1. Jehova be mun lo ɲini a sagokɛlaw fɛ? (Jaa lajɛ fana.)

 AN BE se ka dɛmɛ ɲini jɔn lo fɛ n’an mako be dususalo ni ladiliw la? An b’o ɲiningali jaabili lɔn. An be se ka Jehova Ala deli. A yɛrɛ b’o lo ɲini an fɛ. A ko an “kana Aladali dabila.” (1 Tes. 5:17). Wagati min ka an diya an be se k’a deli ani ka ladiliw ɲini a fɛ ka ɲɛsin an ka ɲɛnamaya faan bɛɛ ma (Talenw 3:5, 6). Komi Jehova tɛgɛ labilanin lo, a ko an be se k’a deli siɲɛ daa min ka an diya.

2. An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

² An be Jehova waleɲuman lɔn kosɔbɛ delili kosɔn. Nka an bolo degunnin lo minkɛ, a be se ka gwɛlɛya an ma ka wagati sɔrɔ ka delili kɛ. N’a sɔrɔ an mako b’a la fana k’an ka deliliw cogoya fisaya. An ninsɔn ka di k’a ye ko jijali kumaw ani ladili caaman be sɔrɔ Ala ka Kuma kɔnɔ minw be se k’an dɛmɛ k’o kɛ. Barokun nin na, an bena a ye an be se ka wagati kunmabɔ cogo min na delili kama an kɛtɔ ka Yezu ka ɲɛyirali lajɛ. An bena koo jɔnjɔn duuru lajɛ fana an be se ka minw fɔ an ka deliliw la walisa k’an ka deliliw cogoya fisaya.

3. Yezu ye mun lo faamu delili koo la?

³ Yezu y’a faamu ko an ka deliliw nafa ka bon kosɔbɛ Jehova fɛ. Wagatijan sanni a ka na dugukolo kan, a y’a Faa ye a ye cɛɛw ni muso kantigiw ka deliliw jaabi. Misali la, tuma min na Anɛ, Dawuda, Eli ani mɔgɔ kantigi wɛrɛw ye Jehova deli ni kɔnɔgwɛ ye ani a y’u jaabi, Yezu  tun b’a gɛrɛfɛ (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Mas. 19:4-6; Zab. 32:5). O la, Yezu y’a fɔ a ka kalandenw ye ko u ka to ka delili kɛ ani u ka la a la ko a Faa bena u jaabi!—Mat. 7:7-11.

4. An be kalan jumanw lo sɔrɔ Yezu fɛ delili koo la?

⁴ Yezu yɛrɛ ka delili kɛcogo fɛ, a ye ɲɛyirali to a ka kalandenw ye. A ka cidenya baara kuru bɛɛ la, a tun be delili kɛ tuma o tuma. A tun be wagati kunmabɔ delili kama sabu tuma caaman na, a bolo tun degunnin lo ani jama tun be na a sɛgɛrɛ (Mariki 6:31, 45, 46). A tun be wuli sɔgɔma joona walisa ka wagati sɔrɔ ka to a kelen na janko ka delili kɛ (Mariki 1:35). Loon dɔ, a ye suu kuru bɛɛ kɛ delili la ka sɔrɔ ka desizɔnba dɔ ta (Luka 6:12, 13). Ani cii min tun kalifara Yezu ma dugukolo kan, sanni a k’u bɛɛ la gwɛlɛman dafa, a ye delili kɛ siɲɛ caaman o koo la a ka suu laban na.—Mat. 26:39, 42, 44.

5. An be se ka Yezu ladegi cogo di delili koo la?

⁵ Yezu ka koo b’a yira an na ko an bolo mana degun cogo o cogo, an ka ɲi ka wagati kunmabɔ delili kama. I ko Yezu, an be se ka wuli sɔgɔma joona wala ka to ɲɛɛ na sufɛ dɔɔni walisa ka delili kɛ. N’an b’o kɛ, an b’a yira ko an be Jehova waleɲuman lɔn o nilifɛn kɛrɛnkɛrɛnnin kosɔn. Balimamuso Lynne ko ale siɲɛ fɔlɔ k’a lɔn ko nɛɛma dira a ma ka delili kɛ, o y’a dusukun sɔrɔ yɛrɛ le! A ko: “Tuma min na n’ y’a lɔn ko n’ be se ka kuma Jehova fɛ tuma o tuma, o y’a to n’ y’a jati n’ teri sɔbɛ ye ani n’ y’a ɲini ka n’ ka deliliw cogoya fisaya.” Siga t’a la, an caaman be n’o balimamuso ka miiriya ɲɔgɔn ye. O la, an ka koo jɔnjɔn duuru lajɛ an be se ka delili kɛ minw koo la.

6. Ka kɛɲɛ ni Yirali 4:10, 11 ye, Jehova ka kan ni mun lo ye?

⁶ Jehova tando. Yelifɛn kabakoman dɔ la, ciden Zan ye cɛkɔrɔba 24 ye sankolo la u be Jehova batora. U tun be Jehova tandora k’a fɔ ko a ‘ka kan ni boɲa ni tanuli ye, k’a ka sebagaya koo fɔ.’ (Yirali 4:10, 11 kalan). Mɛlɛkɛ kantigiw fana be Jehova tando ani ka  bonya la a kan kuun caaman kosɔn. U be n’a ye sankolo la ani u b’a lɔn koɲuman. U b’a ka jogow ye a ka kɛtaw fɛ. U mana Jehova ka kɛtaw ye, o b’u lasun k’a tando.—Zɔbu 38:4-7.

7. An be se ka Jehova tando mun lo koo la?

⁷ An fana b’a fɛ ka Jehova tando an ka deliliw la. An b’o kɛ an kɛtɔ k’a fɔ a ye fɛɛn min kama a koo ka di an ye ani fɛɛn min kama an be bonya la a kan. N’i be Bibulu kalanna ani k’a sɛgɛsɛgɛ, a ɲini k’a lɔn Jehova jogo minw yirala. U la jumanw lo ka di i ye kosɔbɛ? (Zɔbu 37:23; Ɔrɔm. 11:33). O kɔ, a fɔ Jehova ye fɛɛn min kama o jogow ka di i ye. An be se ka Jehova tando fana sabu a be anw ani an balima tɔɔw dɛmɛ duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. A b’a janto an na ani k’an latanga tuma o tuma.—1 Sam. 1:27; 2:1, 2.

8. An be Jehova fo fɛɛn caaman minw kosɔn, u dɔw ye jumanw ye? (1 Tesalonikaw 5:18).

⁸ Jehova fo. An be se ka Jehova fo delili la fɛɛn caaman kosɔn (1 Tesalonikaw 5:18 kalan). Fɛɛn ɲuman minw bɛɛ b’an fɛ, an be se k’a fo u kosɔn sabu nilifɛn ɲumanw bɛɛ bɔra ale lo yɔrɔ (Zaki 1:17). Misali la, an be se k’a fo dugukolo cɛɲumanin ani a ka danfɛn ɲuman tɔɔw bɛɛ kosɔn. An be se k’a waleɲuman lɔn fana an niin, an ka denbayamɔgɔw, an teriw ani an ka jigiya kosɔn. An b’a fɛ k’a fo fana sabu an be teriya sɔbɛ diyabɔra n’a ye.

9. Mun na an ka ɲi k’an jija ka to ka Jehova waleɲuman lɔn?

⁹ Fɛɛn minw kama an ka ɲi ka Jehova waleɲuman lɔn, n’a sɔrɔ an ka ɲi k’an jija kosɔbɛ ka to ka miiri o la. Bi, mɔgɔw fanba ye ɲumanlɔnbaliw ye. U be min fɛ, u ka teli ka sinsin o lo kan sanni k’a filɛ u be se ka min kɛ k’u ka waleɲumanlɔn yira. N’an y’olu ladegi, an bena a daminɛ ka fɛɛnw dama lo deli Jehova fɛ. Walisa k’an yɛrɛ tanga o ma, a be koo minw bɛɛ kɛ an ye, an ka ɲi k’an jija ka to k’an ka waleɲumanlɔn yira a la u kosɔn.—Luka 6:45.

10. Waleɲumanlɔn ye balimamuso dɔ dɛmɛ cogo di ka muɲuli kɛ? (Jaa lajɛ fana.)

¹⁰ N’an be to ka tɔɔw waleɲuman lɔn, o be se k’an dɛmɛ ka muɲuli kɛ. An ka Kyung-sook ka koo lajɛ. A ka koo lakalila saan 2015, zanwiye tile 15nan ka Kɔrɔsili Sangaso kɔnɔ. Dɔgɔtɔrɔw y’a ye ko kansɛri b’a fɔgɔfɔgɔ la. A ko: “O koo ye n’ hakili bɛɛ ɲagami. A kɛra n’ ɲɛɛ na ko n’ bɔnɛna fɛɛn bɛɛ la ani n’ tun sirannin lo kosɔbɛ.” Mun lo y’a dɛmɛ k’o koo muɲu? A ko loon bɛɛ sufɛ sanni a ka taga la, a be yɛlɛ a ka boon sanfɛ ka Jehova deli ni kaanba ye. A b’o kɛ walisa k’a ka waleɲumanlɔn yira a la koo duuru kosɔn minw kɛra tile kɔnɔ. O y’a to dɔ bɔra a ka hami na ani o y’a lasun k’a ka kanuya yira Jehova la.  A y’a ye Jehova b’a sagokɛla kantigiw dɛmɛ cogo min na gwɛlɛyaw wagati la. A y’a faamu fana ko an be fɛɛn ɲuman minw sɔrɔ an ka ɲɛnamaya la, u ka ca n’an ka gwɛlɛyaw ye. I ko Kyung-sook, an fana be se ka Jehova waleɲuman lɔn fɛɛn caaman kosɔn, hali ni gwɛlɛyaw b’an kan. N’an b’an ka waleɲumanlɔn yira a la delili la, o be se k’an dɛmɛ k’an ka gwɛlɛyaw muɲu ani an hakili siginin be to.

11. Yezu kɔseginin sankolo la, mun na a ka kalandenw mako tun be jagwɛlɛya la?

¹¹ Jehova deli a k’i dɛmɛ ka waajuli kɛ ni jagwɛlɛya ye. Dɔɔni sanni Yezu ka kɔsegi sankolo la, a y’a ka kalandenw hakili jigi ko u ka kunkanbaara ye ka seereya kɛ ale koo la “Zeruzalɛmu, ni Zude mara bɛɛ la, ani Samari mara la, fɔɔ ka taga se diɲɛ faan bɛɛ la.” (Kɛw. 1:8; Luka 24:46-48). Dɔɔni o kɔ, Yahutuw ka diinan kuntigiw ye ciden Piyɛri ni Zan minɛ ka taga n’u ye kititigɛso la. U ye kangari la o cɛɛ kantigiw ye ko u ka waajuli dabila (Kɛw. 4:18, 21). Piyɛri ni Zan ye mun lo kɛ do?

12. Ka kɛɲɛ ni Kɛwaliw 4:29, 31 ye, Yezu ka kalandenw ye mun lo kɛ?

¹² Yahutu diinan kuntigiw ka bagabagari bɛɛ n’a ta, Piyɛri ni Zan y’u jaabi ko: “Jumɛn ka di Ala ye koo fila nunu na: k’a ka fɔta bato, walima k’aw ka fɔta bato? Aw yɛrɛ k’o jaabi ɲini aw yɛrɛ ma. Anw kɔni fɛ, anw ye min ye, ka min mɛn, anw te se ka to o fɔbali ye.” (Kɛw. 4:19, 20). Tuma min na u ye Piyɛri ni Zan bɔ kaso la, Yezu ka kalandenw y’u kɔnɔ gwɛ ka Jehova deli ni kaanba ye a sago kɛli koo la. U ko: “A to i ka baarakɛlaw k’i ka kuma fɔ mɔgɔw ye ni jagwɛlɛya ye.” Jehova ye u ka delili jaabi.—Kɛwaliw 4:29, 31 kalan.

13. An be kalan juman lo sɔrɔ Jin-hyuk ka koo la?

¹³ An be se ka Yezu ka kalandenw ladegi an kɛtɔ ka to ka waajuli kɛ, hali ni faamanw ko an k’o dabila. An ka balimacɛ Jin-hyuk ka koo lajɛ. U tun y’a don kaso la sabu a banna k’a seen don duniɲa ka koow la. A tun ɲinina a fɛ a k’a janto kasoden dɔw la minw tun datugunin lo u kelen n’u kelen. Nka, koo minw tun ma ɲɛsin o kunkanbaara ma, sira tun ma di a ma ka kuma o koo la, hali Bibulu yɛrɛ. A ye Jehova deli a k’ale dɛmɛ walisa a ka tɛmɛ sababuw bɛɛ fɛ ka waajuli kɛ nɛmɛnɛmɛ ni jagwɛlɛya ye (Kɛw. 5:29). A ko: “Jehova ye n’ ka deliliw jaabi. A ye jagwɛlɛya ni hakilitigiya di n’ ma n’ sera ka miniti duuru bibulukalan caaman daminɛ kasobon daaw la. Sufɛ n’ tun be lɛtɛrɛw sɛbɛ k’u di o kasodenw ma, o loon dugusagwɛ.” An fana be se ka la a la ko Jehova bena an dɛmɛ k’an ka waajuli baara dafa. I ko Jin-hyuk, an be se ka Jehova deli a ka jagwɛlɛya ni hakilitigiya di an ma.

14. Mun lo be se k’an dɛmɛ ni gwɛlɛyaw b’an kan? (Zaburuw 37:3, 5).

¹⁴ Jehova deli a k’i dɛmɛ i k’i ka gwɛlɛyaw muɲu. Gwɛlɛya nunu dɔ b’an caaman kan: hakiliɲagami bana wala bana wɛrɛ, an ka mɔgɔ kanulen dɔ saya, gwɛlɛya denbaya kɔnɔ, kɔrɔbɔliw wala a ɲɔgɔnnaw. Fɔɲɔbanaw ni marifakɛlɛw be se k’a to a be gwɛlɛya an ma kosɔbɛ k’o koow muɲu. O la, i dusukunnakow bɛɛ fɔ Jehova ye. Min b’i kan, o fɔ a ye i ko i tun bena o fɔ i  teri sɔbɛ dɔ ye cogo min na. La a la ko Jehova “bena o ɲanabɔ.”—Zaburuw 37:3, 5 kalan.

15. Delili be se k’an dɛmɛ cogo di ka gwɛlɛyaw “muɲu”? Misali dɔ fɔ.

¹⁵ N’an be delili kɛ tuma o tuma, o bena an dɛmɛ ka gwɛlɛyaw “muɲu.” (Ɔrɔm. 12:12). Jehova b’a lɔn min b’a sagokɛlaw kan, “a b’u kasikan mɛn.” (Zab. 145:18, 19). Balimamuso Kristie y’a ye k’o kumaw ye tiɲɛn ye. A be ni saan 29 ye ani piyɔniye lo. A ka kɛnɛyako barila ka nagasi kosɔbɛ. O kama, hakiliɲagami bana y’a minɛ. O kɔ, dɔgɔtɔrɔw ko bana dɔ b’a bamuso la ani ko a bena sa yanni dɔɔni. Kristie ko: “N’ ye Jehova deli a ka fanga di n’ ma walisa n’ ka se k’o koo muɲu loon o loon. N’ ye n’ jija ka kɛ ni porogramu ɲuman ye Alako ta fan fɛ, n’ kɛtɔ ka taga lajɛnw na ani ka n’ ka kelenna kalan kɛ.” A y’a fɔ fana ko: “Delili ye n’ dɛmɛ wagati gwɛlɛw na. N’ tun b’a lɔn ko Jehova be ni n’ ye tuma bɛɛ ani o ye n’ dusu saalo cogo min na, a tɛ se ka fɔ. Hali ni n’ ka bana ma ban yɔrɔ nin kelen, Jehova ye n’ ka deliliw jaabi a kɛtɔ ka n’ dusu lafiya ani ka n’ hakili sigi.” An kana ɲinɛ abada ko Jehova be se ka “mɔgɔtilenninw kisi tɔɔrɔ ma.”—2 Piyɛri 2:9.

16. Mun na an mako be Jehova ka dɛmɛ na walisa ka lɔ kelen kan kɔrɔbɔli tuma na?

¹⁶ Dɛmɛ ɲini Jehova fɛ walisa ka lɔ kelen kan kɔrɔbɔli tuma na. Komi an ye mɔgɔ dafabaliw ye, an ka ɲi ka bondori lo kɛ tuma o tuma walisa an kana koo jugu kɛ. Sutana be koo bɛɛ lajɛnnin kɛra walisa ka koow gwɛlɛya an ma. A b’o kɛ koo minw fɛ, u dɔ ye ka tɛmɛ ɲɛnagwɛko nɔgɔninw fɛ walisa k’an lasun ka koo jugu miiri. O ɲɛnagwɛkow be se k’an hakili fa miiriya juguw la. O miiriyaw b’an nɔgɔ Jehova  ɲɛɛ kɔrɔ ani u be se k’an lasun ka kojugubaw kɛ.—Mariki 7:21-23; Zaki 1:14, 15.

17. N’an ye Jehova deli ko a k’an dɛmɛ an ka lɔ kelen kan kɔrɔbɔli ɲɛ, an be se ka koow kɛ cogo di ka kɛɲɛ n’an ka delili ye? (Jaa lajɛ fana.)

¹⁷ Ni koo jugu kɛ nege b’an na, an mako be Jehova ka dɛmɛ na walisa an kana o kɛ. Yezu ka delili modɛli la, a ko an ka ɲi ka delili kɛ ko: “Kan’a to kɔrɔbɔli ka se an ma, nga an tanga kojugu ma.” (Mat. 6:13). Jehova b’a fɛ k’an dɛmɛ, nka fɔɔ an k’o ɲini a fɛ le. An ka ɲi ka koow kɛ fana ka kɛɲɛ n’an ka deliliw ye. An ka ɲi k’an seko bɛɛ kɛ walisa Sutana ka miiriyaw kana nɔɔ to an kan sabu o lo jɛnsɛnnin lo duniɲa nin kɔnɔ (Zab. 97:10). An be se k’an hakili fa ni fɛɛn ɲumanw ye, an kɛtɔ ka Bibulu kalan ani k’a sɛgɛsɛgɛ. N’an be to ka taga lajɛnw na ani ka waajuli kɛ, o fana bena an ka miiriyaw latanga. Jehova ye layidu ta ko a tɛna a to an be kɔrɔbɔ ka tɛmɛ an barika daan kan.—1 Kor. 10:12, 13.

18. Ka ɲɛsin delili ma, an bɛɛ ka ɲi ka mun lo kɛ?

¹⁸ An kelen kelen bɛɛ ka ɲi ka delili kɛ siɲɛ caaman sisan ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan. O bena an dɛmɛ ka to kantigiya la Jehova ye wagati gwɛlɛw na laban loon nunu na. Wagati kunmabɔ loon o loon walisa ka Jehova deli n’i dusu bɛɛ ye. A b’a fɛ ‘an k’an ka haminakow’ bɛɛ fɔ ale ye delili la (Zab. 62:9). Jehova tando ani a fo a ka kɛtaw bɛɛ kosɔn. A deli a k’i dɛmɛ ka waajuli kɛ ni jagwɛlɛya ye. Gwɛlɛya o gwɛlɛya wala kɔrɔbɔli o kɔrɔbɔli b’i kan, a deli a k’i dɛmɛ k’o muɲu. Kana a to koo si wala mɔgɔ si k’i bali ka Jehova deli tuma o tuma. Nka Jehova b’an ka deliliw jaabi cogo di? O ɲiningali kɔrɔtanin lo ani an bena o lo jaabi barokun nata la.