1. Mun na an bɛɛ mako be hakilitigiya la min bɔra Ala yɔrɔ? (Talenw 4:7).

 YALA i delila ka desizɔnba dɔ ta wa? N’o lo, siga t’a la i ye hakilitigiya deli Jehova fɛ sabu i tun b’a lɔn ko i mako b’o la (Zaki 1:5). Masacɛ Solomani y’a sɛbɛ ko: “I ka sɔn k’i ka nafolo bɛɛ di waasa ka kɛ hakilitigi ye.” (Talenw 4:7 kalan). Ayiwa, Solomani kaan tun tɛ hakilitigiya sifa bɛɛ ma. Hakilitigiya min be bɔ Jehova Ala yɔrɔ, a tun kaan be o lo ma (Talenw 2:6). Nka, yala o hakilitigiya be se k’an dɛmɛ ka an ka bi gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ wa? Ɔnhɔn, a be se. An bena o lo ye barokun nin na.

2. Koo minw be se k’an dɛmɛ ka hakilitigiya sɔrɔ bɛrɛbɛrɛ, u la dɔ ye juman ye?

² Koo minw be se k’an dɛmɛ ka hakilitigiya sɔrɔ bɛrɛbɛrɛ, u la dɔ ye ka cɛɛ fila dɔw ka kalanw sɛgɛsɛgɛ ani k’u sira tagama. O cɛɛw ka hakilitigiya tun ka bon kosɔbɛ. A fɔlɔ, an bena Solomani ka koo lajɛ. Bibulu b’a fɔ ko: “Ala ye lɔnniya ni hakilitigiya di Solomani ma. A ka lɔnta cayara.” (1 Mas. 5:9). A filanan, an bena Yezu ka koo lajɛ. Ale ka hakilitigiya ɲɔgɔn ma sɔrɔ ka ye dugukolo kan (Mat. 12:42). Kiraya kumaw tun y’a fɔ Yezu koo la ko: “Masaba ka Nii bena to n’a ye, ale min be lɔnniya, ni koo faranfasili see di.”—Ezayi 11:2.

3. An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

³ Ala ye hakilitigiyaba di Solomani ni Yezu ma. U fila bɛɛ ye baara kɛ n’o ye ka ladili ɲumanw di koo kɔrɔtaninba dɔw koo la. An bena u la saba lajɛ barokun  nin na. An bena a ye ko a kɔrɔtanin lo an ka wariko ni baarako jati ka dama kɛɲɛ ani ka kɛ ni miiriya ɲuman ye an yɛrɛ koo la.

4. Cogo juman na Solomani ni Yezu ka koow cogoya tun tɛ kelen ye wariko ta fan fɛ?

⁴ Nafoloba tun be Solomani fɛ ani a tun be ɲɛnamaya kɛ boon cɛɲumanba kɔnɔ (1 Mas. 10:7, 14, 15). Yezu kɔni, fɛɛn bɛrɛ tun t’ale fɛ, hali sibon yɛrɛ tun t’a tɔgɔ la (Mat. 8:20). Nka, o cɛɛ fila tun be bololafɛnw jati ka dama kɛɲɛ sabu u ka hakilitigiya tun bɔra Jehova Ala lo yɔrɔ.

5. Solomani tun be wariko jati ka dama kɛɲɛ cogo di?

⁵ Solomani sɔnna a ma ko wari be “mɔgɔ sutara.” (Waaj. 7:12). Ni wari b’an fɛ, an be se k’an makoɲɛfɛnw n’an diyaɲefɛn dɔw san. Nka, hali ni Solomani tun ye nafolobatigi ye, a sɔnna a ma ko fɛɛn wɛrɛw be yen minw nafa ka bon ka tɛmɛ wari kan. Misali la, a y’a sɛbɛ ko “tɔgɔɲuman ka fisa ni nafolo caaman ye.” (Talenw 22:1). Solomani y’a fɔ fana ko mɔgɔ minw ka wariko ka gwɛlɛ, olu ka sɔrɔ tɛ u wasa ka ye (Waaj. 5:9, 11). A y’a fɔ fana ko an kana an jigi bɛɛ la wari kan sabu wari ka ca an fɛ cogo o cogo, a be se ka tunu ɲaa tugu ni ɲaa yɛlɛ.—Talenw 23:4, 5.

6. Yezu tun be bololafɛnw jati ka dama kɛɲɛ cogo di? (Matiyo 6:31-33).

⁶ Yezu tun be bololafɛnw jati ka dama kɛɲɛ. A ye dumuni ni diwɛn diimanw diyabɔ (Luka 19:2, 6, 7). Loon dɔ, a ye jii yɛlɛma k’a kɛ diwɛn diimanba dɔ ye. O lo kɛra a ka kabako fɔlɔ ye (Zan 2:10, 11). Ani a salon na, fani sɔngɔ gwɛlɛ dɔ lo tun b’a kaan na (Zan 19:23, 24). Nka Yezu m’a to bololafɛnw ka kɛ a ɲɛnako fɔlɔ ye. A y’a fɔ a ka kalandenw ye ko: “Mɔgɔ si te se ka baara kɛ kuntigi fila ye . . . Aw te se ka nafolo kanu, ka baara kɛ Ala ye.” (Mat. 6:24). A y’a fɔ ko n’an be Jehova ka Masaya ɲini fɔlɔ, a bena an makoɲɛfɛnw di an ma.—Matiyo 6:31-33 kalan.

7. Balimacɛ dɔ kɛtɔ ka wariko jati ka dama kɛɲɛ, o y’a nafa cogo di?

 ⁷ Jehova be ladili ɲuman minw di ka ɲɛsin wariko ma, balima caaman y’u sira tagama ani o ye u nafa. An ka balima cɛgwana dɔ ka koo lajɛ min tɔgɔ ko Daniel. A ko: “N’ kanbele tuma, n’ y’a latigɛ ko Alakow lo bena kɛ n’ ɲɛnako fɔlɔ ye.” Daniel tora k’a ka ɲɛnamaya kɛ cogo nɔgɔman na. O kama, a sera ka caaman kɛ Jehova ka baara la. A ko: “Tiɲɛn fɔ ka di, n’ ma deli ka nimisa n’ ka desizɔn kosɔn. Tiɲɛn lo ko ni n’ tun ye wariko kɛ n’ ɲɛnako fɔlɔ ye, n’ tun be se ka wari caaman sɔrɔ. Nka ni n’ tun y’o kɛ, n’ be ni teri ɲuman minw ye sisan, n’ tun tɛna u sɔrɔ. N’ be Ala ka Masaya kɛra n’ ɲɛnako fɔlɔ ye minkɛ, n’ be ninsɔndiya min sɔrɔla o la, n’ tun tɛna o sɔrɔ fana. Jehova ye n’ duga cogo min na, wari hakɛ si nafa ma se o ma.” Tiɲɛn na, n’an be Alakow kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye, nafa b’o la ka tɛmɛ n’an be wariko lo kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye.

8. An b’a lɔn cogo di ko Solomani tun be baarako jati ka dama kɛɲɛ? (Waajulikɛla 5:17, 18).

⁸ Solomani ko baara gwɛlɛ be mɔgɔ ninsɔndiya kosɔbɛ. A ko o ye “Ala ka dɛmɛ [wala nilifɛn] ye.” (Waajulikɛla 5:17, 18 kalan). A y’a sɛbɛ ko: “Baara bɛɛ be nafa di.” (Talenw 14:23). A tun b’a lɔn k’o kumaw ye tiɲɛn ye sabu ale yɛrɛ tun ye baarakɛla ŋana ye. A ye boonw lɔ, ka ɛrɛzɛnforow bɔ, ka nankɔw kɛ ani ka dalanw bɔ. A ye duguw fana lɔ (1 Mas. 9:19; Waaj. 2:4-6). O tun ye baara gwɛlɛw lo ye ani siga t’a la, o y’a ninsɔn diya. Nka Solomani tun b’a lɔn ko walisa ka ninsɔndiya sɔbɛ la, a tun man ɲi ka dan o ma. A ye baara caaman kɛ Jehova ye fana. Misali la, a ye Alabatoso cɛɲumanba dɔ lɔli baara ɲɛminɛ. O baara mɛɛnna saan wolonfila kɔnɔ! (1 Mas. 6:38; 9:1). Solomani ye baara sifa caaman kɛ. O kɔ, a y’a faamu ko ka baara kɛ Jehova ye, o kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ i yɛrɛla baara kan. A y’a sɛbɛ ko: “I ye kuma minw lamɛn, o bɛɛ laban filɛ nin ye. Ka siran Ala ɲa, . . . ka Ala ka fɔta bato.”—Waaj. 12:13.

9. Yezu tun b’a ka baloɲini baara jati ka dama kɛɲɛ cogo di?

⁹ Yezu tun ye baarakɛla ŋana ye. A kanbele tuma na dugukolo kan, a tun ye miniziye lo ye (Mariki 6:3). Yezu bangebagaw ka denbaya tun ka bon ani u tun b’u jija kosɔbɛ k’o denbaya mako wasa. Yezu tun be dɛmɛ min lase u ma, siga t’a la u tun b’a waleɲuman lɔn o kosɔn. Yezu tun ye mɔgɔ dafanin ye minkɛ, a tun be se miniziye baara la koɲuman. O kama, a tun be fɛɛn minw dilan, n’a sɔrɔ o tun ka di mɔgɔ caaman ye. Siga t’a la, Yezu ka baara tun ka di a ye kosɔbɛ. Nka, hali n’a tun b’a sɔbɛ don a ka baloɲini baara la, a tun be wagati kunmabɔ tuma bɛɛ Alakow kama (Zan 7:15). Kɔfɛ, tuma min na a tun ye kudayi cidenya baarakɛla ye, a y’a lamɛnnikɛlaw ladi ko: “Aw kana baara kɛ dumuni tolita kosɔn dɛ! Nga dumuni min te cɛn, aw ye baara kɛ o le kosɔn, min be nii banbali di.” (Zan 6:27). Ani, a ye kalan min kɛ kulu kan, a y’a fɔ o kalan na ko: “Aw ye nafolo caaman lajɛn aw yɛrɛw ye sankolo la.”—Mat. 6:20.

10. An be se ka gwɛlɛya juman lo sɔrɔ n’an ye baarakɛla ɲuman ye?

¹⁰ Jehova be ladili ɲuman minw di an  ma, n’an b’u sira tagama, an bena an ka baloɲini baara jati ka dama kɛɲɛ. An ye kerecɛnw ye minkɛ, Bibulu b’an jija an “ka baara kɛ ka ɲa.” (Efɛz. 4:28). An ka patɔrɔn ka teli k’a ye ko an ye mɔgɔ hɔɔrɔn ni baarakɛla ŋana ye. A ka teli k’a fɔ an ye ko an ka baara kɛcogo ka di a ye. O kama, an be se k’a daminɛ ka baara kɛ lɛri caaman kɔnɔ sabu an b’a fɛ an ka patɔrɔn ka kɛ ni miiriya ɲuman ye Jehova Seerew koo la. Nka n’an y’o kɛ, an tɛna wagati caaman sɔrɔ ka kɛ n’an ka denbaya mɔgɔw ye ani ka baara kɛ Jehova ye. N’o lo, an ka ɲi ka yɛlɛmaniw kɛ walisa ka wagati sɔrɔ koo kɔrɔtaninbaw kama.

11. Ka baarako jati ka dama kɛɲɛ, balimacɛ dɔ ye mun lo faamu o koo la?

¹¹ Balima kanbele dɔ tɔgɔ ko William, ale y’a faamu ko a kɔrɔtanin lo an ka baloɲini baara koo jati ka dama kɛɲɛ. Diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tun y’a ta baara la ani a y’a fɔ a koo la ko: “[O balimacɛ] ye ɲɛyirali ɲuman ye sabu a be baarako jati ka dama kɛɲɛ. A be baara gwɛlɛ kɛ ani a koo ka di a ka kiliyanw ye sabu a be baara ɲuman kɛ. Nka baara jiginin kɔ wulafɛ, a b’a lɔn ko a ka ɲi ka baara lalɔ walisa ka wagati kɛ n’a ka denbaya mɔgɔw ye ani ka Jehova bato. Ani aw b’a lɔn wa, n’ ma deli ka mɔgɔ ye fɔlɔ min ninsɔn diyanin lo i ko o balimacɛ!” *

12. Solomani y’a yira cogo di ko a b’a yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ? Nka a ka miiriya yɛlɛmana cogo di?

¹² Tuma min na Solomani tun ye Jehova sagokɛla kantigi ye, a tun b’a yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ. A kanbele tuma na, a tun b’a seko daan lɔn ani a ye dɛmɛ ɲini Jehova fɛ (1 Mas. 3:7-9). Solomani ka masaya daminɛ na, a y’a faamu ko farati b’a la ka kɛ kuncɛba ye. A y’a sɛbɛ ko: “Yɛrɛboɲa be na ni makosa ye. Yada  be na ni halakili ye.” (Talenw 16:18). Nka a fɔ man di, kɔfɛ, a ma a yɛrɛ ka ladili sira tagama. Wagati dɔ la a ka masaya tuma na, a kɛra kuncɛba ye ani a y’a daminɛ k’a ɲɛɛ tugu Ala ka sariyaw kan. Misali la, Yahutuw ka sariya dɔ tun b’a fɔ ko masacɛ “man kan ka kɛ muso caaman tigi ye, janko u kan’a kunnacɛn.” (Deter. 17:17). Solomani ma o sariya labato. A tun be ni muso 700 ni gɛrɛfɛmuso 300 ye ani u fanba tun ye kafiriw ye! (1 Mas. 11:1-3). N’a sɔrɔ a tun b’a miiri ko o tɛna kɛ farati ye ale ma. A mana kɛ min o min ye, Solomani ma mɛnni kɛ Jehova fɛ minkɛ, o labanna ka bɔnɛba lase a ma.—1 Mas. 11:9-13.

13. Yezu tun be koow kɛ ni majigilenya ye cogo min na, n’an miirila o la, o b’an dɛmɛ ka mun lo faamu?

¹³ Yezu tun b’a yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ ani a tun majiginin lo. K’a to sankolo la, a ye koo kabakoman caaman kɛ Jehova ka baara la. “Fɛɛn bɛɛ danna ale lo barika la. Sankololafɛnw ni dugukolo kan fɛɛnw.” (Kɔlɔs. 1:16). A tun ye koo minw bɛɛ kɛ n’a Faa ye sankolo la, a be komi a hakili jigira o la a ka batɛmu tuma na (Mat. 3:16; Zan 17:5). Nka, o lɔnniya m’a to Yezu ye kuncɛbaya kɛ. A ma a yɛrɛ fisaya ni mɔgɔ si ye. A y’a fɔ a ka kalandenw ye ko ale ma na dugukolo kan “waasa mɔgɔw ka baara kɛ a ye. Nga, a nana ka mɔgɔw mako ɲa, ani k’a yɛrɛ nii di ka kɛ mɔgɔ bɛɛ nii kunmabɔ sara ye.” (Mat. 20:28). A y’a fɔ fana ko ale tɛ se ka foyi kɛ a yɛrɛ barika la (Zan 5:19). Yezu tun majiginin lo yɛrɛ le! Ɲɛyirali ɲuman lo an fɛ.

14. Yezu tun b’a yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ. An be kalan juman lo sɔrɔ a fɛ o koo la?

¹⁴ Yezu y’a fɔ a ka kalandenw ye ko u ka ɲi k’u yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ. Loon dɔ, a ye u hakili sigi ko: “Hali aw kunsigi yɛrɛ, Ala b’o bɛɛ daa lɔn.” (Mat. 10:30). O kuma b’an dusu saalo yɛrɛ le, sanko n’an ka teli ka kɛ ni miiriya juguw ye an yɛrɛ koo la. Yezu ye min fɔ, o b’a yira ko an sankolola Faa b’a mako don an na kosɔbɛ, o kɔrɔ, an koo ka gwɛlɛ a ma.  Jehova b’a to an k’ale bato ani a b’a jati ko an ka kan ni ɲɛnamaya banbali ye a ka duniɲa kura kɔnɔ. An man ɲi k’a miiri ko o tɛ tiɲɛn ye.

15. a) Kɔrɔsili Sangaso y’an jija an ka kɛ ni miiriya juman lo ye an yɛrɛ koo la? b) Ka kɛɲɛ ni ɲɛɛ 24nan ka jaa ye, n’an be miiri an yɛrɛ koo la ka dama tɛmɛ an bena fɔn duga jumanw lo kɔ?

¹⁵ A saan 15 ɲɔgɔn ye nin ye, Kɔrɔsili Sangaso y’a fɔ ko a ka ɲi an k’an yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ. A tun fɔra yen ko: “An man ɲi ka miiri an yɛrɛ koo la ka dama tɛmɛ fɔɔ an be kɛ kuncɛba ye. An fana man ɲi k’an yɛrɛ mafiɲɛya fɔɔ an be kɛ ni miiriya jugu ye an yɛrɛ koo la. Nka, an ka ɲi k’an yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ. O kɔrɔ ko an ka ɲi k’a faamu ko an be se koo dɔw la ani an tɛ se koo dɔw la. Kerecɛn muso dɔ y’o kumaw fɔ ka surunya ko: ‘N’ tɛ Sutana bɔɲɔgɔnko ye, ani n’ man fisa ni mɔgɔw bɛɛ ye fana. I ko mɔgɔ tɔɔw, n’ be se koo dɔw la ani n’ tɛ se koo dɔw la.’ ” * An b’a faamu ka ɲɛ fɛɛn min kama an ka ɲi k’an yɛrɛ jati ka dama kɛɲɛ.

16. Mun na Jehova be ladili ɲumanw di an ma?

¹⁶ Jehova be ladili ɲumanw di an ma a ka Kuma kɔnɔ. A b’an kanu ani a b’a fɛ an ka ninsɔndiya sɔrɔ (Ezayi 48:17, 18). Koo minw be Jehova dusu diya, an k’a latigɛ ka to k’o lo kɛ. O ye desizɔnw bɛɛ la fisaman lo ye ani o dɔrɔn lo bena a to an be ninsɔndiya sɔbɛ sɔrɔ. Minw be wari ni baloɲini baara kɛ u ɲɛnako fɔlɔ ye ani u b’a miiri ko u ka fisa ni tɔɔw ye, olu be gwɛlɛya caaman sɔrɔ. Nka, n’an y’a latigɛ ka Jehova sago lo kɛ an ɲɛnako fɔlɔ ye, an bena an yɛrɛ tanga o gwɛlɛyaw ma. An kelen kelen bɛɛ k’an jija ka kɛ hakilitigiw ye ani ka Jehova dusu diya.—Talenw 23:15.