BAROKUN KALANTA KAFO KƆNƆ 49
DƆNKILI 147 Ɲɛnamaya banbali layidu
I ka ɲi ka mun lo kɛ walisa ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ?
“N Faa ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye ne ye k’a jigi la ne kan, k’o tigi bena nii banbali sɔrɔ.”—ZAN 6:40.
BAROKUN KƆNƆNAKOW
Kerecɛn mɔlenw wo, saga dɔ wɛrɛ mɔgɔw wo, u bɛɛ be nafa sɔrɔ Yezu Krista ka saraka la.
1. Dɔw be mun lo miiri ɲɛnamaya banbali koo la?
MƆGƆ caaman b’u ka dumuni kɔrɔsi ani u b’u jija ka spɔr kɛ tuma o tuma walisa ka to kɛnɛya la. Nka, u jigi t’a la ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. Dɔw b’a miiri k’o tɛ se ka kɛ wala dɔ wɛrɛw yɛrɛ t’o fɛ sabu ni mɔgɔ kɔrɔla, a ka gwɛlɛyaw be caya. Nka Yezu ye min fɔ Zan 3:16 ani 5:24 kɔnɔ, o b’a yira ko mɔgɔ be se ka “nii banbali sɔrɔ.”
2. Zan sapitiri 6nan be mun lo fɔ ɲɛnamaya banbali koo la? (Zan 6:39, 40).
2 Loon dɔ, Yezu ye kabako kɛ ka buru ni jɛgɛ di mɔgɔ waa caaman ma. a O ye mɔgɔw kabakoya. Nka a ye min fɔ o loon dugusagwɛ, o yɛrɛ lo y’u kabakoya ka tɛmɛ. Jama tun tagara a nɔfɛ Kapɛrnaum, Galile bada gɛrɛfɛ. O yɔrɔ la, a y’u kalan ko mɔgɔ suu be se ka kunu ani ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada (Zan 6:39, 40 kalan). O la, miiri i teriw n’i ka mɔgɔ kanulen wɛrɛw koo la minw sara. Yezu ka kumaw b’a yira ko mɔgɔ minw sara, u caaman suu bena kunu ani ko ele n’i ka mɔgɔ kanulenw be se ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada! Nka Yezu ye kuma wɛrɛw fɔ Zan sapitiri 6nan na, minw faamuyali gwɛlɛyara mɔgɔ caaman ma. An k’a filɛ a ye min fɔ.
3. Ka kɛɲɛ ni Zan 6:51 ye, Yezu ye mun lo fɔ a yɛrɛ koo la?
3 Tuma min na Yezu ye kabako kɛ ka buru di jama ma, u miirila maanɛ koo la, Jehova tun ye min di u bɛmaw ma kongokolon kɔnɔ. Bibulu yɛrɛ be maanɛ weele ko “sankolola dumuni.” (Zab. 105:40, Bible senuma; Zan 6:31). O kɔ, jama tun be min lɔn maanɛ koo la, Yezu y’o fɔ walisa k’u kalan koo kɔrɔtanin dɔ la. Tiɲɛn lo ko Ala lo tun ye maanɛ di cogo kabakoman na, nka minw y’a dumu, u labanna ka sa (Zan 6:49). Nka Yezu y’a fɔ a yɛrɛ koo la ko ale ye “[dumuni] yɛrɛ yɛrɛ” ye “ka bɔ sankolo la,” “Ala be dumuni min di” ani ko ale ye “dumunifɛn ye min be nii kura don mɔgɔ la.” (Zan 6:32, 33, 35). Yezu y’a yira ko faranfasiba be ale ni maanɛ cɛ. A ko: “Dumuni ɲanaman min bɔra sankolo la, ne lo. Ni min y’o dumu, o tigi be to nii na tuma bɛɛ.” (Zan 6:51 kalan). O kumaw ye Yahutuw ninna ban. U tun tɛ se k’a faamu fɛɛn min kama Yezu ko ale ye “dumuni” ye min bɔra sankolo la ani ko a nafa ka bon ni maanɛ ye, Ala tun ye min di u bɛmaw ma. O kɔ, Yezu ko: “Ne bena dumuni min di, o ye ne fari yɛrɛ le ye.” A tun b’a fɛ ka mun lo fɔ? A kɔrɔtanin lo an k’a ɲini k’o kumaw kɔrɔ faamu sabu o b’a yira anw ni an ka mɔgɔ kanulenw be se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ cogo min na. An k’a filɛ Yezu ka kumaw kɔrɔ ye min ye.
DUMUNI ƝANAMAN ANI YEZU FARI
4. Mun na Yezu ka kumaw ye dɔw kɔnɔ gwan?
4 Yezu ko: “Ne be n yɛrɛ [wala n’ fariso] di waasa diɲɛ ka se ka nii banbali sɔrɔ.” O kumaw y’a lamɛnbaga dɔw kɔnɔ gwan. Yala u tun b’a miirila ko a bena a farisogo yɛrɛyɛrɛ lo di u ma walisa u k’a dumu wa? N’o lo, a tun bena kɛ komi a b’u lasunna le u ka mɔgɔ sogo ɲimi (Zan 6:52). Nka o kɔ, Yezu ye koo wɛrɛ fɔ min y’u kɔnɔ gwan tugun. A ko: “N’aw ma Mɔgɔ Dencɛ farisogo dumu k’a joli min, aw tena nii banbali sɔrɔ.”—Zan 6:53.
5. Mun na an be se ka la a la ko Yezu tun t’a fɔra le ko mɔgɔw k’ale joli yɛrɛyɛrɛ min?
5 Nuhun ka wagati la, Ala tun y’a fɔ ko adamadenw man kan ka joli dumu (Zɛnɛzi 9:3, 4). A segira o kan tuma min na a ye sariya di Israɛldenw ma. A ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye joli dumu, “o tigi ka halaki.” (Lev. 7:27, Bible senuma). Yezu tun be Yahutuw jija u ka Ala ka sariyaw bɛɛ labato (Mat. 5:17-19). O la, a tun tɛ se k’a ɲini jama fɛ abada u k’ale farisogo yɛrɛyɛrɛ dumu ani k’a joli min. O kuma kabakomanw fɛ, Yezu tun be mɔgɔw kalanna le “nii banbali” sɔrɔcogo koo la.—Zan 6:54.
6. Yezu ye min fɔ Zan 6:53 kɔnɔ, an b’a lɔn cogo di ko a tun tɛ kumana a joli n’a farisogo yɛrɛyɛrɛ lo koo la?
6 Yezu ka kumaw kɔrɔ ko di? A gwɛnin lo ko Yezu ye min fɔ jama ye, o tun ye tagamasiɲɛ kuma lo ye, i ko tuma min na a tun be kumana ni Samarika muso ye. Yezu y’a fɔ o muso ye ko: “Jii min be ne fɛ, ni ne y’o di mɔgɔ min ma k’a min, minnɔgɔ tena o tigi minɛ tugu fewu. Ne bena jii min d’o tigi ma, o bena kɛ jii woyota ye min bena woyo a kɔnɔ tuma bɛɛ, min be nii banbali di.” (Zan 4:7, 14). b Yezu tun t’a fɔra le ko Samarika muso ka ɲi ka kɔlɔn tigitigi dɔ jii min dɔrɔn ani o kɔ, a bena to niin na fɔɔ abada. O cogo kelen na, a kumana jama min fɛ Kapɛrnaum, a tun t’a fɔra u ye le ko n’u y’ale farisogo yɛrɛyɛrɛ dumu ani k’a joli min, u bena to niin na fɔɔ abada.
KUMA FILA DƆW MINW KƆRƆ TƐ KELEN YE
7. Yezu ka kuma minw be sɔrɔ Zan 6:53 kɔnɔ, dɔw ye mun lo fɔ o koo la?
7 Diinan dɔw b’a fɔ ko Yezu tun b’a ɲɛfɔra le Zan 6:53 kɔnɔ, mɔgɔw ka ɲi ka min kɛ Matigi ka surafana tuma na. U b’o fɔ sabu Matigi ka surafana tuma na, Yezu y’o kumaw ɲɔgɔn fɔ (Mat. 26:26-28). U b’a fɔ ko minw be taga Matigi ka surafana na, buru ni diwɛn minw be tɛmɛ tɛmɛ, u bɛɛ ka ɲi k’o dumu ani k’o min. Yala o bɛnnin lo wa? A kɔrɔtanin lo an k’a ɲini k’o lɔn sabu saan o saan duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, mɔgɔ miliyɔn caaman lo be lajɛn n’an ye ka Matigi ka surafana kɛ. Yezu ye min fɔ Zan 6:53 kɔnɔ ani a ye min fɔ Matigi ka surafana tuma na, an k’a filɛ faranfasi minw b’u cɛ.
8. Faranfasi minw be o kuma fila cɛ, u dɔw ye jumanw ye? (jaaw lajɛ fana).
8 Faranfasi minw b’o kumaw cɛ, an k’u la fila lajɛ. A fɔlɔ, Yezu ye min fɔ Zan 6:53-56 kɔnɔ, a y’o fɔ tuma juman ani yɔrɔ juman? A y’o fɔ Yahutuw jamaba dɔ lo ye Galile, saan 32 Krista tile la. Saan kelen ɲɔgɔn o kɔ le, a ye Matigi ka surafana sigi sen kan Zeruzalɛmu. A filanan, a y’o kumaw fɔ jɔnw lo ye? A y’o kumaw fɔ Yahutu minw ye, olu tun b’a fɛ Yezu ka dumuni di u ma le. U tun t’a ɲinina ka dɔ lɔn Jehova n’a ka Masaya koo la (Zan 6:26). O la, tuma min na Yezu ye kuma dɔ fɔ min faamuyali gwɛlɛyara u ma, u ma la a la tugun. Hali a ka kalanden dɔw yɛrɛ bɔra a kɔ (Zan 6:14, 36, 42, 60, 64, 66). O Yahutuw tun be dan na pewu ni Yezu ka ciden kantigi 11 ye, minw tun be n’a ye saan 33 Krista tile la tuma min na a ye Matigi ka surafana koo bila sen kan. Hali k’a sɔrɔ o ciden kantigiw tun ma Yezu ka kalanw bɛɛ faamu bɛrɛbɛrɛ, u tun be n’a ye o koo sen fɛ. O cidenw tun be dan na Yahutuw fanba la, Yezu ye minw kalan Galile. Mun na do? Sabu u tun lanin b’a la ko Yezu ye Ala Dencɛ ye, min jigira ka bɔ sankolo la (Mat. 16:16). Yezu y’u tando ko: “Aw kɔni muɲuna ka to ne fɛ n ka sigɛnw waati la.” (Luka 22:28). O faranfasi fila dama b’a yira ko Zan 6:53 kɔnɔ, Yezu tun t’a ɲɛfɔra le min ka ɲi ka kɛ Matigi ka surafana tuma na. Nka faranfasi wɛrɛw be yen o koo fila cɛ.
Zan sapitiri 6nan b’a yira Yezu ye min fɔ jama ye Galile (numanbolo la). Saan kelen o kɔ, a kumana a ka ciden kantigiw jɛnkulu dennin dɔ fɛ Zeruzalɛmu (kinibolo la) (dakun 8nan lajɛ).
O KUMAW ƝƐSINNA ELE FANA MA
9. Yezu ye min fɔ Matigi ka surafana tuma na, o ɲɛsinna jɔnw lo ma?
9 Matigi ka surafana tuma na, Yezu ye buru funubali di a ka cidenw ma ani a y’a fɔ u ye ko o y’a farisogo tagamasiɲɛ ye. O kɔ, a ye diwɛn di u ma ani k’a fɔ ko o ye ale “joli” tagamasiɲɛ ye, “min be Ala ka layidu dafa.” (Mariki 14:22-25; Luka 22:20; 1 Kor. 11:24). A ye min fɔ o layidu koo la, o kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. O layidu kura tara ni “Isirayɛlidenw [Ala ka Israɛl]” lo ye, o minw bena don “Ala ka masaya la.” O layidu ma ta ni adamadenw bɛɛ ye (Eburuw 8:6, 10; 9:15). Cidenw ma koo bɛɛ faamu o layidu koo la o wagati la. Nka dɔɔni o kɔ, u tun bena mɔ ni hakili senu ye, ka kɛ o layidu kura mɔgɔ dɔw ye ani ka taga mara kɛ ni Yezu ye sankolo la.—Zan 14:2, 3.
10. Yezu ye min fɔ Matigi ka surafana tuma na ani a ye min fɔ Yahutuw jamaba ye, faranfasi wɛrɛ juman lo be u fila cɛ? (jaa lajɛ fana).
10 Yezu ye min fɔ Matigi ka surafana tuma na, o ɲɛsinna “sagakulufitini” mɔgɔw lo ma. A ka ciden kantigi minw tun be n’a ye o surafana tuma na, o jɛnkulu dennin mɔgɔw daminɛna n’olu lo ye (Luka 12:32). O cidenw ani mɔgɔ wɛrɛ minw tun bena fara u kan o jɛnkulu dennin kɔnɔ, olu lo tun bena masaya kɛ ni Yezu ye sankolo la. Olu lo ka ɲi k’o buru dumu ani k’o diwɛn min. O la faranfasi wɛrɛ ye nin ye: Yezu ye min fɔ jamaba dɔ ye Galile, o ɲɛsinna mɔgɔ caamanba ma, k’a sɔrɔ a ye min fɔ a ka cidenw ye Matigi ka surafana tuma na, o ɲɛsinna mɔgɔ damanin dɔrɔn lo ma.
Minw be buru dumu ani ka diwɛn min Matigi ka surafana na, olu ye jɛnkulu dennin dɔ lo ye. Nka mɔgɔ o mɔgɔ limaniyara Yezu la, o tigi be se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ (dakun 10nan lajɛ).
11. Yezu ye min fɔ Galile, mun lo b’a yira ko a tun kaan tɛ jɛnkulu dennin dɔ lo ma?
11 Saan 32 Yezu kumana mɔgɔ minw fɛ Galile, u fanba tun b’a fɛ a ka buru lo di u ma. Nka Yezu tun b’a fɛ k’u dɛmɛ u k’a faamu ko fɛɛn wɛrɛ be yen min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ ka tɛmɛ dumuni kan. O tun be se k’u dɛmɛ ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Yezu y’a fɔ fana ko mɔgɔ saninw suu be se ka kunu laban loonw na ani ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. O kumaw ma ɲɛsin mɔgɔ damanin dɔrɔn ma. K’a sɔrɔ a ye min fɔ Matigi ka surafana tuma na, o ɲɛsinna mɔgɔ damanin dɔrɔn lo ma. Nka Galile a ye duga min kofɔ, o ye ɲɛnamaya banbali lo ye, adamadenw bɛɛ be se ka min sɔrɔ. O lo kama a ko: “Ne bena dumuni min di, o ye ne fari yɛrɛ le ye . . . waasa diɲɛ ka se ka nii banbali sɔrɔ.”—Zan 6:51.
12. Mɔgɔ ka ɲi ka mun lo kɛ walisa ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ?
12 Yala Yezu tun b’a fɛ k’a fɔ le ko mɔgɔ bɛɛ bena ɲɛnamaya banbali sɔrɔ wa? Ayi, nka Yezu be dumuni min di, minw b’o dumu, o kɔrɔ minw limaniyanin lo a la, olu dɔrɔn lo bena o sɔrɔ. Bi, kerecɛn tɔgɔtigi caaman b’a miiri ko u bena kisi n’u ‘lara [Yezu] la’ dɔrɔn ani k’a jati u kisibaga ye (Zan 6:29). Nka o dama tɛ bɔri kɛ. Yezu kumana minw fɛ Galile, u caaman tun lara a la a daminɛ na. Nka kɔfɛ, u bɔra a kɔ. Mun na do?
13. An ka ɲi ka mun lo kɛ walisa ka kɛ Yezu ka kalanden sɔbɛ ye?
13 Yezu ye dumuni di jama min ma, u fanba ninsɔn tun ka di ka tugu a kɔ sabu a tun y’u makoɲɛfɛnw di u ma. U tun b’a fɛ dɔrɔn Yezu k’u kɛnɛya, ka dumuni di u ma ani k’u diyanye kumaw fɔ u ye. Nka Yezu y’a yira ka gwɛ ko a ma na dugukolo kan walisa ka mɔgɔw negelakow wasa dɔrɔn. U ka ɲi ka min kɛ walisa ka kɛ a ka kalanden sɔbɛw ye, a nana u kalan o lo la. U ka ɲi ka ‘sɔn a ma,’ o kɔrɔ, k’a ka kalanw bɛɛ sira tagama.—Zan 5:40; 6:44.
14. An ka ɲi ka mun lo kɛ walisa Yezu farisogo n’a joli k’an nafa?
14 Yezu y’a fɔ jama ye ko ale bena a farisogo n’a joli di ka kɛ kunmabɔsara ye walisa u ka se ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. U tun ka ɲi ka la o la. O tun kɔrɔtanin lo ani o kɔrɔtanin lo an fana fɛ bi (Zan 6:40). Tiɲɛn na, walisa ka nafa sɔrɔ Yezu farisogo n’a joli la i ko a fɔra Zan 6:53 kɔnɔ cogo min na, an ka ɲi ka limaniya kunmabɔsara koo la. Mɔgɔ caamanba be se k’o duga sɔrɔ.—Efɛz. 1:7.
15-16. An ye koo kɔrɔtanin jumanw lo faamu Zan sapitiri 6nan kɔnɔ?
15 An ye koo kɔrɔtanin caaman faamu Zan sapitiri 6nan na minw be an n’an ka mɔgɔ kanulenw nafa kosɔbɛ. An y’a faamu ko Yezu b’a janto mɔgɔw la kosɔbɛ. K’a to Galile, a ye banabagatɔw kɛnɛya, ka mɔgɔw kalan Ala ka Masaya koo la ani ka dumuni di u ma (Luka 9:11; Zan 6:2, 11, 12). Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, o ye ko a ko ale “ye dumunifɛn ye min be nii banbali di mɔgɔw ma.”—Zan 6:35, 48.
16 Yezu ye minw weele ko “saga dɔ wɛrɛw” mɔgɔw, olu man kan ka buru dumu ani ka diwɛn min Matigi ka surafana tuma na (Zan 10:16). Nka, u be nafa sɔrɔ Yezu Krista farisogo n’a joli la. U be se k’o nafa sɔrɔ u kɛtɔ ka limaniya Yezu ka kunmabɔsara koo la ani koo ɲuman minw bena kɛ o saraka sababu la (Zan 6:53). Nka minw be buru dumu ani ka diwɛn min Matigi ka surafana tuma na, olu b’a yira ko Yezu ye layidu kura ta n’u ye ani u ka jigiya ye ka taga masaya kɛ n’a ye sankolo la. O la, an ye kerecɛn mɔlen wala saga dɔ wɛrɛ mɔgɔ ye wo, Zan sapitiri 6nan kɔrɔ ka bon an fɛ. A b’a yira ko an bɛɛ ka ɲi ka kɛ ni limaniya barikaman ye kunmabɔsara koo la walisa ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ.
DƆNKILI 150 Ala yɔrɔ ɲini walisa ka kisi
a An ye Zan 6:5-35 lajɛ barokun tɛmɛnin na.
b Yezu ye jii min kofɔ, o ye Jehova ka labɛnw lo ye, o minw sababu fɛ an bena ɲɛnamaya banbali sɔrɔ.
