1. Cɛdennin dɔ y’a yira cogo di ko a lanin lo sukununi koo la?

 BANA jugu dɔ tun be cɛdennin Matthew tɔɔrɔla ani u y’a opere siɲɛ caaman. Matthew saan 7nan na, ale n’a somɔgɔw tun be videwo dɔ filɛra min be bɔ kalo o kalo JW Telewisɔn kan. O videwo laban fan fɛ, miziki videwo dɔ bɔra, o min tun b’a yira cogo min na an bena an ka mɔgɔ kanulenw bisimila sukununi tuma na. b O videwo kɔ, Matthew gwɛrɛla a bangebagaw la, k’u bolow minɛ ani k’a fɔ ko: “Papa ni mama, a’ y’a ye wa? Hali ni n’ sara, n’ bena wuli sukununi tuma na. Aw ye kɔnɔni kɛ, koow bena ɲɛ.” A bangebagaw kɛtɔ k’a ye ko sukununi jigiya ye tiɲɛnko ye u dencɛ fɛ, o ye u ninsɔn diya yɛrɛ le!

2-3. Ala ye layidu min ta sukununi koo la, mun na a ka ɲi an ka to ka miiri o la?

² Layidu min tara Bibulu kɔnɔ sukununi koo la, a ka ɲi an ka to ka miiri o la tuma kelen kelen (Zan 5:28, 29). Mun na do? Sabu bana jugu dɔ be se ka bari k’an minɛ wala an ka mɔgɔ kanulen dɔ be se ka bari ka sa (Waaj. 9:11; Zaki 4:13, 14). Sukununi jigiya be se k’an dɛmɛ k’o gwɛlɛyaw ɲɔgɔn muɲu (1 Tes. 4:13). Bibulu b’an hakili sigi ko an sankolola Faa b’an lɔn koɲuman ani a b’an kanu kosɔbɛ (Luka 12:7). N’an sara, an tun be ni jogo minw ye ani an hakili tun be koo minw na, Jehova Ala bena an suu kunu n’o fɛɛn kelen kelen bɛɛ ye. Yala o t’a yira ko a b’an lɔn koɲuman wa? Jehova b’an kanu kosɔbɛ ani a ye labɛn kɛ walisa an ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. O la, hali n’an sara, a bena an suu kunu.

³ Barokun nin na, an bena a filɛ fɔlɔ fɛɛn min kama an be se ka la sukununi layidu la. O kɔ, an bena Bibulu ka maana dɔ lajɛ. O maana b’an ka limaniya sabati ani a yɔrɔ  dɔ lo ye barokun nin ka vɛrise jɔnjɔn ye: “I balimacɛ bena kunun.” (Zan 11:23). A laban, an bena a ye an be se ka min kɛ walisa sukununi jigiya ka kɛ tiɲɛnko ye an ɲɛɛ na.

4. Walisa ka la layidu dɔ la, an ka ɲi ka la mun lo la kosɔbɛ fɔlɔ? Ɲɛyirali dɔ fɔ.

⁴ Walisa ka la layidu dɔ la, an ka ɲi ka la a la kosɔbɛ ko mɔgɔ min y’o layidu ta, ale b’a fɛ k’o dafa ani see b’a ye k’o kɛ. Miiri k’a filɛ ko sanfɔɲɔba dɔ y’i ka boon halaki. I teri dɔ b’a daa di i ma ko: “N’ bena i dɛmɛ k’i ka boon lalaga.” A b’a sɔbɛ lo la ani i lanin b’a la ko a b’a fɛ k’i dɛmɛ. Ni bonlɔbaga ŋana lo ani bonlɔminanw b’a fɛ, i lanin b’a la ko see b’a ye fana k’i ka boon lalaga. O la, i lanin b’a la ko a bena a ka layidu dafa. Nka Ala ye layidu min ta sukununi koo la do? Yala a b’a fɛ sɔbɛ la k’o dafa ani see b’a ye k’o kɛ wa?

5-6. Mun na an lanin b’a la ko Jehova b’a fɛ ka suuw lakunu?

⁵ Yala Jehova b’a fɛ ka suuw lakunu wa? Siga t’o la. A ye Bibulu sɛbɛbaga caaman lasun u kumana sukununi layidu koo la (Ezayi 26:19; Oze 13:14; Yir. 20:11-13). Jehova mana layidu ta, a b’a dafa tuma bɛɛ (Zozuwe 23:14). Tiɲɛn na, Jehova kɔrɔtɔnin lo ka suuw lakunu. Mun na an b’o fɔ?

⁶ Miiri cɛmɔgɔba Zɔbu ka kumaw na. A tun lanin b’a la ko hali n’ale sara, ale yeli nege tun bena kɛ Jehova la (Zɔbu 14:14, 15). Jehova sagokɛla minw sara, olu bɛɛ yeli nege b’a la o cogo kelen na. A kɔrɔtɔnin lo k’u lakunu walisa u ka kɛ kɛnɛya ni ninsɔndiya la. Nka, mɔgɔ miliyari caaman minw sara k’a sɔrɔ u ma sababu sɔrɔ ka tiɲɛn lɔn Jehova koo la do? An ka Ala kanutigi b’a fɛ k’olu fana lakunu (Kɛw. 24:15). A b’a fɛ u ka sababu sɔrɔ ka kɛ a teriw ye ani ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada dugukolo kan (Zan 3:16). Tiɲɛn na, Jehova b’a fɛ ka suuw lakunu.

7-8. Mun na an lanin b’a la ko see be Jehova ye ka suuw lakunu?

⁷ Nka see be Jehova ye ka suuw lakunu wa? Siga t’o la! Ale lo ye “Sebaayabɛɛtigi” ye (Yir. 1:8, Bible senuma). O la, a be se a juguw bɛɛ kɔrɔ, hali saya yɛrɛ (1 Kor. 15:26). An kɛtɔ k’o lɔn, o b’an barika bonya ani k’an jigi tugu. An ka balimamuso Emma Arnold ka koo lajɛ. Kɛlɛba filanan tuma na, ale n’a somɔgɔw ka limaniya kɔrɔbɔra kosɔbɛ. U ka mɔgɔ kanulen dɔw sara Naziw ka fanga baarakɛyɔrɔw la. Walisa k’a denmuso dusu saalo, Emma y’a fɔ a ye ko: “Ni mɔgɔ saninw tun tɛna kunu ka ye, o kɔrɔ ko saya fanga ka bon ni Ala ta ye. O do tɛ se ka kɛ.” Tiɲɛn na, foyi fanga ma se Jehova ta ma! Sebagayabɛɛtigi Ala lo y’an dan minkɛ, see b’a ye ka mɔgɔ saninw lakunu.

⁸ Koo wɛrɛ min b’a to an lanin b’a la ko Ala be se ka mɔgɔ saninw lakunu, o ye ko a hakili ka bon yɛrɛ le! Misali la, a be lolow kelen kelen bɛɛ weele u tɔgɔ la (Ezayi 40:26). Minw sara, a hakili be olu fana na (Zɔbu 14:13; Luka 20:37, 38). A ka nɔgɔ a ma k’a hakili to koo den-dennin nunu bɛɛ la o tigiw koo la: u fari n’u ɲɛda cogoya, u sɔɔn, koo minw y’u sɔrɔ u ka ɲɛnamaya kɔnɔ ani u hakili tun be koo minw na.

9. Jehova ye layidu min ta sukununi koo la, mun na ele lanin b’o la?

⁹ Jehova ye layidu min ta sukununi koo  la, siga t’a la, an be se ka la o la. Mun na do? Sabu an b’a lɔn ko a b’a fɛ k’o layidu dafa ani see b’a ye k’o kɛ. An ka koo wɛrɛ lajɛ min b’a to an lanin b’a la ko Ala ye layidu min ta sukununi koo la, o bena dafa. O ye ko Jehova ye mɔgɔ dɔw suu kunu ka ye. Bibulu sɛbɛwagati la, a ye see di Yezu ani cɛɛ kantigi damanin wɛrɛw ma u ye suuw lakunu. Yezu ye sukununi minw kɛ, an k’u la kelen lajɛ. O lakalila Zan sapitiri 11nan na.

10. Mun lo kɛra Betani k’a sɔrɔ Yezu be waajuli kɛra Zurudɛn baji kɔfɛ ani a ye mun lo kɛ? (Zan 11:1-3).

¹⁰ Zan 11:1-3 kalan. Miiri k’a filɛ min kɛra Betani dugu la saan 32 laban fan fɛ. Yezu teri sɔbɛ dɔw b’o dugu la: Lazari n’a balimamuso fila Mariyamu ani Marita (Luka 10:38-42). Nka bana dɔ ye Lazari minɛ ani a balimamusow be jɔrɔla a koo la. U ye cira lase Yezu ma. O y’a sɔrɔ ale tun be Zurudɛn baji kɔfɛ. Ka bɔ o yɔrɔ la ka taga Betani, o ye tile fila tagama lo ye (Zan 10:40). A fɔ man di, nka a be komi Lazari sara wagati min na ciraden sera Yezu fɛ. Yezu y’a lɔn ko a tericɛ sara a ma mɛɛn, nka a tun be yɔrɔ min na a ye tile fila kɛ yen ka sɔrɔ ka Betani sira minɛ. O la, yanni Yezu ka se yen, Lazari tun sara a tile naani ye nin ye. Yezu ye koo dɔ kɛ min y’a teriw nafa ani ka bonya la Ala kan.—Zan 11:4, 6, 11, 17.

11. O maana be an kalan mun lo la teriya koo la?

¹¹ An be kalan dɔ sɔrɔ o maana na teriya koo la. An ka jatiminɛ kɛ: Tuma min na Mariyamu ni Marita ye mɔgɔ ci Yezu fɛ, u m’a fɔ a ye ko a ka na Betani. U y’a fɔ a ye dɔrɔn ko a tericɛ sɔbɛ man kɛnɛ (Zan 11:3). Tuma min na Lazari sara, Yezu tun be se ka to yɔrɔjan k’a suu kunu. Nka, Yezu y’a latigɛ ka taga to n’a teriw Mariyamu ni Marita ye Betani. Yala i be ni teri dɔ ye min labɛnnin lo k’i dɛmɛ hali n’i m’o ɲini a fɛ wa? O la, i b’a lɔn ko “waatigwɛlɛnw” na, a bena i dɛmɛ (Talenw 17:17). I ko Yezu, an ka kɛ teri sɔbɛw ye tɔɔw fɛ. Sisan, an ka segi o maana kan k’a filɛ min kɛra o kɔ.

12. Yezu ye layidu juman lo ta Marita ye ani mun na o tun tɛ kuma gwansan ye? (Zan 11:23-26).

¹² Zan 11:23-26 kalan. Marita y’a mɛn ko Yezu surunyana Betani dugu la. A teliyara ka taga a kunbɛn ani k’a fɔ a ye ko: “Matigi, ni e tun be yan, ne balimacɛ tun tena sa.” (Zan 11:21). Tiɲɛn lo ko Yezu tun be se ka Lazari kɛnɛya. Nka, a tun b’a kɔnɔ ka koo kabakoman dɔ kɛ min tɛmɛna o kan. A ye layidu ta Marita ye ko: “I balimacɛ bena kunun.” A ye dalilu wɛrɛ di Marita ma walisa a ka la ale ka layidu la. A ko: “Ne le be suuw kunun, ne be nii di.” Tiɲɛn na, Ala ye see di Yezu ma walisa a ka suuw kunu. Wagati tɛmɛnin na, a tun ye sungurunin dɔ suu kunu dɔɔni a sanin kɔ. A tun ye kanbelenin dɔ fana suu kunu ani a be komi a y’o kɛ o kanbelenin salon na le  (Luka 7:11-15; 8:49-55). Nka, mɔgɔ min sara a tile naani ye nin ye ani a suu y’a daminɛ ka toli, yala Yezu tun be se k’o lakunu wa?

13. Ka kɛɲɛ ni Zan 11:32-35 ka fɔta ye, tuma min na Yezu ye Mariyamu ni mɔgɔ tɔɔw kasitɔ ye, a ye mun lo kɛ do? (Jaa lajɛ fana.)

¹³ Zan 11:32-35 kalan. Miiri k’a filɛ min kɛra o kɔ. Lazari balimamuso tɔɔ kelen Mariyamu tagara Yezu kunbɛn. A segira a balimamuso Marita ka kumaw kan ko: “Matigi, ni e tun be yan, ne balimacɛ tun tena sa.” Ale ni mɔgɔ tɔɔw dusu kasinin lo yɛrɛ le! Yezu y’u ye u be kasira ani a y’u kasikan mɛn minkɛ, a dusu kasira kosɔbɛ. A teriw makari y’a minɛ. O kama, a kasira. A y’a faamu ko n’i ka mɔgɔ kanulen dɔ sara, o ye dusukasiba lo ye. Koo min ye o mɔgɔw bila kasi la, siga t’a la, Yezu b’a fɛ k’o bɔ yen!

14. Yezu ye min kɛ tuma min na a ye Mariyamu kasitɔ ye, o b’an dɛmɛ ka mun lo faamu Jehova koo la?

¹⁴ Yezu ye min kɛ tuma min na a ye Mariyamu kasitɔ ye, o b’a yira an na ko Jehova ye makaritigi Ala lo ye. Mun na an b’o fɔ? I ko an y’a ye barokun tɛmɛnin na cogo min na, Yezu y’a yira cogo dafanin na ko ale n’a Faa ka miiriya n’a dusukunnakow bɛɛ ye kelen ye (Zan 12:45). Yezu teri dusukasibagatɔw makari y’a minɛ kosɔbɛ fɔɔ a kasira. O b’a yira ko ni Jehova y’a ye an be kasira dusukasi bolo, an hinɛ be don a la kosɔbɛ (Zab. 56:9). Yala o t’i lasun i k’a ɲini k’i magwɛrɛ an ka Ala la, ale min be makari wa?

15. Ka kɛɲɛ ni Zan 11:41-44 ka fɔta ye, mun lo kɛra Lazari ka kaburu yɔrɔ la? (Jaa lajɛ fana.)

¹⁵ Zan 11:41-44 kalan. Yezu sera Lazari ka kaburu daa la tuma min na, a ko u ka kabakuru bɔ yen. Marita tun t’a fɛ ka sɔn, a ko n’a sɔrɔ a suu kasa be bɔra sisan. Yezu y’a jaabi ko: “Ne tun m’a fɔ i ye ko ni lanaya b’i la, ko i bena Ala ka sebagaya ye wa?” (Zan 11:39, 40). O kɔ, Yezu y’a ɲɛɛ kɔrɔtɔ sanfɛ ani ka delili kɛ jama ɲɛfɛ. Min tun bena kɛ o kɔ, a tun b’a fɛ o nɔɔrɔ ka la Jehova lo kan. Delili kɛnin kɔ,  Yezu y’a kaan kɔrɔta ko: “Lazari, wili ka bɔ”! Ani, Lazari bɔra kaburu kɔnɔ! Dɔw tun b’a miiri ko min tɛ se ka kɛ, Yezu y’o lo kɛ ten.—Kunnafoni wɛrɛw lajɛ Zan 11:17 yɔrɔ la Traduction du monde nouveau kɔnɔ.

16. Koo min lakalila Zan sapitiri 11nan na, o b’an ka limaniya barika bonya cogo di sukununi jigiya koo la?

¹⁶ Koo min lakalila Zan sapitiri 11nan na, o b’an ka limaniya barika bonya sukununi jigiya koo la. Cogo juman na? I hakili to a la Yezu ye layidu min ta Marita ye. A ko: “I balimacɛ bena kunun.” (Zan 11:23). I ko a Faa, Yezu b’a fɛ k’o layidu dafa ani see b’a ye k’o kɛ. A ɲɛjiw b’a yira ko a b’a fɛ sɔbɛ la ka suuw lakunu ani ka saya dusukasi bɔ mɔgɔw kan pewu! Lazari bɔra kaburu la minkɛ, o fana y’a yira ko see be Yezu ye ka suuw lakunu. Yezu ye Marita hakili jigi min na, miiri o la fana. A ko: “Ne tun m’a fɔ i ye ko ni lanaya b’i la, ko i bena Ala ka sebagaya ye wa?” (Zan 11:40). Tiɲɛn na, kuun bɛrɛ b’an fɛ ka la a la ko Ala ye layidu min ta ko a bena suuw lakunu, o bena dafa. Nka, an be se ka mun lo kɛ walisa o jigiya ka kɛ tiɲɛnko ye kosɔbɛ an ɲɛɛ na?

17. An ka ɲi ka mun lo to an hakili la, n’an be Bibulu ka maanaw kalanna sukununi koo la?

¹⁷ Sukununi minw kɛra galen, o maanaw kalan ani miiri u kan. Bibulu be mɔgɔ seegi kofɔ minw suu kununa ka ɲɛnamaya kɛ dugukolo kan. c I be se k’o maana kelen kelen bɛɛ sɛgɛsɛgɛ ka ɲɛ. U sɛgɛsɛgɛtɔ, a to i hakili la ko o mɔgɔw ye cɛɛw, musow ani denmisɛnw lo ye minw ye ɲɛnamaya kɛ tiɲɛn tiɲɛn na. A filɛ i be se ka kalan minw sɔrɔ u ka koo la. Miiri k’a filɛ cogo min na o maana kelen kelen bɛɛ b’a yira ko Ala b’a fɛ ani see  b’a ye ka suuw lakunu. Min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, miiri Yezu ka sukununi na. O ye sukununiw bɛɛ la kɔrɔtaninba lo ye. Kana ɲinɛ ko mɔgɔ caamanba ye Yezu suu kununin ye. O b’an ka limaniya barika bonya sukununi koo la.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. An ka dɔnkili minw be kuma sukununi jigiya koo la, i be se ka baara ɲuman kɛ n’u ye cogo di? (Jukɔrɔla kunnafoni fana lajɛ.)

¹⁸ Baara ɲuman kɛ ni “Ala tanuli dɔnkiliw” ye minw be kuma sukununi koo la d (Efɛz. 5:19). An be ni jigiya min ye sukununi koo la, an b’o jati fɛɛn nafamanba ye. An ka dɔnkiliw b’a to sukununi be kɛ tiɲɛnko ye an ɲɛɛ na ani u b’an ka limaniya barika bonya a koo la. O dɔnkiliw lamɛn, u degi ani baro kɛ u kɔnɔnakow kan gwa kɔnɔ batoli tuma na. Dɔnkili ka kumadenw degi i kunfɛ ani miiri u kan koɲuman. O la, u bena i ka limaniya barika bonya ani k’i dusukun sɔrɔ. Kɔrɔbɔli dɔ be se k’i sɔrɔ min b’i niin bila farati la wala i ka mɔgɔ kanulen dɔ be se ka sa. O koow ɲɔgɔn na, Jehova ka hakili senu bena i hakili jigi o dɔnkiliw la walisa i ka dususalo ni jijali sɔrɔ.

19. An be se ka miiri mun lo la sukununi koo la? (Koorilen nin lajɛ: “ I bena u ɲininga mun lo la?”)

¹⁹ Miiri k’a filɛ. Jehova ye see di an ma ka miiri k’a filɛ ko an be duniɲa kura kɔnɔ. Balimamuso dɔ ko: “N’ ye wagati caaman ta ka miiri k’a filɛ ko n’ be duniɲa kura kɔnɔ, fɔɔ a kɛra komi be n’ filɛruw kasa mɛnna yen.” Cɛɛw ni muso limaniyanin minw kofɔra Bibulu kɔnɔ, miiri k’a filɛ ko i y’u kunbɛn. I kɔrɔtɔnin lo ka jɔn lo ye? I bena a ɲininga mun lo la? I ka mɔgɔ kanulen minw sara, miiri k’a filɛ ko i y’u ye kokura. Aw siɲɛ fɔlɔ ka ɲɔgɔn ye u suu kununin kɔ, miiri k’a filɛ i bena kuma fɔlɔ minw fɔ, i bena meleke u la cogo min na ani i bena kasi cogo min na ninsɔndiya bolo.

20. An ka ɲi k’an cɛsiri ka mun lo kɛ?

²⁰ Jehova ye layidu min ta sukununi koo la, an b’a waleɲuman lɔn kosɔbɛ o kosɔn! An lanin b’a la ko o bena dafa sabu Jehova b’a fɛ ani see b’a ye k’o kɛ. An ka banba ka to k’an ka limaniya barika bonya o jigiya ɲuman koo la. O la, an bena to k’an magwɛrɛ kosɔbɛ Ala la, ale min ye layidu ta an kelen kelen bɛɛ ye ko: “I [ka mɔgɔ kanulenw] bena kunun”!