be komi o lasɔmini kuma ɲɛsinnin tɛ sɛnɛko ma. Nka, mun na Jehova ye Israɛldenw lasɔmi ngalon alaw batoli ma? Ani mun na a y’o kɛ tuma min na a tun b’a fɔra u ye k’u ka ɲi ka sɛnɛ kɛcogo kuraw degi?
6 Jehova tun b’a lɔn ko Israɛldenw tun bena a ɲini ka sɛnɛ kɛcogo kuraw degi u sigiɲɔgɔnw fɛ. Olu tun be sɛnɛ lɔn kosɔbɛ ka tɛmɛ Israɛldenw kan. Ala ka jama tun be se ka koo nafaman caaman degi u fɛ o koo la. Nka farati tun b’o la sabu Kanankaw tun ye kafiriw ye. Baali batoli tun ye nɔɔ to Kanan sɛnɛkɛlaw ka miiriyaw kan. U tun b’a jati ko Baali lo ye Nɔnb. 25:3, 5; Kirit. 2:13; 1 Mas. 18:18). An k’a filɛ Sutana ye Israɛldenw lafili cogo min na.
sankolo tigi ye ani ko ale lo b’a kɛ sanji be ben. Jehova tun t’a fɛ a sagokɛlaw k’a to o ngalon lannakow k’u lafili. Nka, Israɛldenw y’a latigɛ siɲɛ caaman ka Baali lo bato (SUTANA TƐMƐNA FƐƐRƐ SABA MINW FƐ KA ISRAƐLDENW LAFILI
7. Israɛldenw ka limaniya kɔrɔbɔra cogo di layidu jamana kɔnɔ?
7 Mɔgɔw makoya. O ye fɛɛrɛ fɔlɔ ye Sutana tɛmɛna min fɛ ka Israɛldenw lafili. Ɲɛyirali fɛ, Israɛldenw mako tun b’a la sanji ka ben u ka jamana na. Saan o saan, k’a ta awirilikalo laban na fɔɔ sɛtanburukalo la, sanji bɛrɛ tun tɛ ben layidu jamana na. Walisa Israɛldenw ka balo sɔrɔ ani u ka to niin na, u mako tun be sanji la min tun be daminɛ ka ben ɔkutɔburukalo fan fɛ. Sutana ye Israɛldenw lafili ko n’u b’a fɛ ka yiriwa, u ka ɲi k’u sigiɲɔgɔn kafiriw ka landakow kɛ. Olu tun b’a miiri ko fɔɔ u ka landako dɔw kɛ walisa u ka alaw k’a kɛ sanji be ben. Israɛlden minw tun lanin tɛ Jehova la kosɔbɛ, olu fana tun b’a miiri ko waajibi lo u k’o landakow kɛ walisa jaa kana juguya. O kama, u tun be ngalon ala Baali bato.
8. Sutana tɛmɛna fɛɛrɛ filanan juman lo fɛ ka Israɛldenw lafili? A ɲɛfɔ.
8 Kakalayakow. O ye fɛɛrɛ filanan ye Sutana tɛmɛna min fɛ ka Israɛldenw lafili. Siya minw tun ye kafiriw ye, olu tun be kakalayakow kɛ u ka batoli sen fɛ. Musow tun be jatɔya kɛ u ka ngalon alaw batoso kɔnɔ, hali cɛɛw yɛrɛ. O siyaw tun b’u ɲɛɛ tugu ani u tun be sɔn koo nunu ma: cɛɲɔgɔnɲini, musoɲɔgɔnɲini ani kakalayako wɛrɛw (Deter. 23:18, 19 *; 1 Mas. 14:24). Olu fɛ, o landakow b’a to, u ka alaw b’u ka suman ɲɛ. Kafiriw tun be kakalayako minw kɛ, o tun ka di Israɛlden caaman ye. O kama, u y’a latigɛ ka ngalon alaw bato. Tiɲɛn na, Sutana sera k’u lafili.
9. Ka kɛɲɛ ni Oze 2:18, 19 ye, Sutana y’a kɛ Israɛldenw ɲinɛna Jehova kɔ cogo di?
9 Jehova ye Ala min ye tigitigi, Sutana y’a kɛ Israɛldenw ɲinɛna o kɔ. O ye fɛɛrɛ sabanan ye Sutana tɛmɛna min fɛ k’u lafili. Kira Zeremi ka wagati la, Jehova ko ngalon kiraw y’a kɛ a ka jama ɲinɛna ale tɔgɔ kɔ “Baali kosɔn.” (Zer. 23:27). A be komi Ala ka jama tun tɛ Jehova tɔgɔ weele tugun. U tun be Baali tɔgɔ lo weele Jehova tɔgɔ nɔɔ na. Baali kɔrɔ ko “N’ tigi” wala “Matigi.” O kama, a gwɛlɛyara Israɛldenw ma k’a lɔn faranfasi min be Jehova ni Baali cɛ. O y’a to u ye Baali batoli ni Jehova batoli ɲagami ɲɔgɔn na.—Oze 2:18, 19 kalan.
SUTANA BE TƐMƐ FƐƐRƐ MINW FƐ KA MƆGƆW LAFILI BI
10. Sutana be tɛmɛ fɛɛrɛ jumanw lo fɛ bi?
10 Sutana bele be tɛmɛ fɛɛrɛ nunu lo fɛ ka mɔgɔw lafili bi: mɔgɔw makoya, kakalayakow ani Jehova ye Ala min ye tigitigi, Sutana b’a kɛ mɔgɔw be ɲinɛ o kɔ. An ka fɛɛrɛ laban lajɛ fɔlɔ.
11. Jehova ye Ala min ye tigitigi, Sutana y’a kɛ mɔgɔw ɲinɛna o kɔ cogo di?
11 Jehova ye Ala min ye tigitigi, Sutana b’a kɛ mɔgɔw be ɲinɛ o kɔ. Yezu ka cidenw sanin kɔ, kerecɛn murutininw Kɛw. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3). U ka kɛtaw kosɔn, a tun ka gwɛlɛ mɔgɔw ma u ka tiɲɛn lɔn tiɲɛn Ala kelenpe koo la. Ɲɛyirali fɛ, u ye Bibulu kopi minw kɛ, u ye Ala tɔgɔ bɔ yen. U ye “Matigi” wala bonyatɔgɔ wɛrɛw bila Ala tɔgɔ nɔɔ na. O cogo la, a ka gwɛlɛ Bibulu kalanbagaw ma u k’a lɔn faranfasi min be Jehova ni “matigi” tɔɔw cɛ (1 Kor. 8:5). Kerecɛn murutininw tun be Jehova ni Yezu weele ko “Matigi.” O kama, a ka gwɛlɛ mɔgɔw ma k’a lɔn ko Jehova ni Yezu tɛ kelen ye (Zan 17:3). O y’a to Ala tigiya saba kalan daminɛna k’a sɔrɔ o kalan tɛ sɔrɔ Bibulu kɔnɔ. O koow bɛɛ kosɔn, mɔgɔ caaman b’a miiri k’u tɛ se ka Ala lɔn abada. O ye ngalonfin yɛrɛ lo ye!—Kɛw. 17:27.
y’a daminɛ ka ngalon kalanw jɛnsɛn (12. Ngalon diinanw be mɔgɔw lasun ka mun lo kɛ? Ka kɛɲɛ ni Ɔrɔmukaw 1:28-31 ye, o nɔfɛkow ye mun lo ye?
12 Kakalayakow. Israɛldenw ka wagati la, Sutana tɛmɛna ngalon diinan fɛ ka mɔgɔw lasun u ka kakalayakow kɛ. A b’o lo kɛ bi fana. Ngalon diinanw b’u ɲɛɛ tugu kakalayakow kan ani u yɛrɛ be sɔn o ma. O kama, minw b’a fɔ k’u be Ala bato, u fanba tɛ Ala ka sariyaw labato tugun tagamacogo ta fan fɛ. Ɔrɔmukaw ka bataki kɔnɔ, ciden Pol y’a yira o nɔfɛkow ye min ye (Ɔrɔmukaw 1:28-31 kalan). Mɔgɔw “man kan ka min kɛ,” kakalayako sifa bɛɛ b’u cɛma, i n’a fɔ cɛɲɔgɔnɲini ni musoɲɔgɔnɲini (Ɔrɔm. 1:24-27, 32; Yir. 2:20). Tiɲɛn na, a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an ka tugu Bibulu ka kalanw kɔ!
13. Sutana be tɛmɛ fɛɛrɛ wɛrɛ juman lo fɛ ka mɔgɔw lafili?
13 Mɔgɔw mako be min na, Sutana be tɛmɛ o fɛ k’u lafili. Ɲɛyirali fɛ, an b’a fɛ ka lɔnniya dɔw sɔrɔ walisa ka se k’an ka denbaya mako wasa (1 Tim. 5:8). An ka teli k’o lɔnniya sɔrɔ n’an be baara kɛ ka ɲɛ lakɔli la. Nka, an ka ɲi ka kɔrɔsili kɛ. Mun na do? Sabu jamana caaman na, u tɛ lakɔlidenw kalan koo nafamanw dɔrɔn lo la. U b’u kalan adamadenw ka hakilitigiya la fana. Ɲɛyirali fɛ, u be lakɔlidenw jija u kana sɔn a ma ko Ala be yen ani u kana bonya la Bibulu kan. U b’a fɔ u ye ko mɔgɔ minw hakili ka di, olu bɛɛ lanin b’a la ko bɛgɛnw lo yɛlɛma yɛlɛmana ka kɛ mɔgɔw ye (Ɔrɔm. 1:21-23). O kalanw bɛnnin tɛ ni Ala ka hakilitigiya ye.—1 Kor. 1:19-21; 3:18-20.
14. Adamadenw ka hakilitigiya be mɔgɔw jija mun lo la?
14 Adamadenw ka hakilitigiya bɛnnin tɛ ni Jehova ka sariyaw ye. A tɛ mɔgɔw jija u ka kɛ ni hakili senu deen ye. Nka, a b’u jija u ka “farisogo sago” lo kɛ (Gal. 5:19-23). A be mɔgɔw lasun u ka kɛ kuncɛbaw ye fana. O lo kosɔn, mɔgɔw b’u “yɛrɛ kanu” kojugu (2 Tim. 3:2-4, NW). O jogow ni majigilenya tɛ taga ɲɔgɔn fɛ. Ala b’a sagokɛlaw jija u ka kɛ ni majigilenya lo ye (2 Sam. 22:28). Kerecɛn minw ye kalan kɛ inivɛrisite la, olu dɔw y’a daminɛ ka kɛ ni duniɲamɔgɔw ka miiriya ye sanni ka kɛ ni Ala ta ye. Mun lo be se ka kɛ n’an t’an janto o farati la? An ka ɲɛyirali dɔ lajɛ.
15-16. I be kalan juman lo sɔrɔ balimamuso dɔ ka koo la?
15 Balimamuso dɔ be kudayi cidenya baara kɛra kabi saan 15 ni kɔ. A ko: “Komi n’ ye Jehova Seere ye, n’ tun y’a kalan an ka gafew kɔnɔ ani k’a mɛn siɲɛ caaman ko faratiba b’a la ka taga inivɛrisite la. Nka, n’ ma n’ janto o la. N’ tun b’a miiri k’o ma ɲɛsin ne ma.” O balimamuso ye gwɛlɛya jumanw lo sɔrɔ? A ko: “N’ tun be wagati caaman ta ani n’ tun be jijalibaw kɛ ka kalan kɛ. O kama, n’ tun tɛ wagati sɔrɔ ka Jehova deli i ko fɔlɔ la. N’ tun tɛ ninsɔndiya sɔrɔ waajuli la tugun ani n’ tun tɛ lajɛnw labɛn koɲuman sɛgɛn kojugu kosɔn. A kɛra
kunnadiya ye n’ fɛ sabu n’ nana a faamu ko jɛnɲɔgɔnya min tun be ne ni Jehova cɛ, o be nagasira kalanbabaw kosɔn. N’ y’a lɔn ko n’ tun ka ɲi k’u dabila ani n’ y’o lo kɛ.”16 Kalanbabaw ye nɔɔ juman lo to o balimamuso ka koow filɛcogo kan? A ko: “N’ be maloya k’a fɔ nka, kalanbabaw y’a to n’ tun be ni miiriya juguw ye mɔgɔw koo la sanko balimaw yɛrɛ. U tɛ se min na, n’ tun b’o lo ɲini u fɛ ani n’ tun be n’ mabɔ u la. N’ ye wagati caaman ta ka sɔrɔ k’o koow dabila. O ye n’ dɛmɛ k’a faamu ko an sankolola Faa be tɛmɛ a ka ɔriganisasiyɔn fɛ ka lasɔmini kuma minw di an ma, an ka ɲi k’an janto u la. N’o tɛ, faratiba b’an seen kɔrɔ. Jehova be n’ lɔn ka tɛmɛ n’ yɛrɛ kan. Ni n’ tun ye mɛnni kɛ a fɛ, n’ tun bena n’ yɛrɛ tanga gwɛlɛya caaman ma!”
17. a) An ka ɲi k’an jija ka mun lo kɛ? b) An bena mun lo lajɛ barokun nata la?
17 I jija walisa Sutana ka duniɲa kana se k’i ka miiriya yɛlɛma abada “n’a ka lɔnniyafu ye.” Sutana be tɛmɛ fɛɛrɛ minw fɛ k’a ɲini k’an lafili, i yɛrɛ kɔrɔsi u ma tuma bɛɛ (1 Kor. 3:18; 2 Kor. 2:11). Jehova ye Ala min ye tigitigi, kana a to Sutana k’a kɛ i be ɲinɛ o kɔ. Tagamacogo ta fan fɛ, Bibulu ka sariyaw labato. Kana a to Sutana b’a kɛ i be Jehova ka ladiliw mafiɲɛya. Nka, i ka ɲi ka mun lo kɛ n’i y’a kɔrɔsi ko duniɲa ka miiriya ye nɔɔ to i kan ka ban? Barokun nata la, an bena a ye cogo min na Bibulu be se k’an dɛmɛ ka see sɔrɔ hali “miirijuguw” ni delinanko juguw kan.—2 Kor. 10:4, 5.
DƆNKILI 49 Jéhovah, nous réjouirons ton cœur (Jehova, an bena i dusu diya)
^ dakun 5 Sutana ye mɔgɔ lafilibaga ŋana ye. A ye mɔgɔ caaman nigɛ ko u hɔɔrɔnyanin lo, k’a sɔrɔ u y’a ka jɔɔnw lo ye. Barokun nin na, an bena fɛɛrɛ damanin lajɛ Sutana be tɛmɛ minw fɛ ka mɔgɔw kunnatiɲɛ, o kɔrɔ k’u lafili.
^ dakun 8 O vɛrisew fɔra ka kɛɲɛ ni Ala ka Kuma (ABBF) ani Biblu Ala ta Kuma ye. Nka, Bible senuma (ABM) kɔnɔ, u be bɛn Deteronɔmu 23:17, 18 lo ma.
^ dakun 49 JAA ƝƐFƆLI: Israɛldenw be jɛnɲɔgɔnya kɛra ni Kanankaw ye. Kanankaw b’u lasunna ka Baali bato ani ka kakalayakow kɛ.
^ dakun 52 JAA ƝƐFƆLI: Legilizi dɔ ka piblisite b’a yira ko a sɔnnin lo cɛɲɔgɔnɲini ni musoɲɔgɔnɲini ma.
^ dakun 54 JAA ƝƐFƆLI: Balimamuso dɔ be kalan kɛra inivɛrisite la. U ka profesɛri b’a ɲɛfɔra u ye ko adamadenw ka lɔnnikow be se ka mɔgɔw ka gwɛlɛyaw bɛɛ ɲɛnabɔ. O balimamuso ni klasiden tɔɔw sɔnna profesɛri ka fɔta ma. Kɔfɛ, a be Masaya Boon na nka, min be fɔra, a t’a mako donna o la ani a be ni miiriya jugu ye balimaw koo la.