1922: A saan kɛmɛ ye nin ye
“[ALA] le bɛ se di an ma, an Matigi Yesu Kirisita baraka ra.” (1 Kor. 15:57, Biblu Ala ta Kuma). O kumaw lo tun ye saan 1922 ka kalankun ye. U ye Bibulu Kalandenw hakili sigi ko Jehova bena u duga u ka kantigiya kosɔn. O saan na, Jehova ye o waajulikɛla kisɛyaninw duga tiɲɛn na. Jehova ye u duga tuma min na u y’a daminɛ k’u ka kitabuw bɔ mansin kan, k’u dilan u yɛrɛ ma ani ka baara kɛ ni arajo ye walisa ka Masaya tiɲɛnkalanw jɛnsɛn. Kɔfɛ saan 1922 la, a tun gwɛnin lo ko Jehova b’a ka jama dugara tugun. Bibulu Kalandenw sera ka lajɛnba kabakoman dɔ kɛ Cedar Point, Ohio mara la, Etazini. O lajɛnba ye nɔɔ to Jehova ka ɔriganisasiyɔn ka baara kan fɔɔ ka na se bi ma.
“HAKILINATA ƝUMAN” DƆ
Waajuli baara tun be yiriwara minkɛ, balimaw mako tun be sɛbɛ minw na, dɔ tora ka fara u hakɛ kan. Balimaw lo tun be an ka zurunaliw dilan Buruklini Betɛli la. Nka, an ka gafe minw kɔgolo janin lo, u tun be ɛnprimɛri wɛrɛw lo sara u k’o dilan. Kalo caaman kɔnɔ, o ɛnprimɛriw ma se ka gafe caaman dilan an ye ani o y’a daminɛ ka nɔɔ to waajuli baara kan. O kama, balimacɛ Rutherford ye balimacɛ Robert Martin ɲininga n’an be se ka gafew dilan Betɛli la. Martin lo tun be an ka ɛnprimɛri kun na.
Balimacɛ Martin ko: “O tun ye hakilinata ɲuman lo ye, sabu o kɔrɔ ko an ka ɲi ka baarakɛyɔrɔ wɛrɛw yɛlɛ walisa ka se ka gafew dilan.” Balimacɛw ye yɔrɔ dɔ luwe Buruklini dugu la (18 Concord Street) ani u ye gafe dilan minanw san.
A tun man di bɛɛ ye k’a ye ko balimaw bena u ka gafew dilan u yɛrɛ ma. An tun be ɛnprimɛri minw sara u b’an ka gafew dilan, olu dɔ ka peresidan nana an ka baarakɛyɔrɔ kuraw lajɛ. A ko: “Ɛnprimɛri mansin ɲumanba lo be aw bolo ten, nka aw si tɛ baara kɛcogo lɔn n’a ye. Yanni kalo wɔɔrɔ cɛ, aw bena nin bɛɛ halaki.”
Balimacɛ Martin ko: “A be komi o tun ye tiɲɛn ye. Nka, an tun b’a lɔn ko Jehova bena an dɛmɛ ani a y’o lo kɛ.” Martin ka kumaw tun ye tiɲɛn ye. A ma mɛɛn, an tora ka gafe 2000 dilan n’o mansin kura ye loon o loon.
MƆGƆ WAA CAAMAN YE MASAYA KIBARO MƐN ARAJO SABABU FƐ
Jehova sagokɛlaw y’a daminɛ k’u ka gafe dɔw dilan u yɛrɛ ma. O kɔ, u tɛmɛna fɛɛrɛ kura dɔ fɛ ka kibaro diiman lase mɔgɔw ma, o min ye arajo ye. Dimansilon, saan 1922 feburu tile 26nan loon wula fɛ, Rutherford kumana arajo la a siɲɛ fɔlɔ la. A ye
forobakalan nin kɛ arajo KOG la: “Mɔgɔ miliyɔn caaman minw be ɲɛnamaya la bi, u tɛna sa abada!” O arajobon tun be Etazini, Los Angeles dugu la, Kalifɔrni mara la.Mɔgɔ 25000 ɲɔgɔn y’o kalan lamɛn. U dɔw ye lɛtɛrɛ ci balimacɛ Rutherford ma walisa k’a fo. Misali la, Willard Ashford tun be Santa Ana dugu la, Kalifɔrni mara la. Ale ye lɛtɛrɛ ci Rutherford ma k’a fo a ka “kalan diiman” kosɔn. A y’a fɔ fana ko: “I y’o kalan di yɔrɔ min na, o man jan n’an ye. Nka, komi banabagatɔ saba b’an bolo, an tun tɛna se k’o kalan lamɛn n’a tun dira cogo wɛrɛ la.”
Lɔgɔkun nɔfɛtaw la, kalan wɛrɛw dira arajo la. Saan 1922 laban na, a fɔra Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ ko “mɔgɔ 300000 ɲɔgɔn ye kibaro diiman mɛn arajo sababu fɛ.”
Nafa minw sɔrɔla o la, o ye Bibulu Kalandenw jija ani u y’a latigɛ ka arajoso dɔ sigi Staten Island yɔrɔ la. O yɔrɔ tun man jan Buruklini Betɛli la. U y’o arajoso weele ko WBBR. Saan minw tugura o kɔ, u tɛmɛna o fɛ ka Masaya kibaro jɛnsɛn yɔrɔ caaman na.
“ADV”
Saan 1922, zuwɛn tile 15nan ka Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ, a tun fɔra ko lajɛnba dɔ bena kɛ Cedar Point, Ohio mara la. O lajɛnba tun bena daminɛ saan 1922, k’a ta sɛtanburu tile 5-13 ma. Bibulu Kalandenw ninsɔndiyaninba lo sera o lajɛnba la.
Balimacɛ Rutherford ka kalan fɔlɔ la, a ko: “Ne lanin b’a la kosɔbɛ ko Matigi . . . bena an duga lajɛnba nin na ani k’a to seereyaba ka kɛ min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ ka ye yan dugukolo kan.” O lajɛnba la, kalankɛlaw tora ka lamɛnbagaw jija u ka waajuli kɛ.
Jumalon, sɛtanburu tile 8, mɔgɔ 8000 ɲɔgɔn donna ka lajɛnba kɛyɔrɔ fa. U tun kɔrɔtɔnin lo ka balimacɛ Rutherford ka kalan lamɛn. A tun sɛbɛnin lo u ka welelisɛbɛw kan ko “ADV” ani u jigi tun b’a la ko Rutherford bena o kɔrɔ fɔ u ye. Siga t’a la jama sigitɔ, u dɔw ye fani belebeleba dɔ melekenin ye tintin sanfɛyɔrɔ la. Arthur Claus tun bɔra Tulsa dugu la, Oklahoma mara la Etazini ka na o lajɛnba la. A ye sigiyɔrɔ dɔ sɔrɔ, yɔrɔ min na a tun be se
ka mɛnni kɛ koɲuman. O tun man teli ka kɛ sabu o wagati la sono tun tɛ yen.“An bɛɛ tun y’an tulo malɔ ka to ka lamɛnni kɛ koɲuman”
Walisa mɔgɔ si kana kɛ sababu ye balimacɛ Rutherford b’a ka kalan lalɔ, kalankɛlaw ɲɛbila y’a fɔ ko mɔgɔ minw nana kalan daminɛnin kɔ, u tɛna don lajɛnba kɛyɔrɔ la. Sɔgɔma 9H30, Rutherford y’a ka kalan daminɛ ni Yezu ka kumaw ye minw be Matiyo 4:17 kɔnɔ ko: “Sankolo masaya waati surunyana.” Tuma min na a tun b’a ɲɛfɔra mɔgɔw bena o Masaya koo mɛn cogo min na, a ko: “Yezu yɛrɛ y’a ɲɛfɔ ko tuma min na ale bena sigi masaya la, a bena sumantigɛ baara dɔ ɲɛminɛ min ɲɛsinna a ka mɔgɔw ma. O wagati la, a bena mɔgɔ sɔbɛw ani mɔgɔ kantigiw lajɛn.”
Balimacɛ Arthur tun siginin be lajɛnba boon kɔnɔ. A ko: “An bɛɛ tun y’an tulo malɔ ka to ka lamɛnni kɛ koɲuman.” Nka, Arthur barila k’a ye ko a fari man di a la. Hali n’a tun b’a lɔn ko a tun tɛna se ka don tugun, a bɔra sabu a bolomako tun tɛ.
Miniti damanin o kɔ, a y’a ye ko a fari ka fisa. A ko ale kɔsegitɔ ka na lajɛnbabon fan fɛ, a ye tɛgɛrɛba mankan mɛn kɔnɔna. A tun kɔrɔtɔnin lo k’a lɔn min kɛra! A ko hali n’ale bena yɛlɛ boon sanfɛ le ka balimacɛ Rutherford ka kalan diiman tɔɔ lamɛn, ale bena o kɛ. O wagati la, Arthur tun be ni saan 23 ye. A ye fɛɛrɛ dɔ sɔrɔ ka yɛlɛ boon sanfɛ. Finɛtiri dennin minw tun be o boon sanfɛ, olu tun yɛlɛnin lo. Tuma min na, a sera u gɛrɛfɛ, a y’a ye ko “kalan tun be mɛn koɲuman.”
Nka, Arthur kelen tun tɛ. A teri dɔw fana tun be boon sanfɛ. U dɔ tun ye Frank Johnson ye. Ale teliyara ka gwɛrɛ Arthur la ani k’a ɲininga ko: “Yala muru dennin dadiman dɔ b’i fɛ wa?”
Arthur ko: “Ɔnhɔn, dɔ be yen.”
Frank ko: “Ala tɛmɛna i fɛ k’an ka delili a N’a ko: ‘A’ y’o weleweleda, k’o weleweleda,’ juru naani nunu tigɛ.”
jaabi. I ɲɛɛ be fɛɛn belebeleba nin melekenin na wa? Fani lo, sɛbɛriw be min kan ani a sirinin lo puwɛnti nunu na. Kititigɛla lamɛn koɲuman.Ayiwa, Arthur labɛnna ka sigi n’a ka muru dennin ye. Tagamasiɲɛ min dira u ma, ale n’a teriw tun b’o kɔnɔna. Dɔɔni o kɔ, Rutherford sera a kalan miiriya jɔnjɔnw ma. A dusu tun diyanin lo ani a tun be kumana ni kisɛya ye. A yɛrɛ tun be komi a be kulera le tuma min na a tun b’a fɔra ko: “A’ ye kɛ Matigi seere sɔbɛw, seere kantigiw ye. A’ ye bila ɲɛɛ kɛlɛ la fɔɔ Babilonɛ yɔrɔ bɛɛ ka kɛ yɔrɔ lakolonw ye. A’ ye Masaya kibaro weleweleda yɔrɔ bɛɛ. Duniɲa ka ɲi k’a lɔn ko Jehova lo ye Ala ye ani ko Yezu Krista ye masacɛw ka Masacɛ ye ani matigiw ka Matigi ye. Bi loon ɲɔgɔn tɛ yen. A’ y’a filɛ, Masacɛ be mara kɛra! Aw ye a ka lasigidenw ye. O kama, a’ ye Masacɛ n’a ka Masaya koo weleweleda, a’ y’o weleweleda, k’o weleweleda!”
Arthur ko ale ni balima tɔɔw ye juruw tigɛ ani fani belebeleba min tun melekenin lo, o fonina ka yɛrɛkɛ ka ɲɛ. Ka kɛɲɛ ni siginindenw “ADV” ye, a tun sɛbɛnin be o fani kan ko: “A’ ye Masacɛ n’a ka Masaya koo weleweleda.” “ADV” ye angilikan kumaden “Advertise” daminɛ ye. A kɔrɔ ko “weleweleda wala seereya kɛ.”
BAARA KƆRƆTANINBA DƆ
O lajɛnba min kɛra Cedar Point, o ye balimaw dɛmɛ u ye waajuli baara kɛ u ɲɛnako fɔlɔ ye sabu o baara kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. Minw be sɔn k’u yɛrɛ di ka baara kɛ, a diyara olu ye k’u seen don waajuli baara la. Kɔlpɔrtɛri dɔ tun be Oklahoma mara la Etazini (o wagati la, piyɔniyew tun be weele kɔlpɔrtɛriw). Ale ko: “An be waajuli kɛ mara min na, u be sarabɔn bɔ yen dugukolo kɔnɔ ani mɔgɔw fanba ye fantanw ye.” A ko kibaro min be zurunali L’Âge d’Or kɔnɔ, tuma caaman na mɔgɔw tun mana o mɛn, u tun be “kasi ninsɔndiya bolo.” Balimacɛ ko: “Ninsɔndiyaba lo an fɛ ka se k’u dusu saalo.”
Yezu y’a fɔ Luka 10:2 kɔnɔ ko: “Suman tigɛta ka ca, nga baarakɛlaw man ca.” Bibulu Kalandenw y’a faamu o kumaw fɛ ko waajuli baara ye kɔrɔtɔko ye. Saan laban fan fɛ, u tun cɛsirinin lo ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan ka Masaya kibaro weleweleda yɔrɔ bɛɛ.
a Rutherford tun be weele tuma dɔw la ko “Kititigɛla,” sabu a kɛra o ye ka ye Misuri mara la, Etazini.