DƆ KA ƝƐNAMAYA
N’ bele be sɔnna kalan ma
N’ BE kalan sɔrɔla Jehova fɛ ani n’ b’a fo o nɛɛmaba kosɔn (Ezayi 30:20). A b’a sagokɛlaw kalan Bibulu, a ka danfɛn kabakomanw ani a ka ɔriganisasiyɔn sababu fɛ. A be tɛmɛ an kerecɛnɲɔgɔnw fana fɛ k’an kalan. N’ be ni saan 97 ye, nka n’ bele be nafa sɔrɔla Jehova ka kalanw na o fɛɛrɛw bɛɛ fɛ. Cogo di do? A’ y’a to n’ k’o ɲɛfɔ aw ye.
N’ wolola saan 1927 Etazini, Ilinuwa mara dugu dennin dɔ la, Sikago dugu gɛrɛfɛ. N’ bangebagaw ye denmisɛn duuru lo sɔrɔ: Jetha, Don, ne, Karl ani Joy. An bɛɛ tun cɛsirinin lo ka Jehova sago kɛ n’an dusu bɛɛ ye. Saan 1943, Jetha ye Gilead klasi 2nan kɛ. Don, Karl ani Joy saba bɛɛ tagara baara kɛ Buruklini Betɛli la Niyɔriki. Don tagara saan 1944, Karl saan 1947, ani Joy saan 1951. Olu ni n’ bangebagaw ka ɲɛyirali ɲuman ye n’ jija kosɔbɛ.
AN KA DENBAYAMƆGƆW YE TIƝƐN LƆN
N’ facɛ ni n’ bamuso tun be to ka Bibulu kalan ani u tun be Ala kanu. U ye u deenw dɛmɛ fana ka Ala kanu. N’ facɛ ye sɔrɔdasiya kɛ kɛlɛba fɔlɔ wagati la Erɔpu. A kɔseginin ka bɔ o yɔrɔ la, a tigɛra legiliziw la pewu! N’ bamuso tun be Ala waleɲuman lɔn kosɔbɛ sabu n’ facɛ ɲuman segira. Loon dɔ, a y’a fɔ n’ facɛ ye ko: “Karl, an ka taga legilizi la i ko an tun be deli k’a kɛ cogo min na.” N’ facɛ y’a jaabi ko: “N’ bena i bila sira, nka ne tɛna don yen.” N’ bamuso ko: “Mun na do?” A y’a jaabi ko: “Kɛlɛ tuma na, sɔrɔdasi minw tun be ɲɔgɔn kɛlɛla, u ka diinan kuntigiw y’u duga k’a sɔrɔ u tun be diinan kelen na. Yala Ala y’o kɛlɛbolo dɔ dɛmɛ wa?”
Ka n’ bamuso to legilizi la, Jehova Seere fila nana an ka soo. U ye bibulukalan gafe fila di n’ facɛ ma: Gafe Lumière fɔlɔ ani a filanan. O gafew tun be kuma Yirali ka kitabu koo la. U diyara n’ facɛ ye ani a sɔnna u la. N’ bamuso ye u ye tuma min na, a y’a daminɛ k’u kalan. Loon dɔ, a ye kunnafoni dɔ kalan zurunali dɔ kɔnɔ min be makodonmɔgɔw weele ka na bibulukalan dɔ la. O bibulukalan tun basiginin lo o gafew lo kan. A y’a latigɛ ka taga yen. A sera tuma min na, musokɔrɔba dɔ lo nana daa yɛlɛ. Gafe Lumière deen kelen tun be n’ bamuso bolo ani a y’o muso ɲininga ko: “Yan lo aw be bibulukalan kɛra gafe nin kɔnɔ wa?” Muso y’a jaabi ko: “Ɔnhɔn n’ deen, don.” Lɔgɔkun nɔfɛta, n’ bamuso tagara n’an mɔgɔ duuru ye ani o kɔ an tora ka taga lɔgɔkun o lɔgɔkun.
Loon dɔ, lajɛn ɲɛminɛbaga y’a ɲini n’ fɛ n’ ka Zaburuw 144:15 kalan. O vɛrise b’a fɔ ko Jehova batobagaw dagamunin lo. O vɛrise ni 1 Timote 1:11 ani Efɛzikaw 5:1 diyara n’ ye kosɔbɛ. A fɔra 1 Timote 1:11 (NW) kɔnɔ ko Jehova ye “Ninsɔndiya Tigi Ala” ye, ani a fɔra Efɛzikaw 5:1 kɔnɔ ko an ka “Ala ladege.” O vɛrisew ye n’ dɛmɛ k’a faamu ko n’ ka ɲi ka n’ Danbaga bato ni ninsɔndiya ye ani k’a fo o nɛɛma kosɔn. N’ be n’ jijara k’o koo fila lo kɛ fɔɔ ka na se bi ma.
Kafo min tun ka surun an na, o tun be Sikago ani an tun ka ɲi ka kilomɛtɛrɛ 32 lo kɛ ka sɔrɔ ka se yen. O bɛɛ n’a ta, an tun be taga ani dɔ tora ka fara n’ ka lɔnniya kan Bibulu koo la. N’ hakili b’a la ko loon dɔ, lajɛn ɲɛminɛbaga ye kuma di Jetha ma walisa a ka lakalita kɛ. A lamɛntɔ, n’ y’a miiri ko: “Ne b’o lɔn. N’ tun be se fana ka n’ bolo kɔrɔta ka lakalita kɛ.” N’ y’a daminɛ ka lajɛnw labɛn ani ka lakalitaw kɛ. Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo, o ye ko ne ni n’ kɔrɔw ni n’ dɔgɔw tora k’an magwɛrɛ kosɔbɛ Jehova la. N’ batizera saan 1941.
N’ YE KALANW SƆRƆ JEHOVA FƐ LAJƐNBAW LA
N’ tɛ se ka ɲinɛ saan 1942 ka lajɛnba kɔ, o min kɛra Kleveland, Oyo mara la. An ka denbaya ni denbaya caaman wɛrɛw tun be si fanibuguw kɔnɔ lajɛnba kɛyɔrɔ gɛrɛfɛ. Ka fara o kan, balimaw tora yɔrɔ 50 ni kɔ la Etazini, ka lajɛnba kalanw lamɛn telefɔni sababu fɛ. Kɛlɛba 2nan tun wusunin lo ani Jehova Seerew kɛlɛbagaw tun be fariyara ka taga. An tun be si yɔrɔ min na, sufɛ balimaw tun b’u ka mobiliw lɔ lɔ k’u kɔ sin o yɔrɔ ma. U tun bɛnna a la ko balima dɔ ka to o mobili kelen kelen bɛɛ kɔnɔ ka yɔrɔ kɔrɔsi suu kuru bɛɛ la. Ni koo dɔ tun kɛra min b’a yira ko an kɛlɛbagaw be nana an kama, balimaw tun b’u ka faariw mana walisa k’u ɲɛɛ dibi ani u tun b’a daminɛ ka pinpin kɛ. O la, balima wɛrɛw tun be boli ka na u dɛmɛ. N’ y’a miiri ko: “Jehova sagokɛlaw labɛnnin lo koɲuman koo bɛɛ kama!” O la, n’ hakili tun siginin lo ani n’ tun be sinɔgɔ koɲuman. Koo jugu si ma kɛ fana.
Saan caaman o kɔ, ni n’ miirila o lajɛnba koo la, n’ b’a ye ko n’ bamuso tun sirannin tɛ hali dɔɔni. A y’a jigi bɛɛ la Jehova n’a ka ɔriganisasiyɔn kan. N’ tɛna ɲinɛ a ka ɲɛyirali ɲuman kɔ abada!
Dɔɔni ka kɔn o lajɛnba ɲɛ, n’ bamuso kɛra kudayi piyɔniye ye. O la, tuma min na u tun be kalan dɔw kɛra kudayi cidenya baara koo la, a ye lamɛnni kɛ koɲuman. An kɔsegitɔ soo a ko: “A tun bena diya n’ ye ka taga ɲɛ ni n’ ka piyɔniye baara ye. Nka n’ tɛ se k’o kɛ ani o wagati kelen na ka soo ladon koɲuman.” O kɔ, a y’an ɲininga n’an bena sɔn k’ale dɛmɛ. An ko ɔnhɔn. O la, a y’a ɲini an kelen kelen bɛɛ fɛ ko an ka sokɔnɔɲɛ kelen wala fila saniya ka kɔn daraka ɲɛ. N’an tun tagara lakɔliso, a be don k’a filɛ ni boon saniyanin lo ani o kɔ a tun be taga waajuli la. A bolo tun degunnin lo yɛrɛ le, nka a m’a deenw labila abada! N’an tun bɔra lakɔli la tilefɛ ani wulafɛ, an tun be na a sɔrɔ soo tuma bɛɛ. Loon dɔw la, n’an tun bɔra lakɔli la ka na, an tun b’a bila sira waajuli la. O y’an dɛmɛ k’a faamu piyɔniyew ka baara ye min ye.
N’ YE PIYƆNIYE BAARA DAMINƐ
N’ ye piyɔniyeya daminɛ n’ saan 16. N’ facɛ tun ma kɛ Jehova Seere ye fɔlɔ. Nka a tun b’a mako don n’ ka waajuli baara la. Loon dɔ wulafɛ, n’ y’a fɔ a ye ko n’ ka jijalibaw bɛɛ n’a ta, n’ ma mɔgɔ si sɔrɔ min be bibulukalan fɛ. N’ lɔra dɔɔni ani o kɔ
n’ y’a ɲininga ko: “I bena sɔn n’ ka bibulukalan kɛ n’i ye wa?” A miirila dɔɔni ani a ko: “Mun be n’ bali ka sɔn?” O la, n’ ka Bibulu kalanden fɔlɔ kɛra n’ facɛ lo ye. O tun ye nɛɛmaba lo ye!An tun be kalan kɛ gafe nin lo kɔnɔ: “La vérité vous affranchira.” Dɔɔni o kɔ, n’ y’a faamu ko n’ facɛ tun be n’ dɛmɛna ka kɛ kalanfa ɲuman ye ani ka se sɛgɛsɛgɛri la koɲuman. Loon dɔ wulafɛ, dakun dɔ kalannin kɔ, a ko: “N’ y’a faamu gafe ye min fɔ. Nka e b’a lɔn cogo di k’o ye tiɲɛn ye?” N’ tun ma labɛn o kama. O la, n’ ko: “N’ tɛ se k’o ɲɛfɔ i ye sisan, nka an ka kalan nata la, n’ bena i jaabi.” Ani n’ y’o lo kɛ. An tun be baro kɛra min kan, n’ ye vɛrise dɔw sɔrɔ minw b’o tiɲɛntigiya yira. O kɔ, n’ tun be n’ yɛrɛ labɛn koɲuman kalan kama ani o y’a to n’ sera sɛgɛsɛgɛri kɛcogo la. O kɛra sababu ye fana n’ ka Alako sabatira ani n’ facɛ ye ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ. A tun be min kalan, a tun b’o sira tagama ani a batizera saan 1952.
N’ TORA KA KALAN SƆRƆ BETƐLI LA
N’ bɔra soo n’ saan 17. Jetha a kɛra misɔnden ye ani Don tagara Betɛli la. U fila bɛɛ ka baara tun ka di u ye ani o ye n’ jija yɛrɛ le! O la, n’ ye demandiw dafa walisa ka taga Betɛli wala Gilead lakɔli la ani n’ ye koow to Jehova bolo. Mun lo sɔrɔla o la? Saan 1946, u ye n’ weele ka na baara kɛ Betɛli la.
Saanw tɛmɛtɔ, n’ ye baara sifa caaman kɛ Betɛli la ani o y’a to n’ ye koo kura caaman faamu. N’ ye saan 75 minw kɛ yen, n’ ye baara nunu degi: gafew dilancogo, wariko jatiminɛ, ka Betɛli ka makoɲɛfɛnw san ani ka fɛɛnw ci yɔrɔ wɛrɛw la. Min yɛrɛ ka di n’ ye ka tɛmɛ, o ye n’ be kalan minw sɔrɔ Betɛli la i n’a fɔ sɔgɔma batoli ani kalan wɛrɛw la.
N’ ye kalan sɔrɔ fana n’ dɔgɔcɛ Karl fɛ. Ale nana Betɛli la saan 1947. Bibulu kalanfa ɲuman lo ani a be Bibulu sɛgɛsɛgɛ koɲuman. Loon dɔ, n’ y’a deli a ka n’ dɛmɛ ka kalan dɔ labɛn. N’ y’a fɔ a ye ko n’ ye kunnafoni caaman sɔrɔ, nka n’ m’a lɔn n’ bena min ta ka min to yen. A ye n’ dɛmɛ ka fɛɛrɛ sɔrɔ ɲiningali kelen dɔrɔn sababu fɛ. A ko: “Joel, i ka kalan barokun ye juman ye?” N’ sinna k’a faamu a b’a fɛ ka min fɔ. Kunnafoni minw bena n’ dɛmɛ ka n’ ka kalan barokun walawala, n’ tun ka ɲi ka baara kɛ n’olu dɔrɔn lo ye. A ye n’ dɛmɛ ka min faamu, n’ tɛna ɲinɛ o kɔ abada.
Walisa ka ninsɔndiya sɔrɔ Betɛli la, an ka ɲi k’an seen don bɛrɛbɛrɛ waajuli baara la. N’an y’o kɛ, an bena wale dɔw sɔrɔ minw bena an jija. N’ hakili be wale diiman dɔ la min kɛra loon dɔ wulafɛ Niyɔriki dugu la, Brɔngs kiin kɔnɔ. Ne ni
balimacɛ dɔ tun tagara bɔ muso dɔ ye min tun sɔnna ka Kɔrɔsili Sangaso ni Réveillez-vous ! minɛ. An sera tuma min na, an y’a fɔ a ye ko: “Wulada nin na, an be jijali kumaw fɔra mɔgɔw ye ka bɔ Bibulu kɔnɔ.” A y’an jaabi ko: “Ni Bibulu koo lo, a’ ye don.” An ye vɛrise caaman kalan Ala ka Masaya ani duniɲa kura nata koo la ani ka baro kɛ o kan. Siga t’a la, o y’a dusukun sɔrɔ yɛrɛ le! O kama, lɔgɔkun nɔfɛta, a y’a teri caaman weele u nana fara an kan. Kɔfɛ, ale n’a cɛɛ kɛra Jehova sagokɛla kantigiw ye.N’ YE KALAN SƆRƆ N’ MUSO FƐ
N’ tun be furuɲɔgɔn ɲinina kabi saan 10 ka sɔrɔ ka balimamuso dɔ kunbɛn min nana kɛ n’ muso ye. Mun lo ye n’ dɛmɛ ka muso ɲuman sɔrɔ? N’ ye delili kɛ ani n’ tun b’a fɛ ne ni n’ muso ka min kɛ an furunin kɔ, n’ miirila o la koɲuman.
Lajɛnba dɔ kɛra saan 1953 Yanki stadi la. O kɔ, ne ni balimamuso Mary Aniol ye ɲɔgɔn kunbɛn. Ale ni Jetha ye Gilead klasi 2nan kɛ ani u y’u ci ka taga ɲɔgɔn fɛ misɔndenya baara la. Mary ninsɔndiyaninba y’a lakali n’ ye a ye min kɛ a ka misɔndenya baara la Karayibu mara la ani a ye bibulukalan kɛ ni mɔgɔ minw ye o saanw bɛɛ la. An tora ka ɲɔgɔn lɔn minkɛ, an y’a ye ko an ka laɲinitaw ye kelen ye. An koo tora ka diya ɲɔgɔn ye ani n’ y’a furu saan 1955, awirilikalo la. N’ y’a ye cogo caaman na ko Mary ye Jehova ka nilifɛn lo ye ani ɲɛyirali ɲuman lo. U tun mana baara o baara kalifa a ma, a tun b’o kɛ ni dusudiya ye. A tun b’a timinandiya baara la, k’a janto tɔɔw la ni kɔnɔgwɛ ye ani Ala ka Masaya lo tun y’a ɲɛnako fɔlɔ ye tuma bɛɛ (Mat. 6:33). An ye kafokulu kɔrɔsili baara kɛ saan 3 ani saan 1958, u y’an fila bɛɛ weele ka na baara kɛ Betɛli la.
Mary ye n’ dɛmɛ ka koo caaman faamu. Misali la, an furunin kura ye, an y’a latigɛ k’an ka Bibulu kalangwɛ kɛ ɲɔgɔn fɛ. An tun be vɛrise 15 ɲɔgɔn lo kalan tuma o tuma. O kalannin kɔ, an tun be baro kɛ o kan ani k’a filɛ an be se k’o sira tagama cogo min na. Mary tun ye min faamu Gilead lakɔli wala a ka misɔndenya baara la, a tun ka teli k’o lakali n’ ye. O barow ye n’ dɛmɛ ka koo caaman faamu, ka n’ ka kalanw fisaya ani k’a lɔn n’ be se ka balimamusow jija cogo min na.—Talenw 25:11.
N’ muso kanulen sara saan 2013. N’ kɔrɔtɔnin lo yɛrɛ le k’a ye duniɲa kura kɔnɔ! Yanni o cɛ, n’ cɛsirinin lo halibi ka kalan sɔrɔ ani ka n’ jigi bɛɛ la Jehova kan (Talenw 3:5, 6). Jehova sagokɛlaw bena min kɛ duniɲa kura kɔnɔ, n’ mana miiri o la, o be n’ dusu saalo ani ka n’ ninsɔn diya. Siga t’a la, an bena koo wɛrɛw faamu an Karamɔgɔba fɛ ani a koo la! Tiɲɛn na, Jehova ye n’ kalan koo minw na ani a ye nɛɛma minw kɛ n’ ye, n’ tɛ se k’a fo ka ban o bɛɛ kosɔn.
a Jetha Sunal ka ɲɛnamaya lakali be sɔrɔ saan 2003, marisikalo tile fɔlɔ ka Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ faransɛkan na, ɲɛɛ 23-29.