1. Mun na an be lakalitaw kɛ lajɛnw na?

 MUN na an be taga kafo ka lajɛnw na? An b’o kɛ kuun jɔnjɔn min kama, o ye ka Jehova tando (Zab. 26:12; 111:1). An b’o kɛ fana walisa ka ɲɔgɔn jija wagati gwɛlɛ nunu na (1 Tes. 5:11). N’an be lakalitaw kɛ lajɛnw na, an b’o laɲinita fila bɛɛ dafa.

2. Wagati jumanw lo la an be se ka lakalitaw kɛ an ka lajɛnw na?

² Lɔgɔkun o lɔgɔkun, sababu dira an ma ka lakalitaw kɛ lajɛnw na. Misali la wikɛni na, an be se ka lakalitaw kɛ Kɔrɔsili Sangaso kalan tuma na. Lajɛn minw be kɛ lɔgɔkun kɔnɔ, an ye nafolofɛn minw sɔrɔ an ka Bibulu kalangwɛ kɛtɔ, an be k’o tilan ni tɔɔw ye. An be se ka lakalitaw kɛ fana kafo ka Bibulu kalan tuma na ani wagati wɛrɛw la.

3. Mun lo be se k’a to a be gwɛlɛya an ma ka lakalita kɛ? Eburuw 10:24, 25 be se k’an dɛmɛ cogo di?

³ An bɛɛ b’a fɛ ka Jehova tando ani k’an kerecɛnɲɔgɔnw jija. Nka, koo dɔw be se k’a to a be gwɛlɛya an ma ka lakalita kɛ. N’a sɔrɔ an be siran ka lakalita kɛ. Wala a be se ka kɛ ko an b’a fɛ ka lakalitaw kɛ, nka u tɛ kuma di an ma siɲɛ caaman i ko an b’a fɛ cogo min na. Mun lo be se k’an dɛmɛ do? Ciden Pol ye min sɛbɛ Eburuw ma, o be se k’an dɛmɛ. Tuma min na a  tun b’a ɲɛfɔra ko a kɔrɔtanin lo an ka ɲɔgɔn lajɛn, a ko an ka ɲi k’an janto min na, o ye ka “ɲɔgɔn jaa gwɛlɛya.” (Eburuw 10:24, 25 kalan). An tɛna siran k’an bolo kɔrɔta ka lakalita kɛ, n’an b’a to an hakili la ko an be lakalita minw kɛ n’an dusu bɛɛ ye, o be se ka tɔɔw jija hali ni lakalita surunw lo. Ka fara o kan, hali n’u ma kuma di an ma, an be se ka ninsɔndiya sabu kafoden tɔɔw bena sababu sɔrɔ ka lakalitaw kɛ.—1 Piyɛri 3:8.

4. An bena koo saba jumanw lo lajɛ barokun nin na?

⁴ Barokun nin na, an bena kɔn k’a ye an be se ka ɲɔgɔn jija cogo min na kafo denninw kɔnɔ, yɔrɔ minw na lakalita kɛbagaw man ca. O kɔ, an bena a ye an be se ka ɲɔgɔn jija cogo min na kafobaw kɔnɔ, yɔrɔ minw na lakalita kɛbagaw ka ca. A laban, an bena a filɛ an be se ka min kɛ walisa an ka lakalitaw kɔnɔnakow ka tɔɔw jija sɔbɛ la.

5. N’an man ca an ka kafo kɔnɔ, an be se ka ɲɔgɔn jija cogo di?

⁵ Kafo dennin wala jɛnkulu dennin dɔ kɔnɔ, lakalita kɛbagaw man ca. Tuma dɔw la, kalan ɲɛminɛbaga ka ɲi ka kɔnɔni kɛ wagati dɔ la, mɔgɔ dɔ be sɔrɔ k’a bolo kɔrɔta walisa ka lakalita kɛ. O la, a be se ka kɛ mɔgɔw ɲɛɛ na ko lajɛn mɛɛnna kojugu ani o tɛ mɔgɔw jija. I be se ka mun lo kɛ do? Sɔn k’i bolo wuli siɲɛ caaman. O la, n’a sɔrɔ i bena tɔɔw jija u fana k’u daa don baro la siɲɛ caaman na.

6-7. N’an be siran ka lakalita kɛ, mun lo be se k’an dɛmɛ ka dɔ bɔ an ka siranya na?

⁶ N’i be siran ka lakalita kɛ do? A lɔn ko i kelen tɛ. Nka, walisa ka se k’i balimaw jija kosɔbɛ i ka lakalitaw fɛ, a filɛ i be se ka min kɛ walisa ka dɔ bɔ i ka siranya na. I be se ka mun lo kɛ do?

⁷ Kɔrɔsili Sangaso dɔw tun bɔra minw ye ladiliw di lakalitaw koo la. b N’i y’o ladili dɔw lajɛ, n’a sɔrɔ o bena i nafa. Misali la, i yɛrɛ labɛn ka ɲɛ (Talenw 21:5). N’i b’ i ka barokun lɔn ka ɲɛ, i tɛna siran kojugu k’i bolo kɔrɔta walisa ka lakalita kɛ. Lakalita surun kɛ fana (Talenw 15:23; 17:27). O la, dɔ bena bɔ i ka siranya na. Lakalita surun be se ka kɛ kumasen kelen dɔrɔn wala kumasen fila ye. Balimaw be se k’o faamu nɔgɔman na ka tɛmɛ lakalitajan kan, o min na hakilinata caaman be yen. N’i be lakalita surun kɛ i yɛrɛ kumacogo la, i b’a yira ko i ye i yɛrɛ labɛn ka ɲɛ ani ko i ye barokun faamu koɲuman.

8. N’an b’an seko fisaman kɛ, Jehova b’o jati cogo di?

⁸ N’i y’o ladili dɔw sira tagama, nka o bɛɛ n’a ta i bele be siran kojugu ka lakalita fila ɲɔgɔn kɛ do? La a la ko n’i be i seko fisaman kɛ, o ka di Jehova ye (Luka 21:1-4). A t’a ɲini an fɛ an ka koo dɔ kɛ min tɛmɛna an seko dan kan (Filip. 4:5). Miiri k’a filɛ i be se ka min kɛ. O kɔ, laɲinita latigɛ walisa k’o dafa ani Jehova deli a ka hakilisigi di i ma. A daminɛ na, n’a sɔrɔ i be se k’a latigɛ ka lakalita surun kelen kɛ.

9. Mun na a be se ka gwɛlɛya an ma ka lakalitaw kɛ kafoba kɔnɔ?

⁹ Ni weleweledala caaman b’i ka kafo  kɔnɔ, n’a sɔrɔ gwɛlɛya wɛrɛ lo b’i kan. N’a sɔrɔ balima caaman b’u bolo kɔrɔta walisa ka lakalita kɛ ani o kama kuma man teli ka di i ma. Misali la, a ka di Danielle ye tuma bɛɛ ka lakalitaw kɛ lajɛnw na. c A b’o jati a ka batoli faan dɔ ye, a be tɛmɛ o fɛ ka tɔɔw jija ani k’a ka limaniya barika bonya Bibulu ka tiɲɛnkalanw koo la. Nka tuma min na a yɛlɛmana kafoba dɔ kɔnɔ, u tun tɛ kuma di a ma siɲɛ caaman na. Tuma dɔw la, u tun tɛ kuma di a ma hali siɲɛ kelen yɛrɛ lajɛn kuru bɛɛ la. A ko: “O tun be n’ dusu tiɲɛ. A tun be n’ ɲɛɛ na ko n’ fɔnna nɛɛma baara dɔ kɔ. N’o kɛra siɲɛ caaman na, i b’a daminɛ k’i yɛrɛ ɲininga n’a tigi tɛ tugura le.”

10. An be se ka mun lo kɛ walisa ka sababuw sɔrɔ ka lakalitaw kɛ?

¹⁰ Yala i delila ka kɛ ni Danielle ka dusukunnakow ɲɔgɔn ye wa? N’o lo, i ka teli k’i fari faga ani ka lajɛn lamɛn dɔrɔn. Nka, to k’a ɲini ka lakalitaw kɛ. I be se ka mun lo kɛ do? N’a sɔrɔ i bena a ye ko nafa b’a la ka jaabili caaman labɛn lajɛn kelen kelen bɛɛ kama. O la, n’u ma kuma di i ma lajɛn daminɛ na, i bele bena sababu sɔrɔ ka lakalitaw kɛ wagati wɛrɛw la lajɛn tuma na. Kɔrɔsili Sangaso kalan labɛntɔ, miiri k’a filɛ cogo min na dakun kelen kelen bɛɛ be taga ɲɔgɔn fɛ ni kalan barokun ye. N’i y’o kɛ, i bena se ka lakalita ɲumanw kɛ kalan kuru bɛɛ la. Bibulu ka tiɲɛnkalan minw faamu ka gwɛlɛ, dakun dɔw be kuma olu lo koo la. I be se fana k’i yɛrɛ labɛn walisa ka lakalitaw kɛ o dakunw kan (1 Kor. 2:10). Mun na do? Sabu o dakunw lajɛtɔ, n’a sɔrɔ mɔgɔ caaman tɛna u bolo kɔrɔta. N’a sɔrɔ i y’o ladiliw sira tagama ani o bɛɛ n’a ta, lajɛn caaman na, i ma sababu sɔrɔ ka lakalitaw kɛ. N’o lo i be se ka mun lo kɛ do? Ka kɔn lajɛn ɲɛ, i be se k’a fɔ kalan ɲɛminɛbaga ye, i b’a fɛ ka ɲiningali min jaabi.

11. Filipikaw 2:4 b’an jija an ka mun lo kɛ?

¹¹ Filipikaw 2:4 kalan. Hakili senu barika la, ciden Pol ye kerecɛnw jija ko u  ka tɔɔw nafa ɲini. An be se k’o ladili sira tagama cogo di lajɛnw na? An k’a to an hakili la ko, i ko anw, tɔɔw fana b’a fɛ ka lakalitaw kɛ.

12. I be se ka tɔɔw jija cogo ɲuman minw na lajɛnw na, u dɔ kofɔ. (Jaa lajɛ fana.)

¹² Miiri nin na: N’i be baro kɛra n’i teriw ye, yala i be kuma kojugu fɔɔ olu yɛrɛ tɛ sababu bɛrɛ sɔrɔ ka kuma wa? Ayi dɛ! I b’a fɛ u k’u daa don baro la. O cogo kelen na, an b’a fɛ ka sababu di mɔgɔ caamanba ma u ka lakalitaw kɛ lajɛnw na. An b’an balimaw jija cogo fisaman minw na, u la dɔ ye ka sababu di u ma u k’u ka limaniya kofɔ (1 Kor. 10:24). An k’a filɛ an be se k’o kɛ cogo min na.

13. An be se ka sababu di mɔgɔ caamanba ma cogo di u ka lakalitaw kɛ?

¹³ An ka to ka lakalita surunw kɛ walisa mɔgɔ wɛrɛw ka se k’u daa don baro la. Diinan mɔgɔkɔrɔw ni weleweledala kolɔnbaga tɔɔw be se ka kɛ ɲɛyirali ɲuman ye o koo la. Hali n’i ye lakalita surun kɛ, i janto i kana hakilinata caaman kofɔ. N’i ye dakun ka miiriyaw bɛɛ kofɔ, tɔɔw tɛna se ka foyi fɔ tugun. Misali la, dakun nin na, ladili fila dira: to ka lakalita surunw kɛ ani i janto i kana hakilinata caaman kofɔ. N’ele lo kɛra fɔlɔ ye ka lakalita kɛ dakun nin na, i be se ka ladili kelen dɔrɔn kofɔ.

14. Mun lo be se k’an dɛmɛ k’a latigɛ an bena an bolo kɔrɔta siɲɛ daa min na? (Jaa lajɛ fana.)

¹⁴ N’i b’a latigɛra i bena i bolo kɔrɔta siɲɛ daa min na, o kɛ ni hakilitigiya ye. An kana to k’an bolo kɔrɔta siɲɛ caaman kojugu. N’o tɛ, kalan ɲɛminɛbaga bena a jati ko a waajibiyanin lo ka kuma di an ma siɲɛ caaman na. K’a sɔrɔ mɔgɔ wɛrɛw ma sababu sɔrɔ fɔlɔ ka lakalitaw kɛ. O be se ka tɔɔw fari faga ani u tɛna u bolo kɔrɔta tugun.—Waaj. 3:7.

15. a) N’an y’an bolo kɔrɔta walisa ka lakalita kɛ ani u ma kuma di an ma, an ka ɲi ka koow ta cogo di? b) Ɲɛminɛbagaw b’a yira cogo di ko u be bonya la bɛɛ kan? (Koorilen nin lajɛ: “ N’i be kalan dɔ ɲɛminɛna.”)

 ¹⁵ Ni weleweledala caaman y’u bolo wuli kalan tuma na, n’a sɔrɔ an tɛna se ka lakalitaw kɛ siɲɛ caaman i ko an b’a fɛ cogo min na. Tuma dɔw la, n’a sɔrɔ ɲɛminɛbaga tɛna se ka kuma di an ma hali siɲɛ kelen yɛrɛ. O be se k’an dusu tiɲɛ. Nka, an kana miiri ko a tugura le k’o kɛ.—Waaj. 7:9.

16. An be se ka lakalita kɛbagaw jija cogo di?

¹⁶ N’i ma se ka lakalitaw kɛ siɲɛ caaman i ko i b’a fɛ cogo min na, i be se ka tɔɔw ka lakalitaw lamɛn koɲuman. O la lajɛn bannin kɔ, i be se k’u jija u ka lakalitaw la. I ka lakalitaw tun bena i balimaw jija cogo min na, n’a sɔrɔ i ka tandoli kumaw fana bena u jija o cogo kelen na (Talenw 10:21). Tiɲɛn na, an be se ka ɲɔgɔn jija an ka tandoli kumaw fɛ.

17. a) Bangebagaw be se k’u deenw dɛmɛ cogo di u ka lakalitaw labɛn ka kɛɲɛ n’u sanda ye? b) Ka kɛɲɛ ni videwo ye, an ka ɲi ka koo naani jumanw lo kɛ n’an be lakalitaw labɛnna? (Jukɔrɔla kunnafoni fana lajɛ.)

¹⁷ An be se ka ɲɔgɔn jija cogo wɛrɛ jumanw na an ka lajɛnw na? N’i ye bangebaga ye, i deenw dɛmɛ u ka  lakalitaw labɛn ka kɛɲɛ n’u sanda ye (Mat. 21:16). Tuma dɔw la, barokun dɔ be se ka kuma koo gwɛlɛ dɔw koo la, i n’a fɔ gwɛlɛyaw furu kɔnɔ wala ka ɲɛsin saniyali koo ma tagamacogo ta fan fɛ. Nka n’a sɔrɔ dakun kelen wala fila be yen, denmisɛnw be se ka lakalitaw kɛ minw na. I deenw dɛmɛ fana u k’a faamu fɛɛn min kama u tɛna u weele tuma o tuma n’u y’u bolo wuli. O la, u tɛna dimi ni kuma dira mɔgɔ wɛrɛ ma.—1 Tim. 6:18. d

18. Lakalita kɛtɔ, mun lo bena an dɛmɛ an kana sinsin an yɛrɛ kan? (Talenw 27:2).

¹⁸ An bɛɛ be se ka lakalita ɲumanw labɛn minw be nɔɔrɔ la Jehova kan ani u be an kerecɛnɲɔgɔnw jija (Talenw 25:11). Tuma kelen kelen, an be se k’an yɛrɛ ka koo dɔ lakali. Nka, an man ɲi ka kuma an yɛrɛ koo la kojugu (Talenw 27:2 kalan; 2 Kor. 10:18). An b’an jija walisa an sinsinnin ka to Jehova, a ka Kuma ani a ka jamakulu lo kan (Yir. 4:11). Tiɲɛn lo ko ni dakun ka ɲiningali b’a ɲini an fɛ an k’an yɛrɛ ka koo dɔ lakali, a bɛnnin lo an k’o kɛ. O ɲɛyirali ɲɔgɔn dɔ be sɔrɔ dakun nɔfɛta la.

19. a) N’an b’an janto bɛɛ la lajɛn na, nafa juman lo bena sɔrɔ o la? (Ɔrɔmukaw 1:11, 12). b) Ka lakalitaw kɛ lajɛnw na, mun lo ka di i ye o koo la?

¹⁹ Sariya ma sigi lakalitaw kɛcogo koo la. Nka, an bɛɛ be se ka banba walisa an ka lakalitaw ka tɔɔw jija. N’a sɔrɔ an ka ɲi ka lakalitaw kɛ siɲɛ caaman na ka tɛmɛ fɔlɔ kan. Wala sababu minw dira an ma ka lakalitaw kɛ, an k’a to o k’an wasa. An ka ninsɔndiya sabu a ka di tɔɔw ye fana ka lakalitaw kɛ. N’an be to ka miiri tɔɔw nafa la kafo ka lajɛnw na, an bɛɛ bena se “ka ɲɔgɔn jaa gwɛlɛya.”—Ɔrɔmukaw 1:11, 12 kalan.